واکسیناسیون در ایران بی‌تاثیر نیست، شایعه نسازید

برترین‌ها: در روز‌های گذشته گزارشی درباره واکسیناسیون در ایران منتشر شده که ابهامات زیادی دارد، نکته خاص آن آمار ۷۵برابری فوتی‌های واکسینه شده در ایران نسبت به میانگین جهانی است.

در گزارش هیچ تحلیل داده‌ای در مورد نوع واکسن، زمان تزریق، و وضعیت گروه هدف انجام نشده است. این گزارش تنها می‌گوید که فلان قدر از کسانی که دو هفته از دوز دوم واکسن‌شان گذشته فوت کرده‌اند و با تقسیم این رقم به تعداد کسانی که واکسینه شده‌اند به عددی می‌رسد. روش تحقیق گزارش سپس این عدد را با داده‌های جهانی بر اساس تحقیقات اپدیمولوژیستی نهاد‌های معتبر مقایسه می‌کند و با شگفت‌زدگی از عدم تطابق هشدار می‌دهد!

باید بپرسیم آیا تحقیق ویروس‌شناسان «سازمان بهداشت جهانی» با مهندسان «مرکز مدیریت آمار و فناوری اطلاعات» قابل مقایسه است؟

در این رابطه رشته توئیتی از کاربری به نام Mehrnoosh را بخوانیم:

گزارش مرکز مدیرت آمار. خیلی عجیبه. نه نوع واکسن مشخصه، نه سن افراد، نه شغلشون، نه مقایسه با افراد همسان واکسن نگرفته، نه…. خلاصه خیلی از اطلاعاتی که برای نتیجه‌گیری لازمه وجود نداره. نمی‌دونم حالا بقیه از کجا این همه نتیجه گرفتند. ولی یه دو تا نمودار داره بدتر از باقیش

این دو نمودار قراره نشون بدند چند روز بعد از دز دوم، چند نفر بستری یا فوت شدند. تجمع اصلی در ۵۰ روز اوله. دقت کنید که این نمودار‌ها بستری یا فوت ناشی از عوارض واکسن نیستند، تست PCR انجام شده. من اول فکر کردم شاید معنیش این باشه افراد در روز واکسیناسیون آلوده شدند.

ولی در اون صورت باید پیک شروع بستری رو در همون ۱۰ روز اول می‌دیدیم. چرا ۴۰-۳۰ روز بعد بالاس؟!
بعد چرا یهو از ۵۰-۴۰ روز بعد افت داریم؟ یهو واکسن کارا شده؟! مسلما نه. شاید موجی بوده و گذشته؟ بعیده، چون همه که با هم واکسینه نشدند. احتمالا بعد از ۵۰-۴۰ روز ثبت درست انجام نشده.

خب پس چرا اصلا نمودار ادامه پیدا کرده پس؟!
خلاصه اینکه این داده‌ها هم خودشون مشکل دارند که باعث تعجبه اگه مرکز مدیریت آمار وزارت بهداشت در این سطح کار می‌کنه! هم اطلاعات ضروری دیگه برای مقایسه و‌نتیجه‌گیری رو ارائه ندادند. واقعا جای سواله هدف از انتشار همچین چیزی چی بوده؟

نکته‌ی خوبی @Mahan_Ghafari به من یادآوری کرد و اون اینکه خیلیا شاید زمان کافی از دز دومشون نگذشته و برای همین این شکل رو‌می‌بینیم. به نظرم توضیح خوبیه، ولی باز نشون میده نمیشه با یه یه جمع و تقسیم ساده که خیلیا (و از جمله خود گزارش!) انجام دادند نتیجه از breakthrough بگیریم

خیلی گزارش بدیه واقعا! من اصلا می‌خواستم چیزی ننویسم، چون هیچی نداره، ولی می‌بینم حالا توجه شدیدی گرفته و افراد نگران شدند و غیره. این هم مسلما تقصیر مرکز آماره که همچین چیزی رو داده بیرون.

حالا که آمار‌ها نیست منم تصمیم گرفتم یک سور بزنم به مرکز آمار و. ب. در راستای اعداد و آمار غیردقیق!:
۱. گزارش میگه تا زمان انجام تحلیل، ۲.۷۵ میلیون نفر دو هفته از دز دومشون گذشته بوده. تقریبا ۱ آگوست این تعداد نفر دز دوم زده بودند که دو هفته بعد میشه تقریبا تاریخ گزارش..!

۲. طبق نمودار بالا، دز‌های دوم از اواسط آپریل بوده. دو هفته بعد میشه اواخر آپریل. این تاریخ‌ها دقیق نیستند، ولی دیگه چاره‌ای نیست! بازه‌ی اواخر آپریل تا وسط آگوست، ۲۷هزار فوت کرونا داشتیم در کشور. تفکیک به سن رو نداریم، ولی می‌دونیم مرتبطه. ۲۰هزار نفر بالای ۶۰ سال؟

۳. در گزارش، ۱۴۱۱ نفر با تست مثبت فوت شدند. تفکیک سن نیست، ولی می‌بینیم که بیشتر فوت بالای ۶۰ سال بوده که با توجه به اولویت واکسیناسیون و ارتباط فوت کرونا با سن منطقیه.

۴. اگه به نمودار هرم جمعیت نگاه کنیم، تقریبا ۸،۵ میلیون بالای ۶۰ سال داریم که گفتیم تقریبا ۲۰هزار نفر تو این مدت فوت کردند.
گروه واکسینه، اولویت داشتند به علت سن و شغل. یعنی ۲.۷ میلیون از مسن‌ترین‌ها یا پرخطرترین‌های جمعیت بودند. این خیلی مهمه.

۵. حتی اگر این ریسک بالا رو در نظر نگیریم (چون اعداد رو نداریم که بهتر تفکیک کنیم!)، اگه واکسن اثری نداشت و این یک نمونه‌ی تصادفی از جمعیت بالای ۶۰ سال بود حدودا ۶۵۰۰ فوت می‌دیدیم جای ۱۴۰۰! واکسن با این حساب از حدود ۸۰٪ فوت‌ها جلوگیری کرده.

اعدادی که من استفاده کردم به هیچ وجه دقیق نیستند. ولی خوش‌بختانه من تو وزارت بهداشت کار نمی‌کنم، آمار و تحلیل دقیق وظیفه‌ی اوناس!

همچنین فرید نجفی، معاون تحقیقات و فناوری وزارت بهداشت در جوابیه‌ای توضیحاتی را در مورد داده‌های مرکز آمار وزارت بهداشت ارائه کرد.

نجفی در این نامه با تقدیر از ارائه این گزارش با داده‌های ملی تاکید کرد این گزارش به تحلیل و آنالیزهای بسیار بیشتر با جزییات دقیق‌تر نیاز دارد.

به گفته نجفی بهتر بود تا گزارش حاضر قبل از هر گونه انتشار عمومی، مورد مداقه علمی گروه‌های علمی مرتبط و محققین مراکز تحقیقاتی علاقه‌مند قرار می‌گرفت تا از هر گونه برداشت احتمالی ناصحیح و دامن زدن به امتناع از واکسیناسیون که در حال حاضر در گروه‌های معدودی از جمعیت عمومی وجود دارد، ممانعت گردد.

معاون تحقیقات و فناوری وزارت بهداشت تاکید می‌کند که این معاونت و مرکز مدیریت بیماری‌های واگیر در حال حاضر پیگیر اجرای پروژه‌ای با عنوان «ارزیابی پاسخ‌های هومورال و سلولی در دریافت‌کنندگان چهار نوع واکسن «سینوفارم، اسپوتنیک، آسترازنکا، کویران برکت» هستند.

نجفی در انتهای این نامه می‌گوید: «از همین رو از جنابعالی درخواست می‌شود که داده‌های مرتبط در اختیار این معاونت قرار گیرد، تا از طریق کمیته ساماندهی تحقیقات کووید۱۹ و کمیته راهبری مطالعات واکسن این معاونت و جلب همکاری پژوهشگران و کمیته اپیدمیولوژی کشورنسبت به آنالیز و تحلیل بیشتری در این زمینه اقدام گردد.»

به هرحال واکسن سلاح اصلی ما برای مقابله با کروناست. پخش پیغام‌های گمراه‌کننده و واکسن‌هراسانه خنجری است از پشت به جامعه.