ستاد مبارزه با چرندیات (۵۶)

برترین ها: «ستاد مبارزه با چرندیات» عنوانِ یک جریان بود که با صفحه ای در فیسبوک شروع به کار کرد و بسیار قوی و حساب شده به جنگ دروغ های اینترنتی و شایعاتی که به عنوان واقعیت به خورد مردم داده می‌شد، رفت.

در این سری مطالب سعی داریم به کمک داده های این صفحه و سایت های مرتبط، به بررسی دروغ ها و شایعات مشهوری که در هر از چند گاهی در فضای مجازی و شبکه های اجتماعی به راه می افتند بپردازیم و با مستندات آن ها را برای شما تحلیل کنیم تا شاید قدم کوچکی در مسیر آگاه سازی مخاطبان عزیز باشد و باعث شود مِن بعد هر چیزی را که در شبکه های اجتماعی و فضای مجازی دیدیم، سریع باور نکنیم. جدا از این گونه موارد، سعی در معرفی تکنیک های مبارزه با شایعات و مغالطه ها را در این سری مطالب داریم. با ما همراه باشید.

******

سوژه اول؛ ظروف پلاستیکی ۲ هزار تومانی از کجا می آیند؟!

محصولات پلاستیکی از ضایعات بیمارستانی تهیه نمی شوند و این نوع ضایعات طی فرآیند خاصی توسط شهرداری امحاء می شوند

متن شایعه

" ظروف پلاستیکی 2000 هزار تومنی ازکجا میایند؟ مدتی است که شاهد ورود ظروف پلاسکو با قیمت دو هزار تومن در سطح شهرها میباشیم و نا خواسته به دلیل قیمت پایین به سمت آنها هجوم میبریم و با یک چشم به هم زدن چندین و چند نوع بیماری برای خود و کودکانمان به خانه میبریم. اما این ظروف از کجا می آیند؟ سال 1391 قرار براین شد بازیافت پلاسکو تبدیل به گلدان و کیسه زباله و وسایلی ازاین قبیل گردد اما پس از چندی کارخانه های مبدل بازیافتی دراستانهای ایلام و همدان و کرمانشاه دست به اقدامی عجیب زدند و از اشیاء بازیافتی که از بیمارستان ، تیمارستان، زندان، واماکن شبانه روزی مثل خوابگاه ها و تالارها به صورت قراردادی خریداری میکردن ، سفره و اسباب بازی کودکان ، آب پاش و دمپایی و حتی ظروف غذا تولید نمودند حال آنکه دوباره دستان پلید وپشت پرده ای ورود کرده و حتی وزارت بهداشت نیز نتوانست جلوی این اقدام سهمگین را بگیرد. و ما ناآگاه باخریدن این ظروف حامل انواع بیماریهای ناشناخته به منزل خود خواهیم بود. اگر درشهر شما چنین بازاری وجود دارد قطعا از این متن مردم را آگاه کنید ،چرا که حتی یک بازار فروش دو هزارتومنی دراستان ایلام کرمانشاه و همدان نخواهید یافت اما استانهای همجوار آلوده به چنین ناقلان بیماری شده اند. پس کوتاهی نکنید جان خود وفرزندانتان را به خطر نیندازید و اطلاع رسانی کنید. "

پاسخ شایعه

شایعه تهیه وسائل پلاستیکی ۲ هزار تومانی از ضایعات بیمارستانها و مراکز عمومی، نخستین بار در سال ۹۳ منتشر شد. این مطلب در همان زمان توسط رئیس سازمان غذا و داروی وزارت بهداشت تکذیب گردید.

ضایعات بیمارستانی در دسترس عموم نیست و شهرداری آنها را با ضایعات دیگر مخلوط نمی‌کند. ضایعات عفونی هم با زباله ها جمع آوری نمی‌شود، بلکه توسط زباله سوز امحاء می‌شود. پلاستیک سازهایی که وسایل بسته بندی دارو، غذا، آرایشی و بهداشتی و بسته‌های تغذیه و خوراک تولید می کنند، تحت نظارت سازمان غذا و دارو بوده و امکان استفاده از ضایعات را به هیچ عنوان ندارند.

حتی ملزوماتی نظیر دمپایی نیز از ضایعات بیمارستانی نیست ، بلکه از ضایعات دیگری جمع آوری شده و پس از ذوب کردن با فرآیندی مشخص، تولید می‌شوند.

سوژه دوم؛ کشف گنجینه ای زیر زمینی و بزرگتر از تخت جمشید در مرودشت!

کشف چنین گنجینه ای صحت ندارد و تصاویر منتشر شده مربوط به مصر و ترکیه می باشند!

متن شایعه

" آقایون نیستید ببینید فاروق(استان فارس شهرستان مرودشت شهر فاروق) چه خبره بزرگترین گنج ایران دیروز اینجا پیدا شد انگار یه تخت جمشید دیگه هست ولی با این تفاوت که زیر زمین ساختنش ... اینجا الان حکومت نظامیه و اصلا نمیذارن کسی نزدیک بشه که کسی بخواد عکس یا فیلمی بگیره ...از تهرون و بقیه شهرها شاید نزدیک به صد تا ماشین اطلاعات با نیروهای ویژه اومدن اینجا ... نمونه این شهر مخفی شده هیچ جای دنیا نیست ...معبدی به اندازه یه زمین فوتبال زیر زمین کاملا بکر و دست نخورده با مجسمه هایی به طول ۳ الی ۵ متر عمدتا از طلا که تعجب همگان رو برانگیخته خوبیش اینه که تا الان هیچ تخریبی در اون صورت نگرفته و همه چی سر جای خودشه ...همه جای دنیا آثار باستانی که زیر زمین مخفی باشن به مرور بر اتر فرسایش از بین میرن و اندک شواهدی فقط ازشون معلومه ولی اینجا در کمال ناباوری همه اشیاء سالم مونده البته مکان هم کاملا سرپوشیده هست و حتی حوض آبی که داخلش هست هنوز پر از آبه و این خیلی بینظیره نسبت به گفته های کارشناسان اینجا قدمت این مکان سترگ به ۷ هزار سال پیش برمیگرده که در نوع خودش کاملا استثنایی هست مختصات و مشخصات داخل رو از دوست برادرم که خودش به عنوان کارشناس بومی منطقه وارد دهلیز و معبد زیر زمین شده متوجه شدم ... حتما سعی میکنم به هر طریقی که شده عکسی از این مکان به دست بیارم و واست بفرستم تا ببینی که چه عظمتی به مدت ۷۰۰۰ سال اینجا مدفون بوده و دست نخورده تا الان باقی مونده ... حتما خبررسانی کنید تا همه مردم ایران مطلع بشن بلکه‌ کاری صورت بپذیره که این هویت باارزش ملی ما چند ماه بعد سر از موزه های لندن و المان و فرانسه و روسیه سر در نیاره و تو خود ایران نزد خودمون باقی بمونه ... "

پاسخ شایعه

کشف چنین گنجینه ای صحت ندارد و هیچ گزارشی در این خصوص از منابع رسمی یا حتی غیر رسمی در دست نیست. تصاویر منتشر شده در این رابطه، مربوط به یک شایعه دیگر و کشف گنجینه ای در مصر است که قبلا پاسخ داده ایم .

تصویر پلکان سنگی نیز متعلق به معبد باستانی "DOLICHES" در نزدیکی شهر "غازی آنتپ" در ترکیه است.

نویسنده مشخص نکرده اطلاعات دقیق و جزئیاتی که نیاز به بررسی و آزمایشات طولانی مدت دارند، چگونه توسط دوست برادرش که یک کارشناس محلی بوده، کشف شده است. درخواست انتشار مطلب به منظور حفاظت از این گنجینه، طبق معمول یک عملیات روانی برای مخاطبان است تا این شایعه با القای حس بی اعتمادی به دستگاه های نام برده شده، انتشار گسترده تری بیابد.

سوژه سوم؛ کشتار الاغ در رستوران های جاده هراز!

این تصویر ارتباطی با ایران ندارد و متعلق به برزیل می باشد!

متن شایعه

" حالا هی بگین چرا نهار شام تو جاده هراز نمیخورین,,تاریخ 1395/8/25 تو جاده هراز پشت یکی از رستورانها پیدا کردن "

پاسخ شایعه

این تصویر ارتباطی با رستورانهای جاده هراز و ایران ندارد! تصویر مربوط به کشتارگاهی در شهر "Caxias" برزیل است که گوشت الاغ را با نام گوشت گوسفند می فروخت و در ژانویه ۲۰۱۶ توسط پلیس تعطیل شد.

برخی رسانه های غیر متخصص، تصویر شایعه را به چین منتسب کرده اند! علاوه بر گزارش منابع رسمی محلی، عناصر موجود در عکس از جمله رنگ پوست و لباس فرد درون تصویر هم خلاف این را ثابت می کند. در اردیبهشت ماه سال ۹۵ نیز بر مبنای این تصویر شایعه دیگری منتشر شد که تمامی این پیامها آرامش روانی جامعه را هدف قرار می دهند.

سوژه چهارم؛ حیله استفاده از علامت اختصاری E برای فروش محصولات حرام به مسلمانان

کدگذاریِ افزودنی ها، ارتباطی با پنهانکاری در زمینه مواد تشکیل دهنده ی آنها ندارد. پیش از این عنوان این مواد افزودنی بر روی برچسب مواد غذایی به طور کامل نوشته میشد، اما از آنجا که آنها فضای زیادی را روی بسته محصول اشغال میکردند، در سال ۱۹۸۹ برای اولین بار در اتحادیه اروپا تصمیم گیری شد تا به جای درج عنوان کامل این افزودنی های شیمیایی، یک حرف و کد اختصاری تعیین کرده و شاخص E (برگرفته از Europa) به معنی وجود هرگونه افزودنی غذایی در محصولات، مطابق با سیستم بین المللی طبقه بندی (INS) میباشد.

متن شایعه

«هشدار هشدار هشدار - تجارت آزاد در سطح بین‏ المللی، موجب شده است که بازارهای کشورها، منبع درآمد سرشاری برای کمپانی‏ها و کارخانجات بزرگ جهانی شود. در این میان»… بازار کشورهای اسلامی به دلیل جمعیت‏های میلیونی این کشورها، هدف همیشگی برای شرکت‏های خارجی بوده و محصولات خود را به این بازارها روانه می‏کنند. مسئله استفاده از محصولات حرام خصوصا مشتقات خوک در مواد غذایی و بهداشتی در سالهای اخیر بشدت مورد بحث قرار گرفته و موجب شده تا پژوهشگران مسلمان به این موارد حساس باشند. کشورهای اروپای در بیش از ۷۵% محصولات غذایی و بهداشتی شان از پی و چربی خوک استفاده می کنند. اما به علت اینکه برخی ها از مواد حیوانی استفاده نمی کنند، در اروپا دقیقا باید درج شود، که کدام محصول از ترکیبات روغن خوک است. اما درج این عنوان موجب میشد که این محصولات به کشورهای مسلمان صادر نشود. لذا برای رفع آن نوشتند چربی حیوانی. مجددا پس از سالیانی دانشمندان کشورهای مسلمان متوجه شدند این چربی حیوانی یا از خوک است و یا از حیوانات غیر ذبح شرعی که هر دو حرام است. که البته با بررسی انجام شده میتوان دریافت که تنها از خوک بوده نه حیوانات دیگر، زیرا طبق استاندارد بهداشت اروپا استفاده از شحم گاو در هر محصول ممنوع است. برای رفع این مشکلات ، حیله استفاده از علامت اختصاریE کاربردی شد.

از E۱۰۰ تا E۹۹۹ کدگذاری شدند و این موارد در انواع ادامس، شکلات، خمیر دندان، کرم ریش تراشی، شیرینی، بیسکوییت، کنسرو، ژل ها ، و در بسیاری از داروها و انواع ویتامین و امگا ها و… یافت میشود

• کدهایی که با چربی خوک استفاده می شود ولی با نام علمی مواد دیگر معروف شده:
E100 E110 E120 E140 E141 E141 E153 E210 E213 E214 E216 E234 E252 E270 E280 E325 E326 E327 E334 E335 E336 E337 E422 E430 E431 E432 E433 E434 E435 E436 E440 E470 E471 E472 E473 E474 E475 E476 E477 E478 E481 E482 E483 E491 E492 E493 E494 E495 E542 E570 E572 E631 E635 E904

• کدهایی که در آن چربی خوک بکار رفته است:
E۱۰۱ E۱۰۲ E۱۰۳ E۱۱۱ E۱۲۰ E۱۲۳ E۱۲۴ E۱۲۶ E۱۲۷ E۱۲۸ E۱۴۱ E۱۵۲ E۲۰۶ E۲۱۰ E۲۱۳ E۲۱۴ E۲۳۴ E۲۵۲ E۲۷۰ E۲۸۰ E۳۲۵ E۳۲۶ E۳۲۷ E۳۳۴ E۳۳۶ E۳۳۷ E۳۷۴ E۴۲۰ E۴۲۲ E۴۳۰ E۴۳۱ E۴۳۲ E۴۳۳ E۴۳۴ E۴۳۵ E۴۳۶ E۴۴۲ E۴۷۰ E۴۷۱ E۴۷۲ E۴۷۳ E۴۷۴ E۴۷۵ E۴۷۶ E۴۷۷ E۴۷۸ E۴۸۱ E۴۸۲ E۴۸۳ E۴۸۸ E۴۸۹ E۴۹۱ E۴۹۲ E۴۹۳ E۴۹۴ E۴۹۵ E۵۴۲ E۵۵۰ E۵۷۰ E۵۷۷ E۵۹۱ E۶۳۱ E۶۳۲ E۶۳۳ E۹۰۴

• موادی که مشکوک است:
E104 E122 E141 E150 E153 E171 E180 E240 E214 E477 E151
• موادی که سبب درد معده می شود:
E226 E224 E223 E211 E221
• موادی که موجب فشارخون میشود:
E250 251 252 E320 E32
• موادخطرناکی که در امریکا، انگلیس و اسراییل ممنوع است:
E102 E110 E120 E123 E127
• ممنوع بین المللی:
E103 E105 E111 E121 E125 E126 E127 E130 E152 E181 E211 E212 E213 E214 E215
• موادسرطانزا:
E102 E123 E124 E131 E142 E210 E211 E212 E213 E214 E215 E217 E220 E239 E251 E311 E330
• موادی که موجب اضطراب و تهوع میشود:
E221 E223 E224 E226
• موادی که کلسترول خون را بالا می برد:
E320 E312 E463 E464 E466
• موجب حساسیت ، خارش، تاول می شود:
E230 E231 E232 E233 E311 E312
• باعث عدم هضم غذا می شود:
E338 E339 E340 E341 E407 E450 E461 E462 E463 E465 E466
• ویتامین B۱۲ را از بین می برد:
E220
• سبب مشکلات پوستی می شود:
E231 E232 E233 E250 E311 E312
• کدهایی که فعلا سالم هستند و مراکز علمی معتبر جهان هنوز مضراتی را کشف نکرده اند!!
E132 E140 E160 E161 E170 E174 E175 E200 E201 E202 E203 E236 E237 E238 E260 E261 E262 E263 E281 E282 E300 E301 E302 E303 E304 E305 E306 E307 E308 E309 E322 E331 E332 E333 E335 E400 E401 E402 E403 E404 E405 E406 E408 E410 E411 E413 E414 E421
• برخی اسامی موادی که گوشت خوک دارند: شکلات جلاکسی ژلاکسی، شکلات کیت کت، شکلات ماکنتوش، استریت، کلیه شکلات های خارجی که روکش کارامل دارند، حلوای ژلاتین، ژله (بجز جلبرگ دریایی ها).
• موادی که در آن از استخوان حیوان مرده استفاده شده: آدامس اکسترا و مکعبات وشورباماجی وبرخی از داروهای کلسیم»

پاسخ شایعه

کدگذاریِ افزودنی ها، ارتباطی با پنهانکاری در زمینه مواد تشکیل دهنده ی آنها ندارد. پیش از این عنوان این مواد افزودنی بر روی برچسب مواد غذایی به طور کامل نوشته میشد، اما از آنجا که آنها فضای زیادی را روی بسته محصول اشغال میکردند، در سال ۱۹۸۹ برای اولین بار در اتحادیه اروپا تصمیم گیری شد تا به جای درج عنوان کامل این افزودنی های شیمیایی، یک حرف و کد اختصاری تعیین کرده و شاخص E (برگرفته از Europa) به معنی وجود هرگونه افزودنی غذایی در محصولات ، مطابق با سیستم بین المللی طبقه بندی (INS) میباشد.

افزودنی های غذایی بر اساس تاثیراتی که روی ارگانیزم میگذارند، به گروه هایی تقسیم میشوند که این گروه ها بر اساس رقم اول بعد از حرف Eتعیین میگردند.

E۱۰۰-E۱۹۹ (رنگ)

E۲۰۰-E۲۹۹ (نگهدارنده)

E۳۰۰-E۳۹۹ (آنتی اکسیدان ها، تنظیم کننده اسیدیته)

E۴۰۰-E۴۹۹ (پرپشت کننده، تثبیت کننده)

E۵۰۰-E۵۹۹ (آمیزنده)

E۶۰۰-E۶۹۹ (تقویت عطر و طعم)

E۷۰۰-E۷۹۹ (آنتی بیوتیک)

E۹۰۰-E۹۹۹ (شیرین کننده)

E۱۰۰۰-E۱۵۹۹ (مواد شیمیایی اضافی)

منشا تهیه این مواد افزودنی، می تواند شیمیایی، حیوانی و یا گیاهی باشد. گاهی برای تهیه ی یک ماده ی افزودنی با یک کد واحد، چندین منشا تهیه وجود دارد و حلال یا حرام بودن آن به روش و منشا تهیه ی آن منوط و مربوط می شود. مواد افزودنی ای که منشا حیوانی دارد، اگر در تهیه آن از حیوان حلال گوشتی که ذبح اسلامی شده باشد استفاده شده باشد، حلال است و استفاده از آن مشکلی ندارد.

ادعای متن شایعه مبنی بر اعلام برخی کدهای حاوی منشا چربی خوک درست نیست. بسیاری از کدهای اعلام شده قطعا حلال و تعدادی از آنها از لحاظ حِلیت مجهول اند که مربوط به چگونگی تهیه این مواد است؛ تنها دومورد از ۱۲۰ کد اعلام شده حرام می باشد E۱۲۰ و E۱۲۴ که هر دو از حشرات تهیه شده اند.

در کنار مزایای افزودنی های غذایی نظیر افزایش کیفیت و ماندگاری و تامین مواد غذایی ایمن با نگهدارنده های ضد میکروبی، این مواد خطراتی هم دارند که باعث شده کارشناسان این صنعت، همواره مردم را به استفاده از مواد غذایی تازه تشویق کنند. عوارض جانبی مواد شیمیایی افزودنی که به شدت تابع مقدار و طول مدت مصرف آنها است را می توان به اثرات کوتاه مدت و بلند مدت تقسیم کرد. اثرات کوتاه مدت شامل: سردرد، آلرژی، افزایش وزن، بیش فعالی بخصوص در کودکان، کاهش سطح انرژی، کاهش تمرکز و کاهش سطح ایمنی بدن می باشد. اثرات طولانی مدت آنها بر بدن نیز می تواند باعث بروز سرطان و بیماری های قلبی عروقی شود. بر این اساس ده مورد افزودنی خوراکیِ نام برده شده ، بهتر است مصرف نشوند.

مطابق قوانین شرع اسلام اگر چه هر نجسی حرام است، اما هر حرامی نجس نیست؛ لذا مصرف کنندگانِ مقید به اصول شرعی می توانند برای اطمینان خاطر از پاک بودن محصولاتی همچون محصولات آرایشی بهداشتی، از کالاهایی که برچسب حلال دارند استفاده نمایند. برچسب حلال نشان دهنده ی عدم وجود افزودنی های الکلی و غیرمجاز در محصول نهایی می باشد و در سراسر دنیا قابل دسترس هستند.