كوچولو را هيپنوتيزم كنيد
راهنماي خواباندن بچه‌هايي‌كه زير نور ماه چشم‌هاي‌شان باز ميشود.
مجله سیب سبز: بي‌خوابي‌هاي شبانه نوزادان و بي‌قراري‌هايي كه با تاريكي شب شدت مي‌گيرد، اصلي‌ترين دليل آشفتگي تازه‌مادرهاست؛ مادرهايي كه به‌خاطر محروميت از استراحت شبانه آنقدر خسته مي‌شوند كه قدرت لذت بردن از شيريني‌هاي مادر شدن را هم از دست مي‌دهند. گرچه اين بي‌خوابي‌ها با گذشتن كودكان از سه‌ماهگي هر روز كمتر ميشود اما مادراني كه نتوانسته‌اند نظم را به خواب فرزندشان وارد كنند، گاهي حتي تا رسيدنش به يك‌سالگي هم از شب‌بيداري شكايت مي‌كنند.
اگر شما هم تازه صاحب فرزند شده‌ايد و نمي‌خواهيد در ماه‌هاي بعد به گروه اين مادران افسرده و خسته وارد شويد، اين راهنما را بخوانيد. در دانشنامه خواب ني‌ني به شما مي‌گوييم براي نظم دادن به خواب كوچولوي‌تان بايد چه قدم‌هايي را برداريد.
مراقب خوراك‌تان باشيد
اگر شير خودتان را به كودك‌تان مي‌دهيد، براي اينكه خواب آرامي داشته باشد بايد مراقب خورد و خوراك‌تان باشيد. مادراني كه ادويه و كافئين مي‌خورند، فرزندشان را در معرض ابتلا به ريفلاكس و ترش كردن قرار مي‌دهند و همين حالت آزار‌دهنده هم از عميق شدن خواب آنها به‌ويژه در ماه‌هاي اول زندگي جلوگيري مي‌كند.
ني‌ني از شب چي مي‌دونه؟
فرزند شما در ماه‌هاي مختلف زندگي‌اش درك متفاوتي از شب و زمان خواب دارد.
تولد تا ۲/۵ ماهگي
از آنجا كه هنوز بدن فرزندتان به اندازه كافي ملاتونين توليد نمي‌كند، او در اين دوران هنوز فرق روز و شب را نمي‌شناسد. شايد ياد دادن نظم براي خوابيدنش در اين دو ماه آسان نباشد اما براي آنكه از پا درنياييد، مي‌توانيد روزها كه او خواب است خودتان هم در كنارش بخوابيد تا براي شب‌بيداري‌ها انرژي بيشتري داشته باشيد.
۳ تا ۴ ماهگي
كودك شما كم‌كم آماده نظم دادن به زمان‌هاي خواب و بيداري‌اش ميشود و از آنجا كه مي‌تواند واكنش‌هاي بيشتري به شرايط محيطي نشان دهد و توجه بيشتري از سوي شما ببیند، از بيدار ماندن در زمان بيداري شما لذت مي‌برد. معمولا بچه‌هاي سه ماه و نيمه، نيمه‌شب و در حوالي ساعت شش از خواب بيدار مي‌شوند و با كمي گريه يا بي‌قراري از اينكه كسي مراقب‌شان است و فورا به آنها توجه مي‌كند يا خير مطمئن مي‌شوند.
۴/۵ تا ۵/۵ ماهگي
احتمالا تا اين زمان فرزند شما تا اندازه‌اي به خواب در شب و بيداري در روز عادت كرده است. اما اگر مي‌خواهيد زمان مشخصي را براي خوابيدنش در نظر بگيريد، اين يك ماه بهترين وقت ياد دادن چنين موضوعي به اوست. كمي بعد از اين ماه شما براي جدا كردن محل خواب خودتان از او تلاش خواهيد كرد، پس در اين ماه ساعت خوابش را تنظيم كنيد تا دشواري كمتري براي جدا كردنش داشته باشيد.
در چهار ماهگي ساعت بدن فرزند شما تقريبا تنظيم شده و فرق شب و روز را مي‌داند. در اين زمان او حدود ۱۴ ساعت در شبانه‌روز مي‌خوابد و معمولا بدون گريه كردن براي شير، مي‌تواند هشت ساعت در شب به خواب برود. در شش ماهگي فرزند شما به حدود ۱۱ ساعت خواب و نزديك به چهار ساعت چرت در طول روز نياز خواهد داشت.
۶ تا ۸ ماهگي
بچه‌ها در اين ماه‌ها عاشق بازي كردن با اسباب‌بازي‌ها و حتي شما هستند اما مراقب باشيد اشتياق شما براي بازي كردن با او در نيمه‌شب نظم خوابش را بر هم نزند. به او ياد دهيد شب زمان خواب است و به تلاش‌هايش براي به بازي وارد كردن شما، تنها با خواندن يك لالايی آرام پاسخ دهيد. يك كودك هشت ماهه، احتمالا شب‌ها بيشتر از خواب بيدار ميشود و بي‌قراري مي‌كند.
در اين ماه اگر وقتي با گريه بيدار ميشود شما را در كنارش نبيند، احساس مي‌كند هيچ‌كس مراقبش نيست پس به محض شنيدن صداي گريه به اتاقش بياييد و با نوازش و لالايي آشفتگي‌اش را برطرف كنيد. براي آرام كردنش او را به اتاق خودتان نبريد و نگذاريد گريه كردن را به عنوان راهي براي گريز از قانون‌ها بشناسد.
۹ تا ۱۱ ماهگي
ماجراي اعتمادسازي كه از ماه قبل شروع شده، در ۹ ماهگي به اوج مي‌رسد. او با بيداري‌هاي شبانه و گريه كردن مي‌خواهد مطمئن شود كه والدينش در كنارش هستند و از او مراقبت مي‌كنند. كودكي كه بعد از گريه‌هاي طولاني كسي را در كنار خودش نمي‌بيند، در آينده نسبت به دنيا بي‌اعتماد ميشود و اضطراب جدايي در وجودش ريشه مي‌دواند.
با حضور به‌موقع‌تان در اتاق به او بفهمانيد كه تنها خوابيدنش به معناي تنهايي او نيست و هر زمان كه به شما احتياج پيدا كند در كنارش خواهيد بود. بد نيست يك عروسك كوچك را در كنارش بخوابانيد تا با در آغوش گرفتن آن آرامش بيشتري پيدا كند.
۱۲ تا ۱۶ ماهگي
حالا كه زبان باز كرده و حرف‌هاي شما را مي‌فهمد، بهتر مي‌توانيد براي آموزش دادن قانون‌هاي مربوط به خواب به او تلاش كنيد. نگذاريد ميلش به بودن در كنار شما باعث شود كه همزمان با شما براي خوابيدن آماده شود. گذشته از اين، از همان ابتدا به فرزندتان ياد دهيد كه تفاوتي ميان خوابيدن در مهماني و خانه وجود ندارد. او هر كجا كه باشد و در هر جمعي كه حضور داشته باشد، بايد در همان ساعت مشخص براي خوابيدن آماده شود. اگر بخواهيد به حرف‌هاي كساني كه معتقدند «يك شب هزار شب نمي‌شود!» گوش دهيد، بايد قيد منظم بودن او در اين مورد را هم بزنيد.
این تکنیک‌ها هم به کار می‌آیند
وقت مستقل شدن است
پس از آنكه با كمك راه‌هايي كه در اين صفحات گفتيم، چند شب او را در ساعت خاص خوابانديد، مي‌توانيد براي مستقل كردنش تلاش كنيد. براي مثال اگر عادت كرده در آغوش شما بخوابد، در شب‌هاي بعد مي‌توانيد او را در گهواره بگذاريد و بخوابانيدش. فرزند شما كم‌كم عادت خواهد كرد كه در هر شرايطي در آن ساعت خاص بخوابد. به اين ترتيب وقتي بعد از شش ماهگي او را به اتاق خودش براي خوابيدن مي‌بريد، آسان‌تر با شرايط جديد خواب سازگار خواهد شد.
وقت قصه خواندن است
از شش تا هشت ماهگي كودكان حدود ۱۱ ساعت در شب مي‌خوابند و سه ساعت و نيم در روز چرت مي‌زنند و از ۹ تا ۱۲ ماهگي هم به همان ۱۱ ساعت خواب شبانه نياز دارند اما چرت روزانه‌شان به حدود دو ساعت در روز مي‌رسد و نياز بيشتري به بيدار ماندن در كنار شما و بازي كردن پيدا مي‌كنند. درست است كه بيداري روزانه او در كنار شيرين بودنش مسئوليت‌هاي شما را سنگين‌تر مي‌كند و فرصت رسيدگي به كارهاي شخصي‌تان را از شما مي‌گيرد اما خواباندن فرزندتان در شب، در اين ماه‌ها هم براي شما و هم براي او شيرين‌تر از قبل خواهد بود.
حالا وقت قصه خواندن و خواندن شعرهاي كودكانه براي اوست. پس مراسم قبل از خواب را با داستان‌خواني كامل کرده و او را با شعر و ادبيات از همين كودكي آشنا كنيد.
وقت جدا شدن است
خودتان را آماده كنيد. در شش ماهگي بايد با خوابيدن در يك اتاق در كنار فرزندتان خداحافظي كنيد اما تصور نكنيد اين جدايي براي‌تان خواب راحتي را همراه مي‌آورد. در آغاز جدا كردن اتاق فرزندتان بايد بيشتر از قبل هوشيار باشيد. با هر گريه كوچكش بايد به اتاق او برويد و آرامش كنيد تا اين جدايي به آرامشش آسيبي نزند. شب‌هاي اول قطعا بيشتر گريه مي‌كند و بي‌قراري نشان مي‌دهد اما اگر چند شبي را طاقت بياوريد و با اين هوشياري به او آرامش دهيد، پس از چند روز فرزندتان به خوابيدن در اتاق خودش عادت خواهد كرد.
اجازه ندهيد دل‌رحمي مادرانه‌تان به زيان فرزندتان تمام شود. با نزديك شدن فرزندتان به تولد يك‌سالگي‌اش، انتظار اين را هم داشته باشيد كه از خوابيدن در اتاق خودش امتناع و براي برگشتن به اتاق خواب شما تلاش كند اما زير بار اين خواسته نرويد. اگر عادتي كه تا امروز ايجادش كرده‌ايد را بر هم بزنيد به سختي مي‌توانيد فرزندتان را دوباره به مستقل شدن عادت دهيد. تنها چاره شما توجه نشان دادن به او در بيداري‌هاي نيمه‌شبش و اطمينان دادن به او در اين مورد است كه از او محافظت مي‌كنيد.
آداب شير شبانه
شير دادن در زمان خواب نوزادان آدابي دارد كه بسته به ماه تولدشان بايد آن را تغيير دهيد. ما به شما براي شناختن اين آداب كمك مي‌كنيم:
بيدارش كنيد و شير دهيد
در ماه اول، نوزاد شما به هر دو يا سه ساعت يك‌بار تغذيه شدن نياز دارد. در اين ماه، نبايد منتظر تقاضاي او براي شير خوردن بمانيد. نوزادان تازه متولد شده، گاهي آنقدر عميق به خواب مي‌روند كه نيازشان به تغذيه را از ياد مي‌برند و به‌خاطر افت قند خون جان‌شان تهديد ميشود. پس حتي اگر نوزادتان گريه و بي‌قراري نكرد، هر دو ساعت يك‌بار در نيمه‌شب به او شير دهيد و به‌خاطر تنظيم شدن ساعت خوابش او را تا زمان گريه كردنش گرسنه نگه نداريد. نگران نباشید؛ اين سبك شب‌زنده‌داري‌هاي شما طولاني نخواهد بود و در ماه‌هاي بعد نوزادتان هر سه تا چهار ساعت يك‌بار از شما تقاضاي شير خواهد كرد.
با هر وعده شير پوشك را عوض نكنيد
نيازي نيست كه با هر بار شير دادن به فرزندتان پوشكش را هم عوض كنيد. اگر پوشكش را چندان سنگين نكرده يا مدفوع نكرده، نيازي نيست با عوض كردنش در نيمه‌شب از خواب بيدارش كنيد. مي‌توانيد يك‌بار قبل از خوابيدن پوشكش را عوض كنيد و به پايش پودر بزنيد و بار ديگر در ابتداي صبح عوضش كنيد.
اگر سير نمي‌شود، شيرتان را بدوشيد
اگر فرزندتان آنقدر براي مكيدن شير از سينه شما صبوري به خرج نمي‌دهد كه سير شود و سه، چهار ساعت متوالي بخوابد، مي‌توانيد در وعده قبل از خواب شيرتان را بدوشيد و در شيشه بريزيد تا مطمئن شويد كه به اندازه كافي شير خورده و سير است. براي وزن چهار كيلوگرم بايد به ازاي هر سه ساعت حدود ۵۰ سي‌سي شير به او بدهيد و براي وزن پنج كيلوگرم، اين ميزان به حدود ۶۵سي‌سي براي هر سه ساعت مي‌رسد.
زياده‌روي نكنيد
به حرف‌هاي ديگران گوش نكنيد و به خيال داشتن نوزادي سالم به او بيش از اندازه شير ندهيد. اگر نوزاد شما به‌ويژه در سه ماه اول زيادتر از ظرفيتش شير بخورد، بيشتر دچار ريفلاكس و برگشتن شير در مري ميشود و به همين دليل خواب ناآرام‌تري را تجربه مي‌كند.
اگر كوليك دارد
خواباندن بچه‌هاي كوليكي كه درست در زماني كه انتظار داريد در خانه آرام شما به خواب بروند، گريه را سر مي‌دهند، كار آساني نيست. اما مي‌توانيد گاهي كودك ناآرام‌تان را دور بزنيد و با يك روش به ظاهر عجيب او را بخوابانيد. شايد باورتان نشود صداي سشوار بهتر از لالايي و آغوش شما مي‌تواند به فرزندتان براي خوابيدن كمك كند. وقتي مي‌بينيد چشم‌هايش پر از خواب است اما به‌خاطر نفخ و دل‌درد در برابر خواب مقاومت مي‌كند، سشوار را روشن كنيد و او را در آغوش‌تان نگه داريد تا پلك‌هايش حسابي سنگين شده و خوابش عميق شود.
ممكن است بعد از خاموش كردن سشوار چند باري گريه را تكرار كند اما با دوباره روشن كردنش بار ديگر مي‌توانيد بر گريه‌ها غلبه كنيد. اگر صداي سشوار آزارتان مي‌دهد، سي‌دي صداي موج دريا بخريد يا صداي موج را از اينترنت برايش دانلود كنيد. بچه‌هاي كوليكي با صداي موج دریا هم آرام مي‌خوابند.
حمامش كنيد
در روز دوم هم شما بايد همان روال روز قبل را تكرار كنيد تا فرزندتان به اين شرايط عادت كند. حتي ساعت شير شبانه او را هم تنظيم كنيد تا در ساعت خاصي براي شير خوردن بيدار شود. اگر فرزندتان مقاومت كرد، مي‌توانيد دوش گرفتن قبل از خواب را امتحان كنيد. بچه‌ها بعد از حمام كردن عميق و آرام مي‌خوابند. پس قبل از خواب مي‌توانيد او را حمام كنيد، سپس بدنش را با روغن بادام يا زيتون بي‌بو كمي ماساژ دهيد و در آخر با شير دادن به او مراسم قبل از خواب را به پايان برسانيد.
چند شب با كمك حمام (نيازي نيست شامپو به سرش بزنيد، كمي آب‌بازي كافي است) او را براي خواب آماده كنيد تا به خوابيدن در ساعت خاص عادت كند. اغلب بچه‌ها در طول سه تا پنج شب به اين شرايط عادت مي‌كنندو زود به خواب می‌روند. اما مسئله این است که نمی‌توان در درازمدت و هرروز این روش را تجربه کرد. اما می‌توان امیدوار بود که این شیوه به طور موقت موثر باشد.
ترسش را جدي بگيريد
در حدود ۱۲ ماهگي و كمي بعد از آن، ممكن است كابوس ديدن‌هاي فرزندتان و ترس‌هاي شبانه‌اش آغاز شود. شايد براي مدتي فرزندتان هر نيمه‌شب در خواب فرياد بكشد و گريه كند و معمولا زمان اين جيغ كشيدن‌ها هم هر شب يكسان است.
حتما مي‌پرسيد كه شما چه مي‌توانيد برايش انجام دهيد! نيازي نيست او را به اتاق خودتان بياوريد. تنها كافي است هنگام كابوس ديدن‌هايش در كنار او باشيد، در آغوش بگيريدش و با يك قصه شاد و آرامش‌بخش خواب دوباره را برايش ميسر كنيد. تصور نكنيد اين كابوس‌ها سلامت روان او را تهديد مي‌كند. هر بچه‌اي در اين دوره سني مي‌تواند گرفتار ترس‌هاي شبانه شود.
مهم شیوه برخورد شما و هوشیاری شماست که بتوانید در زمان مناسب همراهی لازم را با کودک داشته باشید و او را در آغوش بگیرید و آرامش کنید.
در ماه‌هاي اول. . .
فرزندتان در ماه اول زندگي‌اش به‌طور متوسط ۱۷تا۱۸ ساعت در روز مي‌خوابد و در اين مدت به صبوري و هوشمندي بيشتري از سوي شما براي داشتن خواب راحت نياز خواهد داشت. در اين ماه‌ها براي اينكه فرزندتان خواب آرامي را تجربه كند، بايد نشانه‌هاي خوابش را بشناسيد.
اگر شيرش را خورده و پوشكش خشك است و آروغش را هم زده، دليل خاصي براي بي‌قراري‌هاي او نبايد وجود داشته باشد. در صورتي كه نوزاد شما همه اين مراسم‌ها را به جا آورده اما بي‌قراري مي‌كند و مدام خودش را مي‌كشد و دست و پايش را با بي‌قراري مي‌پيچاند، احتمالا خوابش مي‌آيد پس بيهوده به او شير بيشتر ندهيد و با تكان‌هاي آرام گهواره، بخوابانيدش.
آداب را به جا بياوريد
بسياري از بچه‌ها جاي شب و روزشان با هم عوض ميشود و درحالي كه تمام روز را آرام مي‌خوابند، به محض آنكه براي خواب و استراحت آماده مي‌شويد، خيال بيدار شدن به سرشان مي‌زند. بيداري نوزاد شما كه مي‌تواند يكي از دلنشين‌ترين لحظه‌هاي مادري‌تان باشد، وقتي با تاريكي شب همراه ميشود، مي‌تواند خسته و كلافه‌تان كند اما نگران نباشيد. از همين امروز شما مي‌توانيد ساعت بدن نوزادتان را تنظيم و اين مشكل را براي هميشه حل كنيد.
فردا صبح فرزندتان را زود از خواب بيدار كنيد و مثل هر روز به كارهايش برسيد. وقتي پوشكش را عوض مي‌كنيد يا به او شير مي‌دهيد، پرده‌هاي خانه را كنار بزنيد تا روشنايي طبيعي به اتاق بيايد. نور طبيعي بيشتر از هر عامل ديگري مي‌تواند در تنظيم شدن ساعت بدن او تاثيرگذار باشد. در شب، سكوت و آرامش خانه را حفظ كنيد. سر ساعت خاصي براي خواب آماده شويد و او را هم آماده كنيد و برايش در سكوت خانه و تاريكي لالايي بخوانيد و آرام در گهواره يا آغوش‌تان تكانش دهيد.
تمرين نظم كنيد
به اينكه در ۳۰ روز اول زندگي فرزندتان از الگوي منظمي براي خوابيدن پيروي كند چندان اميدوار نباشيد اما اگر مي‌خواهيد به مرور نظم را در خوابيدنش ايجاد كنيد، مي‌توانيد از همين روزهاي اول اين تمرين را شروع كنيد. براي رسيدن به اين نتيجه نبايد ابتدا او را بخوابانيد و بعد در تختش بگذاريد بلكه باید در لحظه‌اي كه مي‌بينيد به خواب نياز دارد او را در تخت يا گهواره‌اش بگذاريد تا در حضور شما به خواب برود. وقتي فرزندتان به خوابیدن در اين شرايط عادت كرد، مستقل خوابيدن در آينده برايش راحت خواهد بود. شايد اثر اين تلاش را در ماه اول نبينيد اما به مرور فرزندتان به اين روال عادت خواهد كرد.
كمين نكنيد
درست است كه نبايد كودكي كه گريه مي‌كند را به حال خود رها كنيد اما نبايد هر بار كه فرزندتان در نيمه‌شب بي‌قراري مي‌كند او را از گهواره‌اش برداريد و در آغوش بگيريد. سعي كنيد در لحظاتي كه چندان بي‌قراري نمي‌كند، او را روي تختش آرام كنيد و بلافاصله بعد از هر بي‌قراري او را در آغوش نگيريد. شايد با چند ثانيه بودن در كنارش و دست گذاشتن روي بدنش دوباره به خواب برود اما در صورتي كه فورا از روي تخت او را بر داريد، احتمال اينكه بي‌خواب شود بيشتر خواهد بود. با اين وجود اگر ديديد گريه‌هايش از چند ثانيه انتظاري كه گفته‌ايم بيشتر و شديد‌تر شد، چاره‌اي جز در آغوش گرفتن او نخواهيد داشت.
حالا شير شبانه را تعطيل كنيد
بعد از شش ماهگي نيازي نيست كه كودك‌تان را براي شير دادن از خواب بيدار كنيد. او كه تغذيه كمكي در طول روز را شروع كرده است، نيازي به شير خوردن در شب ندارد. مي‌توانيد وقتي به‌خاطر تشنگي در شب بيدار ميشود، در شيشه‌اش به او آب دهيد تا بعد از چند شب عادت بيدار شدن براي شير از سرش بيفتد و آرام تا صبح بخوابد. كودك شما كه به‌زودي دندان درمي‌آورد، اگر شب‌ها از سر عادت در خواب شير بخورد، به پوسيدگي زودرس دندان دچار خواهد شد.
اين چهار اشتباه را انجام ندهيد
به چشم‌هايش نگاه نكنيد
شب‌ها كه براي شير دادن به او بيدا مي‌شويد، چراغ‌ها را روشن نكنيد، سر و صداي اضافي توليد نكنيد و با او چشم در چشم نشويد. وقتي فرزندتان به چشم‌هاي شما نگاه مي‌كند، ضربان قلبش بالاتر مي‌رود، گردش خون در بدنش سرعت مي‌گيرد و براي بيدار شدن آماده ميشود. در عوض وقتي روزها به او شير مي‌دهيد، در چشم‌هايش خيره شويد تا بيدار بماند.
اتاق را خيلي گرم نكنيد
اگر مي‌خواهيد خواب عميقي داشته باشد، روزها اتاقش را گرم‌تر و شب‌ها خنك‌تر كنيد. اگر كودك‌تان را شب‌ها در دماي حدود ۲۱ درجه بخوابانيد، خواب عميق‌تري خواهد داشت. از آنجا كه بچه‌ها قسمت اعظم گرماي بدن‌شان را از ناحيه سر از دست مي‌دهند، به جاي پوشاندن چند لايه لباس به تن‌شان، بهتر است شب‌ها كلاه به سرشان بگذاريد تا سرما آزارشان ندهد.
خانه را پادگان نكنيد
هرگز او را در سكوت مطلق نخوابانيد. اگر با از بين بردن آرامش ديگران او را به خوابيدن در سكوت مطلق عادت دهيد، حتي زنگ خوردن تلفن هم براي از بين بردن آرامش او كافي خواهد بود. زندگي‌تان را در زمان خوابش مختل نكنيد. او را به شرايط زندگي روزمره عادت دهيد تا در زمان خوابش بتوانيد از فرصت استفاده كنيد و خانه را جارو بزنيد يا سريال ببينيد.
روي شكم نخوابانيدش
نوزادان از راه بيني تنفس مي‌كنند و اگر با قرار گرفتن روي بالش راه تنفس نوزادتان بسته شود، ممكن است بي‌آنكه صدايي دهد يا شما را متوجه اين موضوع كند، بر اثر خفگي در خواب جانش را از دست بدهد. بهتر است به‌ويژه در هفته‌هاي اول او را به پهلو بخوابانيد که اگر شير از معده به دهانش برگشت، به آرامي از گوشه دهانش خارج ميشود و باعث خفگي‌اش نشود.
پ
برای دسترسی سریع به تازه‌ترین اخبار و تحلیل رویدادهای ایران و جهان
اپلیکیشن برترین ها
را نصب کنید.
ارسال نظر