دروغ های قلبی در فیلم های ایرانی

مجله تندرستی: شاید بشود گفت بیماری های قلبی بیشتر از هر بیماری دیگری مورد توجه سینماگران بوده و در خیلی از فیلم ها ردپایی از آنها می توان یافت. اینجاست که سینما خودش می شود یک رسانه مهم برای آموزش درباره سلامت قلب.

چندبار دست روی قلب تان گذاشته اید تا حرکت های آرام یا تند و نامنظم آن را حس کنید؟ اگر این تپش ها در آستانه خاموشی باشند برای زندگی و شنیدن نظم دوباره این صدا چه خواهید کرد؟ پیوند قلب اما این پیوند به راحتی امکانپذیر نیست و به همین دلیل موضوع اصلی بعضی از فیلم های ایرانی بوده است. یادتان هست کدام فیلم ها؟ قهرمانان آنها را یادتان می آید؟

آنیک در «بودن یا نبودن»

کیانوش عیاری در «بودن و نبودن» جدی و دور از خلق هرگونه صحنه دراماتیک اضافی دست روی موضوع خاصی گذاشته بود؛ اهدای عضو و آن هم عضو حساسی مانند قلب که هر کس حاضر نیست به سادگی قلب عزیزش را از سینه درآورده و دو دستی تقدیم دیگری کند!

داستان از چه قرار است؟

آنیک دختر مسیحی جوانی است که نیاز به پیوند قلب دارد. او پس از مصاحبه با گروه مستندساز، به همراه پزشک معالجش به بیمارستانی می رود که پسر جوانی به نام امیر را به آنجا می آورند. امیر در شب ازدواجش در اثر نزاعی خانوادگی دچار مرگ مغزی شده است. پزشک به دنبال دریافت رضایت خانواده امیر برای اهدای قلب او به آنیک، فراز و نشیب های فراوانی را طی می کند و در نهایت آنیک با دریافت قلب امیر به زندگی لبخند می زند.

به چه می پردازد؟

بودن یا نبودن را می توان فیلم مستند - داستانی دانست که به همه سختی هایی که خانواده های اهداکنندگان و دریافت کنندگان دچارشان هستند، پرداخته بود. شاید این فیلم را بتوان خط شکن فیلم هایی در این ژانر دانست چرا که پس از آن بسیاری از کارگردانان به فکر پرداختن به این موضوع افتادند.

نکته جالب: عسل بدیعی بازیگر نقش اول این فیلم، بهار امسال پس از مرگ مغزی، کلیه اعضای قابل اهدایش را به دریافت کنندگان در نوبت دریافت عضو، بخشید.

بخشش در «یکی می خواد باهات حرف بزنه»

شهاب حسینی سر مزار دخترش سر روی سینه پسر ۱۰ ساله ای می گذارد که حالا قلب دخترش در سینه او می تپد. این تصویر شاید ماندگارترین تصویر این فیلم باشد که در سی امین جشنواره فیلم فجر روی پرده رفت اما نتوانست نظر مخاطبان را جلب کند.

داستان از چه قرار است؟

لیلا با بازی آنا نعمتی، همسر سابق مردی که نقشش را شهاب حسینی بازی می کند به دخترش شک می کند که با دندانپزشکی که نزد او می رود ارتباط عاطفی برقرار کرده است. بحث و اختلاف مادر و دختر بر سر یک شک بی اساس و در نهایت تصادف دختر حین فرار از مطب دندانپزشک با بازی حمیدرضا پگاه، منجر به مرگ مغزی دختر می شود. لیلا یک هفته فرصت دارد تا رضایت همسر سابقش با بازی شهاب حسینی را که حالا در زندان به سر می برد به عنوان یکی از اولیای قانونی دخترش بگیرد تا بتواند اعضای او و به طور خاص، قلب دخترش را اهدا کند.

به چه می پردازد؟

موضوع اصلی فیلم بخشش است و اهدای عضو به عنوان نماد بارز بخشش، خط داستانی فیلم است. از طرفی فیلم تلاش می کند تا در ابعاد دیگر نیز به مساله بخشش بپردازد. این فیلم را نمی توان اثر چندان تاثیرگذاری در حوزه مسئولیتی که به عهده اش گذاشته اند، یعنی تشویق مردم به اهدای عضو دانست اما به هر حال تلاش کارگردانت و گروه بازیگران برای پرداختن به این موضوع را نمی توان نادیده گرفت.

نکته جالب: آنا نعمتی به دو دلیل بازی در این نقش را پذیرفت؛ نخست اینکه به گفته خودش زندگی مشابه با قهرمان داستان دارد و دوم اینکه دختری ۱۰ ساله دارد، اما به هر حال این ویژگی برای ایفای نقش مادر و دختری یکی از موارد مد نظر او در پذیرش نقش بوده است.

یک اشتباه تلخ در «اتانازی»

خط سیر داستان برمبنای یکی از مناقشه برانگیزترین موارد در حوزه علم پزشکی یعنی اتانازی شکل گرفته است. اتانازی یعنی مرگ خودخواسته افرادی که به بیماری های لاعلاج دچار هستند. این بیماران از پزشک معالج شان می خواهند تا آنها را به قول خودشان راحت کند. اتانازی در بعضی کشورها آزاد و در بیشتر کشورها ممنوع بوده و معادل با قتل عمد است.

داستان از چه قرار است؟

ماجرای فیلم «اتانازی» از جایی آغاز می شود که دکتر ماکان برنا با بازی ایمان اشراقی دلباخته یکی از بیمارانش به نام پرنیان شهسوار می شود. پرنیان به پیوند قلب نیاز دارد و به دلیل همین بیماری دچار افسردگی شده است. از سوی دیگر فراز با بازی حسام الدین نواب صفوی، ورزشکار مشهوری است که به بیماری لاعلاجی دچار شده و می خواهد پیش از آنکه توانایی و زیبایی ظاهرش را از دست بدهد، پزشک معالجش یعنی دکتر برنا با روش اتانازی به زندگی او خاتمه دهد. دکتر برنا به خواسته او عمل می کند اما در حین کار به جای مرگ مغزی فراز، باعث مرگ او می شود. دکتر برنا به دلیل این اتفاق تعادل عصبی خود را از دست داده و در اثر سانحه تصادف جان خود را از دست می دهد. در نهایت پرنیان پیوند قلب را دریافت نمی کند.

به چه می پردازد؟

مسئله اهدای عضو با یکی از مسائل مهم حوزه پزشکی یعنی اتانازی پیوند خورده است. در زمان اکران این فیلم بسیاری معتقد بودند که اگر داستان، پایان دیگری داشت و اتانازی انجام شده د ر فیلم فرجام موفقی داشت، به دو نفر زندگی تازه ای بخشیده می شد؛ یکی فردی که در انتظار پیوند است و دیگری که به دلیل بیماری نمی خواهد مرگ ترحم انگیزی داشته باشد.

نکته جالب: ایمان اشراقی که نقش پزشک را بازی می کند، در دنیای واقعی هم پزشک است.

آخرین تصمیم یک اعدامی در «دل خون»

بزرگترین امتیاز فیلم دل خون داشتن یک ایده جسورانه است. یک قاتل محکوم به اعدام به جای آنکه تقاضای تجدید نظر در حکم دادگاه که رأی به قصاص او داده، داشته باشد، اهدای اعضای بدنش را به نیازمندان اهدای عضو پس از اعدامش درخواست می کند.

داستان از چه قرار است؟

عماد با بازی حامد بهداد که همسرش نسترن را کشته است، پس از اعلام حکم قصاص از سوی خانواده همسرش هیچ اعتراضی نمی کند. او به جای هرگونه اعتراض در یکی از جلسه هایی که با وکیل تسخیری اش دلارام توکلی با بازی الناز شاکردوست دیدار می کند، مسئهل اهدای قلب پس از مرگش را مطرح و درخواست می کند. او برای این هدف دست از سیگار کشیدن برداشته و حتی برای سلامت قلبش ورزش می کند.

به چه می پردازد؟

وقتی عماد درخواستش را مطرح می کند، دور از همه هیاهوهای درماتیک فیلم، تماشاگر را به این فکر وامی دارد که اگر اهدای عضو این نوع افراد به واقعیت بپیوندد چه تعداد از آنهایی که در انتظار عضو هستند، دوباره به زندگی بازخواهند گشت. فیلم تلاش می کند تا به مخاطب این نکته را منتقل کند که افراد در زمان عصبانیت گاهی رفتارهایی از خود بروز می دهندن که غیرقابل تصور است. نسترن و عماد عاشق هم بودند و همزمانی چند اتفاق و شک باعث خشم بی دلیل عماد و قتل غیرعمد نسترن، بزرگترین عشق زندگی اش می شود.


5 باور نادرست درباره مشکلات قلبی که در فیلم ها و سریال ها زیاد می بینید

1- فقط مردها سکته قلبی می کنند

نادرست است. چرا در بیشتر فیلم ها همیشه پدر، برادر، عمو، دایی یا بقال سر کوچه سکته قلبی می کنند؟ اگرچه براساس آخرین آمار در بعضی از کشورها سکته قلبی عامل یک پنجم مرگ و میر سالانه در مردان است اما در بعضی از کشورها مانند استرالیا سکته قلبی یکی از سه عامل اول مرگ و میر در زنان است. خیلی عجیب است، زنان بیشتر از مردان در اثر سکته قلبی جان خود را از دست می دهند ولی هنوز همه آن را یک بیماری کاملا مردانه می دانند. بزرگترین اشتباه خانم ها اینست که سکته قلبی را جدی نمی گیرند؛ بنابراین فشار خون یا کلسترول خونشان را به طور مرتب اندازه گیری نمی کنند و تغییری در سبک زندگی شان نمی دهند.

2- ترس شدید باعث سکته قلبی می شود

هم درست است و هم نادرست. سکته کردن ناشی از ترس زیاد یکی از معروفترین صحنه هایی که در فیلم های کمدی و انیمیشن های مختلف زیاد دیده ایم؛ آنقدر زیاد که کاملا باورمان شده است که در اثر ترس زیاد می توان سکته کرد اما اینکه ترس زیاد می تواند باعث بروز سکته قلبی شود بستگی به فرد دارد. معمولا در اثر ترس ضربان قلب بالا می رود. افزایش ضربان قلب هم نیاز قلب به اکسیژن را افزایش می دهد. در یک قلب سالم عروق کرونر توانایی افزایش ظریفت خونرسانی را دارند و میزان خونرسانی به ماهیچه قلب را افزایش می دهند.

با این حساب، با افزایش تقاضای قلب برای اکسیژن، میزان اکسیژن رسانی به قلب نیز افزایش می یابد؛ بنابراین بعید است فردی با عروق کرونر طبیعی و سالم در اثر ترس دچار سکته شود. در افراد دارای تنگی های مهم در عروق کرونر این افزایش خونرسانی در حد افراد طبیعی نیست و ذخیره کافی وجود ندارد. بنابراین ممکن است فرد دچار درد قفسه سینه شود.

3- «قلبم دارد خیلی تند می زند، الان سکته می کنم!»

نادرست است. این باور یکی از باورهایی است که بیشتر در اثر تکرار در رسانه ها و سینما و تلویزیون گسترش پیدا کرده است اما به هیچ وجه صحت ندارد. تغییر تپش قلب در افراد سالم منجر به سکته نمی شود زیرا معمولا سکته قلبی در افرادی اتفاق می افتد که رگ های قلب شان تنگ شده است. با این وجود، اگر در فردی بیماری قلبی تشخیص داده شده است، انجام کارهایی که باعث افزایش تپش قلب می شود، مانند دویدن یا بلند کردن بار سنگین می تواند برای سلامتی فرد مضر باشد و گاهی اوقات در شرایط حاد باعث سکته قلبی شود اما در افراد سالم مشکلی ایجاد نمی کند.

4- بیماران قلبی نباید ورزش کنند

نادرست است. در بیشتر فیلم های سینمایی فرد تا به بیماری قلبی مبتلا می شوددیگر کل فعالیت های جسمی و ورزش را کنار می گذارد چون برایش ضرر دارند! در حالی که در واقعیت بیماران قلبی می توانند ورزش کنند اما حتما باید تحت نظارت پزشک معالج باشند.

5- خانم های مبتلا به بیماری قلبی نباید باردار شوند

نادرست است. در بیشتر فیلم ها خانم های مبتلا به مشکلات قلبی در حسرت بچه دار شدن هستند. با اینحال، اگرچه بیماری های قلبی، به خصوص آنهایی که به دریچه های قلبی مربوطند، با توجه به مبتلا شدن هر یک از دریچه ها، شدت، نوع و تعداد می توانند برای مادر و جنین خطرساز شوند اما به این معنی نیست که خانم های مبتلا به بیماری های قلبی باید برای همیشه از احساس مادری محروم شوند زیرا به گفته متخصصان قلب با کنترل مناسب، انجام مشاوره های مرتب و منظم قبل از بارداری و مراقب های زمان بارداری می توان سلامت مادر و جنین را حفظ کرد.