اگر سرمايي يا گرمايي هستيد، بخوانید...

تا به حال به اين فكر كرده‌ايد كه چرا مردان كمتر دچار مشكل تيروئيد مي‌شوند؟ با وجود اين‌كه غده تيروئيد در مردان هم وجود دارد، اما كمتر مردي مبتلا به ناراحتي‌هاي تيروئيد مي‌شود، اما در عوض، تقريبا از هر ۸ زن، يك نفر در طول زندگي‌اش با عوارض ناشي از تيروئيد روبه‌رو خواهد شد. خب با اين وضعيت، زنان بايد چه نكاتي را در مورد تيروئيد موردتوجه قرار دهند؟ دكتر «اليزابت پيرس» متخصص غدد به سوالات ما در اين زمينه پاسخ داده است. در اينجا با تاثير رژيم غذايي، بارداري و تاثير سيگار كشيدن برميزان ابتلا به بيماري‌هاي تيروئيد آشنا مي‌شويد.

مهم‌ترين مشكل تيروئيد كه زنان با آن روبه‌رو مي‌شوند چيست؟

شايع‌ترين مشكل، كم‌كاري تيروئيد است و زماني رخ مي‌دهد كه غده تيروئيد به اندازه كافي هورمون ترشح نمي‌كند. بدون اين هورمون، متابوليسم بدن و سوخت‌و‌ساز آن كم و كند مي‌شود و ممكن است اضافه وزن پيدا كنيد، احساس خستگي داشته باشيد يا دچار افسردگي شويد. همچنين احتمال دارد عادت ماهانه شما نامنظم شده و دچار خشكي پوست و ناخن هم شويد. حدود ۱۰درصد از زنان، مبتلا به كم‌كاري تيروئيد هستند، در حالي‌كه اين مشكل فقط در ۳درصد از مردان ديده مي‌شود.

چه چيزهايي خطر ابتلا به بيماري‌هاي تيروئيد را افزايش مي‌دهد؟

شيوع و انواع مختلف بيماري‌هاي تيروئيد در نقاط مختلف دنيا، براساس ميزان يد موجود در رژيم غذايي افراد، متفاوت است. سيگار كشيدن هم احتمال ابتلا به اين بيماري را افزايش مي‌دهد. درواقع زناني كه در نقاطي زندگي مي‌كنند كه يد در غذاهاي آن‌ها كم است و سيگاري هم هستند، بيشتر در معرض خطر قرار دارند.

آيا از طريق مصرف نمك يددار، مي‌توانيم يد لازم براي بدن را تامين كنيم؟

از دهه۲۰ ميلادي كه در آمريكا يددار كردن نمك‌ها آغاز شد، مردم اين كشور به اندازه كافي يد دريافت مي‌كردند، اما از دهه ۷۰ ميزان يد مصرفي در رژيم غذايي آن‌ها به حدود نصف تقليل يافته است كه تا حدي به دليل كاهش استفاده از نمك يددار است. در ضمن، ميزان يد موجود در ساير مواد غذايي مخصوصا نان و شيرگاو هم نسبت به گذشته كمتر شده است، زيرا ديگر در تهيه نان‌ها، از مخمرهاي يددار استفاده نمي‌شود. همچنين يكي از دلايل كمبود يد در شير، محدود كردن مقدار اين ماده در خوراك دام‌هاست.در آمريكا بيشتر از ۳۰ درصد از نمك‌هايي كه براي مصارف خانگي خريداري مي‌شوند، يددار نيستند. بيشتر نمك‌هاي دريايي هم فاقد يد هستند.



چرا كمبود يد در بيماري‌هاي تيروئيد اهميت دارد؟

در بعضي كشورها، كمبود يد، مخصوصا در زنان باردار يا زناني كه فرزندان‌شان را با شير خود تغذيه مي‌كنند، مشكل‌آفرين است، زيرا يد براي ساخته شدن هورمون تيروئيد لازم است و اين هورمون نيز براي رشد و نمو مغز كودك ضروري است. كمبود يد ممكن است باعث ايجاد صدمات مغزي در جنين شود. انجمن تيروئيد آمريكا توصيه مي‌كند تمام زنان باردار يا آن‌ها كه به كودك‌شان شير مي‌دهند، روزانه از مكمل‌هايي كه حداقل 150 ميكروگرم يد دارند، استفاده كنند.

چرا بعضي از زنان كه در دوران بارداري دچار مشكل تيروئيد شده‌اند پس از پايان بارداري همچنان مشكل تيروئيد دارند؟

از هر 10 زن، يك نفر در چند ماهه بعد از زايمان مبتلا به التهاب غده تيروئيد مي‌شود. وقتي تيروئيد ملتهب مي‌شود، هورمون بيشتري ترشح مي‌كند. بنابراين پركاري تيروئيد پيش مي‌آيد. بعد با پايان اين حالت و با كم شدن ميزان اين هورمون، آن‌ها ممكن است دچار كم‌كاري تيروئيد شوند تا زماني كه اين غده التيام پيدا كند. در اين دوران، ممكن است علائم مختلفي ظاهر شود. بعضي از زنان لاغر مي‌شوند و در بعضي‌ها احساس نگراني و اضطراب پديد مي‌آيد. اگر اين علائم خفيف باشند، در بيشتر زنان پس از چندماه از بين مي‌روند. اما اگر شديد و حاد باشند، ممكن است نياز به درمان داشته باشند. در اكثر زنان فازهاي كم‌كاري و پركاري تا چند هفته ادامه پيدا مي‌كند. اما همه زنان هر دو مورد را با هم تجربه نمي‌كنند. حدود 5 درصد از زنان هميشه مبتلا به كم‌كاري تيروئيد باقي مي‌مانند. اين مشكل ممكن است در بارداري‌هاي بعدي هم مجددا رخ دهد و البته در زنان مبتلا به بيماري‌هاي خود ايمني، شايع‌تر است.





بارداران بايد آزمايش تيروئيد بدهند يا نه؟

نگراني عمده اين است كه سطح پايين هورمون تيروئيد در زنان باردار، ممكن است باعث بهره هوشي پايين در فرزندشان شود.
با اين حال، در مورد انجام آزمايش تيروئيد براي همه زنان باردار،‌ اختلاف‌نظر وجود دارد. انجمن متخصصين آمريكا توصيه مي‌كند تمام زنان باردار بايد مورد آزمايش قرار بگيرند اما به عقيده متخصصان كنگره ملي زنان و مامايي، در زناني كه علائم تيروئيد ندارند، نيازي به انجام آزمايش نيست. انجمن غدد نيز تنها زماني آزمايش را پيشنهاد مي‌كند كه علائم كم‌كاري تيروئيد مشاهده شود يا در شخص، آنتي‌بادي‌هاي ضدتيروئيد، سابقه بيماري خودايمن در خانواده يا ساير عوامل خطرزاي كم‌كاري تيروئيد وجود داشته باشد.

اما ۳ علتي كه ميان متخصصان در اين زمينه اختلاف به وجود مي‌آورند.

۱- انجام آزمايش تيروئيد پر هزينه است.
2- نتيجه آزمايش تيروئيد در زنان باردار، به دليل تغييرات فيزيولوژيكي دوران بارداري،‌ اغلب دقيق نيست. در بيشتر آزمايشگاه‌ها، امكانات تشخيص صحيح ميزان اين هورمون در زنان باردار وجود ندارد بنابراين ممكن است به علت نتيجه اشتباه آزمايش، درمان نامناسب انجام گيرد.
۳- هنوز مشخص نيست درمان كم‌كاري تيروئيد در مادر، براي كودك او هم موثر است يا نه. البته اين مسئله در حال بررسي است.


از كجا متوجه شويم كه مبتلا به كم‌كاري تيروئيد هستيم؟

بسياري از علائم اين بيماري، مبهم و گول‌زننده است و ممكن است به حساب عوامل ديگر گذاشته شود. مثلا ممكن است خستگي، ناشي از كار كردن زياد باشد يا افزايش وزن مي‌تواند به علت زياده‌روي درغذا خوردن يا ورزش نكردن به وجود بيايد.
بنابراين، براي اطمينان، لازم است آزمايش هورمون ترشح‌كننده هورمون‌هاي تيروئيد يا انجام دهيد كه هورمون محرك تيروئيد در خون است. اگر تيروئيد هورمون كافي توليد نكند، غده هيپوفيز هورمون تيروئيدبيشتري ترشح مي‌كند و به اين ترتيب باعث مي‌شود تيروئيد هورمون بيشتري ترشح كند.

درمان كم‌كاري تيروئيد چيست؟

بايد هورموني را كه بدن‌تان قادر به ساختن آن نيست، به طور مصنوعي، از طريق قرص تامين كنيد.



روش‌هاي درمان متفاوت است، مانند درمان‌هاي دارويي ضد تيروئيد، يد راديواكتيو يا عمل جراحي و برداشتن غده تيروئيد.
دو نوع داروي ضد تيروئيد براي درمان پركاي وجود دارد: «PTU» و «متيمازول» بنا به گزارش انجمن غذا و دارو،‌ تقريبا در همه موارد بايد ابتدا با «متيمازول» درمان انجام شود، زيرا «PTU» ممكن است باعث نارسايي كبدي شود. به هرحال در صورت ابتلا به پركاري تيروئيد حتما به پزشك متخصص مراجعه كنيد.



علت افزايش سرطان تيروئيد چيست؟

در آمريكا، ميزان شيوع سرطان غده تيروئيد از ۶/۳ در هر ۱۰۰ هزار نفر در سال ۱۹۷۳ به ۷/۸ در سال ۲۰۰۲ افزايش يافته است. براساس آمار، در سال ۲۰۰۹ حدود ۳۷ هزار مورد جديد تشخيص داده و ۶۳۰/۱ مورد مرگ ناشي از اين سرطان گزارش شده است. همچنان ابتلا به اين بيماري روبه افزايش است. علت اين مسئله مي‌تواند دلايل محيطي مانند قرار گرفتن در معرض مواد راديواكتيو يا نوع رژيم غذايي باشد. با وجود آن‌كه،‌ اين نوع سرطان شايع است، اما مي‌توان گفت تا حدود زيادي قابل درمان است. درمان اين بيماري به سن، اندازه و نوع تومور بستگي دارد. در ضمن بايد توجه كرد آيا به ساير اندام‌ها گسترش يافته يا نه. احتمال ابتلا به سرطان غده تيروئيد،‌ در زنان با افزايش سن بيشتر مي‌شود.

زنان براي داشتن تيروئيد سالم، چه كار بايد بكنند؟

كار زيادي نمي‌توانيد انجام دهيد، به جز اين‌كه سيگار نكشيد. در ضمن بايد سعي كنيد از طريق مواد غذايي، يد مورد نياز خود را تامين كنيد. اگر در قسمت جلوي گلوي‌تان غده يا برجستگي احساس كرديد، به پزشك مراجعه كنيد، زيرا اين برجستگي ممكن است نودول تيروئيد باشد. بسياري از نودول‌هاي تيروئيد سرطاني نيستند، اما بايد معاينه و بررسي شوند. اين نودول‌ها در بيشتر موارد علائمي ندارند و فقط پزشك مي‌تواند با معاينه يا تصويربرداري به وجود آن‌ها پي ببرد.

آيا انجام آزمايش هورموني تيروئيد براي همه زنان لازم است؟

چنانچه داراي علائم كم‌كاري يا پركاري تيروئيد هستيد،‌ حتما بايد آزمايش TSH بدهيد. اما متخصصان براي كساني كه داراي اين علائم نيستند، آزمايش TSH را توصيه نمي‌كنند. گروه خدمات پيشگيري آمريكا مي‌گويد دليلي براي انجام آزمايش‌ها براي همه خانم‌ها وجود ندارد. اما انجمن تيروئيد آمريكا معتقد است همه بايد از ۳۵ سالگي، هر ۵ سال يك‌بار آزمايش غربالگري TSH را انجام دهند. اما اگر هميشه سردتان است يا اغلب احساس گرما مي‌كنيد يا ضربان قلب‌تان بالاست، بايد به مشكل تيروئيد شك كنيد. همه بيماري‌ها ناشي از كم‌كاري يا پركاري تيروئيد باعث مي‌شوند احساس خوشايندي نداشته باشيد و حس كنيد نياز به درمان داريد. به علائمي كه در شما ظاهر مي‌شود توجه كنيد، زيرا پزشك با اطلاع از آن‌ها مي‌تواند بيماري‌تان را به درستي تشخيص دهد و درمان شما نيز سريع‌تر انجام گيرد.

باز نشر اختصاصی: B artarinha.ir