گیاه درمانی به روش کودکانه

مجله شهرزاد : بسیاری از ما ترجیح می‌دهیم برای درمان بیماری‌های ساده و اختلال‌های کودک یا نوزاد تازه‌رسیده‌مان به جای استفاده از داروهای شیمیایی و شیوه‌های تهاجمی روش‌های درمانی طب مدرن از شیوه‌های طبیعی و سنتی استفاده کنیم. شاید این دیدگاه را به طور ناخودآگاه از عطر دم‌نوش‌ها و جوشانده‌های گیاهی مادربزرگ‌های‌مان در ذهن داریم که چگونه با یک چای گیاهی ساده دل‌دردهای دوران کودکی‌مان را فراموش می‌کردیم و بهبود می‌یافتیم.

خوشبختانه امروز به اعتراف متخصصان و محققان پزشکی در سراسر جهان شیوه‌های طبیعی درمانی مانند طب سنتی و گیاه درمانی می‌تواند یکی از بهترین و بی‌عارضه‌ترین درمان‌ها برای انسان به ویژه کودکان و خردسالان باشد. شیوه‌هایی که بهره‌مندی از آنها با همراهی و مشاوره یک متخصص طب سنتی می‌تواند نتایج موثر و قابل ملاحظه‌ای بر سلامت و تندرستی فرزندان‌مان داشته باشد. دکتر سعید صانعی، درمانگر طب سنتی و مشاور گیاه درمانی در این شماره از مجله شهرزاد قصد دارد ما را با برخی از شیوه‌های سنتی و طبیعی درمان شایع‌ترین اختلال‌ها و بیماری‌های دوران نوزادی و خردسالی آشنا کند.


درمان قی چشم کودک

قی چشم یکی از مواردی است که بسیاری از بچه‌ها آن را در زندگی تجربه می‌کنند. این اختلال به دلیل تنگ شدن مجرای اشک کودکان در آنها دیده می‌شود. با تنگ شدن مجرای چشم، اشک کودک به خوبی از مجرا عبور نمی‌کند و رسوباتی در اطراف مجرای اشک جمع می‌شود که گاهی تجمع این رسوبات موجب بسته شدن مجرای اشک می‌شود به گونه‌ای که چشم پزشک برای باز کردن آن مجبور می‌شود از سوند یا میل استفاده کند. برای درمان و بهبود قی چشم ۲ راه‌حل در شیوه طب سنتی وجود دارد:

شست‌وشوی چشم با جوشانده گل بنفشه، گیاه ناخنک‌ و گل بابونه. برای تهیه این جوشانده کافی است یک قاشق چای‌خوری از هر یک از گیاهان ذکر شده را با ۲ استکان آب بجوشانید تا یک استکان آب آن باقی ماند. آب باقی مانده را صاف کنید و با یک قاشق چای‌خوری از آن چشم‌های کودک را ۲ تا ۳ بار در روز شست‌و‌شو دهید.

روش دیگر این است بعد از تهیه جوشانده مورد نظر یک قطره شامپوی بچه به این جوشانده اضافه کنید و با آن چشم بچه را شست‌وشو دهید و خیلی آرام کنار بینی او را به سمت گوشه چشم ماسا‍ژ دهید تا به این ترتیب مجرای اشکی او باز شود و التهاب این مجاری نیز کاهش یابد.



مرهم گیاهی برای گل مژه

یکی دیگر از بیماری‌های چشم که بیشتر در کودکان و خردسالان گرم‌مزاج دیده می‌شود، گل‌مژه است که معمولا موجب سنگینی پلک کودک می‌شود و به دلیل اختلالی که در دید او به وجود می‌آورد او را بدخلق می‌کند و درمانگران طب سنتی برای درمان این گل‌مژه نیز از جوشانده گیاهی برگ گردو استفاده می‌کنند و محل گل‌مژه را با این جوشانده شست‌وشو می‌دهند. آنها با شست‌وشوی چشم به کمک جوشانده برگ گردو به خروج عفونت و چرک داخل گل‌مژه می‌پردازند و به این ترتیب به درمان و بهبود آن کمک می‌کنند.



بهبود پوسته‌های سر نوزاد

پوسته‌‌های کلفت سر نوزادان که در اصطلاح از آن با نام کلاه پوسته‌ای یاد می‌شود، پوسته‌های کلفتی است که معمولا بعد از زایمان روی سر نوزادان دیده می‌شود و در طب سنتی برای برطرف کردن آن نسخه‌هایی وجود دارد. یکی از طبیعی‌ترین راه‌ها برای این کار استفاده از خیسانده گل‌بنفشه و گل ختمی برای شست‌و‌شوی سر نوزاد است. برای تهیه این خیسانده کافی است یک مشت گل بنفشه را با یک مشت گل ختمی در 4 لیتر آب جوش بخیسانید و اجازه دهید این ترکیب به مدت یک ساعت بماند. پس از مناسب شدن دمای این خیسانده از آب آن برای شست‌وشوی سر بچه استفاده کنید و اجازه دهید این آب به شیوه طبیعی روی سر بچه خشک شود. استفاده از این روش 2 بار در هفته تاثیر زیادی در کاهش و بهبود پوسته‌های کلفت سر دارد. روش دیگری که می‌تواند روند بهبود پوسته‌های کلفت سر نوزاد را تسریع کند، اضافه کردن 3 عدد قرص آسپرین پودر شده به 5 سی‌سی از شامپوی نوزاد و شست‌وشوی سر او با این شامپوست. در صورتی که کف شامپو به مدت 5 دقیقه روی سر نوزاد باقی بماند و کف آن با خیسانده گل ختمی و گل بنفشه شسته شود می‌تواند روند درمان پوسته‌های کلفت سر نوزاد را در زمانی کوتاه انجام دهد.



رفع گرفتگی بینی کودکان

گرفتگی بینی از جمله اختلالات رایج در دوران نوزادی و خردسالی است که معمولا تنفس را برای بچه‌ها مشکل می‌کند و موجب بی‌قراری آنها می‌شود. یکی از شیوه‌های طبیعی برای درمان این عارضه استفاده از جوشانده گل بنفشه است. بوییدن بخار بدست آمده از جوشانده گل بنفشه در کودکان و خردسالانی که توانایی و شکیبایی لازم برای استفاده از این بخور را داشته باشند می‌تواند به برطرف شدن انسداد و گرفتگی بینی آنها کمک کند اما در صورتی که کودک بی‌تابی دارد و حوصله کافی برای استنشاق بخار این جوشانده را ندارد می‌توان یکی دو قطره از این جوشانده را با کمک قطره چکان در حفره بینی او ریخت تا به این ترتیب به بهبود گرفتگی بینی او کمک کند. برای تهیه این جوشانده کافی است ۱۰ گرم گل بنفشه را در یک لیتر به مدت ۳ دقیقه بجوشانید آن را صاف کرده و از آن استفاده کنید.



زکام سرد را مهار کنید

علاوه بر زکام گرم، نوع دیگری از زکام وجود دارد که طبیبان سنتی از آن با نام زکام سرد یاد می‌کنند. کودکانی که به این بیماری مبتلا می‌شوند معمولا بدنی سرد و رنگ و رویی پریده دارند و آبریزش بینی با سرفه‌های خلط‌‌‌دار را تجربه می‌کنند. رنگ ترشحات بینی و گلو در کودکان مبتلا به زکام سرد، سبز رنگ است. برای درمان این نوع از زکام نیز راه‌حل ساده‌ای وجود دارد که آن استفاده از شربت سیاه‌دانه و عسل است. برای تهیه این عسل باید سیاه‌دانه و عسل را یک به 3 با هم ترکیب کنید. به عنوان مثال 10 گرم سیاه‌دانه را با 30 گرم عسل ترکیب کرده و آن را با یک استکان آب و یک عدد لیموترش مخلوط کنید و روزی 2 تا 3 بار آن را به کودک بخورانید. مادرانی که تصمیم دارند از ابتدای پاییز کودک‌شان را از ابتلا به زکام سرد مصون بدارند می‌توانند هر شب پیش از خواب یک قاشق چای خوری از مخلوط سیاه‌دانه و عسل را به نسبت یک به 3 به کودک‌شان بدهند تا از ابتلای او به زکام سرد پیشگیری کنند.



درمان زکام گرم

ابتلا به زکام گرم یکی از شایع‌ترین بیماری‌های فصل‌های پاییز و زمستان است. این بیماری با گلودرد آغاز شده و به دنبال آن تب و سرخی گونه‌ها و صورت را در کودک به همراه دارد. در این حالت کودک از سردرد شکایت دارد و ترشحات گلو و بینی او زرد رنگ می‌شود و گه‌گاه سرفه‌های خشک دارد. در طب سنتی برای درمان این نوع از زکام از ترکیب چهارگل استفاده می‌شود. به این ترتیب که چهار گیاه دارویی گل پنیرک، گل بنفشه، گل ختمی و گل‌گاوزبان را با هم مخلوط کرده و آن را مثل چای معمولی دم می‌کنند. برای خوش‌طعم شدن این چای گیاهی برای کودکان می‌توانید یک قطعه نبات کوچک نیز به آن اضافه کنید و از این چای ۲ تا ۳ فنجان در روز به کودک‌تان بخورانید تا بیماری‌اش بهبود یابد و گلودرد و تب او برطرف شود.



دوای بچه‌های پر سرو صدا

یکی از بهترین غذاهای دارویی برای بچه‌های عصبی و شلوغ که دائم در حال جیغ کشیدن در خانه هستند و آرامش اعضای خانواده را برهم می‌زنند، حریره بادام است. مصرف حریره بادام برای بچه‌های پر سرو صدا یا به اصطلاح «جیغ‌جیغو» باعث می‌شود تا میزان آرامش آنها افزایش یابد و کمتر در خانه یا جمع مهمانی‌ها جیغ بکشند و بی‌قراری کنند. خوردن حریره بادام در طول هفته در وعده‌های غذایی یا میان‌وعده‌های مختلف می‌تواند به بهبود کیفیت خواب بچه‌های کم‌خواب و عصبی نیز کمک کند و موجب عمیق‌تر شدن خواب و آرامش آنها شود. علاوه بر این استفاده از گشنیز به عنوان یک سبزی مقوی و موثر در غذای کودکان می‌تواند تاثیر بسیار خوبی بر کودکان شلوغ و پرهیاهو داشته باشد و میزان تنش‌های آنها را کاهش دهد. تهیه گشنیز پلو یا سوپ گشنیز یا استفاده از گشنیز در غذاهای مختلف می‌تواند در این زمینه بسیار موثر باشد.