چگونه از سرماخوردگي پيشگيري کنيم؟
شستن دستها! ويروس سرماخوردگي از طريق قطرههاي ميکروسکوپي بيمار منتقل ميشود. بيمار عطسه ميکند و قطرههاي ريز در هوا اسپري و روي سطوح اطراف پخش ميشوند. يا بيمار درون دست خود عطسه ميکند و با لمس اشياء، ويروس به همه اشياي دوروبر منتقل ميشود. حالا اگر فرد ديگري اين اشياء را لمس کند و بعد دست خود را به چشم، دهان يا بيني خود بزند، در معرض خطر ابتلا به بيماري قرار ميگيرد.
براي حفاظت از خود و جلوگيري از پخش ويروس:
۱. دستها را مدام با آب و صابون بشوييد. اگر به آب دسترسي نداريد، از ژل شستشوي حاوي الکل استفاده کنيد.
شستن دستها بهخصوص بعد از رفتن به مکانهاي شلوغ (مانند مدرسه و سرکار) ضروري است. قبلا تصور ميشد ويروسهاي سرماخوردگي از طريق هوا منتقل و ذرههاي ريز آن با تنفس وارد ريه ميشوند اما امروزه محققان معتقدند بيشتر (يا حتي همه) سرماخوردگيها از طريق دستها منتقل ميشوند.
۲. تا جايي که مجبور نباشيد، به بيني و چشمانتان دست نزنيد. ما بارها اين کار را در طول روز انجام ميدهيم اما اگر دستها به ويروس آلوده باشند، به آساني به چشم يا بيني منتقل ميشوند و ما را بيمار ميکنند.
۳. عطسه و سرفه فقط داخل دستمال! حين سرفه و عطسه، حدود ۴۰ هزار قطره آلوده به ويروس تا شعاع چند متر پخش ميشوند و روي سطوح مختلف مينشينند. اين ذرهها تا ۳ ساعت در محل، زنده باقي ميمانند و اگر فرد ديگري آنها را لمس کند، در معرض خطر ابتلا به بيماري قرار ميگيرد.
۴. اگر دستمال نداريد، حداقل بازو را خم کنيد و درون آن عطسه يا سرفه کنيد.
۵. روي سطوح مشترک با ديگران را تميز کنيد. مثلا تلفن، کيبورد، دستگيرههاي در و ... ميتوانند به ذرههاي ويروس آلوده باشند.
۶. اگر امکان دارد، هنگام رفتن به مکانهاي شلوغ (مانند مترو و اتوبوس) دستکش بپوشيد.
۷. قدم بزنيد و راه برويد. پيادهروي حتي در روزهاي سرد سال (روزي ۳۰ دقيقه ۵ روز در هفته) احتمال سرماخوردگي را کاهش ميدهد.
۸. سرما باعث سرماخوردگي نميشود! اين درست! اما در هواي سرد، بهتر است بيني خود را با دستمال بپوشانيد چون در هواي سرد و خشک، ويروسها در بيني، سريعتر تکثير ميشوند.
۹. در فصلهاي سرد سال، تا حد امکان از رفتن به مکانهاي شلوغ و سربسته دوري کنيد.
۱۰. يکي از مزاياي پا به سن گذاشتن، سرماخوردگي کمتر است!
بعد از ۵۰ سالگي، فردي که سالي ۲ بار و در کودکي ۶-۵ بار سرماخورده، سيستم ايمني بدنش ياد گرفته با انواع ويروسها مقابله کند در نتيجه کمتر سرما ميخورد. به علاوه افراد مسن کمتر با بچهها (که منبع ويروس هستند) در تماساند.
۱۱. استفاده از اسپريهاي بيني (مانند نرمال سالين يا آب نمک) احتمال بيماري را کاهش ميدهد.
۱۲. کاهش استرس و خواب کافي مقاومت بدن را بالا ميبرد. به علاوه اگر فردي در خانه بيمار است، سعي کنيد از ظرف، ليوان و قاشق او استفاده نکنيد.
دست ندهيد، مشت بزنيد!
يک بررسي جديد بهوسيله پژوهشگران انگليسي نشان داده است دست دادن نسبت به ساير کنشهاي دست به دست، باکتريهاي بيشتري را بين افراد منتقل ميکند.
به گزارش بيبيسي، دانشمندان در دانشگاه آبريسويث در ولز که اين تحقيق را انجام دادهاند، در موارد شيوع آنفلوانزا توصيه ميکنند افراد به جاي دست دادن، از زدن مشتها به هم براي ابراز ارادت و آشنايي استفاده کنند.
اين پژوهشگران يک جفت دستکش استريل پوشيدند و آن را درون يک محلول کشت ميکروبي فرو بردند، به طوري که سطح بيروني دستکش با باکتري ايکولاي پوشيده شد. سپس اشکال گوناگون مانورها را با دستهايشان انجام دادند، از دست دادن با شدتهاي متفاوت تا به هم زدن مشتها و زدن کف دستها به هم. يافتههاي اين دانشمندان نشان داد دست دادن ?? برابر بيشتر از زدن مشتها به هم باعث انتقال باکتريها ميشود و زدن کف دستها به هم از اين لحاظ در حد وسط قرار دارد. تصور ميشود سطح تماس کوچکتر و مدت کوتاهتر تماس در زدن مشتها علت کاهش انتشار باکتري در اين روش باشد.
کارشناسان ميگويند گرچه اين بررسي ممکن است ظاهري طنزآميز داشته باشد، اما جنبهاي جدي هم دارد، در صورتي که همهگيري آنفلوانزا رخ داده باشد يا در بيمارستاني باشيد که ميکروبهاي مقاوم به آنتيبيوتيکها وجود دارند، دست دادن با ديگران ممکن است برايتان مشکلآفرين شود.
قبلا نيز نشريه انجمن پزشکان آمريکا خواستار آن شده بود که دست دادن در بيمارستانها ممنوع شود تا از انتقال عوامل بيماريزا ميان پزشکان و بيماران جلوگيري شود. حتي محلول هاي الکلي که استفاده از آنها امروزه در بيمارستانها رايج شده است، روي برخي از باکتريهاي مقاوم تاثير محدودي دارند.
توصيههاي ايمني
ميکروب بيماريهاي عفوني تنفسي مانند آنفلوانزا و سرماخوردگي و ساير عفونتهاي سيستم تنفسي فوقاني، با عطسه و سرفه وارد هوا ميشود و افراد ديگر را مبتلا ميکند يا از طريق دست زدن به مواد آلوده به بدن راه پيدا ميکند که در اين مورد، شستشوي صحيح دستها نقش مهمي در پيشگيري از ابتلا به سرماخوردگي دارد.
۲ روش شناختهشدهاي براي شستشوي دست وجود دارد؛ پاککردن دست با يک ماده داراي الکل و شستشوي آن با صابون و آب.
براي شستشوي دست، يک کف دست خود را به حالت فنجان درآوريد و پر از محلول پاککننده الکلي کنيد و دستها را کاملا به هم بماليد تا تمام سطوح دست از اين ماده پوشانيده شود. سپس دستها را دوباره به هم بماليد؛ کف دست به کف دست. براي رسيدن به سطوح پشتي (دورسال) بينانگشتي دست، انگشتان يک دست را روي پشت دست ديگر بماليد و انگشتان دست را از لاي هم بگذرانيد. همين کار را براي کف دستها تکرار کنيد. براي تميز کردن قسمت پشتي بندهاي انتهايي انگشتان، در حاليکه انگشتانتان درون هم قفل شدهاند، پشت انگشتان در روي کف دست ديگر بماليد. نوک انگشتان و نواحي زير ناخنها را با حرکات چرخشي آنها روي کف دست ديگر از آلودگي تميز کنيد. براي تميز کردن قاعده شست، آن را روي کف دست ديگر قلاب کنيد و شست را بچرخانيد. هر کدام از اين مراحل بايد براي هر ۲ دست تکرار شود. شستشوي کامل دست بايد ۳۰-۲۰ ثانيه طول بکشد. براي اينکه مطمئن شويد به بهترين نتيجه رسيدهايد، دستها بايد آنقدر به هم ماليده شود تا خشک شود. خشک شدن کامل دستها در کمتر از ۲۰ ثانيه معمولا به دليل استفاده ناکافي از محصولات بهداشتي است.
براي شستن دستها، رطوبت با آب و استفاده از ميزان کافي صابون براي پوشش همه سطح دست لازم است. دستها را محکم به هم بماليد تا تمام سطح آنها از ماده شوينده پوشيده شود و همه مراحل ذکر شده قبلي را براي تميز کردن دستها انجام دهيد. وقتي دستها کاملا عاري از آلودگي شدند، با استفاده از آب آنها را آبکشي کنيد و با استفاده از دستمال کاغذي (يکبارمصرف) يا حوله پارچهاي تميز يا دستگاه خشککننده هواي داغ، خشک کنيد. براي پيشگيري از آسيب پوست، دستها را آرامتر از وقتي که آنها را ميشوييد به هم بماليد. از حولهاي که قبلا استفاده شده، استفاده نکنيد چراکه ممکن است منبع عفونتهاي قابلانتقال باشد. وقتي دستها خشک شدند، براي پيشگيري از آلودگي مجدد، شير آب را با استفاده از يک دستمالکاغذي ببنديد. کل عمل شستشوي دست بايد حداقل ۶۰-۴۰ ثانيه طول بکشد.
بعد از اين کارها حتما دستهاي خود را با آب و صابون بشوييد:
- دستشويي (اجابت مزاج)
- عطسه و سرفه
- به محض رسيدن به منزل از بيرون
- دست زدن به دستگيره در اماکن عمومي و محل کار
- دست دادن با افراد
- استفاده از صفحه کليد رايانه (محل کار) يا تلفنهمراه
- گرفتن ميله اتوبوس يا مترو
- شمردن پول
- دست زدن به حيوانات مثل گربه
- دست زدن به پوسته تخممرغ يا گوشت و سبزي و ميوه نشسته
- بازي کودک با اسباببازي ديگران و بعد از بازي در پارک
- تعويض پوشک بچه
- شستن کودک بعد از اجابت مزاج
- قبل از انجام اين کارها حتما دستها را بايد شست.
- استفاده از داروهاي موضعي نظير پماد، قطره و... بهخصوص داروها و پمادهاي چشمي
- استفاده از داروهاي خوراکي
- تزريق دارو يا استعمال شياف
- غذا خوردن
- پختن غذا
- تهيه سالاد
- پوست کندن ميوه
- غذا دادن به کودک
- شاد باشيد، خوب بخوابيد، سرما نخوريد!
يك سوال! چرا همه كساني كه در محيطهاي آلوده و شلوغ هستند، سرما نميخورند؟ چرا در خانه، گاهي يكي از بچهها سرما ميخورد اما بقيه سالم ميمانند؟
براي پاسخ به اين سوالها، محققان دانشگاه پيتزبورگ تحقيق جالبي انجام دادند: آنها قطرههاي بيني حاوي ويروس سرماخوردگي را درون بيني افراد داوطلب ريختند، اما همه آنها بيمار نشدند! جالب اينكه، ظاهرا فقط ويروس نيست كه عامل و باعث سرماخوردگي ميشود.
در اين ميان پاسخ ايمني افراد هم بسيار مهم است؛ دكتر كوهن، سرپرست اين تيم تحقيقاتي، ۳۰ سال در جستجوي پاسخ به اين سوال بوده است: چه كسي سرما ميخورد و چه كسي سرما نميخورد؟ اين تيم تحقيقاتي حدود ۲۰۰ داوطلب را بررسي و آنها را براي چند هفته ارزيابي كردند. هر روز و هر شب تلفني با افراد صحبت ميكردند و از آنها سوالهايي ميشد؛ امروز خوشحال هستيد يا غمگين؟ آرام يا تحتفشار؟ عصباني يا خوددار؟ كل اين مدت افراد آناليز شدند و حس عمدهها آنها كه بيشتر اوقات با آنها بود، برايشان ثبت شد، سپس به اين افراد قطرههاي بيني حاوي ويروس سرماخوردگي داده و علائم آنها در روزهاي بعد بررسي شد: افرادي كه در مجموع، احساسهاي مثبت بيشتري داشتند كمتر بيمار شدند يا اگر سرماخوردند علائم آنها مشخصا سبكتر بود! به نظر ميرسد، افرادي كه در حال حاضر دچار استرس عمدهاي در زندگي هستند، ۵ برابر بيشتر در معرض خطر سرماخوردگياند! (استرسهايي مانند از دست دادن شغل، مشكلات ازدواج و...) به نظر ميرسد استرسهاي طولانيمدت اثرگذار هستند اما استرسهايي كه در طول روز پيش ميآيند و كوتاهمدت هستند، اثر چنداني در اين مورد ندارند. خواب مناسب: افرادي كه بيش از ۷ ساعت خواب شبانه دارند، كمتر در معرض سرماخوردگي هستند.
باز هم محققان چند هفته الگوي خواب افراد را زيرنظر گرفتند سپس به آنها قطرههاي بيني حاوي ويروس دادند. انجام ورزش متوسط: افرادي كه در پاييز و زمستان ورزش ميكنند، كمتر سرما ميخورند. افرادي كه ۵ بار در هفته ورزش ميكنند، حدود ۵۰ درصد كمتر سرما ميخورند و علائم بيماري در آنها سبكتر است.
نظر کاربران
تشکر