کمردرد در جوانان ایرانی چرا زیاد شده؟

مجله همشهری جوان - منصوره مصطفی زاده: مامان بزرگ می گوید: کمرم درد می کنه. من می گویم: من هم همین طور! مامان بزرگ می گوید: دردش می زنه به پام، گزگز می کنه. دیگه نمی تونم تکون بخورم! می گویم: من هم همینطور!

مامان بزرگ می گوید: مادرجون، من همسن تو بودم، از درخت گردو می رفتم بالا، سر درخت گردو می خوردم. شما جوونای امروزی معلوم نیست چی می خورین که این قدر شل و وارفته این؟ اون وقت به سن ما برسین چی می خواین بشین؟! واقعا چه بلایی سر ما آمده که این قدر شل و پل شده ایم و با مادربزرگمان همدردیم و قرص هایمان شبیه هم شده.

با این فرمانی که ما می رویم، هیچ وقت سن مادربزرگ هایمان را خواهیم دید؟ مایی که در جوانی گاه و بی گاه کمردرد درازکشمان می کند، در سن مادربزرگمان می توانیم روی پا بایستیم؟ اگر نمی خواهید بعد از 40 سالگی دنیا را از ارتفاع ویلچر نگاه کنید، این چند صفحه را نگاهی بیندازید. شاید کمی ارتفاعتان افزایش پیدا کرد!


چرا ما جوان ها این قدر کمردرد می گیریم؟

ما و دردهای ما

یک نگاه به دور و برتان بیندازید. چندتا از دوستان و همسن و سال های خودتان را می شناسید که هرازچندگاهی به خاطر کمردرد به یک کیسه آب گرم الصاق می شوند و می افتند روی تخت؟ به نظرتان این عیجب نیست که دردی که همیشه مال پیرها بود، این قدر بین جوان ها شایع شده؟ شاید واقعا پیرها راست می گویند که ما نسل روغن نباتی هستیم و جان و قوت آن نسل روغن حیوانی اعلا خورده را نداریم. شاید هم پای چیزهای دیگری در میان است!

ما چاقیم

وزن زیاد، یعنی کمر بیچاره مجبور است در تمام لحظاتی که شما سرپا هستید، باری سنگین تر از توانش را حمل کند. اگر چاقید، مستعد ابتلا به انواع کمردرد و زانودرد هستید. کسانی که کمردرد مزمن دارند و چاقند، باید در اولین قدم وزنشان را کم کنند. قاعدتا دو کیلو اضافه وزن کمر هیچ کس را نشکسته، اما اگر بین رفقا به صفت گردی ملقب هستید، یا شکمتان از سایز بدنتان بیرون زده، باید یک فکر جدی برایش بکنید؛ وگرنه کمردرد هی بدتر و بدتر می شود.

ما بد می خوریم

آن قدر که قدیمی ها کشک و ماست و شیر و دوغ می خوردند، استخوان داشتند عین فولاد. آن وقت ما توقع داریم با خوردن نوشابه، تراکم استخوانی مان هم برود بالا. تغذیه مملو از مواد قندی و محرک که موجب تحریک عصبی می شوند، هم عوامل درد را زیاد می کند، هم موجب ارسال سیگنال های درد بیشتر می شود. درعوض تغذیه ای که شامل همه مواد مغذی و به خصوص پروتئین و کلسیم برای تقویت عضلات و استخوان ها باشد، مقاومت بدن را در مقابل کمردرد بیشتر می کند.

ما آفتاب نمی خوریم

کمبود ویتامین دی یک مشکل شایع در نسل ما و به خصوص دختران است. ویتامین دی، فقط در اثر تابش آفتاب به پوست تولید می شود که این روزها هیچ کس رنگش را نمی بیند. زنان ایرانی اغلب دچار فقر شدید ویتامین دی هستند. موقعیت هایی که می توانند آفتاب ببینند، یک جوری با کرم ضدآفتاب می پوشانیم که مبادا یک ارزن ویتامین دی در بدن ساخته شود! این طوری می شود که از همان جوانی دچار انواع دردها هستیم و استخوان هایمان شروع به تحلیل رفتن می کنند. اگر به کمبود ویتامین دی مشکوکید (که احتمالا درست هم فکر می کنید!) یک آزمایش بدهید تا سطح آن معلوم شود. کمبود ویتامین دی با مصرف مکمل درمان می شود.

ما از خودمان مراقبت نمی کنیم

همان کوله پشتی سنگینی که تمام زندگی تان را ریخته اید تویش و با خودتان به این طرف و آن طرف می کشانید، عامل کمردرد شماست. ادامه پیدا کردن این وضعیت حتی می تواند شکل کلی ستون فقراتتان را هم عوض کند. شما که حلزون نیستید! لازم نیست همیشه همه زندگیتان را با خودتان همه جا ببرید. لپ تاپ خفن ۴ کیلویی تان را بگذارید خانه و سعی کنید دوری اش را تحمل کنید. در غیر این صورت مجبورید به زودی به صورت افقی زندگی تان را بگذرانید.


ما ورزش نمی کنیم

ورزش؟ شیب؟ بام؟ عضلات شل و ول و تنبل ما جان می دهند برای اینکه همه وزنشان را بیندازند روی مهره های کمر و عصب های آن وسط را له و لورده کنند و دردشان را به جان بخرند. بعد هم وسط این زندگی جلبکی، هرچند وقت یک بار توهم ورزشکاری می زنیم و لباس ورزشی هایمان را می پوشیم و ناگهان می زنیم به دل کوه و می رویم برای فتح ایستگاه هفت توچال. بعد بر می گردیم و تا دو هفته آینده از درد گرفتگی عضلات، چنگک هایمان را در تخت فرو می کنیم. نکن خب برادر/ خواهر من! یا ورزش نکن، یا مرتب ورزش کن!

ما سرمان توی کارمان است

چند ساعت در روز پای لب تاپ چنبره زده ایم؟ چند ساعت سرمان پایین است و فرو رفته ایم در گوشی؟ چند ساعت تلفن را گذاشته ایم روی گوش و با کج کردن گردن، گوشی را بین گوش و کتف نگه داشته ایم که مبادا دستمان را از روی دکمه های صفحه کلید برداریم؟ همه اینها ساعت های عذاب ستون فقراتند. ساعت هایی که ما به شدت اعصاب و عضلات ستون فقرات را کشیده ایم و تحت فشار گذاشته ایم. بعد کارمان با لپ تاپ تمام می شود و می بینیم گردنمان راست نمی شود. آن قدر این کار را می کنیم تا یک روز دیگر جدی جدی صاف نشویم.

ما خوش تیپیم

پاشنه بلند یک چیز دیگر است، این را همه می دانند! به خصوص وقتی دخترها همه حول و حوش ۱۵۰ سانت سیر می کنند، پوشیدن کفش پاشنه بلند می تواند هیجان انگیز باشد. حتی اگر به قیمت از دست دادن کمر تمام شود. چند سال با قد بلند بایستیم و بعد چند ده سال روی ویلچر بنشینیم بهتر است، یا یک جوری با قدمان کنار بیاییم و گودی کمر را به فنا ندهیم؟ خب معلوم است که اولی! خوش تیپ باش، اما روی ویلچر باش! خوبه اینجوری؟


وقتی کمردرد داریم چه کار بکنیم؟ چه کار نکنیم؟

نیازمند چوب جادو

کمردرد که آدم را روی تخت می اندازد و توان نشستن را هم می گیرد، آدم به هر راهی متوسل می شود که بتواند بلند شود و یک لیوان آب نشسته بخورد. با این حال بعضی کارها ممکن است به قیمت چند هفته اضافه تر روی تخت تمام شوند.

کیسه آب گرم یا یخ؟

برای دردهای مختل متفاوت است. التهاب ها معمولا با کمپرس سرد بهتر می شوند و گرفتگی ها با کمپرس گرم. استفاده از هیچ کدام بیشتر از 20 دقیقه و طولانی تر از دو روز توصیه نمی شود. گرم کردن مداوم عضله موجب شل شدن عضلات و فشار بیشتر روی اعصاب و مهره های کمر می شود و کمردرد را بدتر می کند.

قرص بخورم یا نخورم؟

در حد استامینوفن و بروفن را می شود تجویز کرد. اما یک هفته دیکلوفناک خوردن را هیچ رقمه در برنامه تان نگذارید. درست است که یک شیاف دیکلوفناک می تواند شما را از روی تخت بلند کند، اما آن درد بیخودی رخ نداده. منظور بدن از آن درد این است که کمی استراحت کنید و عضلات را قوی کنید. با مصرف مسکن، درواقع مکانیزم طبیعی بدن را از بین می برید.

ام آر آی یا سی تی اسکن یا چی؟

هرکدام از این انواع عکسبرداری یک چیزهایی را نشان می دهند؛ پس سرخود از دکترتان نخواهید که برایتان ام آر آی بنویسد. عکسبرداری X-Ray مشکلات مربوط به استخوان و مهره ها را نشان می دهد. ام آر آی اطلاعات بیشتری در مورد بافت های نرم مثل عضلات، لیگامان ها، دیسک های بین مهره ای و اعصاب می دهد. سی تی اسکن هم مشکلات استخوانی مهره را نمایش می دهد. بگذارید این را پزشک متخصص تشخیص بدهد.

چه وقت به دکتر مراجعه کنیم؟

کمردرد عادی می تواند با خوددرمانی و رعایت رفتارهای سالم درمان شود. اما اگر هریک از این علائم را داشتید، بی معطلی بروید سراغ پزشک، احساس بی حسی و کرختی در دست یا پا، اشکال در کنترل ادرار، تب و سردرد ادامه دار، درد شدید ناگهانی، درد پس از تصادف یا ضربه و اگر بعد از سه روز خوددرمانی بهتر نشدید.

چطور بخوابم؟

روی تشکی بخوابید که نه خیل سفت باشد، نه خیلی نرم. به پهلو بخوابید، زانوها را کمی خم کنید، شکم را به داخل بکشید و بین زانوها یک بالش بگذارید.


چطور بنشینم؟

طوری بنشینید که کف پاهایتان مماس با زمین باشند، نه خیلی فشار رویشان باشد، نه آویزان شوند. زاویه زانوهایتان باید ۹۰ درجه باشد. اگر صندلی تان طبی نیست، از یک بالش کوچک کمک بگیرید تا قوس طبیعی کمر حفظ شود. قوز نکنید و دائم سرتان را پایین نیندازید. گاهی بلند شوید و قدمی بزنید.

چطور بایستم؟

شانه هایتان را عین پرورش اندامی ها عقب ندهید. شل و راحت باشید. قوز نکنید، اما قوس کمرتان را هم زیاد نکنید. عضلات شکمتان را سفت کنید. وقتی به مدت زیاید می ایستید، یک چهارپایه کوچک (یا هر چیز دیگری با ارتفاع کمتر از زانویتان) کنار پا بگذارید و به نوبت یک پا را بالا و یکی را صاف بگذارید.

چطور چیزی را بلند کنم؟

از کمر خم نشوید. بنشینید، جسم را به خودتان بچسبانید و با کمر صاف بلند شوید.