آیا جنجالیترین برنامه تلویزیون دروغ میگوید؟
برنامه زندگی «پس از زندگی» به بررسی تجربیات نزدیک به مرگ میپردازد.
برترینها: یکی از برنامههایی که در ایام ماه مبارک رمضان از رسانه ملی پخش میشود، برنامه «زندگی پس از زندگی» است که این روزها شبکه چهار سیما، قبل از اذان مغرب، میزبانی از آن را بر عهده دارد. این برنامه که عباس موزون، تهیه کنندگی، اجرا و سوژه یابی آن را برعهده دارد، به بررسی تجربیات نزدیک به مرگ میپردازد. همچنین در شبکههای اجتماعی علی الخصوص در توییتر هم هشتگی با اسم این برنامه به راه افتاده است که واکنشهایی از سوی مخاطبان این برنامه به همراه داشته است.
علیرضا اسماعیلزاده درباره این برنامه در وبسایت فرارو مینویسد: نام این برنامه از کتاب Life After Life گرفته شده که ریموند مودی (Raymond Moody) آن را در سال ۱۹۷۵ و در رابطه با موضوع «تجربههای نزدیک به مرگ» تالیف کرد (این اصطلاحی است که خود مودی برای نخستین بار آن را در همین کتاب به کار برد). این کتاب حاصل گفتگو با ۱۵۰ نفر از کسانی است که چنین تجربهای داشتهاند. مودی این نوع تجربیات را به عنوان اثباتی برای وجود روح غیرمادی و حیات بعد از مرگ در نظر میگیرد.
دیدگاهی که مودی در کتاب پرفروش خود مطرح کرده است، در طی سالها با انتقادات گوناگونی از جانب رشتههای مختلف علمی مواجه شده است. بیشتر انتقاداتی که به این دیدگاه وارد شدهاند، بر نادرست بودن روش او در نتیجهگیری از دادهها تاکید دارند. برخی گفتهاند که مودی در نتیجهگیری خود، تحقیقات علمی دربارۀ تجربههای توهمی را نادیده گرفته است و برخی دیگر هم بر این نکته تاکید کردهاند که هیچ مدرکی دال بر اینکه این افراد واقعا مرده باشند و آگاهیشان به صورت کاملا مستقل از بدن ادامه پیدا کرده باشد وجود ندارد.
به هر حال بحث دربارۀ موضوع تجربههای نزدیک به مرگ بحثی ادامهدار است که دربارۀ آن هنوز دیدگاههای متفاوتی وجود دارد و تبیینهای مختلفی دربارۀ آن ارائه میشود؛ بنابراین معقولترین انتظاری که میتوانیم داشته باشیم این است که هر برنامۀ جدیدی که با محوریت این موضوع ساخته میشود بتواند گامی رو به جلو در شفافتر کردن این بحث یا گشودن گرههای آن بردارد و آگاهی تازه و نتیجهبخشی برای بیننده فراهم کند.
اما برنامۀ «زندگی پس از زندگی» کوچکترین قدمی در جهت پیشبرد این بحث نتوانسته است بردارد. این برنامه همانطور که نامش از کتاب مودی گرفته شده، تمام روح و ماهیتش هم در همان دیدگاه خلاصه شده و هیچ روشنگری تازه، استدلال تازه یا رویکرد تازهای نسبت به موضوع ارائه نداده است. این برنامه بر خلاف این ادعا که میگوید «صرفا یک گفتگوی تلویزیونی نیست»، دقیقا فقط و فقط یک «شوی تلویزیونی» است که برای خیلی از مخاطبان جذاب است و حتی ممکن است تاثیرگذار هم باشد، اما هیچ رنگی از پژوهش و آگاهیبخشی واقعی در آن نیست.
نوع تجربههایی که بعضی از افراد حاضر در گفتگوها مطرح میکنند، بیش از آنکه با آموزههای اسلامی نسبت داشته باشند، با نوعی معنویت مدرن و غیردینی در پیوند هستند. ابین الکساندر در این برنامه میگوید که تا قبل از تجربۀ نزدیک به مرگش کاملا ماتریالیست بوده و هیچ اعتقاد دینیای نداشته. اما با اینحال تجربۀ او کاملا بهشتی و دلپذیر بوده است. او میگوید این تجربه به او آموخته که آدمها صرفا اگر به دیگران آسیبی نرسانند، زندگی درستی دارند. او با نقل قولی از کریستوفر کاپس میگوید: «مادامی که آدمها وارد درگیری با دیگران نشوند یا به طرد موجودی دامن نزنند در مسیر درستی قرار دارند». شاید در ظاهر این حرف قابل قبولی به نظر برسد، اما خرافه یا انحراف همیشه به واسطۀ شباهتی که به حقیقت دارد میتواند در ذهن افراد رسوخ کند.
همچنین برخی کاربران در توئیتر تحلیلهای متفاوتی را اراده دادند:
علیرضا در اینباره نوشت: تحلیل یک پرستار از برنامه #زندگی_پس_از_زندگی :
چند خط با من همراهی کنید:
به عنوان یک پرستار آقا با سابقه ۱۲ سال کار بخش های مختلف بیمارستان به خصوص جاهایی که با جان انسان ها سر و کار داریم
اولا:در درستی و صداقت مهمانان برنامه همین بس که تعاریف شون کم و بیش مشابه هم هست
دوما: دلیل دیگر در تایید تجربه گر ها؛ بیان دقیق اتفاقاتی است که در محیط اطراف یه فرد در حالت اغما افتاده و اون فرد همه رو دیده و الان هر چیزی که تعریف میکنه عین واقعیته
پ ن:تو حرفه ای ترین فیلمها وقتی فضای ساختگی بیمارستان رو میسازن ما با اولین نگاه ۶تا صوتی ازشون در میاریم اما چیزهایی که این بندگان خدا تعریف میکنند عین واقعیت و روتین و پشت صحنه بیمارستان های ایرانه. همین بیشتر من و تشویق کرد پیگیر برنامه باشم. یکی یکی ادم هایی رو که cpr کرده بودیم اومدن جلوی چشمم: خدایی نکرده تو اون حالت کوتاهی از ما ندیده باشن برای مثال اون پلیس گلپایگانی؛ سطح gcs یا هوشیاریش چه قد بوده که میخاستن اعضاعش اهدا کنن فکر کن نور بندازی تو مردمک چشم بیمار و بزرگ نشه(ساقه مغز که ضربان قلب و تنفس کنترل میکنه هم مرخص)
همون روز همکار هاش اومدن از پشت شیشه icu و الان داره میگه فلانی چه ساعتی اومدن ملاقات. حالا همه اینها به کناربرای منه نوعی( که اهل وجدان و نماز روزه هم هستم) یک تلنگر اساسی زده که حساب خدا خیلی دقیق تر از اون تصور ما (ذره المثقال)است_مگر همه پیغمبران نذیر و بشیر نبودن؟خوب حالا یکی پیدا شده داره وجدان به خواب رفته جامعه رو تکون میدهکار فرهنگی بهتر از این؟خروجی این برنامه برای مخاطبها حتی برای مدت محدود و کوتاه:گذشت از هم نوع، صبر در مصیبت ها، ایمان، دوری از تجملات،به فکر مرگ و آخرت بودن،باور به زودگذر بودن لذت های دنیا، ترس از روز حساب و .....میباشدمطمعن باشید در ماه های آینده روی امار کلاهبرداری و جرائم تاثیر داره.
عبدالرضا داوری، فعال رسانهای در جهت مخالف این دیدگاه ایستاده و معتقد است: یکی از اساتید روانپزشک میگفت برنامه #زندگی_پس_از_زندگی، به بهانه تجربیات حین مرگ، مروج خرافات و توهمات و سوار شدن بر موج احساسات جامعه است. این روانپزشک با ارائه چند پژوهش علمی معتبر نشان داد که همه این موارد اگر صادق هم باشند، ناشی از فعل و انفعالات مغز و تجربه زیسته افراد است.
مثلا در حین مرگ با کاهش شدید فشار خون، انسان یک هاله سفید میبیند که احساس میکند وارد تونلی از نور شده یا حس رویاگون ملاقات با مسیح در مسیحیان و ائمه در شیعیان.فارغ از این، وقتی امکان راستی آزمایی ادعاهای مطروحه در این برنامه نیست، بیان عمومی آنها، جز ترویج خرافات، نتیجهای دارد؟
پیام یک استاد روانپزشگی: در حین مرگ، به خاطر کاهش اکسیژن رسانی (هیپوکسی) در ناحیه لوباوکسیپیتال منجر به دید تونلی نورانی در این افراد میشود. این تجربه بیولوژیک را، افراد خرافی به تجربه معنوی مرگ یاد میکنند که ناشی از جهالتشان نسبت به سیستم مغز انسان است.
سایر کاربران نیز نظرات متفاوتی دارند:
نظر کاربران
همش دروغ
پاسخ ها
حسادت
ما که اصلا نه تلویزیون نگاه میکنیم نه رادیو گوش میدیم خخخخخخخخ
ازبرنامه میلیاردی مدیری که اززنهامی پرسیدعاشق شدین که بهتره
پاسخ ها
ما مردم باید این برنامه ها رو ببینیم
آقایون مسئولین هم سفر خارج برن و چپاول کنند کشور رو
مگرامکاندارهکهیکبرنامهبراساسواقعیتدر
سیمایمیلیاجراوپخششود
پاسخ ها
خیر
عالم پس از مرگ وجود دارد و آنانکه انکار میکنن از ترس اعمال خودشون هست
خواهر من یک هفته در کما بود و دو بار احیا شد هیچوقت این برنامه رو ندیده ولی خیلی از چیزهایی که در کما دیده و تعریف میکنه شبیه حرف همین آدمهاست..
این برنامه لا به لای گفت گوها بر ایات قران هم اسناد میکنه
دروغ میگن
برنامه قابل تحسین و آموزنده ای هست
پدر من هم زمانی که سکته کرد اون دالان نورانی و سفید رو تجربه کرده بود تا زمانیکه CPR شد و برگشت...ودلیلش هم همون هیپوکسی و کاهش فشار خون بود...دوستان عزیز خواهشا این برنامه رو زیاد جدی نگیرید و به عقل و منطق تون رجوع کنید ..
پاسخ ها
دالان نور شاید ناشی از فعل و انفعالات مغز انسان باشه اما چیزهای دیگهای که تعریف میکنن، امکان نداره ناشی از مغز باشه... یا رگههایی از ماوراء رو واقعا درک کردن و یا همشون کلا دروغ میگن که خیلی بعیده...
به چی مراجعه کنن؟ به عقل و منطق؟؟!
خیال میکنی اگه این جماعت پرمدعا بویی از عقل و منطق برده بودند هیچوقت اوضاعشون اینی میشد که شده؟
طرف اینهمه از فضای متافیزیکی، احوالاتی که میگذره و جاهایی که میره صحبت میکنه اونوقت گیر دادید به ۵ دقیقه اول که بحث دالان نور هستش!!
جز خرافه تبلیخ ودروغ وفریب ساده دلان هیچ نیست
اره پ ن پ راسته
هیچ کس از عالم غیب خبر نداره مثل خواب ظهره یه یهو انگار از یجا میفتی بعدش پات هم میپره.کسی از اون طرف خبر نداره چرا علم لدنی میخاد که اونم نمیاد بگه من چکارم والسلام
پاسخ ها
نه جناب ، اون خواب ظهر به خاطر کاهش هوشیاری و تلنگر مغز برای ادامه حیاته ، مرگ وجود داره
این برنامه بینظیره. فوق العاده و علمیه. و بسیار قانع کننده و دقیق و فنی داره پیش میره.
دروغ محض!!!
آیا دیدن حضرت امام حسین ع و امام زمان و ائمه و ... توسط تجربه گران هم دروغ است؟
پاسخ ها
من فکر میکنم فعل انفهلات مغزهه
بله
مگه میشه من که باورم نمیشه.
نمیگن اونجا بهشت وجهنمی هست ما اونجا پیغمبران وامامان را دیدیم یا مسائل دیگه.همه میگن طرف یه نشونی دردنیابما داده ومطابقت دادیم درست بوده یه سری دراین مطالب نهفته است.
برنامه ی زندگی پس از زندگی بهترین برنامه ی صدا و سیمای ایران هست «دمتون گرم عالی بود »
وقتی در این برنامه پزشک جراح مغز و اعصاب تجربیات خودشو از زندگی پس از مرگ بیان کرد و با دلایل پزشکی اثبات کرد . بنظر میرسه روایات افراد متعدد دعوت شده کاملا منطبق برواقعیت باشه
برنامه ای بسیار عالی
حداقلش اینه که انسان وبه خودش میاره
من و شما هم قطعا تجربه خواهیم کرد ولی معلوم نیست فرصت جبران داشته باشیم.
پس اگه احتمال بدی که وجود داره بهتره
قطعا بله
اوناییکه باور ندارن میرین میبینین عزیزان ایقد عجله نکنین ..قضیه روح برزخ عالم مرگ برای خارجیها هم دیگه جاافتاده که وجود داره
برنامه خیلی خوبیه
بدون هیچ قضاوتی داره در مورد معاد میگه
اگر حتی با تحلیل دنیایی روانشناس بخوایم بگیم ترویج خرافات و دروغ یعنی به آخرت ایمان نداریم
خوابم یه نوع مرگ، اگرچه ممکن داخلش توهمم ببینی ولی بخشیش واقعیت روح هست
بدشم اینکه بگی هیچکس از اون دنیا خبر نداره یعنی انکار خدا، ائمه و دین
تو در سطح مهد کودک هستی لطفا برو برنامه عمو پورنگ را نگاه کن
یه برنامه ی عالی هست که دید انسان رو نسبت به دنیا تغییر میده،ترس از مرگ رو بشدت کم میکنه و در مجموع کمک میکنه بهتر زندگی کنیم
من این برنامه رو دوست دارم وهمیشه نگاه میکنم حداقل برای تلنگر به خودم ...ولی اون تجربه که فرد امام رضا وامام زمان وامام حسین رو واضح دیده بود برام قابل درک نبود
همش دروغه
عجیب که همه فقط مقامات سیاسی ایران رو اونجا میبینن
اون روانپزشکان هم فقط میخوان عقایدخودشونوبه اسم تحقیقات علمی به خوردمردم بدن،مغزهم خودش تحت کنترل روح هست
این برنامه هرچی هم باشه حتی اگر دروغ هم باشه چه ضرری به عقاید یا زندگی دیگران زده؟؟
من زیاد پیگیراین برنامه نیستم ولی وقتی میبینم باوجود همچین برنامه هایی غیبت و تهمت در خانواده و دوست و رفیق کمتر شده منم نسبت به این برنامه خوشبین شدم
کاملا راسته
اونایی که میگن دروغ حسودی میکنن چون چیز هایی رو که برترین دانشگاه های دنیا مثل هاروارد, mit ,...سال هاست دارن روش تحقیق میکنن و هنوز نتونستن ثابت کنن رو ما داریم توی یه ویژه برنامه اونم با افراد کاملا بدون تخصص در علم ثابت میکنیم
وایییییییی
چه سوال زشتی می پرسیده
اونم از زن ها(خانم ها)
مو به تنم سیخ شد
بله دروغه خالصه. دروغی برای آدمای ساده و زودباور
تو خیلی دانشمندی. خییییلی علم داری که فهمیدی
وقتی خودت رفتی اونور متوجه میشی دروغه یا نه
دروغ میگن
کل نفس ذائقه الموت
وقتی رفتی اون دنیا متوجه میشی
چه سودی داره براشون که ماها رو از عالم غیب اگاه کنن که میگید دروغه و فلان.هرکس چوب اعمال خودشو میخوره. اگر فکر میکنید دروغه مجبور نیستید نگاه کنید ولی تخریبش هم نکنید تا یه برنامه پرطرفدار میشه شروع میکنن به کوبیدن
ساقی این مجری این برنامه و مهمانهاشون رو زنده میخوام
قطعا دروغه. مقداریش توهم خود اونا و مقداریش هم چاخانه.
پاسخ ها
شما همون توی اینستا بچرخ و لایک کن ببین برات دنیاو آخرتتو میسازه.این برنامه تلنگره برا آدم شدن
واقعا این برنامه ها به چه دردی میخوره
وَاتَّقُونِ يَا أُولِي الْأَلْبَابِ
خب این اتفاقا برای همه میافته
خیال بافیه
برنامه کامل بر واقعیات هستش. نمونه این برنامه ها در کشورهای دیگه هم ساخته شده و حتی دانشمندان بر روی اینها تحقیقات میکنن.
صدرصد دروغه
ماکه نگاه نمیکنیم
امسال
پاسخ ها
وای چقد بد تورو خدا نگاه کنید
این برنامه میتونه یک تلنگر باشه حالا یکی نشونه رو جدی میگیره و تغییری در خودش بوجود میاره یکی هم باور نمیکنه که بازهم مشکلی نیست .چرا اینقدر به همه چیز گیر میدید
دیگه باید چه شکلی بگن که همش این دنیا نیست که بعضی ها باورشون بشه ودست از کردار زشت وگناه بردارن خیلی هم برنامه عالی هست مرحبا بر جناب موزون وهمکاراش
فقط یک جمله بگم به اون جناب روانپزشک
این همه ادم میگن کی اومد پیشمون کی رفت کی گریه کرد و توقلب کی چی بود اونوقت شد تونل مغز
وای بر کذابین وکسانی که معاد را قبول ندارن
دوست من ۲۵ سال پیش تصادف کردو رفت کما اون زمان وقتی به هوش اومد دقیقا همین تجربیاتو داشت و منقلب شده بود
پاسخ ها
منقلب شده بود؟ :)
بخداحقیقت داره من هم یکباربسرم امد،بعداین رومیدونم ک یک روزپنجشنبه میمیرم،وتاحالابه کسی نگفتم،خداوندبه دادهمه مون برسه انشاالله
این برنامه دروغ نیست . اوناییکه میگن دروغه میخوان همیشه در جهل خودشون باقی بمونن . طرف به خاطر همین حرفای افراد جاهل جامعه مون ۱۵ سال سکوت کرده . و تجربه ی خودش و نگفته . درِ دروازه را میشه بست ولی دهن مردم جاهل و هییچ وقت نمیشه. خدا امام زمانمونا برسونه دیگه تا راست و دروغ مشخص بشه
آقای روانپزشک با همون پژوهش هاش زندگی کنه خودش میدونه و لحظات سخت جان دادن
شما فکر کن دروغه کسی مجبورت نکرد برنامه رو نگاه کنی و یا طرز فکرت رو عوض کنی
چی داری میگی؟ مثلا تحلیل کردی؟
بشین نگاه کن
اینقدر رو عقلت حساب کردی یعنی؟
دقیقاً
عالی این برنامه دمه اقا عباس گرم .ی عده هم نگاه نکرده بدون دلیل رد میکنن چون ب ضررشونه
برنامه زندگی پس از زندگی برنامه فوق العاده ایه و هیچ شکی در حقانیتش نیست،حالا هر کی میخواد خودش و به خواب بزنه اون یه موضوع دیگه اس و نمیشه اونو بیدارش کرد
دقیقا
برنامه بسیار جذابی هست بعضی واقعا در برابر حقایق هستی لجوج و سرکش هستن
اگر واقعیت مطالب قران کریم را قبول داشته باشیم حتما به درست بودن یا نادرست بودن برنامه زندگی پس از زندگی پی خواهیم برداحتیاج به دقت بیشتری داره
دقیقا همینطوره
شما مگه این تجربه مرگ روداشتی که اینطورمیگی
برنامش واقعا عالیه...اگرهم دروغ باشه حداقل کمک میکنه که بهتر زندگی کنیم و کمتر گناه کنیم
دقیقا👌👌👌
.ما اگر فارغ از دین و مذهب هم فکر کنیم خیلی از بی دین ها هم تعریف کردند که رفتن و برگشتن آنها هم می گفتند اگر به کسی آسیب نرسانی میری بهشت چه مسلمان چه مسیحی چه یهودی وچه ...
عالی گفتی ، به نظر من خیلی تکاندهندهس و کاملا منطقی،.من عاشق این برنامه هستم
به نظر من مرگ کامل با تجربه ی نزدیک به مرگ فرق داره.
تو نبین مردک.
تو با همین دست فرمون یرو تا مرگ.
برنامه آموزنده ای هست وکلیاتش درسته
بعنوان یک انسان غیر مذهبی اعتقاد دارم کاملا روایت ها با حقیقت همخوانی داره و قطعا همه ی ما روزی داستان خودمون رو داریم
برنامه زندگی پس از زندگی ،یکی از برنامه های خوب سیما هست.
برنامه ای که انسان رو وادار کنه به تفکر و از بین بردن رذائل اخلاقی ،قطعا برنامه خوبیه.
خواهشا کسانی که باور ندارند بزنن شبکه نسیم و خندوانه ببینند
مگر عقل و منطق شما به شما میگه درست زندگی نکن یا میگه به حق دیگران احترام نزار
احسنت
والا هرکی دوست نداره نگاه نکنه
ما که خیلی استفاده میکنیم
مگه قراره دیگه چه استدلالی بیاره!؟ بره اونور براتون چند تا فرشته بگیره؟ اصلا مگه اساس دین نیکی کردن نیست؟
این برنامه کمک می کنه تا انسان مکارم اخلاق رو درونش مجددا بازبینی ، تغییر و رشد بده.
چه فرقی می کنه درست باشه یا غلط.
یادبگیریم خوب گوش بدیم و درست انجام بدیم.
زنده باد آقای مجری خسته نباشی
برنامه ات فوق العاده زیبا
از رفتگان این راه دراز /بازآمده ای کو که به ما گوید راز.مرگ بزرگترین اسرار است.
همتون مردید اینارو دیدین یاد این برنامه و راست بودنش می افتین الان فعلا خوش بگذرونید
شاید این پزشک هم دروغ بگه .پزشک کلاش و قلابی هم وجود داره
سودش در آینه که از سادگی و زودباوری نهایت سواستفاده رو میبره و خرافات دو در ذهن مردم رواج میده
واقعی ترین و درست ترین برنامه ای که تا به حال دیدم
همش دروغه .
خوب رگ خواب مردم دستشونه از احساس مردم دروغ گفتن به مردم پول پارو میکنن صدا سیمای میلی دروپیتی
بهترین برنامه تاریخ تلویزیون، عالی بود.
واقعا برنامه خیلی خوبی است.
شما اشتباه می کنید، این برنامه در اوج صداقت است و واقعا عالی و تاثیرات خیلی مثبتی دارد.
از کجا ایقدر مطمئنی؟؟
برعکس، صداقت محض، لطفا برنامه را کامل تماشا کنید.
فعل وانفعالات مغز یعنی چی، لطفا برنامه را کاملاً تماشا کنید، واقعا این برنامه عالی است عالی.
دقیقا، دقیقا، دقیقا.
دقیقا موافقم.
از زمان های دور هم کسانی بودند که باور قلبی پیدا نمی کردن،،،پس جای تعجب نیست که الان هم این برنامه رو بعضیها نقد میکنن.پس انسانها با هم دیگر متفاوتند..همانطور که قرآن فرموده
من خودم این ها رو تجربه کردم همش واقعیته . ولی چون خیلی هد نمیتونن تجربه اش کنن انکارش میکنن
اها عشق واسه مرداست
برادران وخواهران مرگ وزندگی بعداز مرگ قطعا وجود داره و تا فرصت جبران هست دست به کار شیم یاحق
کسی که علم نداشته باشه باور نمی کنه اما اگر اهل مطالعه وبینش قوی باشه حتما باور می کنه _برنامش خیلی عالیه خدا حفظ کنه آقای موزون رو دمش گرم
پاسخ ها
الان تو عالمی؟!
تو کل دنیا دروغه اره؟
برنامه بسیار عالی دست آقای موزون و همکارانش درد نکنه حداقل یک تلنگری است برای ما که کمی اعمالمان را بازبینی کنیم
زندگی پس از مرگ وجود داره ایشاالله هممون عاقبت به خیر بشیم ......
ممنون برای برنامه عالیتون .رومن خیلی تاثیر گذاشته امیدوارم دائمی باشه
لنظرمن راسته دمسون گرم
سودش توی فروش برنامه ب صدا و سیماست
به زودی راست و دروغش مشخص میشه انشالله که اون موقع خیلی دیر نشده باشه.
دروغه ؟! خب شما نبین عزیز دل
باید خاص باشی پاک و دل بیریا داشته باشی تا باور کنی حتی نمرده هم میتوانی تجربه اش کنی.
ما که اصلا تلویزون نمی بینیم ولی دروغه ما هیچی اینارو باور نمی کنیم اینا حقه باز ترین هستن
چرا مزخرف میگین...چرا باید دروغ باشه..
دیگه دارین حتی دین و اعتقاداتتون هم از دست میدید..تاسف
بزار خودشون رو گول بزنن بالاخره یک روز باهاش مواجه میشن