واقعیاتی جالب در مورد زرافه‌ها

وبسایت روزیاتو - حسین علی پناهی: تمامی حیوانات در جای خود جذاب و دوست داشتنی هستند و هر یک دلیلی برای دوست داشته شدن به ما انسان ها خواهند داد اما زرافه ها یکی از گونه های جانوری نادر و دوست داشتنی هستند که نسبت به دیگر حیوانات کمتر مورد توجه قرار گرفته و اکثر ما چیز زیادی در مورد آن ها نمی دانیم. زرافه ها با آن گردن دراز، پاهای بلند و باریک و زبان عجیب و غریب خود برخی از قوانین فیزیک و زیست شناسی را زیر پا گذاشته اند. این گونه ی جانوری زیبا و دوست داشتنی علاوه بر ظاهر عجیب خود رازهای نهفته ی متعددی در خود دارد که برای هر کسی شناخته شده نبوده و ما در ادامه ی این مطلب قصد داریم تعدادی از این رازها را برای شما بازگو کنیم تا کمی بیشتر با این حیوان گردن دراز مرموز آشنا شوید. با ما همراه باشید.

۱- زرافه ها معمولاً بسیار کم می خوابند

هر کسی که گربه ی خانگی دارد می داند که گربه ها آن قدر در طول روز می خوابند که برخی اوقات به ان ها حسادت می ورزیم اما زرافه ها دقیقاً در نقطه ی عکس گربه ها قرار دارند و بر اساس ادعاها آن چنان کم می خوابند که روزگاری دانشمندان بر این باور بودند که زرافه ها اصلاً نمی خوابند. این باور در دهه ی ۱۹۹۰ و زمانی که تیمی از پژوهشگران دانشگاه زوریخ به مدت ۱۵۲ شب خواب هشت زرافه را از نزدیک مورد بررسی قرار دادند تغییر پیدا کرد. آن ها در مشاهدات خود دریافتند که زرافه ها علی رغم جثه بزرگشان در طول شبانه روز تنها ۴ ساعت و نیم به خواب نیاز دارند و بخش اعظم خواب آن ها در تکه های یک تا ۳۵ دقیقه ای می گذرد. به عبارت دیگر زرافه ها هنگام خواب بین ۱ تا ۳۵ دقیقه یکبار از خواب می پرند.

بخش اعظم این خواب و به خصوص در زرافه های بزرگسال در حالت ایستاده رخ می دهد. اما برخی اوقات نیز زرافه ها دراز کشیده و با قرار دادن سرشان روی تهیگاه چشم هایشان را روی هم می گذراند و حالتی بسیار دوست داشتنی به خود می گیرند. نکته ی جالبتر این که زرافه ها نیز مانند انسان و به دلایل مشابهی دچار استرس شده و ممکن است به بی خوابی مبتلا شوند. از دلایل استرس و اضطراب زرافه ها می توان به سفرهای طولانی، از دست دادن اعضای خانواده یا دور شدن از آن ها به هر دلیلی و به طور ویژه از دست دادن جفت اشاره کرد. در یک مورد، یک زرافه آلمانی که جفتش را از دست داده بود به مدت ۳ هفته نتوانست خواب طبیعی و مرتبی داشته باشد که این حالت از فقدان جفت و شدت علاقه ی او به جفت مرده اش ناشی می شد.

۲- جولیوس سزار اولین زرافه را با خود به اروپا آورد

اسم علمی زرافه «Giraffa camelopardalis» است که دلیل خاصی نیز برای آن وجود دارد. به نظر می رسد که اولین زرافه توسط جولیوس سزار در سال ۴۶ قبلاز میلاد مسیح به اروپا آورده شد که احتمالاً هدیه ای بوده از جانب کلئوپاترا ملکه ی آن دوران مصر باستان. این حیوان در آن دوران به دلیل رفتار آرام و مهربانانه خود و شیوه ی راه رفتن منحصر به فردش مورد توجه قرار گرفت. در واقع این حیوان شباهت های زیادی به شتر و پلنگ دارد به همین دلیل رومی ها با دیدن زرافه به او نام «camelopardalis» یا «camelopard» دادند و این اسم امروزه نیز به عنوان اسم علمی آن به کار می رود.

۳- زرافه ها در قرون وسطی در چین وجود داشتند

جهانگردان و کاشفان چینی در قرون وسطی با کشتی های خود اروپا را در نوردیدند و در سال ۱۴۱۳ گروهی از این افراد که قصد سفر به هند را داشتند با گروهی از کشتی های سرزمین مالیندی که امروزه کنیا نامیده می شود برخورد کردند. ناوگان دریایی آفریقایی با خود حیوانات عجیب و عظیم الجثه ای آورده بودند تا به عنوان هدیه به کسانی که با آن ها مواجه می شوند بدهند. به همین دلیل یکی از این زرافه ها نیز به ملوانان چینی رسید. این سفرها چندین بار دیگر نیز صورت گرفت و به زودی نمایشگاهی از جانوران بومی آفریقا در چین برپا شد. برای چینی ها این حیوان نه تنها عجیب و بسیار بزرگ بود بلکه افسانه ای نیز به شمار می رفت. آن ها حیواناتی بودند که نقش تک شاخ های افسانه ای را برای چینی ها بازی می کردند.

تک شاخ چینی ها که «qilin» یا «ch'i-lin» نامیده می شد نیمی اسب و نیمی اژدها بود و بین یک تا سه شاخ داشت. همچنین این حیوان بدنی شبیه آهو، دمی شبیه گاو، سم هایی شکافته و طبیعتی آرام داشت. به همین دلیل به راحتی می توان درک کرد که به چه دلیل چینی ها زرافه را تک شاخ افسانه ای خود می دانستند. شاید بتوان گفت که زرافه در شکل گیری تاریخ چینی ها نیز نقش داشته است زیرا امپراطور یونگ لی از زرافه به عنوان مدرکی برای اثبات و اعتبار بخشیدن به خود به عنوان امپراطور واقعی سلسله ی مینگ استفاده کرد. حکومت وی آن طور که دوست داشت مستحکم نبود به همین دلیل ادعا می کرد که یکی از هیولاهای افسانه ای مذهب کنفوسیوس را در اختیار دارد.

۴- چهار گونه ی کاملاً متفاوت از زرافه ها وجود دارد

بدون شک شما از زرافه یک ذهنیت و تصویر مشخص و یگانه دارید اما باید بدانید که در کمال ناباوری ۴ گونه ی کاملاً متفاوت از این حیوان وجود دارد. بر اساس مطالعات انجام گرفته توسط ژنتیک شناسان بر روی ۱۹۰ زرافه آفریقایی، گونه های متفاوتی از زرافه ها از لحاظ ژنتیکی وجود دارد به نحوی که شباهت آن ها مانند شباهت بین خرس قطبی و خرس سیاه است. در واقع این گونه ها شامل زرافه ی جنوبی (با دو زیر شاخه ی دیگر)، زرافه شمالی (با سه زیر شاخه دیگر)، زرافه ماسای و زرافه مشبک. بدین ترتیب اگر حیات وحش کنیا را مشاهده کنید خواهید دید که گونه های مختلفی از این زرافه ها با هم زندگی می کنند.

جالب این که گونه های متفاوت زرافه، در حیات وحش هیچ گاه با هم جفتگیری نمی کنند و تنها در صورتی که در اسارت برای مدت طولانی کنار هم قرار گیرند با هم جفتگیری کرده و نوزادان دو رگه ای تولید خواهد شد. محققان دانشگاه کالیقرنیا در مورد این که چرا گونه های متفاوت زرافه ها علیرغم زندگی کردن در یک قلمرو مشترک هیچگاه با گونه های دیگر جفتگیری نمی کنند تحقیقاتی را انجام داده و به این نتیجه رسیدند که علی رغم یکی بودن قلمرو، آن ها در گروه های متفاوتی زندگی می کنند که بر اساس الکوهای بارانی شکل گرفته اند. به عبارت دیگر تغییرات منطقه ای در الگوهای بارش باران باعث شده که فصل های سبز متفاوتی به جود آید که به تغییرات در فصل جفتگیری هر گونه منجر شده است. بدین ترتیب هیچگاه دو گونه ی متفاوت در یک زمان مشترک تمایل به جفت گیری و فرزند آوری نخواهند داشت.

۵- زرافه ها به سرعت در مسیر انقراض گام برمی دارند

در سال ۲۰۱۷، گروه های محافظت از حیاتوحش یک حیوان دیگر را به فهرست گونه های در حال انقراض اضافه کردند و این گونه زرافه ها بودند. بر اساس تحقیقات گسترده، جمعیت زرافه ها در ۳۰ سال گذشته به میزان ۴۰ درصد کاهش یافته است. بر اساس آمارها در حال حاضر حدود ۱۰۰٫۰۰۰ زرافه در جهان وجود داشته و یک گونه زرافه به نام زرافه ی روسچایلد در سال ۲۰۱۰ در فهرست گونه های در معرض انقراض کامل قرار گرفت که تعداد آن ها در آن زمان تنها ۶۷۰ رأس برآورد شده بود. در کل تعداد زرافه ها به دلیل دخالت انسان چه در زمینه ی شکار غیرقانونی و چه تخریب محل زندگی آن ها در حال کاهش است.

۶- زرافه ها تمام شب را به درآوردن صداهای جالب می گذرانند

در سال ۲۰۱۵، محققان دانشگاه های وین و برلین نتایج مطالعات گسترده خود در مورد این که آیا زرافه ها سیستم صوتی ارتباطی دارند یا خیر را منتشر کردند. افرادی که با زرافه ها کار کرده اند می گویند که زرافه ها صداهایی شبیه ناله و عطسه و دیگر صداها ایجاد می کنند اما بیشتر اوقات ساکت هستند. در واقع غلی رغم صداهای متوالی شبانه و داشتن حلقومی سالم و مجهز برای تولید صدا اما زرافه ها معمولاً در طول روز ساکت بوده و صدایی از خود تولید نمی کنند. البته نکته ی جالب تر این است که صداهایی که زرافه ها تولید می کنند برای ما انسان ها قابل شنیدن نیستند. در یک مطالعه که صدای زرافه ها با دستگاه های ویژه ضبط شده بود و برای نگهبانان باغ وحش و کسانی که با زرافه ها سر و کار داشتند پخش شد مشخص گردید که هیچ گدام از آن ها قبلاض چنین صدایی را نشنیده بودند. بدین ترتیب مشخص شد که صدای زرافه ها برای انسان قابل شنیده شدن نیست. البته هنوز محققان نتوانسته اند در مورد معنای این صداها چیزی بفهمند.

۷- در سال ۲۰۱۵ یک زرافه ی سفید مشاهده شد

در سال ۲۰۱۵، گزارش شد که یک زرافه ی عجیب در پارک ملی تارانگایر در تانزانیا متولد شده است. این زرافه یک زرافه ی معمولی نبود زیرا بر خلاف دیگر زرافه ها رنگ کاملاً سفیدی داشت.در پوست این زرافه اختلالی به نام «leucism» وجود داشت که پوست آن بر خلاف دیگر اعضای بدن مانند چشم ها توان تولید رنگدانه نداشت. راهنمایان تورهای گردشگری در پارک ملی تارانگایر اسم این زرافه را «Omo» گذاشتند که اسم یک پودر تمیز کننده ی مشهور است. همچنی احتمال این که این حیوان زیبا تا شش ماهگی زنده بماند نیز بسیار زیاد نیست زیرا عدم تولید رنگدانه در پوست او باعث خواهد شد که نتواند به خوبی استتار کند و بدین ترتیب هدف واضحی برای شکارچیان باشد. بدین ترتیب همه بر این گمان بودند که شکارچیان غیرقانونی به زودی او را کشته و پوست او را خواهند کند اما در کمال ناباوری سال بعد این زرافه ی سفید نادر زنده و سالم بار دیگر مشاهده شد.

۸- دلیل دراز بودن گردن زرافه ها هنوز به طور یقین مشخص نشده است

همه ی ما می دانیم که ویژگی اصلی زرافه ها گردن دراز آن هاست اما این که چه چیز خاصی در مورد گردن دراز آنها وجود دارد هنوز بی جواب باقی مانده است و کسی نمی داند دلیل این که این جانور چنین گردن درازی دارد چیست. البته در کتاب های زیست شناسی گفته شده که دلیل گردن دراز این حیوانات این بوده که در طول دوره ی دراز تکامل گردن ان ها دراز شده تا بتوانند به شاخه های بلند درختان دسترسی داشته باشند. در واقع گفته شده که این جانوران تلاش می کردند با دراز کردن گردن خود به شاخه های بالایی درختان دسترسی پیدا کنند بدین ترتیب گردن آن ها رفته رفته درازتر و درازتر شد. اما نظریه ی تکامل داروین معنای دیگری دارد و آن این است که تنها زرافه هایی که گردن درازتری داشتند در تنازع بقا مانده و توانستند زنده بمانند، بدین ترتیب نظریه ی اول کاملاً رد می شود.

نکته ی جالب تر این که مطالعات نشان داده است که زرافه ها علاقه دارند از شاخه های پایین تر تغذیه کنند. از این رو یک تئوری دیگر شکل گرفته مبنی بر این که گردن دراز در زرافه های نر باعث می شود که نظر زرافه های ماده بیشتر جلب شود. علاوه بر این، زرافه ها در فصل جفتگیری و برای بدست آوردن ریاست و قلمرو بیشتر با هم مبارزه می کنند که بخش اصلی مبارزه شامل کوبیدن گردن های دراز به همدیگر است که در برخی موارد حتی با مرگ یکی از زرافه ها پایان می یابد. هر چه زرافه ی نر بزرگ تر بوده و گردن او درازتر باشد قدرتمندتر خواهد بود و در ادامه شانس او برای جفت گیری با ماده ها بیشتر است. این نظریه نیز هنوز کاملاً تایید نشده و به عبارت دیگر هنوز نمی دانیم که چرا گردن زرافه ها تا این حد بلند شده است.

۹- سیستم گردش خون زرافه ها بسیار پیچیده و متمایز است

گردن دراز زرافه چیزی است که با فکر کردن بیشتر به آن بیشتر گیج خواهید شد مخصوصاً وقتی که به فاصله ی زیاد بین مغز و قلب یک زرافه فکر کنید. بر اساس گفته های پروفسور گراهام میچل از مرکز مطالعات حیات وحش آفریقای جنوبی، سیستم گردش خون زرافه از قلب او شروع می شود. ب رخلاف این تصور که با چنین گردن درازی، زرافه باید قلب بسیار بزرگی داشته باشد باید بدانید که قلب زرافه از لحاظ اندازه هیچ تفاوتی با سایر جانوران ندارد. تنها تفاوت در این است که دیواره ی داخلی قلب زرافه بسیار ضخیم تر بوده تا بتواند در برابر فشار فراوانی که در قسمت پایین سیستم گردش خون تولید می شود مقاومت کند که فشاری معادل دو برابر فشار خون در دیگر حیوانات در این ناحیه تولید می شود.

وقتی که این خون به مغز می رسد فشار آن به شدت کاهش یافته و اندازه ی فشار خونی است که در مغز ما انسان ها جریان دارد. هنوز علم نتوانسته همه ی رازها در مورد نحوه ی کار سیستم گردش خون زرافه را آشکار کند اما دانشمندان می دانند که رگ های خونی زرافه توان انبساط و انقباض بسیار بالایی دارند. همچنین دانشمندان کشف کرده اند که برخی از رگ های خونی زرافه ها سوپاپ های خاصی دارند که هنگام خم شدن گردن زرافه برای نوشیدن آب جریان خون را به سمت درست هدایت می کنند زیرا در این حالت تفاوت ارتفاع نسبت به حالت ایستاده حدود ۶ متر خواهد بود. به عبارت دیگر این سوپاپ ها جریان خون را در بین ضربان های قلب ثابت نگه می دارند. در واقع اگر چنین سوپاپ هایی وجود نداشته باشند زرافه بلافاصله از هوش خواهد رفت.

۱۰- زرافه های در تولید تجهیزات فضایی الهام بخش انسان بوده اند

بدون شک هیچ وقت فکر نمی کردید که انسان در سفرهای فضایی خود از زرافه ها الهام گرفته باشد. اما در سال های دهه ی ۱۹۸۰، سازمان ناسا برای حل مشکلات فضانوردانی که از سفر فضایی باز می گشتند دست به دامان زرافه ها شد. در آن دوران فضانوردان که از شرایطی با جاذبه ی بسیار کم وارد زمینی شده بودند که جاذبه ی بسیار بیشتری داشت با مشکلاتی مواجه می شدند. در واقع وقتی فضانوردان به زمین بازمی گشتند جاذبه ی بیشتر زمین باعث می شد که فشار خون آن ها در منطقه ی پایین تنه افزایش یافته و فشار خون مغز کاهش یابد بدین ترتیب برای مدتی فضانوردان دچار بیهوشی یا تاری دید و گیجی می شدند و این شرایط تا عادت کردن به جاذبه زمین ادامه داشت.

در این زمان یک فیزیولوژیست باهوش به نام آلن هارگنز دریافت که بچه زرافه ها نیز هنگام تولد چنین شرایطی را تجربه می کنند اما یک ساعت پس از به دنیا آمدن به راحتی سر پا ایستاده و راه می روند. بنابراین او و همکارانش به بررسی رگ ها و سیستم گردش خون بچه زرافه های تازه متولد شده پرداختند که در نهایت به تولید دستگاه تولید کننده فشار منفی در نیم تنه ی پایینی منجر شد. همچنین محققان سازمان ناسا برای مقابله با مشکلاتی که در شرایط جاذبه مختلف و متغیر برای فضانوردان پیش می آمد به بررسی سیستم گردش خون زرافه های بالغ پرداختند و سپس از یافته های خود برای ساخت یک لباس فضانوردی خاص که این مشکل را رفع می کرد استفاده نمودند.

۱۱- جفتگیری و وضع حمل زرافه ها بسیار عجیب است

همه می دانیم که حیوانات فصل خاصی برای جفتگیری دارند اما این موضوع در مورد زرافه ها کمی متفاوت است. در واقع سیستم باروری در زرافه های ماده شبیه انسان بوده و یک سیکل خاص یک ساله را طی می کند. بدین منظور زرافه نر باید بفهمد که جفت او آمادگی لازم از لحاظ باروری را برای جفتگیری دارد یا نه. بدین ترتیب وقتی که زرافه نر به زرافه ماده نزدیک می شود و زرافه ماده می فهمد که زرافه نر قصد جفتگیری دارد، ادرار می کند.

زرافه نر نیز با بود کردن و مزه کردن ادرار می فهمد که زرافه ی ماده در حال حاضر قدرت باروری دارد یا خیر. با این وجود زرافه ی ماده پس از این که نظر مساعد زرافه ی نر را جلب کرد ناز کرده و به راه می افتد. زرافه ی نر نیز باید به دنبال او راه افتاده و در نهایت او را راضی به جفت گیری نماید. پس از جفت گیری، دوران حاملگی زرافه ی ماده ۴۶۰ روز طول خواهد کشید. جالب این که زرافه ها در حالت ایستاده وضع حمل می کنند و بچه زرافه از سر متولد شده و از ارتفاع حدود ۲ متری روی زمین خواهد افتاد.

۱۲- زرافه ها به بیماری پوستی بسیار ناشناخته ای مبتلا می شوند

در دهه ی ۱۹۹۰ پژوهشگران به بررسی یک بیماری پوستی نادر که در تمامی زرافه های دشت های آفریقا شایع شده بود پرداختند. در این بیماری سوراخ های بزرگی روی بدن زرافه ایجاد شده و پوست حیوان را می خورد و این موضوع بسیار مشکل زا شده بود. بدین ترتیب وقتی که پوست حیوان سوراخ می شد او یکی از موثرترین وسیله های دفاعی خود را از دست می داد. این زخم ها توسط یک انگل بسیار کوچک ایجاد می شد که علی رغم این که با چشم قابل رویت نبود اما صدمات زیادی به بدن زرافه وارد می کرد. علاوه بر این که این زخم ها باعث ورود عوامل بیماری زا به بدن زرافه می شد، حیوان نگون بخت را نیز به مشکلاتی مانند درد، استرس، بی خوابی و اختلال شدید در برنامه های روزانه دچار می ساخت. این بیماری سهم زیادی در مرگ و میز زرافه ها در چند دهه اخیر داشته است.