ده نمکی و تبریزی شانه به شانه، یقه به یقه

روزنامه هفت صبح: از میان فیلم های نوروز اکران فیلم سینمایی «با دیگران» به دلیل فروش کمتر از فیلم های دیگر بیشتر از دو هفته است که به پایان رسیده است. فیلم سینمایی «خط ویژه» که به انتخاب مردم بهترین فیلم جشنواره فیلم فجر شد به کف فروش رسید و با خارج شدن از سینمای سرگروه، فیلم سینمایی «زندگی جای دیگری است» جایگزین آن شد و به اکران درآمد. «خط ویژه» تنها 100 میلیون تومان از کف فروش عقب بود! در اینصورت می توانست حداقل تا دو هفته دیگر در اکران باقی بماند.

در این میان دو فیلم «معراجی ها» و «طبقه حساس» به رقابت تنگاتنگ خود ادامه می دهند. در حالی که فیلم کمال تبریزی تنها 60 میلیون تومان کمتر از «معراجی ها» فروخته است.

در این میان فیلم «چ» آنطور که انتظار می رفت نتوانست فروش کند اما همچنان امیدوار است و به تبلیغات خود ادامه می دهد، تا آنجا که از روز سه شنبه تا جمعه کارکنان سینما آزادی که فروش بیشتری نسبت به باقی گیشه ها برای این فیلم داشته با تی شرت و کلاه مخصوص به فیلم «چ» در محل کار خود حاضر می شوند! به بهانه رسیدن به روزهای پایانی مهمترین فصل اکران سینماها گزارشی از چهار فیلم مطرح اکران نوروزی تهیه و دلایل فروش خوب و بد آنها را عنوان کردیم.

معراجی ها

فیلم سینمایی معراجی ها مانند فیلم های دیگر «مسعود ده نمکی» پرفروش ترین فیلم اکران نوروزی شد و باز هم مانند تمام سال هایی که ده نمکی فیلمی روی پرده داشته صاحبان بعضی از فیلم های دیگری که همزمان روی پرده رفته اند از وضعیت نابرابر تبلیغات گلایه کردند. البته فروش بالای فیلم «معراجی ها» تنها به دلیل تبلیغات بسیار آن نبود. این فیلم در اسفند سال گذشته زودتر از فیلم های دیگر به روی پرده رفت. هر چند مسعود ده نمکی هم از این شرایط اکران استقبال کرد اما این سینماداران بودند که به طور مکتوب از شورای اکران خواستند تا اکران «معراجی ها» را زودتر آغاز کنند.


چرا فروخت

تبلیغاتی که برای فیلم سینمایی «معراجی ها» صورت گرفت تنها به تبلیغات محیطی، بیلبوردهای خیابانی و پخش تیزر از تلویزیون محدود نبود. «علی سرتیپی» مدیر «فیلمیران» که پخش کننده این فیلم است تلاش بسیاری در جهت جذب مخاطب کرد. این فیلم تا امروز بیشتر از پنج میلیارد تومان فروش داشته که بیشتر آن مربوط به شهرستان ها بوده است.

اواخر فروردین خبری منتشر شد مبنی بر اینکه به مناسبت ایام ولادت حضرت صدیقه طاهره فاطمه زهرا (س) و با توجه به استقبال و فروش بسیار موفق فیلم سینمایی «معراجی ها» در گیشه این فیلم از اول تا ۱۵ اردیبهشت به مدت ۱۵ روز با بلیت نیم بها در تمامی سینماهای نمایش دهنده عرضه خواهد شد اما یک روز بعد خبر مخالفت وزارت ارشاد با طرح نیم بها شدن بلیت این فیلم آمد.

ظاهرا سرتیپی اجازه اجرای این طرح را به طور شفاهی از شورای صنفی نمایش گرفته بود اما شورای نمایش به دلیل اینکه شاید طرح بلیت نیم بها از فروش مابقی فیلم ها در گیشه بکاهد جلوی این طرح را گرفتند. با این حال سرتیپی به خبرگزاری فارس گفت که در آینده به طور حتم این طرح را پیگیری و در شورای صنفی نمایش به ثبت خواهیم رساند. البته فروش بلیت نیم بها به شرکت ها و ارگان ها بر قوت خود باقی ماند.
این مسئله منجر به اعتراضات بسیاری شد اما مسعود ده نمکی معتقد بود فیلم های دیگر هم اگر می توانند بلیت نیم بها بفروشند. او در گفتگویی که فروردین با او در همین روزنامه انجام دادیم درباره این موضوع گفت: «اگر قرار بود هر فیلمی که بلیت نصف قیمت به مردم می دهد پرمخاطب ترین شود فیلم های دیگر هم می شدند. مگر برای «جدایی نادر از سیمین»، «ورود آقایان ممنوع»، «دربند» و ده ها فیلم دیگر بلیت نیم بها پخش نشد؟ به نظر من برخی از فیلم ها اگر رایگان هم باشند مردم به دیدن آنها نمی روند. بالاخره فیلم یک بار تصادفا اینقدر می فروشد، یک بار پروپاگاندا باعث فروش آن می شود، هر دفعه که نمی شود با آوردن یک دلیل متفاوت استقبال از کارهای من را نقد کنید.»

ماجرا به همین جا ختم نمی شود. علی سرتیپی اعلام کرده بود که برای خریداران بلیت های نصف قیمت مسابقه ای در نظر گرفته شده و در روز مبعث قرعه کشی انجام خواهد شد و به نفرات برتر پنج دستگاه خودروی سواری و دیگر جوایز اهدا می شود. قرار بود این قرعه کشی از صدا و سیما نیز به صورت مستقیم پخش شود اما با وجود لغو طرح بلیت نیم بها در گیشه ها هنوز معلوم نیست اهدای این جوایز هم لغو می شود یا نه.

چ

فیلم سینمایی «چ» از پیش تولید تا اکران با حواشی بسیار همراه بود. مدت زمان تولید بسیار طولانی و هزینه تولید هم بالا بود. البته فیلم «ابراهیم حاتمی کیا» به لحاظ ساختار قابل دفاع است و هزینه تولید آن را توجیه می کند. این فیلم در تهران از مرز فروش یک میلیارد و یکصد میلیون تومان گذشته و این هفته در شهرستان ها در 10 سالن تازه نیز اکران شده است. با احتساب اکران دانشگاهی فیلم، «چ» در شهرستان ها 800 میلیون تومان فروخته تا از مرز گیشه دو میلیارد تومان بگذرد. شاید این مقدار فروش برای یک فیلم سینمایی خوب باشد اما برای فیلمی مانند «چ» که با شش میلیارد تومان تولید شد بسیار کم است.


چرا نفروخت

فیلم سینمایی «چ» از زمان ساخت تاکنون حواشی بسیاری داشت. از اختلاف «فریبرز عرب نیا» بر سر مسائل مالی و کنار کشیدنش از پروژه «چ» زمان فیلمبرداری سکانس پایانی فیلم تا اعتراض فرزندان بعضی از شهدا به نحوه شخصیت پردازی شهیدان در این فیلم و همینطور اعتراضات بسیاری که کارگردان آن «ابراهیم حاتمی کیا» از مسئولان و مدیران داشت، شاید این مسائل و مطبوعاتی که به حواشی فیلم دامن زدند منجر به فاصله گرفتن مخاطب از آن شد.

با اینحال «علی سرتیپی» که پخش کننده فیلم «معراجی ها» هم هست تمام تلاش خود را برای بازگشت سرمایه فیلم «چ» کرد. پخش کننده فیلم بسیاری از شهرهای کوچک که فاقد سینما بودند را برای نمایش آخرین فیلم ابراهیم حاتمی کیا و مسعود ده نمکی تجهیز کرد.

فیلم های این کارگردانان در شهرستان های کوچک با دی وی دی و به صورت دیجیتال به نمایش درآمدند که اتفاقا مردم هم از آنها استقبال کردند. از طرفی «چ» تنها فیلمی بود که در روزهای تعطیل ایام فاطمیه در سینماهای کشور به نمایش درآمد.

به هر حال «چ» هنوز به کف فروش نرسیده و تا زمانی که این اتفاق نیفتد روی پرده سینما باقی خواهد ماند. با وجود تعداد روزهای کمی که تا پایان اکران این فیلم باقی مانده، علی سرتیپی همچنان به تلاش خود در تبلیغات فیلم ادامه می دهد. این فیلم در سینما آزادی بیشتر از گیشه های دیگر فروش داشته است. طبق خبرهای منتشر شده این گیشه در هفته گذشته به تنهایی ۳۰ میلیون تومان برای فیلم «چ» بلیت فروخته است. برای همین کارکنان این سینما از روز سه شنبه با تی شرت ها و کلاه های سفید با طرح چمران و همینطور لگوی فیلم «چ» با هدف تبلیغ این فیلم تا روز جمعه در محل کار خود حاضر می شوند.

چرا باید می فروخت

کیفیت ساختار فیلم سینمایی «چ» در سینمای ایران کم نظیر است. ابراهیم حاتمی کیا حساسیت بسیاری برای ساخت این فیلم به خرج داده است. طراح صحنه «چ» لوکیشن اصلی فیلم؛ شهر پاوه را با ظرافت تمام به طور کامل ساخته است. در واقع برای این فیلم خیابانی به طول ۱۵۰ متر ساخته شده است. صحنه های جنگی فیلم به خصوص سکانس سقوط هلی کوپتر کاملا باورپذیر شده است.

این سکانس از طراحی تا اجرا یک ماه و نیم زمان برده است؛ زمانی که می توان یک فیلم سینمایی کامل ساخت! «عباس بلوندی» که نامزد سیمرغ بهترین طراح صحنه و لباس جشنواره فجر شده بود، درباره ساخت دکور به خبرگزاری مهر گفت: «این صحنه ها و لوکیشن های دیگر فیلم آنقدر طبیعی از کار درآمد که حتی هنرورانی که از خود شهر پاوه برای فیلمبرداری به کرمانشاه آمده بودند باور نمی کردند که شهری که ما ساخته ایم شهر پاوه واقعی نیست و دکور است.»

طبقه حساس

در میان فیلم های اکران نوروز فیلم سینمایی «طبقه حساس» جدی ترین رقیب «معراجی ها» بود. «طبقه حساس» با اختلاف ۶۰ میلیون تومان در جایگاه دوم فروش اکران نوروز نشسته است اما این آمار در تهران برعکس است. اواسط فروردین میزان فروش فیلم «طبقه حساس» به کارگردانی کمال تبریزی در سینماهای تهران از فیلم معراجی ها بالاتر رفت. این اتفاق در حالی افتاد که تا آن زمان از «طبقه حساس» هنوز هیچ تیزری در تلویزیون پخش نشده بود. این فیلم حدود سه میلیارد تومان تنها در تهران فروخته است.


چرا فروخت

اکران فیلم سینمایی «طبقه حساس» با سینماهای محدودی در شهرستان شروع شد ولی مدتی بعد از اکران به تعداد سینماهای آن در شهرستان اضافه شد و طبیعتا آمار فروش آن هم بالاتر رفت. این فیلم آنقدر مورد استقبال قرار گرفت که مانند رقیب خود «معراجی ها» مدت طولانی به سانس فوق العاده رسید.

پخش نشدن تیزر طبقه حساس می تواند یکی از نکاتی باشد که منجر به کمتر دیده شدن فیلم شد اما کمال تبریزی، کارگردان فیلم عقیده ای کاملا متضاد با این نظریه دارد. او در گفتگویی که اواخر فروردین با روزنامه شرق انجام داد این اتفاق را به نفع فیلم دانست و گفت: «معتقدم علت اصلی فروش فیلم، ابتدا خود فیلم و جذابیت آن برای مخاطب است. هرگونه تبلیغی در مرحله بعد قرار می گیرد و شاهدش هم «طبقه حساس» است که بدون تیزر تلویزیونی شکر خدا فعلا در صدر فروش سینماهاست!

اما من نظریه دیگری هم دارم که به شدت به آن معتقدم و آن اینکه اتفاقا وقتی مردم می فهمند که تیزر فیلمی از تلویزیون پخش نمی شود برای دیدن آن انگیزه پیدا می کنند! بنابراین پیشنهادم به همان صاحبان فیلم ها این است که در تبلیغات میدانی و سینماها این نکته مهم را قید کنند به اینصورت که آهای مردم بدانید و آگاه باشید که پخش تیزر این فیلم از تلویزیون ممنوع است! بعد ببینید چقدر فروش در گیشه صعود می کند.»

اما بیش از هر چیز همکاری مشترک «پیمان قاسم خانی» و «کمال تبریزی» بعد از گذشت سال ها از پروژه موفق «مارمولک» مردم را برای تماشای این فیلم به سینما کشاند. از طرفی کمال تبریزی به واسطه بلاتکلیف ماند و توقیف دو فیلمش به نام های «پاداش» و «خیابان های آرام» شش سال از سینما دور مانده بود. همین مسئله باعث شد طرفداران آثار او برای دیدن آخرین اثرش به سینما هجوم آورند.

با همه دلایل جانبی که برای فروش فیلم وجود دارد، نمی توان از ایده «طبقه حساس» گذشت. ایده ای که حتی داستان یک خطی آن هر کسی را به خنده وا می دارد. فیلم سینمایی طبقه حساس داستان قبری است که اشتباها به فروش رسیده و غیرت شخصیت اصلی داستان با بازی «رضا عطاران» را برانگیخته است.

ماجرا از این قرار است که همسر این شخص فوت می کند و مدتی بعد از دفن او، مرد غریبه ای در طبقه بالایی قبر او دفن می شود! این شوخی با مفهوم غیرت البته اعتراض هایی را نیز به همراه داشته است. البته نمی توان محبوبیت «رضا عطاران» را فراموش کرد. او در هر فیلم و سریالی حضور داشته باشد با طنازی خود، آن را تبدیل به یکی از پربیننده ترین ها می کند. او برای بازی در این فیلم توانست سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش اول مرد را هم از جشنواره فجر دریافت کند.

خط ویژه

از آنجا که فیلم سینمایی خط ویژه سیمرغ بلورین بهترین فیلم از نگاه مردمی را از سی و دومین جشنواره بین المللی فیلم فجر دریافت کرده بود انتظار می رفت فروش بیشتری داشته باشد اما این فیلم به دلیل رسیدن به کف فروش، روز گذشته با فروش کلی ۹۲۰ میلیون تومان از سینمای سرگروه خارج شد. بنابراین سینماهای نمایش دهنده این فیلم کمتر از نصف شدند. این در حالی است که ۹۵۰ میلیون تومان هزینه تولید «خط ویژه» شده است.


چرا نفروخت

فیلم سینمایی «خط ویژه» در روزهای اول اکران، فروش خوبی داشت اما نتوانست روند فروش را حفظ کند. مصطفی کیایی کارگردان فیلم دلیل آن را شرایط نابرابر اکران می داند. او بارها با خبرگزاری ها و روزنامه ها مصاحبه کرد و اعتراض خود را نسبت به شرایط اکران بیان کرد.

در هر صورت «خط ویژه» نتوانست همپای فیلم های دیگر اکران نوروزی پیش رود و برای آنها رقیب جدی به حساب بیاید. کارگردان فیلم تصمیم گیری های دولت برای اکران فیلم ها را دلیل این نابرابری می داند. او به خبرگزاری مهر گفت: «وقتی دولت تصمیم می گیرد که فیلم ها در چه زمانی اکران شوند باید شرایط یکسانی هم برای نمایش فیلم ها فراهم کند؛ نه اینکه شرایط خاص و آگهی های تلویزیونی که در فروش تاثیر دارند به سمت یکسری از فیلم های خاص بروند و یکسری از فیلم ها از هیچ کدام از امکانات یادشده بهره مند نباشند.»

به عقیده کیایی، «خط ویژه» قربانی موضوع اصلی فیلم شد! فیلم درباره ناعدالتی میان طبقات اجتماعی است و ظاهرا این ناعدالتی گریبان خودش را هم گرفت. یکی از مسائلی که باعث گلایه کیایی از وضعیت اکران شده، فروش بلیت به ارگان ها و شرکت ها است.

ظاهرا برای اکران خط ویژه با سینمای یکی از شهرستان ها قرارداد بسته بودند و حتی در سینما هم آماده شده بود که یکدفعه سینمادار قرارداد را لغو می کند! کیایی ماجرا را اینگونه شرح می دهد: «یکی از ارگان های مهم شهر تعداد ۱۰ هزار بلیت برای یک فیلم خاص خرید. سینمادار ترجیح داد تا آن فیلم را اکران کند. این اتفاق خیلی خوب است اما اگر سیستم درست باشد، به کارمندان خود می گوید که شما آزاد هستید از پنج فیلم در حال اکران یک فیلم را انتخاب کنید و بروید ببینید. در چنین شرایطی می توان نام فرهنگ سازی برای سینما رفتن را برای آن در نظر گرفت. اما زمانی که تنها برای یک فیلم سینمایی بلیت می خرند، یعنی آن فیلم از سوی ارگان های سفارش شده است.»

چرا باید می فروخت

فیلم سینمایی «خط ویژه» از آن دست فیلم هایی است که در عین سرگرم کننده بودن، نابرابری های اجتماعی را هم نقد می کند. ایده فیلم جسورانه است و کیایی در آن با زبانی انتقادی و غیرشعاری تصویری از برخی کاستی های جامعه ارائه می دهد. «خط ویژه» یک فیلم پرکاراکتر است که شخصیت پردازی در آن به درستی شکل گرفته و بدون آنکه نقش اول و دومی وجود داشته باشد تمام کاراکترها خط اصلی داستان را پیش می برند.

داستان فیلم روایت مقطعی از زندگی چند جوان با بازی مصطفی زمانی، هانیه توسلی، هومن سیدی، میترا حجار و محسن کیایی، میلاد کی مرام و پریناز ایزدیار است که ۱۰ میلیارد پول می دزدند و دردسرهایی برایشان به وجود می آید. سام قریبیان بازیگر مقابل آنها است که در پی پس گرفتن پول ها آنها را تعقیب می کند.