از چه سنی کودک را به کلاس شنا بفرستیم؟

هفته نامه سلامت - مریم منصوری: «کلاس آموزش شنا برای نوزادان ۸ ماهه تا ۵ ساله با حضور مادران!» تعجب نکنید، این یک آگهی تبلیغاتی است که مادران را تشویق کرده هرچه سریع تر برای آموزش شنای کودکانشان اقدام کنند. استخرهای شنای مادر و کودک مدت هاست برای جلب مشتری بیشتر در برخی خانه های کودک یا مهدکودک ها تبلیغ می شوند ولی این کار اما و اگرهایی دارد که مادران باید قبل از ثبت نام فرزندانشان در کلاس ها بدانند. به این بهانه گفت و گویی با دکتر مریم ابوالحسنی، متخصص پزشکی ورزشی و عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران، به طرح پرسش هایی در این زمینه پرداخته ایم.

ورزش شنا چه فوایدی برای کودکان دارد؟

شنا، ورزش بسیار مفیدی برای کودکان است. علاوه بر اینکه آمادگی قلبی- عروقی آنها را بالا می برد. به کودکان کوچک تر کمک می کند که بتوانند تعادلشان را حفظ کنند. راه رفتن در آب باعث تقویت عضلات پاها می شود. از سوی دیگر، شنا حس اعتماد به نفس و استقلال به کودکان می دهد؛ به نحوی که می توانند به توانایی های خود اکتفا کنند.

شنا و بازی در آب می تواند ذهن کودک را نیز باز کند. شادی و تفریح را برایش به ارمغان آورد و از همه مهم تر اینکه اشتهای کودک را افزایش دهد. بنابراین شنا هم فواید جسمی دارد، هم فواید روانی.

از چه سنی می توان کودکان خردسال را به استخر برد و شنا یادشان داد؟

همانطور که می دانید، جنین 9 ماه در محیط مایع رشد می کند، بنابراین اگر نوزاد تازه متولد شده ای را در آب قرار بدهند، قادر است دست و پا بزند و خودش را شناور نگه دارد، اما این توانایی فقط مربوط به چند ساعت اول تولد است و به تدریج با افزایش سن از بین می رود. از 6 ماهگی یا یک سالگی به بعد هم می توان کودک را با آب آشنا کرد. به این ترتیب که کودک در آغوش پدر یا مادرش وارد آب شود و از آن لذت ببرد.

توجه داشته باشید که والدین نباید به هیچ وجه کودک را از خود جداکنند بلکه کودک باید در آغوش پدر یا مادرش با آب تماس داشته باشد زیرا کودک در این سن هنوز کنترل زیادی روی حرکاتش ندارد تا بتواند بازی خاصی انجام بدهد. بهترین سن برای آموزش شنا در کودکان 4 سالگی است، بنابراین نمی توان مهارت های شنا را به کودکان کمتر از 4 سال آموخت. برای یادگیری شنا، کودک باید بتواند خودش را روی آب نگه دارد تا تکنیک ها و روش های خاص شنا کردن را یاد بگیرد.

بعد از ۲ سالگی که کودکان قادر به راه رفتن هستند چه بازی هایی می توانند در آب انجام بدهند؟

وقتی کودک قادر به راه رفتن باشد می تواند در آب کم عمق راه برود و بازی کند ولی باز هم نمی توان کودک را تنها گذاشت و حضور والدین یا سایر بزرگ ترها در تمام مدتی که کودک درون آب است، الزامی است.

در این سن می توان توپ بازی در آب را شروع کرد. به این ترتیب که توپ را در آب بیندازید تا کودک برود آن را بگیرد. همچنین می توان اجازه داد کودک انواع اسباب بازی های پلاستیکی خود را داخل آب ببرد و با آنها بازی کند. اما نباید در سنین زیر ۴ سال به فرزندتان شنا یاد بدهید.

زیرا احتمال بلع آب و وارد شدن آن به ریه و دستگاه گوارش او وجود دارد. ضمن اینکه در این سن هنوز هماهنگی عضلات و سیستم عصبی برقرار نشده و کودک نمی تواند تکنیک های شنا را یاد بگیرد. در نتیجه فشار زیادی به عضلات کودک وارد می شود.

نه تنها شنا بلکه هیچ یک از ورزش های دوران کودکی نباید به کودک فشار وارد کنند و باعث ایجاد استرس در او شوند. اصرار والدین برای یادگیری چنین ورزش هایی در سنین کم، کودک را از ورزش زده می کند و در سنین بزرگسالی هم دنبال آن نمی رود.

چه آبی مناسب بازی کودکان است؟

بهترین آب، آب های آرام است که موج و تلاطم نداشته باشند. می توان از استخرهای خیلی کوچک مخصوص کودک یا استخرهایی که برای شنای مادر و کودک طراحی شده، استفاده کرد. البته به شرط اینکه تمام موارد و نکته های بهداشتی مربوط به استخر رعایت شده باشد و کلر آن از حد استاندارد بیشتر نباشد.


توصیه های ایمنی

اولین توصیه آن است که به هیچ وجه کودک را در آب حتی آب های کم عمق یا وان کودک و... تنها نگذارید زیرا ظرف ۳۰ ثانیه کودک با فرو رفتن در آب غرق خواهدشد. دوم اینکه هنگام بازی با کودک نباید سرش ر وارد آب کند و در کل بهتر است سر کودک با آب تماس نداشته باشد زیرا ممکن است ذرات شیمیایی، کلر یا آلودگی های احتمالی موجود در آب وارد دستگاه تنفسی و گوارشی کودک شوند و مشکل هایی را برای به وجود بیاورند. همچنین چون کودکان شیرخوار نمی توانند ادرار و مدفوع خود را کنترل کنند حتما باید پوشک مخصوص شنا داشته باشند تا در صورتی که ادرار یا مدفوع کردند، آب آلوده نشود و سلامت خود و سایر کودکان به خطر نیفتد.

کلر استخر برای کودکان حساسیت زاست

دکتر علیرضا ناطقیان: بازی کردن کودکان در وان های کوچک، استخرهای بادی یا استخرهای بزرگ تر مزایا و البته معایبی دارد. مزایای آب تنی کودکان این است که باعث می شود انرژی شان را تخلیه کنند و این موضوع به خصوص برای کودکان بیش فعال بسیار خوب است و باعث می شود کمی آرام تر باشند، اما آب تنی یا شنا کردم در استخرها معایبی هم دارد که یکی از مهم ترین آنها حساسیت نسبت به کلر آب است. کلر می تواند وارد منافذ تنفسی کودکان شود و آلرژی تنفسی ایجاد کند.

این عارضه در شرایطی که کلر آب در حد استاندارد نباشد، شدت بیشتری خواهدداشت زیرا آلرژی های بینی به خصوص آلرژی های ریوی برای کودکانی که آسم دارند می تواند از نظر ایجاد سرفه، خس خس و سایر عوارض مشکل ساز شود. بنابراین اگر کودکتان را به استخر می برید، استخری را انتخاب کنید که تحت بازرسی های کارشناسان بهداشت قرار می گیرد و میزان کلر آب مرتب اندازه گیری می شود.

نکته مهم دیگر توجه به آلودگی آب و محیط اطراف استخر است. اگر آب آلودگی داشته باشد و چند روز بدون اینکه تصفیه شود، مورد استفاده قرار بگیرد هم می تواند منبعی برای عفونت های باکتریال باشد و در سینوس ها و ریه کودکان وارد شود و عفونت های سینوسی و ریوی ایجاد کند و هم منبع عفونت های قارچی باشد و در تماس با پوست باعث عفونت های قارچی پوست شود. این مساله حتی می تواند عفونت های مایکوباکتریوم را دنبال داشته باشد. این عفونت ها، باکتری هایی هستند که بسیار آرام و آهسته روی سطح پوست فعالیت و ضایعه های پوستی را ایجاد می کنند.

نکته مهم دیگر اینکه استفاده از استخرهای عمومی در مورد کودکانی که هنوز قادر به کنترل ادرار و مدفوع خود نیستند و نمی توانند آن را بیان کنند باید با احتیاط و رعایت اصول بهداشتی باشد. به خصوص اگر چند کودک همزمان از آب استفاده کنند.

ما نمونه این داستان را در بعضی از مهدکودک ها دیده ایم که کودکان در استخر مهدکودک بازی کرده اند و آب استخر به موقع تعویض نشده و سیتسم فیلتراسیون و تصفیه هم برای استخر وجود نداشته است. در نتیجه بیماری های گوارشی و بیماری ناشی از فعالیت بعضی از ویروس های خاص مانند آدنوویروس ها متعاقب استفاده از این استخرها بین کودکان مهدکودک شیوع داشته است.

از طرفی، بچه های کوچک به خصوص دختربچه ها ممکن است در معرض خطر عفونت های ادراری هم قرار بگیرند. توصیه می شود تا حد امکان خودتان فرزندتان را به استخرهای استاندارد ببرید یا استخر بادی کوچکی که با مقدار کمی آب پر شود در خانه برایش تهیه کنید.

*فوق تخصص عفونی کودکان ، عضو هیت علمی دانشگاه علوم پزشکی ایران