وقتی خواب شما را بلند قد مي‌كند
قد بلند می خواهید؟ این کفش ها را نپوشید!
قد مشخصه مهمي براي انسان به شمار مي‌آيد و چه از لحاظ عملكرد طبيعي و چه از لحاظ زيبايي،ميزان رشد آن به عوامل متعددي بستگي دارد. امروزه تبليغات مختلفي از روش‌هاي افزايش قد مانند جراحي، داروهاي خوراكي، صندلي ماساژ و... ديده ميشود ولي چنين تبليغاتي تا چه حد قابل اطمينان هستند؟
قد مشخصه مهمي براي انسان به شمار مي‌آيد و چه از لحاظ عملكرد طبيعي و چه از لحاظ زيبايي،ميزان رشد آن به عوامل متعددي بستگي دارد. شايد فكر كنيد كوتاه‌قدي انسان‌ها به عوامل ژنتيك و صفات وراثتي بازمي‌گردد. بايد بدانيم كه فاكتورهاي ديگري مثل تغذيه، خواب، تحرك و ورزش، استفاده از مواد پروتئيني و ويتامين در رشد استخوان و قد افراد تاثير بسزايي مي‌گذارند. در اينجا سوال مهمي مطرح ميشود؛ آيا رشد قد انسان بعد از سن بلوغ نيز امكان‌پذير است؟ امروزه تبليغات مختلفي از روش‌هاي افزايش قد مانند جراحي، داروهاي خوراكي، صندلي ماساژ و... ديده ميشود ولي چنين تبليغاتي تا چه حد قابل اطمينان هستند؟
پايان بلوغ، پايان رشد قد
اصولا افزايش قد تا قبل از پايان سن رشد انسان صورت ميگيرد. عمده رشد قد در خانم‌ها تا پايان 18 سالگي و در آقايان تا پايان 20 سالگي ديده ميشود از اين رو هراقدامي كه افراد مي‌خواهند براي افزايش رشد قدشان انجام دهند بايد قبل از بسته شدن صفحه‌هاي رشد استخوان‌ها و درواقع سن بلوغ درنظر گرفته شود. درحقيقت استخوان‌سازي تا پايان سنين بلوغ يعني تا اوايل 20 سالگي ادامه دارد و درنتيجه بيشترين ميزان افزايش قد نيز در اين دوران اتفاق مي‌افتد. انسان در حوالي دوران بلوغ دچار جهش رشد ميشود و زماني كه بلوغ او كامل شد ديگر در نزديكي 18 تا 20 سالگي رشد قد نيز متوقف ميشود. بنابراين هر فاكتوري كه براي تقويت رشد قد نياز است بايد قبل از اين سنين انجام گيرد. همان‌طور كه اشاره كرديم، سن بلوغ براي آقايان و خانم‌ها متفاوت است و درواقع نهايت انتظاري كه از رشد صفحات استخواني در مورد دختران داريم تا 18 سالگي است كه رشد قدي آن‌ها كامل ميشود.
خواب شما را بلند قد مي‌كند
يكي از عوامل مهمي كه در رشد قد انسان تاثير مي‌گذارد، ژنتيك و وراثت افراد است؛ اين‌كه فرد از چه وراثتي برخوردار است و قد افراد خانواده در چه محدوده‌اي قرار دارد. تغذيه صحيح نيز به رشد قد شما كمك مي‌كند. رژيم غذايي شما بايد شامل لبنيات، پروتئين، كلسيم، منيزيم و فسفر باشد. موادغذايي مثل شير، ماست، سبزي، ماهي، اسفناج، گوشت و حبوبات حاوي گروه‌هاي ويتامين و موادمعدني هستند.
مصرف پروتئين و لبنيات نقش بسيار مهمي در ميان موادمغذي براي رشد قد دارد، بنابراين بايد از همه گروه‌هاي غذايي به اندازه كافي در رژيم غذايي خود داشته و از آن‌ها باتوجه به مراحل رشد استفاده كنيد. فعاليت فيزيكي و ورزش نيز در افزايش قد تاثير بسزايي مي‌گذارد. هرچه تحرك بيشتر باشد گردش املاح استخواني بيشتر خواهد شد، درحين ورزش هورمون‌هاي رشد شروع به ترشح مي‌كنند و به دنبال آن رشد قد نيز افزايش مي‌يابد. خواب مناسب در كنار عوامل ديگر از جمله مولفه‌هاي موثر در رشد و افزايش قد انسان به‌شمار مي‌آيد.
خواب افراد بايد پيش از دوران بلوغ منظم و به موقع باشد. به‌طوركلي 3 عامل تغذيه، ورزش و خواب مناسب مواردي هستند كه در كنار وراثت افراد در رشد قد آن‌ها تاثيرگذار هستند. گاهي ممكن است، فردي از لحاظ وراثتي قد بلندي داشته باشد ولي چون تغذيه و فعاليت فيزيكي مناسبي ندارد به ميزان قد موردانتظار نرسد. افراد مي‌توانند با تغذيه صحيح، فعاليت و خواب مناسب مقداري از حدي كه وراثت‌شان براي قد تعيين مي‌كند بلندتر شوند كه البته تاثير اين موارد تا قبل از دوران بلوغ است.
هورمون قدبلندي
آن چيزي كه در اصل باعث افزايش قد و رشد طولي ميشود، ترشح هورمون رشد است. هورمون رشد در قسمت غده هيپوفيز مغز ترشح ميشود و روي رشد استخوان‌ها تاثير مي‌گذارد. ميزان ترشح اين هورمون تحت تاثير تحريكات عصبي، خواب و بيداري است. فعاليت فيزيكي و خواب مناسب ترشح هورمون رشد را تحت تاثير قرار مي‌دهد. رژيم غذايي علاوه بر تاثير در هورمون رشد، استخوان‌ها و بدن را آماده ساخت و ساز و متابوليسم مناسب مي‌كند تا استخوان‌ها رشد خوبي داشته باشند. كمبود ترشح هورمون رشد به ويژه در دوران كودكي سبب توقف رشد طبيعي افراد و كوتاه قدي آن‌ها ميشود.
اگر كودك‌تان كمبود دارد مكمل بدهيد
فاكتورهاي مختلف تا قبل از تكميل شدن دوران رشد و بسته شدن صفحه‌هاي استخوان‌ها مي‌توانند در افزايش رشد و قد موثر باشند. داروهاي تقويتي نيز يكي از عواملي است كه موجب تغيير و تحول رشد استخوان‌ها در كودكان و نوجوانان ميشود. اين داروها ميكروالمان‌هايي دارند كه كودك در دوران رشد به آن‌ها احتياج دارد. بنابراين افراد مي‌توانند از طريق تغذيه مناسب يا مصرف داروهاي تقويتي كه حاوي كلسيم، فسفر، روي و پروتئين هستند مواد موردنياز براي رشدشان را به دست بياورند. براي مثال ممكن است، پزشك معالج تشخيص دهد، فرد به اندازه كافي روي در رژيمش دريافت نمي‌كند، بنابراين به صورت داروي مكمل روي را در كنار برنامه غذايي او قرار مي‌دهد. دقت داشته باشيد، تمامي مسائل ذكر شده تنها تا قبل از پايان دوران رشد موثر واقع ميشوند، يعني پس از اتمام دوران بلوغ با روش‌هاي طبيعي نمي‌توان طول قد را افزايش داد. البته با روش‌هاي مكانيكي كه شامل جراحي قد ميشود افزايش طول قد ممكن است ولي بحث‌هاي بسياري براي اين روش وجود دارد. به‌طور كلي، بعد از پايان دوره رشد افزايش قد به وسيله دارو، ورزش يا هر وسيله‌اي ديگر امكان‌پذير نيست.
قاعدگي يعني بلوغ
قاعدگي نشان‌دهنده كامل شدن دوران بلوغ است. وقتي دخترخانمي قاعده ميشود يعني دوران بلوغ او شروع ميشود. دختران در ماه‌هاي اول قاعدگي يك جهش رشدي دارند و در اين مدت قد مي‌كشند و بعد از‌آن تقريبا رشد قدشان متوقف ميشود. البته تا حدود ۱۸ سالگي اين انتظار را داريم كه دختران در حد چند سانتي‌متري افزايش قد داشته باشند، بنابراين عمده رشد قدي دختران در حوالي زمان شروع قاعدگي آن‌ها رخ مي‌دهد. به‌طور ژنتيك، آقايان حجم استخواني و عضلاني بيشتري نسبت به خانم‌ها دارند و تفاوت هورمون‌هاي زنانه و مردانه و بلوغ ديرتر مردان موجب ميشود تا قد بلندتري نسبت به خانم‌ها داشته باشند.
جراحي‌هاي خطرناك
به‌طور معمول عمل‌هاي جراحي براي افزايش قد توصيه نميشود چون عملي بسيار سنگين و پرعارضه براي افراد است. در روش‌هاي جراحي يك شكستگي كنترل شده درناحيه ساق پا و ران ايجاد مي‌كنند و بعد با وسايل خاصي كه در پا تعبيه مي‌كنند به‌تدريج فاصله استخوان‌ها را زياد مي‌كنند و بعد با روش‌هاي ديگر سعي مي‌كنند تا در آن ناحيه استخوان‌سازي جديد انجام دهند. چنين روش‌هايي را براي افرادي كه قد كوتاه ولي محدوده نرمال دارند پيشنهاد نميشود. اصولا انجام عمل جراحي را براي افرادي توصيه مي‌كنيم كه نبود تساوي طول پا دارند يعني طول يك پا از پاي ديگر كوتاه‌تر است يا به دليل بيماري خاصي در قد مشكل ايجاد شده باشد اين عمل را انجام مي‌دهيم اما اقدام جراحي را براي كساني كه به صورت سرشتي يا به دليل مشكلات تغذيه قد مناسب ندارند توصيه نمي‌كنيم. بايد اين نكته را متذكر شويم كه اولين عارضه جراحي پاها دوره طولاني‌مدت نقاهت بعد از انجام عمل است كه طي آن فرد بايد تحت درمان قرار بگيرد. وسايلي كه در پاي افراد تعبيه ميشود بايد حدود يك‌سال در بدن آن‌ها قرار گيرد تا در طول اين مدت فاصله بين استخوان‌ها به‌تدريج با روش‌هاي ديگر پر شود. اگر عمل جراحي قد با دقت صورت نگيرد به رشته‌هاي عصبي بدن آسيب وارد مي‌كند و باعث فلج شدن بعضي از عضلات ميشود. درنتيجه همانند يك استخوان شكسته در بدن درد و مشكلات ديگر را به دنبال خواهد داشت. اين مسئله را هم اضافه مي‌كنم كه رژيم غذايي در بهبود و ترميم استخوان‌هاي شكسته نقش مهمي دارد و به‌طبع افرادي كه عمل جراحي قد انجام مي‌دهند، رژيم غذايي خاصي را خواهند داشت تا به اندازه كافي مواد مقوي براي بازسازي استخوان به بدن‌شان برسد.
قدتان را پيش‌بيني كنيد
به‌طوركلي بررسي رشد و نمو كودكان بايد توسط پزشك متخصص به ويژه متخصص غدد كودكان انجام گيرد. مسائل هورموني و موارد ديگري كه در روند رشد كودكان موثر هستند، به وسيله متخصصان مورد بررسي قرار مي‌گيرند. درصورتي كه كودك دچار كمبود مواد مقوي باشد از طريق داروهاي كمكي جايگزين ميشود و اگر به‌طور ارثي ريسك كاهش قد داشته باشد، داروهاي خاصي كه باز هم با صلاحديد پزشك متخصص برايش تجويز ميشود به پيشرفت رشد قدي او كمك مي‌كند. بايد بگويم كه چنين داروهايي معمولا براي همه كودكان تجويز نميشود، درحقيقت چنين داروهايي مخصوص افرادي است كه قدشان از حد طبيعي كوتاه‌تر است يا مشكلاتي در ترشح هورمون‌هاي رشد خود دارند. درمجموع بار ديگر خاطر نشان مي‌كنم، رعايت تغذيه مناسب و فعاليت فيزيكي و خواب كافي در همه افراد به‌خصوص در دوره كودكي و نوجواني كه زمان اصلي براي رشد است تاثير بسزايي در طول قد آن‌ها دارد. والديني كه فكر مي‌كنند، فرزندشان تغذيه مناسب ندارد بايد حتما در پي يك رژيم غذايي سالم و مقوي براي او باشند. متاسفانه با تغيير سبك زندگي در جامعه امروز، كودكان و نوجوانان فعاليت فيزيكي كمتري نسبت به گذشته دارند و بيشتر وقت‌شان را پاي بازي‌هاي كامپيوتري و تلويزيون مي‌گذرانند كه همين مسئله مانع مهمي براي رشد آن‌هاست. فعاليت فيزيكي و انجام ورزش روي ترشح هورمون رشد اثر بسيار خوبي مي‌گذارد بنابراين بسياري از افرادي كه به صورت وراثتي قد كوتاهي دارند، مي‌توانند از طريق انجام فعاليت‌هاي فيزيكي به رشد قدي معقولي دست پيدا كنند.
گول تبليغات را نخوريد
تغذيه و ورزش را فراموش نكنيد. والدين بايد قبل از بلوغ فرزندان‌شان به فكر باشند تا اگر احساس كردند كه فرزندشان روي منحني رشد به طور طبيعي پيش نمي‌رود و رشد قدي‌اش كمتر از انتظار است، قبل از اين‌كه دير شود و علائم بلوغ در فرزندشان ظاهر شود حتما به پزشك مراجعه كرده تا از طريق بررسي‌هاي لازم و داروهاي موردنياز به رشد قد او كمك كنند. يادتان باشد تبليغاتي كه از روش‌هاي مختلف افزايش قد ديده ميشود، صرفا براي فروش محصولات است و تاثيري روي افزايش طول قد افراد بالغ ندارد. البته ممكن است مصرف قرص‌هاي كلسيم و منيزيم براي بعضي افراد به عنوان داروهاي مكمل براي سلامت استخوان و پيشگيري از پوكي استخوان توصيه شود ولي در رشد آن‌ها تاثيري نمي‌گذارد. اين قرص‌ها در صورتي براي افراد بالغ توصيه ميشوند كه در رژيم غذايي خود به اندازه كافي اين مواد را دريافت نكنند.
پاهاي پرانتزي
مشكلات زانو و پاهاي پرانتزي بين خانم‌ها و آقايان فرقي نمي‌كند. پاهاي پرانتزي درمورد افرادي صدق مي‌كند كه وقتي پاهاي‌شان را جفت مي‌كنند كناره زانوهاي‌شان به هم نمي‌رسد و از هم فاصله دارد. زانوهاي پرانتزي درچند حالت اتفاق مي‌افتد، ممكن است اسكلت بدن فرد به صورت ژنتيك و ارثي طوري طراحي شده باشد كه به خودي خود زانوها به هم نمي‌رسند و از هم فاصله دارند كه معمولا قابل اصلاح نيستند. در حالت ديگري پرانتزي شدن پاها يكي از عوارض كمبود كلسيم و نرمي استخوان‌هاست كه در افراد زيرسن بلوغ مشاهده ميشود. در اين صورت اگر بيمار به موقع مورد بررسي قرار گيرد مي‌توان با اصلاح كمبود كلسيم و جبران ويتامين D در بدن از پيشرفت پرانتزي شدن پا جلوگيري كرد. بعد از پايان دوران رشد براي تغييرشكل پاهاي پرانتزي راه‌حلي جز عمل جراحي وجود ندارد كه البته همان‌طور كه اشاره كرديم عمل‌هاي جراحي نيز در اين رابطه براي بيمار بسيار سنگين هستند. در اين عمل با برش استخوان درناحيه پايين زانو زاويه موردنظر را اصلاح مي‌كنند كه به دليل عوارض و مشكلات بعد از عمل توصيه نميشود و تنها در مواردي كه فاصله زانوهاي پرانتزي بيش از ۱۰ سانتي‌متر باشد عمل جراحي براي درمان آن صورت ميگيرد.
كفش‌هاي خطرناك
بهتر است پاشنه كفش خانم‌ها ۲ تا ۳ سانتي‌متر باشد يعني اختلاف ارتفاع بين جلو و عقب از پاشنه تا ابتداي انگشتان پا رعايت شود. كفش‌هاي لژدار كه در قسمت جلويي نيز داراي ارتفاع هستند بهتر از كفش‌هاي پاشنه بلند معمولي هستند. پاشنه‌هاي بلند موجب دردناك شدن استخوان‌هاي كف پا، انگشتان و گاها التهاب كف پا ميشوند. استفاده طولاني مدت از كفش‌هاي پاشنه بلند گرفتگي و جمع شدن عضلات پشت ساق پا را به همراه خواهد داشت. احساس درد و ناراحتي، آسيب و پيچ‌خوردگي مكرر مچ پا و همچنين آرتروز همگي از پيامدهاي پوشيدن كفش‌هاي پاشنه‌دار هستند. اين كفش در درازمدت به مفاصل پا آسيب مي‌رساند و درنتيجه ابتلا به آرتروز از عوارض اصلي آن است. توصيه مي‌كنيم تا از كفش‌هاي پاشنه بلند براي كوتاه مدت استفاده كنيد و از پوشيدن آن در محل كار، خريد يا پياده‌روي پرهيز كنيد. به‌جاي آن مي‌توانيد كفش‌هاي اسپرت و راحت را به پا كنيد كه از آسيب به كمر، افزايش قوس كمر، برهم خوردن تعادل و ابتلا به ديسك كمر جلوگيري كنيد.
كفي‌هاي مخصوص مشكل را حل مي‌كنند
زانوهاي پرانتزي به تنهايي مشكل ايجاد نمي‌كنند بلكه عوارض ناشي از آن اختلالاتي در افراد به وجود مي‌آورد، اسكلت بدن از حالت طبيعي خارج ميشود و فرد وقتي مي‌ايستد يا راه مي‌رود وزن او به طور طبيعي روي سطوح زانو قرار نمي‌گيرد بنابراين قسمت‌هايي از مفاصل زودتر آسيب مي‌بيند و باعث بروز درد و ناراحتي و ابتلا به آرتروز ميشود. معمولا كفي‌هاي مخصوصي براي ايجاد سطح شيبدار كفش‌ها تعبيه ميشود كه در اين حالت توزيع نيرو به صورت متعادل انجام ميشود و درطول انجام فعاليت‌هاي روزانه آسيب كمتري به مفصل وارد ميشود.
علاوه براين با انجام ورزش‌هاي مكرر و مخصوصي كه براي افرادي كه پاهاي پرانتزي دارند توصيه ميشود، عضلات اطراف مفصل زانو تقويت شده و اين عضلات به‌طور هماهنگ قوي ميشوند.
اين شغل‌ها براي پا پرانتزي‌ها ممنوع است
افرادي كه پاهاي پرانتزي دارند بايد از انجام بعضي از فعاليت‌هاي ورزشي، دويدن، پريدن يا انتخاب شغل‌هايي كه بايد در آن وزن سنگين را جابه‌جا كنند اجتناب كنند و كارهايي انجام دهند كه با استرس فيزيكي كمتري همراه باشد. زانوهاي پرانتزي در سن بالا موجب پيشرفت آرتروز ميشود يعني فرد قبلا پاهاي پرانتزي نداشته است ولي به‌تدريج و با گذشت زمان زانوها شكل پرانتزي به خود گرفته و علت آن كاهش فاصله در قسمتي از زانوهاست. درمان چنين معضلي از طريق استفاده از كفي و تقويت عضلات مفصل و با انجام حركات مخصوص ورزشي صورت ميگيرد.
ويژگي كفش استاندارد
درست است كه كفش‌هاي لژدار را به‌جاي كفش‌هاي پاشنه بلند توصيه كرديم اما يادتان باشد كه لژ كفش نيز نبايد آنقدر ارتفاع داشته باشد كه به كف پا آسيب وارد كند. ارتفاع 2 تا 3 سانتي‌متري با كفش لژدار كمي بلندتر ميشود. در وسط كفش حتما بايد حالت انحنايي تعبيه شده باشد تا نوك پنجه كمي درحالت شيبدار قرار گيرد و راه رفتن آسان‌تر شود در اين صورت فشار كمتري به پا وارد ميشود و غير از اين حالت كفش راحت نخواهد بود و آسيب جدي به كف و نوك انگشت وارد مي‌كند. كفش مخصوص يعني كفش استاندارد و طبيعي كه اغلب پاشنه پهن دارد. بهتر است پاشنه و سينه كفش شيار داشته باشد كه معمولا كفش‌هاي استاندارد مردانه اين ويژگي را دارند. كفش‌هايي كه سينه آن‌ها نازك است مناسب نيستند چون نمي‌توانند از فشارهايي مثل ناصافي زمين و سنگ‌ريزه جلوگيري كنند. كفش‌هايي كه از جنس پيويا اسفنج فشرده هستند به دليل سبكي، مقاومت نسبي و انعطاف‌پذيري، انتخاب مناسبي هستند. بهتر است پنجه كفش پهن باشد طوري كه فرد بتواند به‌راحتي انگشتانش را در آن باز و بسته يا خم و راست كند. كفش بنددار بهتر از كفش بدون بند است و پيشنهاد مي‌كنم براي پياده‌روي از كفش‌هاي بنددار استفاده كنيد. كفش‌هاي حرفه‌اي ورزشي مشخصه‌هايي دارند براي مثال در كف كفش‌هاي رانينگ حالت فنري تعبيه شده كه مخصوص دويدن است. براي انجام فعاليت‌هاي روزانه كفش‌هاي والينگ يا پياده‌روي بهترين گزينه هستند.
اختصاصی مجله اینترنتی برترین ها Bartarinha.ir
پ
برای دسترسی سریع به تازه‌ترین اخبار و تحلیل رویدادهای ایران و جهان
اپلیکیشن برترین ها
را نصب کنید.
ارسال نظر