۲۰ دروغ تاریخی درباره مواد غذایی

هفته نامه ایران+ ، ضمیمه روزنامه ایران * : این روزها در شبکه های اجتماعی مختلف اخبار و اطلاعات پزشکی گوناگونی به اشتراک گذاشته می شود که به گفته متخصصان بیشتر آنها منبع علمی درستی نداشته و قابل استناد نیستند. از آنجا که دغدغه بعضی از خانم ها لاغری و کاهش وزن است، این شایعات را به سرعت باور می کنند و برای کاهش وزن بعضی از این دستورهای غلط را با جدیت به سبک زندگی شان راه می دهند.


شاید وقتی این مطالب را در یکی از گروه های تلگرام می بینید خوب و مفید به نظر برسند. اما زودباور نباشید و هر متنی را بدون تحقیق نپذیرید. البته احتمال درست و علمی بودن بعضی از این مطالب هم وجود دارد ولی موضوع اینجاست که توصیه می شود بدون فکر و تحقیق به هر نوشته ای اعتماد نکنید و نظر پزشکان متخصص آن را جویا شوید. در اینجا چند مورد از شایعات رایج درباره خواص مواد غذایی و تاثیر آنها در لاغری را انتخاب کرده ایم و به کمک دکتر نیاز محمدزاده هنرور، متخصص تغذیه و رژیم درمانی و عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران، آنها را بررسی می کنیم.

۱- مصرف خوراکی های قرمزی مانند انار و لبو در رفع کم خونی تاثیر دارد. پس برای پیشگیری از کم خونی مصرف این خوراکی ها و میوه های قرمز را در رژیم غذایی تان بگنجانید.

شایعترین کم خونی در دنیا به دلیل فقر آهن است که با مصرف غذاهای حاوی آهن قابل درمان است. این غذاها به طور عمده شامل گوشت قرمز، ماهی و مرغ هستند. با این حال، نوعی آهن در سبزیجات نیز وجود دارد که به کمک اسید اسکوربیک یا ویتامین C بهتر جذب می شود.

از این رو، باید گفت لبو یا انار نمی توانند در بهبود کم خونی اثر قابل توجهی داشته باشند، ولی ویتامین C موجود در لیموترش می تواند در بهبود جذب آهن موثر عمل کند و رنگ قرمز این ترکیبات به دلیل آنتوسیانین های موجود در آنها بوده و البته تاثیری بر خونسازی ندارد.

۲- وقتی رژیم لاغری می گیرید، ماست نخورید چون لبنیاتی مانند ماست سبب سفت شدن چربی های بدن می شوند.

لبنیات منبع مناسبی از کلسیم هستند و مصرف آنها در رژیم های غذایی سالم نباید از قلم بیفتد. با این حال، لبنیات کم چرب انتخاب مناسب تری به شمار می روند، چرا که به عنوان منبع مناسبی از پروتئین و کلسیم می توانند کمک بسزایی در پیشگیری از کمبودها، به ویژه در رژیم های کاهش وزن داشته باشند. بنابراین حذف آنها در طول کاهش وزن می تواند بدن را با مشکلات زیادی مانند کمبود کلسیم مواجه کند که خود عاملی برای بیماری های استخوانی است.

۳- خانم های باردار، به طور غریزی، به غذاهایی میل دارند که بدنشان به آنها نیاز دارد و از مواد غذایی که برای سلامتی آنها مضر است، پرهیز می کنند.

یکی از تئوری های ویار دوران بارداری تمایل به مواد غذایی و خوراکی هایی است که بدن با کمبود آن مواجه است، به همین دلیل، این تئوری تا حدودی پذیرفتنی است و نمی توان آن را به طور کامل رد کرد ولی گاهی اوقات ویار به مواد غیرخوراکی نظیر خاک، خاکستر و مواد مشابه می تواند فرد باردار را با خطراتی جدی مواجه کند. لذا بهترین پیشنهاد، ارزیابی کامل قبل از اقدام به بارداری و درمان تمام کمبودها قبل از این دوران بحرانی خواهدبود.


۴- بهترین راه کاهش وزن این است که برنج نخورید.

اقدام صحیح در رژیم های کاهش وزن مصرف مقادیر محدود و تعیین شده ای از گروه نان و برنج است نه حذف آنها. لذا در رژیم های کاهش وزن مراقب مقدار مصرف باشید و هیچ گروه غذایی اصلی را حذف نکنید، بلکه مصرف متعادلی از مواد غذایی متنوع را در نظر بگیرید.

۵- مصرف مکمل های چربی سوز وزن شما را به طور چشمگیری کاهش می دهد.

مکمل های چربی سوز مانند کارنیتین فقط زیر نظر پزشک متخصص تغذیه و با فعالیت بدنی بر وزن تاثیر خواهدداشت و مصرف خودسرانه آنها توصیه نمی شود. به همین دلیل، قبل از خرید هر نوع مکمل چربی سوز نزد متخصص تغذیه بروید تا در صورت نیاز و تایید، چنین مکمل هایی را تهیه کنید.

۶- حالا که باردارید باید به جای دو نفر غذا بخورید و نباید غذای مصرف شما به اندازه زمانی باشد که باردار نبودید.

بارداری نیاز به انرژی اضافه، به ویژه در ۳ ماهه دوم و سوم دارد و میزان انرژی مورد نیاز، بسته به وزن مادر و شرایط ویژه او باید اختصاصی تعیین شود و مصرف غذای دو برابر به هیچ وجه ایده و توصیه درستی نبوده و می تواند چاقی مادر را به دنبال داشته باشد. از این رو، قبل از اینکه در زمان بارداری حجم غذای تان را براساس این باور اشتباه دوبرابر کنید با پزشک متخصص تغذیه مشورت کنید تا براساس وزن و شرایط بدنی شما میزان انرژی مورد نیازتان مشخص شود و بر آن اساس مقدار غذای بیشتری مصرف کنید.

۷- ارزش غذایی تخم مرغ های قهوه ای یا رسمی بالاتر از تخم مرغ سفید است.

میزان چربی موجود در تخم مرغ ها و نوع تغذیه مرغ ها بر رنگ زرده تخم مرغ تاثیرگذار است، به همین دلیل زرده تخم مرغ های رسمی پررنگ تر به نظر می رسد، اما تفاوتی در میزان پروتئین سفیده تخم مرغ وجود ندارد و نمی توان گفت که این تخم مرغ ها از انواع معمولی مغذی تر هستند یا ارزش غذایی بالاتری دارند.


۸- رژیم میوه وزن شما را به سرعت کاهش می دهد.

رژیم های تک غذایی مانند رژیم میوه اثراتی کوتاه مدت در سلامتی داشته و منجر به عوارض غیرقابل برگشت در سلامتی می شوند. لذا در رژیم های لاغری فقط باید کالری محدود شود، نه گروه های غذایی؛ به ویژه حذف گروه های غذایی می تواند منجر به کمبودهای شدید در بدن و بروز عوارضی جدی شود. به همین دلیل، توصیه می شود برای کم شدن سریع وزنتان به سراغ رژیم های تک غذایی نروید و به تدریج، به کمک رژیم های اصولی و متعادل، کالری دریافتی بدنتان را کاهش دهید.

۹- بعد از خوردن غذاهای چرب، آبلیمو و ترشی بخورید تا چاق نشوید. ترشی ها سبب می شوند که چربی های اضافه سوزانده شده و چاقی به وجود نیاید.

آبلیمو تاثیری بسیار جزیی بر متابولسیم پایه داشته و بر کالری چربی ها بی اثر است. در نتیجه، مصرف غذای پرچرب حتی با لیمو نیز منجر به چاقی می شود و این باور اشتباه نمی تواند از بروز چاقی پیشگیری کند.

۱۰- مصرف نان سوخاری سبب لاغری می شود. به همین دلیل، اگر می خواهید رژیم بگیرید به جای نان معمولی، نان سوخاری بخورید.

نان سوخاری هم کالری دارد و اگر زیاد مصرف شود در کاهش وزن نقشی ندارد.

۱۱- رنگ های افزودنی در نوشابه ها، آدامس ها و کیک ها همه سرطان زا هستند.

رنگ های مجاز خوراکی عمدتا خطر جدی برای بدن ندارند، ولی مصرف درازمدت آنها توصیه نمی شود، پس مراقب باشید که در مصرف این دسته از مواد غذایی زیاده روی نکنید.

۱۲- سس مایونز به دلیل ترکیباتی که دارد به عنوان سم کبد معرفی شده است.

سس مایونز ترکیبی پرچرب است و به همین دلیل می تواند در ایجاد کبد چرب موثر باشد. توصیه می شود که مصرف این ماده غذایی را به حداقل برسانید.

۱۳- کره گیاهی یا مارگارین سالم تر از کره حیوانی است و به سلامت شما کمک می کند.

کره گیاهی در صورتی که دارای اسید چرب ترانس باشد می تواند برای بدن، به ویژه سیستم قلبی- عروقی مضر باشد. به افرادی که در فکر ارتقای سلامت خود هستند توصیه می شود مصرف کره، چه حیوانی و چه گیاهی را در رژیم غذایی شان محدود کنند.


۱۴- مخلوط دارچین و عسل تجمعات چربی بدن را از بین می برد.

تنها راه کاهش چربی بدن، استفاده از رژیم غذایی است. دارچین و بعضی ترکیبات مشابه، در کنار محدودیت انرژی، می تواند منجر به تسریع در پروسه کاهش وزن شود و به تنهایی در کاهش وزن تاثیرگذار نیست.

۱۵- عسل به تنهایی یک ماده بسیار موثر در کاهش وزن است چون متابولیسم بدن را افزایش می دهد.

عسل در دسته شیرین کننده ها بوده و در صورت مصرف زیاد و اضافه از نیاز بدن می تواند چاقی را به همراه داشته باشد نه لاغری را، چون دارای انرژی است و در صورتی که مازاد بر نیاز بدن مصرف شود به چربی تبدیل شده و در بدن تجمع پیدا می کند.

۱۶- افرادی که هر روز چای می خورند زود پیر می شوند.

زیاده روی در مصرف هر نوع ماده ای می تواند عواقبی در پی داشته باشد. چای نیز به دلیل اگزالات بالا می تواند منجر به ایجاد سنگ کلیه شود. چای جذب آهن را کاهش داده و کم خونی ایجاد می کند. در نتیجه سلامت بدن به خطر می افتد و این مشکلات ممکن است نشاط و شور جوانی را کاهش دهند. به همین دلیل مصرف متعادل آن توصیه می شود.

۱۷- اگر در دوران قبل از بارداری در رژیم غذایی تان گوشت زیادی داشته باشید، فرزندتان پسر می شود.

اثر رژیم غذایی بر تعیین جنسیت کاملا شناخته شده نیست ولی بعضی تئوری ها نشان دهنده اثرات مثبت گوشت قرمز در تغییر احتمالات نسبت جنسیت به سمت پسردارشدن هستند.

۱۸- وقتی می خواهید آب بخورید حتما آب جوشیده ولرمی را میل کنید که داخلش دو قاشق آبلیموی تازه طبیعی ریخته اید. این آب باعث می شود ورم بدن شما بخوابد و هم اینکه یک لاغرکننده است.

جوشاندن آب منجر به از بین رفتن باکتری های پاتوژن (آن هم نه به طور کامل) می شود. خاصیت لاغرکنندگی آبی که به آن آبلیمو اضافه شده باشد، توجیه علمی ندارد، مگر اینکه، این موضوع را به خاصیت افراینده متابولیسم پایه چاشنی های سنتی، مثل آّبلیمو، سرکه و یا ادویه جات نسبت دهیم. تنظیم وزن بدن تعادلی بین ورودی و خروجی انرژی است.

بنابراین اگر فردی بیش از نیاز بدن دریافت غذایی داشته باشد، کالری های اضافی به شکل چربی در بدن او ذخیره خواهدشد و استفاده از آبلیمو و یا ترکیبات مشابه تاثیر چشمگیری در تنظیم وزن او نخواهد داشت. توصیه می شود از آبلیموی طبیعی، سرکه سیب و سرکه بالزامیک تنها به عنوان جایگزینی برای سس سالاد آن هم در مقادیر نرمال استفاده کنید، چرا که این امر تاثیر بهتر و موثرتری در تنظیم وزن بدن در درازمدت خواهدداشت.

۱۹- کمبود منیزیم، کلسیم و پتاسیم باعث اضافه وزن می شود. از این رو برای حفظ تناسب اندام از این ملاح معدنی غافل نشوید.

نتایج تحقیقات اخیر نشان داده که کمبود مواد معدنی مهم، به ویژه کلسیم در کودکان با افزایش چاقی همراه خواهد بود؛ ولی تحقیقات درباره پتاسیم و منیزیم کمتر مورد بررسی قرار گرفته است.


کمبود منیزیم با علائمی مثل تغییرات شخصیتی، اسپاسم عضلانی و بی اشتهایی همراه است و افزایش تمایل به مصرف مواد شیرینی می تواند به دلیل کاهش سروتونین و شروع افسردگی باشد و نسبت دادن این حالت به کمبود مواد معدنی منطقی به نظر نمی رسد. به طور کلی پیشنهاد می شود مصرف متنوع و متعادل تمام گروه های غذایی برای پیشگیری از چاقی را مد نظر قرار دهید. برای مثال با مصرف لبنیات، کلسیم کافی، سبزیجات برگ سبز و مغزها، منیزیم و میوه ها پتاسیم کافی بدن را تامین کنید.

۲۰- قوی ترین آنتی بیوتیک برای پاکسازی بدن شما نعنا است. دم کرده این گیاه از قوی ترین آنتی بیوتیک ها هم بهتر عمل می کند!

آنتی بیوتیک ها معمولا با توجه به تحقیقات وسیع سنتز و به شکل دارویی مورد استفاده قرار می گیرند، بنابراین هیچ ترکیب گیاهی به ویژه در عفونت های جدی نمی تواند عملکردی مشابه آنتی بیوتیک داشته باشد. نعنا از جمله سبزیجاتی است که کاربرد فراوانی دارد، چه به صورت مصرف سبزی خوردن، چه خشک کرده آن داخل ماست و... هم چنین نعنا دارای اثر قوی ضدنفخ بوده و در کتب سنتی به تاثیرات تقویت کننده سیستم ایمنی آن هم اشاراتی شده است. توصیه مهم این است که هیچ داروی گیاهی را به جای آنتی بیوتیک مصرف نکنید. از نظر علم پزشکی جایگزینی برای آنتی بیوتیک در میان داروهای گیاهی وجود ندارد.

*تنظیم کننده: آناهیتا درودیان