جراحی چاقی به درد چه کسانی می خورد؟

ماهنامه تندرستی: تصور کنید که همه راه ها را برای کاهش وزن امتحان کرده اید و هیچ دری نمانده که نزده باشید جز جراحی. در این صورت دنبال چه اطلاعاتی می گردید تا مطمئن شوید که این جراحی به درد شما می خورد و می تواند شما را به اندازه ای که لازم است، لاغر کند؟

اگر بخواهید در خصوص عوارض و شرایط عمل بیشتر بدانید، سراغ چه کسی می روید؟ جراحی که تعداد زیادی عمل در این حوزه انجام داده و بر اساس تجربه می داند که کدام روش به درد کدام نوع چاقی و چه فردی می خورد و چطور می شود شرایط را برای رسیدن به حداکثر کاهش وزن مدیریت کرد؟


عضو هیئت علمی دانشگاه که در آخرین کنگره های جهانی شرکت می کند و آخرین اطلاعات و اخبار را در حوزه چاقی در اختیار دارد؟ ما با توجه به این شاخص ها سراغ دکتر علیرضا خلج، متخصص جراحی عمومی، فلوشیپ جراحی لاپارآسکویی پیشرفته و چاقی و دانشیار دانشگاه رفته ایم. او تاکنون بیش از ۳۰۰۰ جراحی چاقی در ایران انجام داده و جزو خوشنام ترین متخصصان این عرصه است.

در ادامه می توانید بیشتر سوالاتی را که ممکن است در خصوص نوعی جراحی چاقی موسوم به «اسلیو» در ذهن تان هست، از زبان دکتر خلج، جراح برتر چاقی ایران به انتخاب شورای عالیه اعتباربخشی جراحی چاقی اروپا و فدراسیون بین المللی جراحی متابولیک بخوانید و ببینید آیا این عمل به درد شما می خورد یا خیر؟

جراحی اسلیو (SLEEVE) چه تغییری روی دستگاه گوارش ایجاد می کند که باعث کاهش وزن می شود؟

امروزه، جراحی های چاقی برای درمان چاقی مفرط و عوارض آن به دلیل نتیجه دهی بسیار خوب و عوارض کم، بسیار مورد توجه قرار گرفته است. در بین این جراحی ها، جراحی اسلیو معده جزو محبوب ترین جراحی های چاقی در سراسر دنیاست. جراحی اسلیو نوعی از جراحی چاقی است که در آن کاهش قابل توجه ظرفیت معده و ایجاد یک محدودیت اجباری و فیزیولوژیک در میزان غذای مصرفی فرد صورت می گیرد. در این نوع جراحی ۸۰ درصد از بخش قابل ارتجاع معده شامل قسمتی از معده - که هورمون گرلین (GHERLIN؛ هورمونی که نقش بسزایی در ایجاد اشتها دارد یا همان هورمون گرسنگی) ترشح می کند - از معده جدا شده و قسمت باقی مانده معده با نخ های تیتانیومی مخصوص و به کمک یک دستگاه ویژه جوش می خورد.

بیماران بعد از عمل جراحی به دلیل کوچک شدن قابل توجه معده و حذف هورمون گرلین به صورت فیزیولوژیک، تمایل بسیار کمی به مصرف خوراکی داشته و حتی در صورت تمایل، توان مصرف بیش از حد خوراکی را ندارند. این محدودیت با تغییراتی نامحسوس تا پایان عمر باقی می ماند و جراحی در یک سال اول باعث کاهش وزن قابل توجه فرد شده و در ادامه این کاهش وزن را به همین صورت نگه می دارد.

جراحی اسلیو به درد چه کسانی می خورد؟

انتخاب تکنیک عمل جراحی توسط تیم پزشکی و بر اساس مشاوره های قبل از عمل، معاینه ها و بررسی سبک زندگی شما پیش از عمل انتخاب می شود اما به طور کلی در افرادی که ریزه خواری شدید و اجتناب ناپذیر، وزن های بسیار بالا (بالای ۱۵۰ تا ۱۶۰ کیلو) و بیماری های متابولیک خاص و طولانی مثل دیابت دارند، اسلیو گزینه اول جراحی نیست.


با اسلیو چقدر وزن کم می کنیم؟

انتظار این است که با انجام عمل جراحی اسلیو که فرد بین ۷۰ تا ۹۰ درصد اضافه وزن خود را طی ۱۸ ماه یا به طور متوسط حداکثر ۴۵ کیلوگرم را طی مدت ۱۸ ماه از دست بدهد.

آیا اسلیو عوارض دارد؟

بعضی از عوارض عمل جراحی اسلیو مانند بسیاری از عمل های جراحی دیگر است مانند عفونت محل زخم، حساسیت به نخ بخیه و ... که این عوارض ممکن است در هر عمل دیگری هم که لزوما ربطی به دستگاه گوارش یا چاقی ندارد، اتفاق بیفتد. البته این موارد با توجه به شیوه لاپاراسکوپیک و کوچک بودن محل برش ها احتمال بروز کمتری دارند و در صورت بروز نیز شدت عارضه خفیف تر خواهد بود.

عوارض دیگر مانند آمبولی، خونریزی و لیک یا نشت از محل جراحی تا حدودی قابل پیشگیری بوده و مختص اسلیو نیست و تا حدود زیادی هم به انجام مشاوره های قبل از عمل و وضعیت و میزان تحرک خود بیمار بستگی دارد.

اسلیو باعث افزایش احتمال سرطان معده می شود؟

خیر، جراحی اسلیو به خودی خود باعث ایجاد یا پیشرفت سرطان معده نمی شود مگر اینکه فرد پیش از جراحی اسلیو، ضایعه سرطانی در معده یا عامل مستعد کننده دیگری داشته که پس از عمل نیز تشخیص داده نشده باقی بماند و به پیشرفت خود ادامه دهد. علاوه بر این، اسلیو به دلیل کاهش قابل توجه وزن باعث پیشگیری از بروز خیلی از سرطان ها از جمله سرطان تخمدان نیز می شود.

اگر عمل اسلیو را انجام دهیم، در صورت لزوم دیگر امکان آندوسکوپی از معده را نخواهیم داشت؟

خیر، بعد از عمل اسلیو با توجه به عدم تغییر جدی در مسیر گوارشی و صرفا کوچک شدن قابل توجه معده، آندوسکوپی مانند حالت عادی امکانپذیر خواهد بود و هیچ نگرانی خاصی در این زمینه وجود ندارد.

بعد از اسلیو معده دوباره گشاد می شود؟

بعد از جراحی اسلیو به مرور زمان در صورت عدم رعایت نکات تغذیه ای، امکان ۱۰ تا ۱۵ درصد افزایش حجم معده وجود دارد که با توجه به کاهش ۸۰ درصدی حجم حین عمل، این تغییر بسیار ناچیز است.


ممکن است با عمل اسلیو هم وزن کم نکنم؟

در هر صورت پس از جراحی اسلیو مقدار قابل توجهی کاهش وزن خواهید داشت ولی اینکه کاهش وزن به مقدار دلخواه باشد یا نه بستگی به همکاری شما با پزشک خود طی پیگیری های پس از جراحی دارد.

بعد از اسلیو باز هم باید رژیم بگیرم؟

خیر، بعد از انجام عمل جراحی اسلیو، بدن شما به صورت خودکار میل بیش از اندازه نسبت به خوردن خوراکی های مختلف نخواهد داشت و فقط کافی است این رژیم غذایی خود را تا سال های پس از عمل حفظ کنید. اگرچه بعد از جراحی اسلیو، کیفیت و نوع غذاهای مصرفی شما باید توسط تیم پزشکی با توجه به توانایی محدودتان در مصرف خوراکی ها به دقت تنظیم شود و در صورتی که این تناسب و تنوع توصیه شده رعایت نشود و فرد شروع به مصرف غذاهای قندی کندی ا رو به ریزه خواری بیاورد، احتمال کاهش وزن با سرعت کم یا افزایش تدریجی وزن و ایجاد ضعف در بلندمدت بالا می رود.

آیا بعد از جراحی اسلیو تا پایان عمر موقع غذا خوردن تهوع دارم؟

- علائمی مانند تهوع، سوزش معده، استفراغ و درد در ناحیه معده در دوره ای کوتاه (یک تا سه ماه) پس از عمل در افراد مختلف به میزان مختلف قابل مشاهده است. همانطور که گفته شد این علامت ها در یک دوره کوتاه پس از عمل وجود داشته و پس از مدتی رفع می شوند. پس از انجام عمل جراحی باید رژیم های غذایی خاصی از حیث نوع و کیفیت غذاها در هر هفته پس از عمل توسط تیم پیگیری پس از جراحی برای شما تجویز شود.

در صورت اجرای درست این برنامه غذایی، عوارض گوارشی پس از عمل در حداقل مقدار خواهد بود. مثلا در دو هفته اول پس از جراحی به دلیل التهاب موضع عمل و سازگار نشدن دستگاه گوارش با جراحی، مصرف مایعات صاف شده و به مرور پس از آن مصرف غذاهای نرم شده و پوره ها، بهترین برنامه غذایی پس از عمل است. سپس تیم پیگیری پس از بررسی و معاینه شما، رژیم غذاهای جامد را به برنامه غذایی تان اضافه می کند.

بعد از اسلیو می توانم باردار شوم؟

- بله، پس از کاهش وزن دلخواه و مناسب پس از عمل جراحی، امکان بارداری وجود دارد و این هدف طی یک سال و نیم پس از عمل محقق می شود؛ بنابراین به افرادی که قصد بارداری دارند توصیه می شود تا ۱۸ ماه پس از جراحی اسلیو اقدام به بارداری نکنند. اگر هم باردار شده اند بهتر است یک سال و نیم پس از زایمان صبر کرده و سپس اقدام به جراحی کنند.


اسلیو روی عملکرد جنسی اثر می گذارد؟

- معمولا به دلیل کاهش وزن قابل توجه پس از جراحی اسلیو، به مرور عملکرد جنسی فرد بهبود پیدا می کند و توان و میل جنسی نیز بالاتر می رود. در افراد چاق سلول های چربی مقدار زیادی هورمون لپتین (LEPTIN) تشرح می کنند که در مقادیر زیاد باعث کاهش میل و توانایی جنسی می شود؛ بنابراین با کاهش بافت چربی و کاهش هورمون لپتین و افزایش بافت عضلانی و توانایی فیزیکی بدن، توانایی جنسی نیز افزایش می یابد مگر اینکه کاهش وزن پس از جراحی غیر استاندارد و بی کیفیت باشد، طوری که باعث ضعف عمومی بدن شود. در این حالت طبیعی است که میل و توان جنسی فرد کاهش پیدا می کند.

آیا بعد از جراحی اسلیو باید جراحی پلاستیک هم انجام شود؟

- به دلیل کاهش وزن قابل توجه در مدت کوتاهی پس از جراحی، بافت پوست فرصت تطابق کامل با چربی های زیرین را نخواهد داشت. البته در صورت انجام ورزش های خاص که باید توسط تیم پیگیری به شما توصیه شود، قدرت تطابق بالا رفته و افتادگی های پوستی در نتیجه عدم تطابق به حداقل می رسد؛ بنابراین در صورتی که افتادگی های پوستی بیش از حد باشد، جراحی پلاستیک برای اصلاح آنها ضروری خواهد بود. همچنین در صورت مصرف نکردن به اندازه و کافی مایعات، افتادگی های پوستی پس از جراحی هم بیشتر می شود. البته بخشی از افتادگی ها در صورت نیاز با استفاده از تکنیک آر.اف به خوبی درمان می شود.

بعد از عمل باید مولتی ویتامین بخورم؟ اینطوری اشتهایم زیاد نمی شود؟

- در بسیاری از افراد پس از جراحی اسلیو به خصوص در شش ماه اول بعد از عمل، به دلیل کاهش وزن قابل توجه نیاز به مصرف برخی مکمل ها و ویتامین ها وجود دارد و این اجتناب ناپذیر است.

مصرف داروهای مولتی ویتامین در افراد عادی می تواند افزایش مختصر اشتها را به دنبال داشته باشد ولی این افزایش میل در افرادی که تحت جراحی چاقی قرار گرفته اند، بسیار نامحسوس است، زیرا در این افراد کاهش ظرفیت و میل به غذا خوردن به قدری است که اثر مولتی ویتامین به چشم نمی آید.

ممکن است جراحی اسلیو بکنم و بمیرم؟!

- احتمال مرگ و میر ناشی از این عمل بسیار کم بوده و کمتر از نیم درصد است و از این نظر تفاوتی میان اسلیو با سایر عمل ها وجود ندارد و در واقع این عدد، ریسک طبیعی جراحی ها است.