وقتي هيچ‌چيز در شکم‌تان بند نمي‌شود، چه بايد كرد؟
هميشه سرماي زمستان را به اميد آمدن بهار تحمل مي‌كنيم و هميشه هم يادمان مي‌رود عمر بهار چقدر كوتاه است! انگار كمتر از يك فصل است؛ اوايلش هنوز هوا سرماي زمستان را فراموش نكرده و اواخرش هم به استقبال تابستان مي‌رود!
مجله سیب سبز - ستاره سمایی: هميشه سرماي زمستان را به اميد آمدن بهار تحمل مي‌كنيم و هميشه هم يادمان مي‌رود عمر بهار چقدر كوتاه است! انگار كمتر از يك فصل است؛ اوايلش هنوز هوا سرماي زمستان را فراموش نكرده و اواخرش هم به استقبال تابستان مي‌رود!
تابستاني كه گرمايش حسابي عرق‌مان را درمي‌آورد و فقط به ميوه‌هاي خوشمزه‌اش دل‌مان را خوش مي‌كنيم؛ ميوه‌هاي خوش‌طعم و مزه‌اي كه خوش‌آب و رنگ هم هستند و خنكي‌شان مي‌تواند حال يك آدم گرمازده را حسابي جا بياورد. البته بهار و تابستان علاوه بر نوبرانه‌هاي خوشمزه، يك مرض را هم با خودشان مي‌آورند كه اسمش هم اساسي حال آدم را مي‌گيرد، چه برسد به خودش؛ «اسهال و استفراغ»!
اسهال و استفراغ از بيماريهاي شايعي است كه به دلايل مختلف ايجاد مي‌شود؛ از ويروس گرفته تا گرماي تابستان يا حتي زياده‌روي در خوردن ميوه‌هاي تابستاني كه همگي طبع سردي دارند. به گفته دكتر نسرين بعيري، پزشك و دانشجوي طب سنتي در اغلب موارد بيماري به‌راحتي درمان می‌شود ولي بهتر است در زمان ابتلا به پزشك مراجعه شود تا با تشخيص و درمان صحيح مانع ايجاد عارضه به ويژه در گروه‌هاي خاص مانند اطفال شود.
«استفراغ» خيلي هم خوب است!
همان‌طور كه گفته شد يكي از علل استفراغ، وجود بيماري در معده است كه در اين ميان مي‌توان به اختلال در عملكرد معده به دنبال انواع سوءمزاجهاي معده‌اي و همچنين پري بیش از حد معده در افرادي كه بيش از اندازه غذا ميخورند، اشاره كرد.
گاهي هم تهوع و استفراغ نه‌تنها مضر نبوده بلكه اثرات مفيدي دارد؛ مثلا زماني كه ماده مضري در بدن وجود دارد و بايد دفع شود، اين اتفاق به دفع ماده مضر كمك مي‌كند. همچنين براي درمان سكسكه مقاوم به درمان هم گاهي توصيه مي‌شود كه فرد را به انجام استفراغ تحريك كرد.
در مواردي كه اين اتفاق ناخوشايند روي مي‌دهد، در ابتداي بيماري نبايد داروهاي ضد تهوع و ضد استفراغ به كار برد چون باعث باقي ماندن مواد مضر در بدن شده و به ساير ارگانها آسيب ميرساند اما در صورت طول كشيدن اين حالت با مشورت پزشك مي‌توان از تركيباتي كه در ادامه آمده، استفاده كرد. البته ذكر اين نكته حائز اهميت است كه در صورت استفراغ خوني يا دفع ماده سياه‌رنگ-كه دلالت بر دفع سودا دارد- يا زرد رنگ- ناشي از دفع صفرا- بلافاصله بايد به پزشك مراجعه شود. همچنين وجود علائم همراه مانند تب، از نشانه‌هايي است كه نيازمند مراجعه سريع به پزشك است.
اين‌طوري درمان شويد!
اگر استفراغ ناشي از عادات غلط غذايي باشد در وهله اول بايد اين عادات را تصحيح كرد. مصرف منظم و به اندازه غذا و همچنين استفاده از غذاهاي سالم اولين گام براي درمان اين عارضه است. به جاي مصرف زياد غذا در يك نوبت دفعات مصرف غذا را افزايش داده و حجم مصرفي را كاهش دهید.
در صورتي كه ماده مضر داخل معده با استفراغ تخليه شد، بايد بعد از دفع ماده مضر معده را تقويت كرد تا كمترين مواد زائد را دريافت كند. براي تقويت معده از موادي مانند مويز يا دانه انار مي‌توان استفاده كرد. استعمال رايحه‌هاي ترنج، نارنج و ليمو هم موثر است. استراحت كردن و خوابيدن كمك شاياني در درمان دارد. در صورتي كه عامل آسيب‌رسان دفع نشد بايد با كمك ساير روش‌ها از جمله حقنه و. . . ماده را دفع كرد.
البته اگر اين عارضه به دليل بيماري خاصي نباشد، استفاده از اين تركيب مي‌تواند موثر باشد: يك ليوان آب سيب، يك ليوان آب زرشك، نصف ليوان آب ليمو شيرين و ۲۵۰ گرم شكر را جوشانده تا قوام بيايد. روزي سه استكان از اين تركيب را مصرف كنيد.
مصرف ليموي تازه با نمك، مكيدن انار ترش و شيرين، جويدن و نگه داشتن دانه‌هاي انار و برگ نعناع و پونه در دهان، جويدن كندر و مصطكي هم در كاهش ميزان تهوع موثر است.
گرما و گرممزاجى باعث قى كردن می‌شود، مصرف موادي مانند انار، سماق، سنجد، به و همين‌طور شربت و داروهايى كه به در آن وجود دارد، توصيه مي‌شود. در مواردي كه پزشك در هر يك از خلطها اختلالي مشاهده كند، درمان ويژه آن را انجام مي‌دهد.
در نهايت اگر فرد به خاطر اين عارضه دچار ضعف شده باشد، مصرف آب جوجه مرغ يا گوشت همراه آب سيب مفيد خواهد بود.
وقتي «دستشويي» خانه دوم مي‌شود!
اين بيماري در تمامي سنين مي‌تواند رخ دهد، ولي در كودكان زير پنج سال به دليل ايجاد كم‌آبي، خطرناكتر از ساير گروه‌هاي سني است.
در مواردي كه اسهال ناشي از وجود ماده زائد بوده و دفع طبيعي است، اشتها عادي خواهد بود و زبان فرد خشك نمي‌شود ولي در صورت وجود التهاب در روده‌ها، بدي هضم، خشكي دهان، درد و حساسيت روي شكم و وجود بار روي زبان مشاهده مي‌شود.
اگر اسهال به‌ويژه در كودك با علائمي مانند تب يا بدبويي زياد مدفوع، وجود خون يا علائم كم‌آبي از قبيل گود افتادن چشم، كاهش دفعات ادرار و مدفوع و. . . همراه باشد حتما به پزشك مراجعه كنيد و به هيچ‌وجه خوددرماني نكنيد.
بهترين راه براي جبران كم‌آبي ناشي از اسهال به‌خصوص در كودكان استفاده از محلول او‌آر‌اس است. براي تهيه اين محلول اول آب را بجوشانيد. بعد از خنك شدن آب جوشيده، چهار ليوان (يك ليتر) از آن را در پارچ ريخته و يك پاكت پودر او‌آر‌اس را (كه از داروخانه تهيه كرده‌ايد) در آن حل كنيد. اين محلول را مي‌توانيد در يخچال نگه داريد و طي مدت بيماري به ازاي دفعات مختلف دفع از اين محلول به كودك بدهيد.
چه بخوريم، چي نخوريم؟
تهوع واستفراغ در تمام گروه‌هاي سني و در همه مزاجها بروز مي‌كند و به گروه خاصي اختصاص ندارد. درمان و استراحت پيشنهاد شده به نسبت هر فرد متفاوت است پس حتما به پزشك مراجعه كنيد و تا رسيدن به درمانگاه از راه‌هاي زير براي آرام كردن خودتان كمك بگيريد.
اگر يك قاشق چاي‌خوري ريشه زنجبيل تازه خرد شده را به يك فنجان آب جوش افزوده و ۱۰ تا ۱۵ دقيقه درش را ببنديد، بعد آن را صاف كرده و با كمي عسل دو تا سه بار در روز مصرف كنيد با خواص ضد باكتريايي، ضد ويروسي، ضد التهابي و آنتي‌اكسيداني خود، اسهال و استفراغ را درمان مي‌كند. اين نوشيدني همچنين براي پيشگيري و درمان عفونت معده، علائمي مانند مدفوع آبكي، تهوع، استفراغ و گرفتگي عضلات شكم را هم كاهش مي‌دهد؛ البته اگر فشار خون داريد، بايد قيد اين درمان را بزنيد كه براي‌تان خطرناك است!
يادتان باشد نعناع هم به خاطر اثر ضدميكروبي، ضدنفخ و ضدتهوعش، مي‌تواند در شرايط بيماري اسهال و استفراغ موثر باشد. براي اين منظور يك قاشق چاي‌خوري برگ نعناع خشك را در يك فنجان آب جوش ريخته و به مدت ۱۰ دقيقه در آن را بسته سپس صاف كرده و بين وعده‌هاي غذايي مصرف كنيد.
تركيب ديگري كه مي‌تواند در رفع اسهال كمك‌كننده باشد از اين قرار است: ۱۵ گرم به‌دانه، ۱۰ گرم برگ نعناع، ۱۰ گرم برگ فرنجمشك و ۳۰ گرم ريشه هفت‌بند را كاملا بكوبيد تا نرم شود. بعد دو قاشق غذاخوري از آن را داخل آب جوش ريخته و به مدت نيم‌ساعت دم كنيد. قبل از نوشيدن آن را صاف كرده و روزي دو بار، هر بار يك فنجان مصرف كنيد.
«هيضه» را مي‌شناسيد؟!
از ديدگاه طب سنتي «هيضه» يكي از انواع اسهال و استفراغ در طب سنتي است كه معمولا در اين حالت علائم بيماري شديد است. اين حالت زماني رخ مي‌دهد كه ماده غذايى در معده هضم نشده، فاسد و از معده جدا شده باشد. در چنين شرايطي، نيروي دفعكننده بدن آن را با فشار به روده‌ها مىراند و اين غذا كه خوب هضم نشده به خلط ناسازگار با بدن تبديل مىشود و در صورت افزايش، طبيعت آن را به هر طرفى كه بتواند، سوق مىدهد و باعث استفراغ يا اسهال مي‌شود.
مبتلايان به هيضه بسيار تشنه مىشوند اما به محض نوشيدن آب، آن را برمي‌گردانند چراكه به محض رسيدن آب به معده، گرم شده و باعث تهوع و استفراغ مي‌شود. براي درمان اين بيماري، ضمن درمان دارويي، فرد بايد استراحت كافي داشته و از غذاهاي سبك استفاده كند. استفاده از افشره جوشانده انار به درمان اين بيماري كمك مي‌كند. براي تهيه اين داروي گياهي، آب انار را گرفته و يك شب كنار بگذاريد تا تهنشين شود. بعد آب انار زلال را بپزيد و كف رويش را بگيريد تا قوام بيايد. چند شاخه نعناع تازه در آب انار داغ بيندازيد و آن را از روي حرارت برداريد و صبر كنيد تا سرد شود؛ حالا آماده مصرف است. استفاده از افشره جوشانده به و سيب به همين روش هم مي‌تواند درمان‌كننده هيضه باشد.
ديگر «بيرون» نرويد!
در مراحل اوليه اسهال و استفراغ نبايد سعي در از بين بردن علائم كرد؛ يعني ابتدا بايد اجازه دهيد طبيعت بدن با انجام اين اعمال ماده مضر را از خود دور كند. اسهال در صورتي كه مواد دفعي كم باشد و درد مختصري وجود داشته باشد، خود به خود رفع مي‌شود در غير اين صورت نياز به درمان وجود دارد كه برخي از درمان‌ها در ادامه آمده است:
كته با ماست
يكي از دم‌دستي‌ترين و موثرترين روش‌هاي درمان اسهال است؛ البته بهتر است در صورت وجود تب از ماست استفاده نكنيد. البته سيب رنده شده هم همان‌طور كه از قديم‌ها شنيده‌ايد، موثر است.
هسته انار سياه
در طب سنتي توصيه شده كه از آب جوشانده هسته انار سياه، ميوه آلبالو (البته براي رفع اسهال و استفراغ صفراوي)، مخلوط مساوي از آمله بدون هسته همراه گشنيز خشك ساييده شده (براي رفع اسهال مزمن)، مرباي پوست پسته و همچنين سه وعده (هر بار يك فنجان) دم كرده و صاف شده گل چاي كوهي استفاده كنيد.
ريشه بارهنگ
در ضمن در مواقع بيرون‌روي مي‌توان روزي سه‌بار ريشه بارهنگ را به اين روش مصرف كرد: ۵۰ تا ۱۰۰گرم از ريشه بارهنگ را در يك ليتر آب جوشانده شده دم كرده و صبح، ظهر و شب، هر بار يك فنجان مصرف كنيد.
چاي ريحان
البته دمكرده ۱۰ تا ۱۵ عدد برگ ريحان يا مصرف چند نوبت چاي ريحان هم مي‌تواند كمك‌كننده باشد چراكه اين گياه ضمن خواص ضد اسپاسمي كه دارد، در رفع اسهال و استفراغ مفيد است و از سوي ديگر اثر تقويت‌كنندگي براي معده دارد.
پ
برای دسترسی سریع به تازه‌ترین اخبار و تحلیل رویدادهای ایران و جهان
اپلیکیشن برترین ها
را نصب کنید.
ارسال نظر