چگونه بوی بد دهان را درمان کنیم؟

مجله دنیای سلامت: گاه هیچ مساله ای به اندازه بوی بد دهان، آزادهنده نیست. چرا که زندگی را برای اطرافیانمان و خود ما (زمانی که از ان رنج می بریم و از آن اطلاع داریم.) تلخ و سخت می کند، می تواند منشا تمسخر، انزوای اجتماعی باشد. بر روابط فردی و اجتماعی ما تاثیر بگذارد و به ابتلا بیماری های مثل افسردگی منجر شود. حدود بیست الی بیست و پنج درصد مردم با این مشکل دست به گریبان هستند. بوی بد دهان معمولا با افزایش سن افزایش می یابد و در مردان بیشتر شایع است.


بوی بد دهان موقتی

بوی سبزیجات خانواده سیر و پیاز (همچون خود سیر و پیاز، تره فرنگی، پیازچه، موسیر) کاملا شناخته شده است. بوی این گیاهان بعد از مصرفشان برای مدتی معمولا برای مدت طولانی و چندین ساعت باقی می ماند. (خصوصا اگر مقدار زیادی از آن ها را به صورت خام مصرف کرده باشیم.)

این بوی بد از فسفر ناشی می شود که در این سبزیجات به مقدار زیادی وجود دارد و در هنگام هضم آن ها، در بدن از آن ها خارج می شود. مقدار زیادی از این فسفر در جریان پخت و پز تبخیر می شود: در نتیجه بهتر است هنگام پخت این مواد در ظرف آن ها را نبندید.

چگونه با بوی بدن دهان گذرا مقابله کنیم؟

• متاسفانه مسواک زدن برای از بین بردن این بو، کارساز نیست؛ چرا که این بوهای ناخوشایند از دستگاه گوارشی خارج می شود. جویدن آدامس نعنا هم اثر موقتی دارد.

• واضح است که باید قبل از قرارهای مهم از مصرف این مواد غذایی خودداری کرد. اما اگر به ناچار مجبور به خوردنشان شدید، کمی برگ جعفری بجوید: این سبزی سرشار از آنتی اکسیدان، اثر فسفر را در بدن خنثی می کند. البته مطمئنا باید بعد از این کار، برای رهایی از سبزی هایی که لابلای دندان ها به جای مانده اند، مسواک بزنید.

• همچنین برای از بین بردن این بوی بد دهان، جویدن دانه های رازیانه یا هل سبز توصیه می شود، البته مکیدن تکه ای از چوب دارچین نیز موثر است. این دو راهکار بسیار از مصرف دانه های قهوه که در این مواقع توصیه می شود، موثرتر است. در قرون وسطی از آنجایی که غذاهای بسیاری از مناطق حاوی سبزیجاتی همچون سیر و پیاز بود، اغلب افراد بعد از غذاخوردن، عادت داشتند که این دانه ها را بجوند.

• اگر دانه رازیانه، هل یا چوب دارچین در دسترس نداشتید از آبنبات های حاوی عصاره این مواد بهره ببرید.


بوی بد دائمی دهان

• در هشتاد و پنج درصد موارد علت بوی دهان عدم رعایت بهداشت دهان و دندان، عفونت دندان ها و لثه (بیماری های پریودنتال* و رشد ناقص دندان عقل) یا پوسیدگی دندان هاست که درمان نشده باشد.

• گاه سطح زبان، محل تجمع باکتری ها و بقایای مواد غذایی می شود که به شکل سفید رنگ در می آید. این مساله منجر به تولید گازهای منشاء بوی بد دهان می شود و در بیماران مبتلا به بیماری های پریودنتال بیشتر مشاهده می شود.

• خشکی دهان خیلی در تولید بوی بد دهان موثر است. استرس زیاد و طولانی مدت گاه عامل خشکی دهان است. از طرفی بیش از سیصد دارو وجود دارند که عامل خشکی دهان هستند.

• تند غذاخوردن نیز در ایجاد بوی بد دهان تاثیر دارد. هنگامی که غذا خیلی سریع و بدون اینکه کامل جویده شود، بلعیده می شود، غدد بزاق فرصت پیدا نمی کنند، شروع به کار کنند.

• دلیل دیگر بوی بد دائمی دهان، ننوشیدن میزان کافی آب است: نوشیدن آب کمک می کند که دهان مرطوب باشد و در نتیجه بوی بد دهان کمتر شود. به اندازه کافی آب بنوشید؛ خصوصا اگر بینی شما گرفته است و ناچار هستید با دهان نفس بکشید یا اگر زیاد حرف می زنید.

• بوی بد دهان همچنین گاه به دلیل مشکلات گوارشی از جمله ورم معده، مری، ریفلاکس اسید معده، زخم معده یا اختلال در ترشح آنزیم های گوارشی بوجود می آید و همراه با اسیدی شدن و سوزش معده است که اصلا خوشایند نیست.

• سیگار کشیدن، نوشیدن قهوه و الکل نیز در تولید بوی بد دهان نقش بازی می کنند.

• بیماری های تنفسی بینی، سینوس ها، لوزه ها و ناحیه حلق نیز می توانند عامل بوی بد دهان باشند. گاه بیماری هایی همچون دیابت یا سرطان سر و گردن عامل بوجود آورنده این مشکل هستند.

• خواب نیز به دلیل کمبود بزاق دهان و بقایای مواد غذایی در دهان به مدت طولانی، یکی از عوامل بوجود آورنده بوی بد دهان است. این مشکل معمولا بعد از مسواک زدن صبحگاهی و صرف صبحانه از بین می رود.

* به بیماری بافتهای نگهدارنده دندان ها گفته می شود. بافت های نگهدارنده دندان ها عبارتند از لثه، الیاف اتصال دهنده دندان به استخوان و بافت استخوانی اطراف دندان. اگر بهداشت دهان و دندان به درستی رعایت نشود با ایجاد پلاک دندانی و ترشخ سموم از میکروب های آن بافتهای مجاور تحت تاثیر قرار می گیرند. اگر مشکلی در هر یک از اجزا، نگهدارنده دندان در استخوان ایجاد شود فرد دچار بیماری پریودنتال شده است.


چگونه بوی بد دائمی دهان را درمان کنیم؟

از آخرین باری که نزد دندانپزشک رفته اید، چه مدت گذشته است؟ آخرین بار که دندان هایتان را جرم گیری کرده اید؟ آیا بعد از هر غذا مسواک می زنید؟ یا حداقل صبح ها و شب ها قبل از خواب؟ ظهرها بعد از ناهار اغلب مسواک زدن همیشه راحت نیست؛ خصوصا اگر در بیرون از خانه هم باشید: یک آدامس بدون شکر بجوید؛ این کار دندان ها را تا حدی تمیز، کمی از جرم های باکتری را از روی دندان ها پاک و از طرفی به تولید بزاق دهان نیز کمک می کند.

اگر از بوی بد دائمی دهان رنج می برید، سریعا به پزشک مراجعه کنید؛ این مورد از مواردی است که نباید به هیچ عنوان آن را نادیده گرفت.

• اگر نسبت به علت این مشکل شک دارید، در وهله اول نزد دندانپزشک تان بروید و در صورت لزوم دندان های خود را جرم گیری کنید. از دکتر خود بخواهید که دهانتان را به منظور اطمینان از عدم وجود التهاب یا عفونت لثه، پوسیدگی دندان یا دندانی که پرکردگی آن مشکل دارد، معاینه کند.

• اگر به طور مرتب مسواک نمی زنید، برای مسواک زدن برنامه داشته باشید و سر ساعات خاص و به طور منظم مسواک بزنید و مسواک تان را با خمیردندان آشتی دهید. در هنگام مسواک زدن، فراموش نکنید که به آرامی با مسواک روی زبان را نیز تمیز کنید: این کار از تجمع کردن باکتری ها بر روی زبان جلوگیری می کند.

• دهان شویه ها هم می توانند به شما کمک کنند. دهان شویه ها انواع مختلفی دارند که در خوشبوکردن دهان موثر هستند؛ اما اگر دندان ها و زبان شما بیش از حد جرم گرفته، دهان شویه ها چندان موثر نخواهندبود.

• همیشه یک مسواک در کیف خود داشته باشید که در مواقعی که مثلا در رستوران غذا می خورید، بلافاصله مسواک بزنید. این کار تا حدی به شما کمک می کند از بوی دهان رهایی بیابید.

• زبان خود را بررسی کنید. اگر احساس می کنید، رنگ زبان تان تغییر کرده و جرم زیادی روی آن وجود دارد که به نظر نمی رسد با فقط مسواک زدن تمیز بشود، از برس های مخصوص تمیزکردن زبان که در همه داروخانه ها موجود است، کمک بگیرید.

• از رژیم های غذایی که بیش از حد حاوی پروتئین هستند، اجتناب کنید. مصرف بیش از حد شیر، پنیر، گوشت قرمز یا ماهی، در تولید بوی بد دهان موثر هستند.

• اگر بین دندان هایتان فاصله وجود دارد به کمک نخ دندان شیارهای بین دندانی را تمیز کنید. با بالاتر رفتن سن فاصله بین دندان ها بیشتر می شود و مواد غذایی که در این شیارها باقی می مانند، به راحتی فاسد می شوند و بوی بد دهان را به دنبال خود می آورند.

• با دقت و حوصله مسواک بزنید. مسواک ها مدل های مختلفی دارند؛ نوعی را انتخاب کنید که مناسب دندان های شماست و لابلای دندان ها را نیز به خوبی تمیز می کند.