کودکان در سنین مختلف
به افـتـخـار اولین لبخند
مادرها معمولا براي واکنشهاي فرزندانشان در دوران نوزادي زيادي بيتاب هستند. این مطلب را مطالعه کنید و از تغییرات تدریجی و تواناییهایی که فرزندتان به مرور کسب میکند، آگاه شوید.
«هنوز آنطور که بايد و شايد چيزي نميخورد. خوب راه نميرود. هنوز دندان در نياورده. همچنان درست و حسابي صحبت نميکند» لطفا آرام باشيد. اين نگرانيها را دور بريزيد. مادرها معمولا براي واکنشهاي فرزندانشان در دوران نوزادي زيادي بيتاب هستند. آنها براي اينکه بچههايشان به حرف بيفتند، راه بروند، دندان در بياورند يا غذا بخورند بيش از حد عجله ميکنند. اگر چه بايد صبوري بيشتري خرج کنند. شايد اگر شما مادرهاي محترم بدانيد و آگاه باشيد که بچهها در دورههاي سني مختلف (در دوران نوزادي) به فاصله هر دو، سه ماه استارت واکنشهاي جديدي را ميزنند و از زمان دقيق هر واکنشي باخبر باشيد آن وقت کمتر دل را به نگرانيهاي بيمورد ميسپاريد. در اين مطلب در دورههاي زماني مشخص با هر قدمي که فرزندتان از قدم برميدارد آشنا ميشويد.
کوچولوي شما به جاي اينکه به جمع همسن و سالهايش اضافه شود ترجيح ميدهد به تنهايي بازي کند. شما دقيقا بابت همين قضيه نگران هستيد. اما اين دلواپسي کاملا اشتباه است. دليلش هم همينجاست:
- او کاملا روي بازياش تمرکز کرده. اينکه به تنهايي بازي ميکند دليل نميشود که حواسش به اتفاقات هيجانانگيز دور و اطرافش نيست. مسأله اينجاست که او اين ظرفيت را دارد تا نگذارد صداهاي اطراف تمرکزش را به هم بزند. براي همين تمام حواساش را جمع ميکند تا فعاليت دلخواهش را همانطور که ميخواهد جلو ببرد!
- در برخورد اول با غريبهها به شدت خجالت ميکشند. اين موضوع کاملا نرمال است. با اين حال به مرور که با فرد مورد نظر آشناتر ميشوند ممکن است از يک بچه خجالتي به يک بچه پرحرف تبديل شوند هر چند هنوز نميتوانند درست صحبت کنند. به مرور که احساس راحتي بيشتري کنند کارهايي را که طرف مقابلشان انجام ميدهد تقليد ميکنند. حالا اين طرف مقابل ميتواند بچهاي در سن و سال خودش باشد که اگر اينطور است آنها به راحتي بازيهاي يکديگر را تقليد ميکنند و شايد حتي حرکات خندهدار و احمقانه همديگر را.
- بچهها در اين دوره زماني بازيهايي را انجام ميدهند که درست نظير همان بازيهايي است که همسن و سالهايشان دوست دارند؛ يک جور تقليد در بازي کردن. معني اين اتفاق يعني آنها از مجاورت هم سن و سالهايشان آنقدر لذت ميبرند که ترجيح ميدهند همان بازيهايي را بکنند که همراه آنها انجام ميدادند. اما دراين ميان شايد عمل متقابل بسيار آشکاري در حين بازي با بچههاي ديگر از خودشان ندهند. البته اين ماجرا بدان معني نيست که اين بچهها اجتماعي نيستند. اين يک راه است تا بچهها اوضاع را براي خودشان در گروه همسن و سالهايشان آسوده کنند. آنها در قدم اول راحتي خودشان را ترجيح ميدهند.
- اگر کودک شما در اين دوره زماني آنقدر خوشحال است که دوست دارد در جمع بازي کند پس مطمئن باشيد که حضور در گروه برايش کارساز بوده و شما همان جوابي را گرفتهايد که بايد ميگرفتيد. قدم به قدم جلو رفتهايد و حالا نتيجهاش را ميبينيد. کودک شما به بازيهاي گروهي عادت کرده و به آنها علاقمند شده است.
وقتي ميخواهيد چيزي را از فرزندتان بگيريد آن را از مقابل چشمانش دور ميکنيد. بچه وقتي ميبيند ديگر خبري از آن فرد يا چيز به خصوص نيست تصور ميکند آن رفته است و ماجرا تمام شده!
خب طبيعي است نوزادان تا مقطعي توانايي فکري به خاطر آوردن را ندارند. اما وقتي به ۹ماهگي ميرسند اوضاع کاملا فرق ميکند.
در اين مرحله بچهها سراغ چيزهايي که با حقه از برابر چشمانشان دور شده را ميگيرند. اگر فردي بوده، صدايش ميکنند واگر چيزي بوده حتي با جيغ و فرياد ميخواهند که آن را پس بگيرند. هيچکدام از اين ماجراها در اين سن اتفاقي نيست.
حالا وقتي است که بچهها مادرشان را خيلي خوب ميشناسند. کافي است در لحظهاي او را کنار خود نبينند تا نگران شوند و ناراحتيشان را نشان دهند. اين نکتهها را جدي بگيريد تا در اين دوره زماني حساس قلب کوچک اين موجودات نازنين را نشکنيد و از بروز عصبانيت آنها جلوگيري کنيد. اين نکات کليدي در شرايط روحي نوزاد شما بسيار تأثيرگذار است:
- بچهاي که گرسنه است،خوب نخوابيده بيشتر از هر زمان ديگري مستعد نشان دادن عصبانيت و تندمزاجي خود است. او را در چنين شرايطي مجبور به کاري به خصوص گردش و ميهمانی رفتن نکنيد. قبل از بيرون رفتن مطمئن باشيد که خوب خوابيده و آنقدر خورده که گرسنه نيست. حالا به صورت دوست داشتنياش نگاه کنيد. قبراق است و آماده گردش با خانوادهاش!
- ميهماني تمام شده و بچه به شدت خوابش ميآيد. حواستان نيست اما خداحافظي شما با ديگران بسيار طولاني شده. نوزادان تاب اين همه خوش و بش و تک و تعارف را ندارند. او کلافه است. پس رودربايستي را کنار بگذاريد و با يک عذرخواهي و خداحافظي کوتاه محيط را ترک کنيد. چه چيز مهمتر از آسايش نوزاد شما است؟
- جلسات تمريني کمک بزرگي هستند. وقتي او چهار دست و پا به اتاق ديگري ميرود، مستقيم تعقيبش نکنيد. بگذاريد احساس آزادي کند و آزادانه راهش را برود. دورادور مراقبش باشيد. تعقيب مستقيم کلافهاش ميکند.
اولين لبخند شگفتانگيز اين کوچولوي دوستداشتني حدود ۶هفتگي او اتفاق ميافتد. يادتان باشد که بچهها خندهرو و خوشمشرب متولد نميشوند. آنها خلق وخو را از روابط متقابل خود با والدينشان ياد ميگيرند.
پس اينجا هنر شماست که ميتواند خنده را به خلق و خويي جدايي ناپذير از فرزندانتان تبديل کند. چطور؟ اصلا کار سختي نيست. پدر و مادرهايي را ديدهايد که وقتي مشغول خواندن يک کتاب بامزه براي کودکشان هستند صداي خود را بالا ميبرند، پايين ميآورند و لحنشان را تغيير ميدهند. همه اينها نشانههايي است که سبب ميشود توجه کودک شما براي ياد گرفتن خلق و خو جلب شود.
- حتما لازم نيست براي خنداندن نوزادتان جغجغه به دست بگيريد. گاهي اوقات بايد اجازه بدهيد خوي طبيعي شما خودش را نشان بدهد. يک بالا و پايين پريدن فيالبداهه شايد همان چيزي باشد که خنده را به لب کودکتان مي آورد.
- بچهها عاشق لحظههاي بامزه زندگي هستند. گاهي آنها را قلقلک بدهيد، يا اگر از اينکه غذا را از دهانش به بيرون فوت کند خندهاش ميگيرد خب اجازه بدهيد اين کار را بکند. همينها کافي است تا خندههاي ريز ريزش قلب شما را به شوق بياورد. آنها را به خنديدن عادت بدهيد. اين دوره زماني ۵ تا ۸ماه وقت يادگرفتن خنده است. فقط يادتان باشد هرگز بچهها را بعد از غذا قلقلک ندهيد! و البته زيادي هم اين کار را نکنيد!
شايد گاهي اوقات به بچههايي که بزرگتر هستند اين نکته را گوشزد کنيد که اگر صاف در چشمهاي شما زل بزنند رفتار بيادبانهاي از خود نشان دادهاند. اما درباره نوزاد تازه متولد شده قضيه کاملا فرق ميکند. خيره شدن و نگاه کردن با دقت، اولين توانايي يک نوزاد است. اين نگاهها را جدي بگيريد.
- بچهها در اين دوره عاشق اين هستند که نگاهشان به نگاه شما قفل شود. به هر حال آنها از گوشت و پوست شما هستند. پس کار را برايشان راحت کنيد. يادتان باشد بچهها چيزهايي را خوب ميبينند که تقريبا در فاصله ۲۰ تا ۴۰سانتيمتري صورت آنها قرار دارد. پس صورتتان را در اين فاصله از چشمهاي آنها نگه داريد و اجازه بدهيد با دقت به چشمهايتان خيره شوند.
- وقتي نوزاد به چشمهايتان خيره شده و شما اين نگاه محبتآميز او را دقيقا همانطور پاسخ ميدهيد در واقع يک رابطه حسي بين خودتان و نوزادتان برقرار کرده ايد؛ حسي مانند جرقه زدن الکتريسيته که در واقع حاصل تلاقي نگاه شما با نوزادتان است. به اين ترتيب بچهها متوجه ميشوند اين يک راه است براي اينکه بتوانند ارتباط برقرار کنند.
- اين نگاهها را دريابيد چرا که شروع ارتباط نوزاد شما با دنياي خارج است. بچهها معمولا در 2ماهگي رنگهاي زنده و روشن را با چشمهايشان دنبال ميکنند. در سه ماهگي سعي ميکنند به شيء رنگي که در مقابل چشمانشان بالا و پايين ميشود ضربه بزنند و در نهايت در 4ماهگي تلاش ميکنند آن را بگيرند.
نظر کاربران
سلام انشاءالله شکوفه های زندگیتون سرسبز و خوشبخت باشید.