بخور نخورهای سکته مغزی

هفته نامه سلامت - ترجمه مریم سادات کاظمی: سکته مغزی یکی از مهم ترین علل فوت و ناتوانی جدی است که در نتیجه انسداد یا پارگی عروق خونی مغز ایجاد می شود. در این شرایط، مغز به طور ناگهانی از خون و اکسیژن سرشار آن محروم می شود که عوارض منفی برای سلامت عمومی (جسمی و روانی) فرد دارد. اختلالات کلامی، بینایی و حرکت اندام های بدن مهم ترین این عوارض هستند.

سلامت سیستم عروقی و تاثیرات آن بر اندام های حیاتی مانند مغز نیز مانند دیگر جنبه های سلامت بستگی زیادی به تغذیه و عادت های درست غذایی دارد. بعضی خوراکی ها تاثیر پیشگیرانه ای در بروز سکته مغزی دارند و می توانند این خطر را کاهش دهند که در ادامه همین پوستر به مهم ترین های شان اشاره کرده ایم.

7 خوراکی خطرساز

1. سوسیس و کالباس

نمک و چربی های ناسالم موجود در سوسیس و کالباس عامل خطر سکته مغزی محسوب می شوند. در واقع، مصرف بیش از 6 گرم نمک در روز با تشدید احتباس آب بدن باعث افزایش فشار خون می شود.

در این صورت فشار بیشتری به عروق خونی وارد می شود که عامل خطر جدی بروز سکته مغزی خواهد بود. به علاوه سوسیس و کالباس حاوی مقدار زیادی چربی های ترانس یا اشباع هستند و سطح کلسترول بد خون را بالا می برند. به این ترتیب کلسترول در دیواره عروق رسوب می کند و مانع خونرسانی درست به مغز و در نتیجه سکته می شود.

2. کره و پنیر

کره نیز جزو مهم ترین منابع غذایی چربی های اشباع (54 تا 71 درصد) است که کلسترول بد خون را افزایش می دهد. برای پیشگیری از تصلب شرائین و خطر بروز سکته مغزی لازم است مصرف این خوراکی به حداقل برسد. در مورد پنیر نیز باید گفت کنار چربی های اشباع، نمک بالا عامل خطر دیگر است که توصیه می شود انواع کم نمک آن در برنامه غذایی افراد گنجانده شود.

3. آب گازدار

بعضی آب معدنی ها، به خصوص آب های گازدار به دلیل مقدار بسیار زیاد نمک می توانند در طولانی مدت سبب پرفشاری خون شوند. به طور کلی بهتر است از مصرف این گروه از نوشیدنی ها پرهیز کرد. هنگام خرید آب معدنی نیز دقت داشته باشید مقدار سدیم در هر لیتر آب بیشتر از 200 میلی گرم نباشد.

4. سوپ های آماده

کنار گذاشتن نمک از سفره برای پیشگیری از پرفشاری خون به تنهایی کافی نیست بلکه باید از مصرف غذاهای آماده مانند سوپ پرهیز کرد زیرا حاوی مقدار زیادی نمک پنهان است که بدون ایجاد احساس شوری، حجم زیادی سدیم به بدن می رساند.

در کل، نمک مهم ترین چاشنی غذاهای آماده است زیرا کیفیت پایین خوراکی ها را پوشش می دهد. یادتان باشد سدیم درج شده روی محصولات غذایی یکی از ترکیبات اصلی نمک است که هر 1 گرم آن را باید معادل 2.5 گرم نمک دانست. مثل همیشه در این مورد نیز تهیه غذای سالم در منزل ضامن سلامت خواهد بود.

5. شیرین بیان

گلیسیرین، ماده فعال موجود در شیرین بیان، بر مهار یکی از آنزیم های کلیه که سدیم خون را تنظیم می کند، تاثیر می گذارد. کاهش فعالیت این آنزیم در مدتی نه چندان طولانی سبب افزایش فشار خون می شود.

از این رو مصرف این گیاه به افرادی که از پرفشاری خون رنج می برند، توصیه نمی شود. البته مصرف بیش از 5 گرم پودر شیرین بیان در روز نیز برای دیگران مجاز نخواهد بود.

6. تنقلات

انواع این گروه از خوراکی ها مانند بیسکویت، چیپس، پیتزا، اسنک، کیک و ... علاوه بر چربی زیاد حاوی مقدار بالایی نمک نیز هستند. بهتر است بدانید چند عدد بیسکویت، چیپس یا تکه ای پیتزا 1 گرم نمک دارند.

بنابراین توصیه می شود از افراط در مصرف این تنقلات پرهیز کنید و به عنوان مثال بیش از 1 سهم بیسکویت در هفته نخورید.

7. الکل

اعتیاد به مصرف الکل نیز عامل دیگر افزایش فشار خون است زیرا در طولانی مدت عروق خونی را تحریک می کند. در این شرایط عروق حالت کشسانی را از دست می دهند، خون غلیظ می شود، ریتم قلب مختل می شود و رسیدن خون به مغز کاهش پیدا می کند.

۱۰ ماده غذایی طلایی

۱. سیر

مصرف منظم سیر به کاهش خطر بروز سکته مغزی کمک می کند زیرا سرشار از ترکیبات گوگردی است. سیر احتمال تشکیل لخته های خون را در عروق کم می کند و مکانیسم های طبیعی ضد انعقادی بدن را تقویت خواهد کرد.

حدود ۸۰ درصد سکته های مغزی ناشی از انسداد عروق خونی مغز به دلیل تجمع لخته است. برای بهره مندی بیشتر از این خواص، سیر خام برتری دارد. این سبزی همچنین تاثیر مثبتی در پیشگیری از سرطان دارد. اگر بوی نامطبوع سیر شما را از مصرف آن منصرف می کند، می توانید پس از مصرف چند برگ جعفری یا نعناع بجوید.

2. گردو

محققان استرالیایی ثابت کرده اند مصرف 30 گرم گردو در روز سطح کلسترول بد خون (LDL) را پس از 6 ماه، 10 درصد کاهش می دهد. این در حالی است که کلسترول یکی از عوامل خطر جدی محسوب می شود.

گردو همچنین تناسب کلسترول خون و کلسترول کلی خون را نیز بهبود می بخشد. اسیدهای چرب غیر اشباع، ویتامین E، فیبرها، منیزیم، فیتواسترول ها (ترکیبات گیاهی جاذب کلسترول در روده) و ترکیبات فنولیک (نوعی از آنتی اکسیدان ها) عامل چنین تاثیراتی هستند.

3. پرتقال

گنجاندن پرتقال در رژیم غذایی روزانه موجب کاهش فشار خون، کلسترول و نارسایی قلبی می شود. در واقع، پرتقال حاوی ریزمغذی های ضروری برای سلامت قلب است. پکتین یکی از فیبرهای محلول در پرتقال است که کلسترول را جذب می کند و عملکردی شبیه داروهای کنترل اسیدهای صفراوی دارد. پتاسیم موجود در پرتقال نیز فشار خون را کنترل کرده و دریافت نمک را در بدن جبران می کند.

تحقیقات جدید نکته جالبی را تایید می کند و آن این که پکتین به خنثی کردن نوعی پروتئین به نام گالکتین 3 کمک می کند که عامل زمینه ساز نارسایی احتقانی قلب است و معمولا به سختی با مصرف دارو قابل درمان است.

4. ماهی سالمون

سالمون و دیگر ماهی های چرب مانند ساردین جزو عالی ترین خوراکی های سالم برای قلب محسوب می شوند. در واقع، این ماهی ها حاوی مقدار بالایی اسیدهای چرب از جمله امگا 3 هستند.

بر اساس مطالعات، این چربی ها خطر آریتمی (ضربان نامنظم قلب) و تصلب شرائین را کاهش می دهند. همچنین در کاهش تری گلیسرید خون نقش دارند. از این رو، توصیه می شود مصرف ماهی، به خصوص انواع چرب شان حداقل 2 بار در هفته در برنامه غذایی گنجانده شود.

5. کلم پیچ

این گونه کلم حاوی آنتی اکسیدان های مفید برای قلب، اسیدهای چرب امگا 3، فیبرها، فولات، پتاسیم و ویتامین E است. همچنین سرشار از لوتئین است که مانع تصلب زودهنگام شرائین می شود. کلم پیچ همچنین حاوی ترکیبی به نام گلوکوراپامین است که پروتئینی با تاثیر محافظتی ویژه به نام NRF2 را فعال می کند.

6. شکلات تیره

شکلات تیره سرشار از آنتی اکسیدان هایی است که از بدن در برابر رادیکال های آزاد محافظت می کند. به علاوه خطر بروز حمله قلبی را کاهش می دهد. برای بهره مندی از این خواص نیازی به افراط نیست و یک تکه کوچک در وعده صبحانه یا به عنوان میان وعده کافی خواهد بود.

7. جو دوسر

آرد جو دو سر منبع غنی فیبرهای محلول است که می تواند سطح کلسترول را پایین بیاورد. این تاثیر در دستگاه گوارش بسیار مهم است زیرا مانع افزایش کلسترول در خون و بروز آسیب های آن به بدن می شود.

8. انار

آب انار نوشیدنی معروف برای کاهش تصلب شرائین است و علاوه بر این که کلسترول بد را تا حد زیادی کاهش می دهد، مانع اکسیداسیون این چربی ها نیز می شود.

در واقع زمانی که کلسترول بد خون اکسید می شود، در دیواره عروق جا می گیرد و باعث تشکیل پلاک می شود، اما محققان بر این باورند آنتی اکسیدان های بی نظیر انار نه تنها مانع تجمع پلاک ها در عروق می شود، بلکه مصرف یک لیوان آب انار در روز به مدت یک سال، این مشکل را در بیماران بهبود می بخشد.

9. موز

موز منبع بسیار خوبی از فیبرهاست و خواص محافظت از سیستم قلبی - عروقی و گوارش دارد. همچنین سرشار از پتاسیم است که دریافت کافی آن موجب کاهش پرفشاری خون و سکته مغزی می شود.

مصرف روزانه 3 تا 5 گرم پتاسیم برای پیشگیری از بیماری های قلبی - عروقی ضروری است که هر موز با دارا بودن حدود 400 میلی گرم از این ماده معدنی نقش چشمگیری در تامین این نیاز بدن دارد.

البته باید مراقب بود زیاده روی در مصرف پتاسیم نیز اصلا خوب نیست و می تواند زمینه ساز بیماری شود. البته به جز موز می توان از دیگر منابع پتاسیم مانند خشکبار، لوبیا، نخود، اسفناج، جعفری، کلم و خرما نیز بهره برد.

10. سیب و گلابی

این 2 میوه خواص مشابهی در حفظ سلامت قلب و مغز دارند. حاوی کِرستین هستند که دریافت منظمش احتمال بیماری های قلبی - عروقی را تا 20 درصد کاهش می دهد. پکتین موجود در این میوه ها نیز نقش موثری در کاهش کلسترول بد و افزایش کلسترول خوب دارد.

10 توصیه تغذیه پس از سکته مغزی

1. مصرف هویج پس از سکته مغزی بسیار مفید است. مطالعات نشان می دهد سکته مغزی مجدد در افرادی که 5 عدد هویج یا بیشتر در طول هفته می خورند 68 درصد کمتر از افرادی است که تنها به مصرف یک هویج در هفته اکتفا می کنند.

2. باید از چربی های اشباع و هیدروژنه پرهیز کرد و لبنیات چرب، گوشت قرمز و مارگارین تا حد امکان مصرف نشود زیرا مصرف روزانه گوشت قرمز می تواند احتمال سکته مغزی را 2 برابر کند. به جای روغن های هیدروژنه توصیه می شود روغن کارا کانولا و سویا میل شود.

۳. مصرف ماهی در برنامه غذایی افراد دچار سکته مغزی باید افزایش پیدا کند. البته ماهی های دریا برتری دارند زیرا سرشار از امگا ۳ و آلفالیتولئیک هستند که به جلوگیری از تشکیل لخته های خون کمک می کند.

۴. خوراکی های حاوی پتاسیم مانند حبوبات، مغزها، دانه ها، میوه ها و سبزیجات در برنامه غذایی این افراد باید گنجانده شود.

۵. برای کنترل فشار خون پس از سکته مغزی توصیه می شود رژیم غذایی بسیار کم نمک رعایت شود و مقدار نمک از ۳۰۰ میلی گرم بیشتر نباشد. برای این بیماران بهتر است غذا در منزل طبخ شود.

۶. افزایش مصرف فیبرها به کاهش کلسترول بیمار کمک می کند که میوه ها، سبزیجات و دانه های کامل این نیاز را تامین می کنند. از این رو حداقل ۵ سهم میوه و سبزی در روز لازم است. برای جذب فیبرها نوشیدن آب فراوان نیز توصیه می شود.

۷. باید از مصرف برنج سفید پرهیز شود.

۸. غذای این بیماران اصلا نباید سرخ شده باشد و باید از روش های پخت سالم تر مانند بخارپز شدن، کبابی کردن در فر و آبپز شدن استفاده کرد.

۹. حجم غذای یک وعده بیمار باید کم باشد زیرا مصرف ناگهانی غذای زیاد به خصوص چربی ها احتمال سکته مجدد را افزایش می دهد.

۱۰. اگر بیمار دچار مشکلات بلع است، غذا باید به شکل پوره یا آب گرفته به وی خورانده شود.