نکاتی که پزشکان به تازه مادر‌ها نمی‌گویند

برترین ها - ترجمه از هدی بانکی: زمانهای زیادی در زندگی همه‌ی ما هست که آرزو می‌کنیم ای کاش دستورالعمل‌هایی داشتیم یا دست کم کسی به ما می‌‌گفت چه می‌شود و چه باید بکنیم. وقتی پای بارداری و زایمان به میان می‌آید این موضوع پررنگ‌تر هم می‌شود.

پرورش دادن یک انسان در رحم، یکی از بزرگترین چالش‌هایی است که یک نفر می‌تواند با آن روبرو شود، اما به نظر می‌رسد هیچ چیزی قابل مقایسه با به دنیا آوردن یک کوچولوی دوست داشتنی نیست و چیزی وجود ندارد که یک زن را برای اتفاقاتی که قرار است طی زایمان و بعد از آن بیفتد کاملا آماده کند.

در بیشتر موارد پزشکان اصول را به بیماران می‌گویند. مثلا پزشک یک خانم باردار او را نسبت به چیزهایی که باید بخورد آگاه‌تر می‌کند و احتمالا این را هم می‌گوید که نباید نزدیک به زمان زایمان چیزی بخورد.

یک چیز دیگر که معمولا پزشکان آن را با زنان باردار مطرح می‌کنند، وزن کودک و وزن مادر است؛ اینکه وزن سالم برای هر دو چیست، نسبت به چه علامت‌هایی باید دقیق باشید و ...، اما یک سری موضوعاتی نیز وجود دارد که پزشک مادر باردار معمولا در موردشان صحبتی نمی‌کند.

درمورد گرفتگی‌های بعد از زایمان چیزی نمی‌گویند

خیلی از خانمها نمی‌دانند که ممکن است بعد از زایمان دچار گرفتگی‌هایی بشوند که نسبتا دردناک نیز هستند. این نوع گرفتگی‌ها، بخشی از پروسه‌ی بازیابی بدن بعد از زایمان است، اما اگر زنی این موضوع را نداند و انتظارش را نداشته باشد دچار وحشت و اضطراب خواهد شد. تقریبا نیمی از تمام خانمهایی که زایمان می‌کنند این گرفتگی‌ها را خواهند داشت. اما یادتان باشد که این اتفاق شیوه‌ی تطبیق مجدد بدن بعد از زایمان است و در بیشتر موارد دلیلی برای نگرانی وجود ندارد.

بعد از سقط جنین احتمال تراوش شیر وجود دارد

سقط جنین یکی از دردناک‌ترین تجربیات مادر می‌‌تواند باشد که برای جسم و روان و احساسات مادر نیز بسیار گران تمام می‌شود. بعضی از خانمهایی که سقط جنین دارند ممکن است تراوش شیر از پستان داشته باشند که البته همیشه اینطور نیست.

این اتفاق تا حدود زیادی به این بستگی دارد که طول مدت بارداری چقدر بوده است. واکنش مادر‌ان جنین از دست داده نسبت به تراوش شیر از پستان‌هایشان متفاوت می‌‌تواند باشد؛ برخی اصلا دوست ندارند این اتفاق بیفتد در حالیکه عده‌ای دیگر تصمیم می‌گیرند با شیر خود، بچه‌هایی را که به شیر مادر نیاز دارند تغذیه کنند.

احتمال اضطراب بعد از زایمان وجود دارد

خیلی از زنان و مردانی که به تازگی بچه‌دار شده‌اند دچار اضطراب می‌شوند که دور از انتظار هم نیست. زیرا آنها به تازگی صاحب فرزندی شده‌اند که باید به دقت از او مراقبت کنند و گاهی شرایط می‌تواند واقعا استرس برانگیز شود.

اما اگر یک تازه مادر خیلی زیاد دچار اضطراب و استرس شود به احتمال زیاد اختلال اضطراب بعد از زایمان را تجربه می‌کند. در چنین مواردی لازم است به خود یادآوری کند که تنها نیست و از اطرافیان خود درخواست کمک و همکاری کند. حدود نیمی از موارد گزارش شده از افسردگی و اضطراب بعد از زایمان، با هم روی می‌دهند و ده درصد از تازه مادرها با این اختلال خلقی روبرو خواهند شد.

زور زدن حین زایمان لازم نیست

خیلی وقتها هنگام زایمان به مادر دستور داده می‌‌شود که فشار وارد کند (زور بزند) تا به بیرون راندن کودک کمک کند. اما چیزی که هر کسی نمی‌داند این است که واقعا نیازی به زور زدن مادر نیست. وقتی صحبت از به دنیا آوردن کودک می‌شود، دو نوع فشار وجود دارد: یکی «فشار هدایت شده» نام دارد و نوعی است که زیاد در موردش شنیده‌اید؛ وقتی دهانه‌ی رحم مادر تا ۱۰ سانتیمتر باز می‌‌شود به او گفته می‌شود زور بزند. نوعی دیگر هم «فشار خودبخودی» نام دارد. این نوع فشار، طبیعی‌تر است و بدن هر وقت که خودش بخواهد این فشار را وارد می‌کند.

مدتی طول می‌کشد تا عوارض زایمان برطرف شود

به دنیا آوردن یک دختر یا پسر کوچولو می‌تواند تغییراتی در بدن‌تان ایجاد کند اما بیشتر این تغییرات معمولا بعد از طی یک پروسه به شرایط نرمال برمی‌گردند، ولی برای ریکاوری کامل بعد از زایمان، به زمان نیاز دارید.

یکی از چیزهایی که اغلب پزشکان با بیماران خود آنطور که باید مطرح نمی‌کنند، پروسه‌ی ریکاوری بعد از زایمان است. مثلا اینکه مادر تازه زایمان کرده تا مدتی درد خواهد داشت و ممکن است خونریزی یا ترشحاتی هم داشته باشد. این اتفاقات دردسرسازند اما موقتی‌اند.

گرفتگی‌های حین بارداری طبیعی‌اند

یکی از بیشمار چیزهایی که پزشکان در موردشان حرفی نمی‌زنند این است که گرفتگی‌های حین بارداری طبیعی‌اند. بله درست است گاهی گرفتگی‌ها ممکن است خطرناک باشند اما همیشه هم اینطور نیست. طی سه ماهه‌ی اول بارداری، رحم بسیار رشد می‌کند و اغلب، علت گرفتگی‌ها در سه ماهه‌ی اول همین است.

برخی از زنها حتی ممکن است احساس کنند در آستانه‌ی شروع پریود هستند اما بعدا متوجه می‌شوند گرفتگی‌های آنها به این دلیل بوده که باردارند! سه ماهه‌ی دوم زمانی است که مادر باردار کمتر ممکن است دچار گرفتگی شود، اما مادرانی که چند قلو باردار هستند ممکن است در این دوره گرفتگی‌هایی داشته باشند زیرا رحم آنها بیشتر منبسط می‌شود. در سه ماهه‌ی سوم نیز گرفتگی‌‌ها شایع‌اند.

برای پزشک فرقی نمی‌کند قبل از زایمان شِیو کرده باشید یا نه

پیش از زایمان آنقدر موضوعات مهمی برای نگرانی وجود دارد که دیگر نوبت به شیو کردن نمی‌‌رسد. اما همیشه هستند خانمهایی که دغدغه‌ی این را دارند که قبل زایمان باید شیو بکنند یا نه. به طور کل بهتر است اصلا نگران این موضوع نباشید چون شیو کردن یا نکردن شما تاثیری در زایمان ندارد و برای پزشک هم مهم نیست. اما اگر قرار بر سزارین باشد معمولا شیو کردن لازم است.

ممکن است موقع زایمان استفراغ کنید یا مدفوع داشته باشید

یکی دیگر از موارد که معمولا پزشکان به زنان باردار نمی‌گویند این است که ممکن است حین زایمان استفراغ کنند یا مدفوع داشته باشد و به همین دلیل است که توصیه می‌کنند قبل از زایمان چیزی نخورید. استفراغ حین زایمان اغلب بدون اینکه قبلش علامتی داشته باشد روی می‌دهد و اتفاق بدی هم نیست. گاهی نشانه‌ی این است که مادر به خط پایان نزدیک می‌شود! یعنی استفراغ کردن اغلب پیش از شروع زور زدن روی می‌دهد.

بعد از پاره شدن کیسه آب، بیشتر از آنچه فکر می‌کنید برای زایمان وقت دارید

سالهای زیادی است که به مادران باردار هشدار داده می‌شود اگر کیسه آب جنین پاره شد، وقت زایمان است؛ چه بدن مادر آماده‌ی شروع زایمان باشد و چه نه. این هشداری است که در اصل برای اجتناب از عفونت‌های بالقوه‌ی رحم داده می‌‌شود.

اما زمانهایی وجود دارد که لزومی ندارد بعد از پارگی کیسه آب، اینداکشن یا تحریک زایمان انجام شود، مخصوصا اگر هنوز سه تا شش هفته باقی مانده باشد و جنین، نارس باشد، چون هنوز به زمان بیشتری برای رشد کردن داخل رحم مادر نیاز دارد. اما از سویی دیگر، اینداکشن منجر به کاهش نسبی احتمال عفونت‌های محیطی می‌شود. این نوع عفونت، کوریوآمنیونیت نام دارد.

برنامه ریزیهای‌تان ممکن است تغییر کند

داشتن برنامه‌ای برای زایمان بدون تردید چیز خوبی است چون به هر حال همیشه از قبل آمادگی داشتن و با برنامه پیش رفتن کمک می‌کند روند کار بهتر باشد. اما باید یادتان باشد که برنامه‌ی زایمان هم مانند خیلی از برنامه‌های دیگر ممکن است دستخوش تغییراتی نیز بشود. برنامه‌ی زایمان و تولد کودک‌تان تغییرات زیادی ممکن است بکند. مثلا مادر ممکن است در ابتدا تصمیم بگیرد زایمان طبیعی داشته باشد. سپس وقتی که روز موعود فرا می‌رسد، نظرش عوض شود. ضمنا بر اساس وضعیت سلامت مادر یا جنین نیز ممکن است شرایط تغییر کند.

مجبور نیستید صاف روی کمر بخوابید

اگر قرار باشد زایمان در بیمارستان انجام شود معمولا مادر را صاف روی کمر می‌خوابانند و پاهایش را در طرفین قرار می‌دهند یا در وضعیتی شبیه نشسته می‌گذارند. اما واقعیت این است که این پوزیشن‌ها اغلب زایمان را برای مادر یا کودک، راحت‌تر نمی‌کنند. به جای این پوزیشن‌ها، پوزیشن‌های دیگری هستند که ثابت شده بهترند. چمباتمه زدن، ایستادن، نشستن و به یک وری شدن نیز برای پروسه‌ی زایمان بسیار خوبند و اجازه می‌دهند جاذبه به بیرون آوردن جنین کمک کند و زایمان راحت‌تر شود.

برای زایمان به نور زیادی نیاز نیست

اوکسیتوسین هورمونی طبیعی است که در پروسه‌ی زایمان دخیل است و به بدن برای شروع انقباضات کمک می‌کند. خیلی از خانمهایی که در زمانهای گذشته زایمان کرده‌اند می‌توانند به شما بگویند که حین زایمان، پزشک نورهای زیادی را به سمت مادر می‌تاباند تا همه چیز را دقیق‌تر ببیند. اما این کار برای ترشح اوکسیتوسین خوب نیست. زیرا ملاتونین هورمونی است که در نبود نور یا در نور اندک، ترشح می‌شود و گیرنده‌های ملاتونین در رحم واقع شده‌اند و به اوکسیتوسین در پروسه‌ی زایمان کمک می‌کنند.

گاهی ماماها انتخابهای بهتری نسبت به متخصصین زنان و زایمان هستند

پزشکان متخصص در کمک به زایمان مادر، عالی عمل می‌کنند اما ماماها نیز همینطورند. ولی زمانهایی وجود دارد که ماما انتخاب بهتری می‌تواند باشد. مثلا زنانی که بارداری‌شان پُر از ریسک است نیاز دارند تحت نظر پزشک باشند زیرا پزشکان آموزش دیده‌اند که چطور موقعیت‌های اورژانسی، عمل جراحی و ... را مدیریت کنند.

اما خانمهایی که بارداری سالم و عادی دارند، ماما برایشان مناسب‌تر است. ماماها به دلایل زیادی انتخابهای بسیار خوبی هستند که یکی از آنها کنترل درد است. پزشکان معمولا در چنین مواردی دارو تجویز می‌کنند اما خیلی از زنان باردار ترجیح می‌دهند دارو مصرف نکنند. در چنین مواردی یک ماما تصمیم می‌گیرد درد مادر باردار را با روش‌های دیگری مانند ماساژ یا شیوه‌های طبیعی‌ دیگر تسکین بدهد.

صحت سونوگرافیها صد در صد نیست

این روزها هر زن بارداری دست کم یکی دو بار سونوگرافی انجام داده است. هفت نوع سونوگرافی وجود دارد: سونوگرافی ترانس واژینال، سونوگرافی داپلر، سونوگرافی پیشرفته، سونوگرافی استاندارد، سونوگرافی سه بعدی، سونوگرافی چهار بعدی و اکوکاردیوگرافی جنین. سونوگرافیها از تکنولوژیهای بسیار بالایی برخوردارند و نسبت به گذشته پیشرفتهای زیادی کرده‌اند اما به این معنی نیست که خطا ندارند. مثلا گاهی ممکن است سونوگرافی به اشتباه نشان بدهد جنین مشکلی دارد یا هیچ مشکلی ندارد.

یکبار سونوگرافی واقعا کافیست

سونوگرافی می‌تواند ترسناک باشد! چون بعضی از خانمها اصلا دوست ندارند داخل رحم خود را ببینند. اما برای برخی دیگر ممکن است کاملا برعکس باشد. به هر حال سونوگرافی می‌تواند به مادر و پدر منتظر این اطمینان خاطر را بدهد که همه چیز روبراه است. اما واقعا یک سونوگرافی کافیست و بهترین زمان وقتی است که بارداری بین 16 تا 20 هفته است. این زمانی است که اگر مایل باشید می‌توانید جنسیت جنین را بفهمید.

اگر در تاریخ مقرر زایمان نکردید به این معنی نیست که مشکلی وجود داردپ

تاریخی که برای زایمان مادر باردار مقرر می‌شود لزوما قطعی نیست. بچه قرار نیست دقیقا سر تاریخ و ساعت مقرر به دنیا بیاید صرفا به این دلیل که دکتر شما آن تاریخ را مشخص کرده. ممکن است شما تاریخی را که پزشک‌تان تعیین کرده پشت سر بگذارید اما این به معنی وجود مشکل نیست. تاریخ زایمان، تخمینی است و جنین ممکن است یک یا دو هفته زودتر یا دیرتر تصمیم به تولد بگیرد! به عبارتی دیگر، این تاریخ‌های مقرر شده فقط کمک‌تان می‌کنند آماده‌تر باشید اما قطعی نیستند.

دانستن جنسیت جنین همیشه هم ایده‌ی خوبی نیست

تست غیرتهاجمی تشخیص پیش از تولد اختلالات کروموزومی (Cell free DNA test) به دلایل متعددی می‌تواند مفید باشد؛ به والدین این امکان را می‌دهد که بدانند کودک متولد نشده مشکل خاص ژنتیکی دارد یا نه و ضمنا جنسیت جنین را مشخص می‌کند.

مشکل این نوع تست این است که قابل اعتماد نیست. مثلا نتایج تست ممکن است نشان دهد جنین، ریسک بالایی برای آناپلوئیدی دارد اما بعدا معلوم شود سالم است. همه‌ی پدر و مادرها دوست دارند فرزندانشان سالم باشند و این احتمال می‌تواند استرس بسیار زیادی برایشان تولید کند.

حضور نزدیکان در اتاق زایمان همیشه هم خوب نیست

تولد یک نوزاد، بزرگترین بخش از زندگی هر پدر و مادریست. هیجان تولد نوزاد و حس عاطفی تازه به وجود آمده همه چیز را شگفت انگیز و زیبا می‌کند. گاهی پدر و مادر دوست دارند هیجان و شادی خود را با دیگران سهیم شوند و در چنین شرایط ی سایر اعضای خانواده به اتاق زایمان دعوت می‌شوند. اما در مواردی دیگر، پدر و مادر ِ منتظر ترجیح می‌دهند اولین لحظات تولد کودک‌شان در خلوت خودشان و بدون حضور هیچکس دیگری بجز تیم پزشکی باشند. این لحظات، سهم پدر و مادر کودک هستند و آنها این حق را دارند که سه نفره این شادی را برگزار کنند و کاملا متعلق به خودشان باشند.

بعد از زایمان ممکن است دچار ریزش مو شوید

بعضی از خانمها از ریزش موهای خود بعد از زایمان متعجب و نگران می‌شوند. تقریبا تا چهار ماه بعد از زایمان، بیشترین احتمال ریزش مو وجود دارد. باید بدانید که موهای شما قبل از تولد یک سالگی کودک‌تان برخواهند گشت، پس نگران نباشید.

می‌توانید طی این مدت از شامپوهای حجم دهند استفاده کنید و ظاهر موهای‌تان را پُرتر نشان دهید. ضمنا توصیه می‌کنیم در این مدت از شامپوهای حاوی نرم کننده استفاده نکنید چون موهای‌تان را سنگین می‌کنند و در این روزها برای‌تان خوشایند و مناسب نیستند.