ستاد مبارزه با چرندیات (۳۸)
در این سری مطالب سعی داریم به بررسی دروغ ها و شایعات مشهوری که در هر از چند گاهی در فضای مجازی و شبکه های اجتماعی به راه می افتند بپردازیم و با مستندات آن ها را برای شما تحلیل کنیم تا شاید قدم کوچکی در مسیر آگاه سازی مخاطبان عزیز باشد.
برترین ها: «ستاد مبارزه با چرندیات» عنوانِ یک جریان بود که با صفحه ای در فیسبوک شروع به کار کرد و بسیار قوی و حساب شده به جنگ دروغ های اینترنتی و شایعاتی که به عنوان واقعیت به خورد مردم داده می‌شد، رفت.
در این سری مطالب سعی داریم به کمک داده های این صفحه و سایت های مرتبط، به بررسی دروغ ها و شایعات مشهوری که در هر از چند گاهی در فضای مجازی و شبکه های اجتماعی به راه می افتند بپردازیم و با مستندات آن ها را برای شما تحلیل کنیم تا شاید قدم کوچکی در مسیر آگاه سازی مخاطبان عزیز باشد و باعث شود مِن بعد هر چیزی را که در شبکه های اجتماعی و فضای مجازی دیدیم، سریع باور نکنیم. جدا از این گونه موارد، سعی در معرفی تکنیک های مبارزه با شایعات و مغالطه ها را در این سری مطالب داریم. با ما همراه باشید.
******
در این سری مطالب سعی داریم به کمک داده های این صفحه و سایت های مرتبط، به بررسی دروغ ها و شایعات مشهوری که در هر از چند گاهی در فضای مجازی و شبکه های اجتماعی به راه می افتند بپردازیم و با مستندات آن ها را برای شما تحلیل کنیم تا شاید قدم کوچکی در مسیر آگاه سازی مخاطبان عزیز باشد و باعث شود مِن بعد هر چیزی را که در شبکه های اجتماعی و فضای مجازی دیدیم، سریع باور نکنیم. جدا از این گونه موارد، سعی در معرفی تکنیک های مبارزه با شایعات و مغالطه ها را در این سری مطالب داریم. با ما همراه باشید.
******
سوژه اول؛ تعظیم ۲۰ دقیقه ای وزیر نیرو ژاپن به علت قطع برق!
این شخص رئیس شرکت هوندا است و ارتباطی با وزیر نیرو ژاپن و ماجرای ادعا شده ندارد.
متن شایعه
" وزیر نیروی ژاپن به علت قطع برق، به همان مدت زمان یعنی ۲۰ دقیقه در حالت تعظیم از مردم عذرخواهی کرد! "
پاسخ شایعه
این شایعه بین المللی است و کاربران فضای مجازی آن را بارها به زبان انگلیسی، عربی و فارسی منتشر کرده اند. شخص موجود در تصویر وزیر نیروی ژاپن نیست و ادعای تعظیم او به علت قطع برق صحت ندارد! این فرد رئیس جدید شرکت هوندا است که در اولین نشست خبری خود در ۶ جولای ۲۰۱۵ در توکیو حاضر شده است.
سوژه دوم؛ ذوب شدن چراغ راهنمایی در اهواز بدلیل حرارت زیاد هوا
مواد پلاستیکی چراغهای راهنمایی حتی در بالاترین دمای هوای طبیعی ذوب نمی شوند و ذوب شدن این چراغ بدلیل آتش سوزی یک تصادف است!
متن شایعه
" ذوب شدن چراغ راهنمایی به دلیل گرمای شدید اهواز!! "
پاسخ شایعه
هیچ گزارش معتبری از ذوب شدن چراغ راهنمایی در اهواز یا هیچ نقطه دیگری از جهان وجود ندارد. چراغهای راهنمایی از قالبهای پلی‌پروپیلن ساخته می شوند که نقطه ذوب این نوع از پلاستیک در دمای حدود ۱۶۰ درجه سانتیگراد است!
سنجش های رسمی و ماهواره ای هم تاکنون دمایی بیش از 70.7 درجه را در هیچ نقطه ای ثبت نکرده اند و ذوب چراغهای راهنما حتی در گرمترین مناطق ممکن نیست.
ذوب شدن این چراغ راهنما بدلیل آتش گرفتن یک خودرو در نزدیکی آن رخ داده است. در لینک زیر تصاویر و فیلم این حادثه را مشاهده کنید.
این سانحه در تیرماه سال ۹۲ و در منطقه "العقیلة" کویت رخ داده و ارتباطی با ایران ندارد!
سوژه سوم؛ هرکول ایرانی: از دروغ "جلاد داعش" تا شایعه "مدافع حرم"!
رسانه هایی درباره این ورزشکار ایرانی خبرهای ناموثق و بعضا دروغ منتشر کرده اند که از سطح رعایت استانداردهای حرفه ای بالایی برخورداند.
شایعات و فضای جوی رسانه های داخلی و خارجی درباره " هرکول یا هالک ایرانی" توقف بردار نیست و " سجاد غریبی" این روزها در کانون توجه رسانه های بین المللی قرار گرفته است.
به گزارش عصر ایران وب سایت روزنامه واشنگتن پست آمریکا هم پس از توجه رسانه های انگلیسی از جمله گاردین و ایندیپندنت به موضوع "هالک ایرانی"، به این جوان " پاور لیفت" کار ایرانی توجه نشان داده است.
این شایعات و خبرسازی ها از شایعه و در واقع دروغ "داعشی بودن " سجاد آغاز شد و در نهایت به " مدافع حرم " بودن او منجر شد ، شایعات کذبی که به نوشته واشنگتن پست در نهایت در صفحه تلگرام این ورزشکار ایرانی تکذیب شد.
سجاد غریبی که البته این روزها به واسطه توجه رسانه های غربی به اخبار و شایعات پیرامونش از یک ورزشکار گمنام به یک چهره بین المللی تبدیل شده است، در واکنش به انتشار شایعاتی مبنی بر حضور او در جمع " مدافعان حرم " این شایعات را تکذیب کرد و در صفحه تلگرامش نوشت : " ضمن اینکه من هرگز در مورد سوریه صحبتی نکردم چون نمیخوام وارد جو رسانه ای بشه کار خیر زمانی خوبه که در سکوت باشه هر چند که من توپیجم چیزی نگفتم من گفتم قبل از هر چیز مدافع کشور و مثل بقیه سرباز هستم هر جا که امنیت کشورم بخطر بیفته جونم فدای خاک میهنم میکنم فقط برای ایران هستم خدمت میکنم."
گفتنی است روزنامه ایندپندنت بریتانیا اخیرا با انتشار ویدئویی- فارسی - از سجاد مدعی شد او در این ویدئو می گوید که می خواهد ظرف دو تا سه سال آینده به عنوان مدافع حرم به جنگ داعش در سوریه برود.
نکته جالب ماجرا آنجاست که سجاد نخست در شبکه های اجتماعی در ایران و جهان عرب به عنوان "جلاد داعش" معرفی شده بود . انتشار تصویر او که شباهت زیادی به یک شهروند عربستانی داشت، در شبکه های اجتماعی جهان عرب و ایران بازتاب گسترده ای یافت و نخست بسیاری از مخاطبان ایرانی نام این ورزشکار گمنام کشور خود را به عنوان "جلاد داعش" در شبکه های اجتماعی دست به دست کردند.
سجاد غریبی خود در این زمینه گفته است:" جرقه همه این ها از شایعه "جلاد داعش" بودن من آغاز شد. عکس یک فرد عربستانی را کنار من گذاشته و نوشته بودند "جلاد داعشی پیدا شد". این موضوع ابتدا وارد رسانه های عربی شد. سپس وارد رسانه های آمریکایی شد. آن ها این موضوع را سرچ کردند و دیدند که اصلا این موضوع صحت ندارد و آنها از من حمایت کرده و من را تشبیه به هالک ایرانی کردند و سعی داشتند من را به جهان معرفی کنند. البته هالک چیزی بود که هوادارانم به من لقب داده بودند و شخصا خودم خوشم نمی آید."
پس از تکذیب شایعه جلاد داعش بودن غریبی در رسانه های ایرانی و عربی ، کلاف شایعات و خبرهای راست و دروغ درباره این ورزشکار ایرانی به طور گسترده ای در رسانه های غربی آغاز شد و این رسانه ها با انتشار گزارش ها و دادن لقب هایی از جمله " هرکول ایرانی" یا " هالک ایرانی " دامنه شایعات را درباره او تا بدان جا کشاندند که او را مشتاق حضور در جبهه های نبرد در سوریه به عنوان مدافع حرم کردند.
شایعاتی که در نهایت به واکنش این ورزشکار ایرانی در صفحه تلگرامی اش منجر شد و غریبی ۲۴ ساله همه شایعات و خبرها درباره حضورش به عنوان مدافع حرم در سوریه را تکذیب کرد.
نکته دیگر این ماجرا آنجاست که رسانه هایی درباره این ورزشکار ایرانی خبرهای ناموثق و بعضا دروغ منتشر کرده اند که از سطح رعایت استانداردهای حرفه ای بالایی برخورداند.
نکته دیگر اینکه سجاد غریبی که همین دو ماه پیش یک ورزشکار تقریبا گمنام ایرانی بود حالا به واسطه همین شایعات و خبرهای راست یا آمیخته به دروغ در رسانه های بین المللی تبدیل به یک چهره جهانی شده و صفحات او در شبکه های اجتماعی دنبال کنندگان زیادی از سرتاسر جهان دارد. او حالا ورزشکار جوانی است که معتبرترین روزنامه ها و رسانه های دنیا درباره او خبر و گزارش منتشر می کنند و حرف ها و اظهارات او را در شبکه های اجتماعی دنبال می کنند.
مواد پلاستیکی چراغهای راهنمایی حتی در بالاترین دمای هوای طبیعی ذوب نمی شوند و ذوب شدن این چراغ بدلیل آتش سوزی یک تصادف است!
متن شایعه
" ذوب شدن چراغ راهنمایی به دلیل گرمای شدید اهواز!! "
پاسخ شایعه
هیچ گزارش معتبری از ذوب شدن چراغ راهنمایی در اهواز یا هیچ نقطه دیگری از جهان وجود ندارد. چراغهای راهنمایی از قالبهای پلی‌پروپیلن ساخته می شوند که نقطه ذوب این نوع از پلاستیک در دمای حدود ۱۶۰ درجه سانتیگراد است!
سنجش های رسمی و ماهواره ای هم تاکنون دمایی بیش از 70.7 درجه را در هیچ نقطه ای ثبت نکرده اند و ذوب چراغهای راهنما حتی در گرمترین مناطق ممکن نیست.
ذوب شدن این چراغ راهنما بدلیل آتش گرفتن یک خودرو در نزدیکی آن رخ داده است. در لینک زیر تصاویر و فیلم این حادثه را مشاهده کنید.
این سانحه در تیرماه سال ۹۲ و در منطقه "العقیلة" کویت رخ داده و ارتباطی با ایران ندارد!
سوژه سوم؛ هرکول ایرانی: از دروغ "جلاد داعش" تا شایعه "مدافع حرم"!
رسانه هایی درباره این ورزشکار ایرانی خبرهای ناموثق و بعضا دروغ منتشر کرده اند که از سطح رعایت استانداردهای حرفه ای بالایی برخورداند.
شایعات و فضای جوی رسانه های داخلی و خارجی درباره " هرکول یا هالک ایرانی" توقف بردار نیست و " سجاد غریبی" این روزها در کانون توجه رسانه های بین المللی قرار گرفته است.
به گزارش عصر ایران وب سایت روزنامه واشنگتن پست آمریکا هم پس از توجه رسانه های انگلیسی از جمله گاردین و ایندیپندنت به موضوع "هالک ایرانی"، به این جوان " پاور لیفت" کار ایرانی توجه نشان داده است.
این شایعات و خبرسازی ها از شایعه و در واقع دروغ "داعشی بودن " سجاد آغاز شد و در نهایت به " مدافع حرم " بودن او منجر شد ، شایعات کذبی که به نوشته واشنگتن پست در نهایت در صفحه تلگرام این ورزشکار ایرانی تکذیب شد.
سجاد غریبی که البته این روزها به واسطه توجه رسانه های غربی به اخبار و شایعات پیرامونش از یک ورزشکار گمنام به یک چهره بین المللی تبدیل شده است، در واکنش به انتشار شایعاتی مبنی بر حضور او در جمع " مدافعان حرم " این شایعات را تکذیب کرد و در صفحه تلگرامش نوشت : " ضمن اینکه من هرگز در مورد سوریه صحبتی نکردم چون نمیخوام وارد جو رسانه ای بشه کار خیر زمانی خوبه که در سکوت باشه هر چند که من توپیجم چیزی نگفتم من گفتم قبل از هر چیز مدافع کشور و مثل بقیه سرباز هستم هر جا که امنیت کشورم بخطر بیفته جونم فدای خاک میهنم میکنم فقط برای ایران هستم خدمت میکنم."
گفتنی است روزنامه ایندپندنت بریتانیا اخیرا با انتشار ویدئویی- فارسی - از سجاد مدعی شد او در این ویدئو می گوید که می خواهد ظرف دو تا سه سال آینده به عنوان مدافع حرم به جنگ داعش در سوریه برود.
نکته جالب ماجرا آنجاست که سجاد نخست در شبکه های اجتماعی در ایران و جهان عرب به عنوان "جلاد داعش" معرفی شده بود . انتشار تصویر او که شباهت زیادی به یک شهروند عربستانی داشت، در شبکه های اجتماعی جهان عرب و ایران بازتاب گسترده ای یافت و نخست بسیاری از مخاطبان ایرانی نام این ورزشکار گمنام کشور خود را به عنوان "جلاد داعش" در شبکه های اجتماعی دست به دست کردند.
سجاد غریبی خود در این زمینه گفته است:" جرقه همه این ها از شایعه "جلاد داعش" بودن من آغاز شد. عکس یک فرد عربستانی را کنار من گذاشته و نوشته بودند "جلاد داعشی پیدا شد". این موضوع ابتدا وارد رسانه های عربی شد. سپس وارد رسانه های آمریکایی شد. آن ها این موضوع را سرچ کردند و دیدند که اصلا این موضوع صحت ندارد و آنها از من حمایت کرده و من را تشبیه به هالک ایرانی کردند و سعی داشتند من را به جهان معرفی کنند. البته هالک چیزی بود که هوادارانم به من لقب داده بودند و شخصا خودم خوشم نمی آید."
پس از تکذیب شایعه جلاد داعش بودن غریبی در رسانه های ایرانی و عربی ، کلاف شایعات و خبرهای راست و دروغ درباره این ورزشکار ایرانی به طور گسترده ای در رسانه های غربی آغاز شد و این رسانه ها با انتشار گزارش ها و دادن لقب هایی از جمله " هرکول ایرانی" یا " هالک ایرانی " دامنه شایعات را درباره او تا بدان جا کشاندند که او را مشتاق حضور در جبهه های نبرد در سوریه به عنوان مدافع حرم کردند.
شایعاتی که در نهایت به واکنش این ورزشکار ایرانی در صفحه تلگرامی اش منجر شد و غریبی ۲۴ ساله همه شایعات و خبرها درباره حضورش به عنوان مدافع حرم در سوریه را تکذیب کرد.
نکته دیگر این ماجرا آنجاست که رسانه هایی درباره این ورزشکار ایرانی خبرهای ناموثق و بعضا دروغ منتشر کرده اند که از سطح رعایت استانداردهای حرفه ای بالایی برخورداند.
نکته دیگر اینکه سجاد غریبی که همین دو ماه پیش یک ورزشکار تقریبا گمنام ایرانی بود حالا به واسطه همین شایعات و خبرهای راست یا آمیخته به دروغ در رسانه های بین المللی تبدیل به یک چهره جهانی شده و صفحات او در شبکه های اجتماعی دنبال کنندگان زیادی از سرتاسر جهان دارد. او حالا ورزشکار جوانی است که معتبرترین روزنامه ها و رسانه های دنیا درباره او خبر و گزارش منتشر می کنند و حرف ها و اظهارات او را در شبکه های اجتماعی دنبال می کنند.
سوژه چهارم؛ قتل کوروش توسط فرمانده زن ترک
ادعا چنین است:
توموریس فرماندهٔ قوم ترک سکاها و ملکهٔ آذربایجان بوده که در جنگی سر از تن کوروش جدا کرد. قبر توموریس در سویِ شرقیِ مسجد کبود تبریز قرار دارد و نام تبریز از توموریس گرفته شده است. این ادعا هزاران بار در شبکه‌های اجتماعی منتشر شده است و میان جدایی‌طلبان یا رادیکال‌های ترک (پانترک‌ها) مورد تایید است.
تابلو «سر کوروش در پیشگاه ملکه توموریس» اثر «پیتر پاول روبنز» در موزه هنرهای زیبای بوستون
بررسی ادعا:
توموریس که بود؟
بنا به گزارش هرودوت، مورخ قرن ۵ پیش از میلاد، تهم‌ریش ملکهٔ قوم کوچ‌نشین ماساژت بود که پس از مرگ همسرش فرمانروایی می‌کرد. بنابر گزارش هرودوت، سپاه کوروش در جنگ با سپاه توموریس شکست خورد و کوروش کشته شد. سرداران سپاه ماساژت جسد کوروش را نزد توموریس بردند و او دستور داد سر از تنش جدا کنند.
آنچه مسلم است براساس تاریخ هرودوت، ماساژت‌ها در بخش وسیعی از شرق دریای خزر (آسیای میانه) می‌زیستند و نه آذربایجان. منابع دیگر تاریخی نیز این مورد را تایید می‌کنند. همچنین توموریس ملکه بود و نه یک زن جنگجو و در جنگ نیز شرکت نداشت.
تاریخ هرودوت، کتاب نخست، بند ۲۰۴
مدخل بریتانیکا در مورد ماساگت‌ها
آیا ماساژت‌ها و سکاها ترک‌زبان بودند؟
براساس نظر اکثریت مورخین و دانشگاهیان، ماساژت‌ها و سکاها مردمان بیابانگردِ ایرانی در آسیای میانه و جنوب روسیه بودند و زبان و گویش هند و اروپایی داشته‌اند.
مدخل سکاها در دانشنامهٔ بریتانیکا
حقیقت قبر منتسب به توموریس چیست؟
در سال ۲۰۰۴ میلادی، باستان‌شناسان قبری را در اطراف تبریز یافتند که جسد با شمشیری به‌خاک سپرده شده بود. دانشمندان پس از تحقیقات DNA از جسد، دریافتند که جنازه متعلق به یک «زن جنگجو یا سرباز مونث» است.اما تا به‌حال هیچ تاریخ‌نگار یا باستان‌شناسی، ارتباطی میان هویت این جسد و توموریس، ملکهٔ ماساژت‌ها نیافته‌است. عدم اعتبار این مدعا تا بدانجاست که جستجوی عبارات "Tomyris's tomb" و "tomb of Tomyris" در گوگل هیچ نتیجه‌ای دربر ندارد.
آیا قتل کوروش توسط توموریس صحت دارد؟
در این مورد تردید‌های جدی وجود دارد. این روایت هرودوت یکی از دهها روایت در باب مرگ کوروش این پادشاه هخامنشی است و بطور قاطع نمیتوان به آن استناد و تکیه کرد. چگونگی مرگ کوروش کاملا مشخص نیست و مورخانی همچون کتسیاس، بروسوس، گزنفون، تروگ روایات مختلفی در مورد مرگ کوروش آورده‌اند. مثلاً کتسیاس معتقد است کوروش بر اثر تیر اندازی در جنگ با سکاها کشته شد. حال آنکه گزنفنون در تاریخش آورده که کوروش در پایتخت و در صلح و دوستی و آرامش بر اثر کهولت سن یا بیماری درگذشت.
توموریس که بود؟
بنا به گزارش هرودوت، مورخ قرن ۵ پیش از میلاد، تهم‌ریش ملکهٔ قوم کوچ‌نشین ماساژت بود که پس از مرگ همسرش فرمانروایی می‌کرد. بنابر گزارش هرودوت، سپاه کوروش در جنگ با سپاه توموریس شکست خورد و کوروش کشته شد. سرداران سپاه ماساژت جسد کوروش را نزد توموریس بردند و او دستور داد سر از تنش جدا کنند.
آنچه مسلم است براساس تاریخ هرودوت، ماساژت‌ها در بخش وسیعی از شرق دریای خزر (آسیای میانه) می‌زیستند و نه آذربایجان. منابع دیگر تاریخی نیز این مورد را تایید می‌کنند. همچنین توموریس ملکه بود و نه یک زن جنگجو و در جنگ نیز شرکت نداشت.
تاریخ هرودوت، کتاب نخست، بند ۲۰۴
مدخل بریتانیکا در مورد ماساگت‌ها
آیا ماساژت‌ها و سکاها ترک‌زبان بودند؟
براساس نظر اکثریت مورخین و دانشگاهیان، ماساژت‌ها و سکاها مردمان بیابانگردِ ایرانی در آسیای میانه و جنوب روسیه بودند و زبان و گویش هند و اروپایی داشته‌اند.
مدخل سکاها در دانشنامهٔ بریتانیکا
حقیقت قبر منتسب به توموریس چیست؟
در سال ۲۰۰۴ میلادی، باستان‌شناسان قبری را در اطراف تبریز یافتند که جسد با شمشیری به‌خاک سپرده شده بود. دانشمندان پس از تحقیقات DNA از جسد، دریافتند که جنازه متعلق به یک «زن جنگجو یا سرباز مونث» است.اما تا به‌حال هیچ تاریخ‌نگار یا باستان‌شناسی، ارتباطی میان هویت این جسد و توموریس، ملکهٔ ماساژت‌ها نیافته‌است. عدم اعتبار این مدعا تا بدانجاست که جستجوی عبارات "Tomyris's tomb" و "tomb of Tomyris" در گوگل هیچ نتیجه‌ای دربر ندارد.
آیا قتل کوروش توسط توموریس صحت دارد؟
در این مورد تردید‌های جدی وجود دارد. این روایت هرودوت یکی از دهها روایت در باب مرگ کوروش این پادشاه هخامنشی است و بطور قاطع نمیتوان به آن استناد و تکیه کرد. چگونگی مرگ کوروش کاملا مشخص نیست و مورخانی همچون کتسیاس، بروسوس، گزنفون، تروگ روایات مختلفی در مورد مرگ کوروش آورده‌اند. مثلاً کتسیاس معتقد است کوروش بر اثر تیر اندازی در جنگ با سکاها کشته شد. حال آنکه گزنفنون در تاریخش آورده که کوروش در پایتخت و در صلح و دوستی و آرامش بر اثر کهولت سن یا بیماری درگذشت.
پ
برای دسترسی سریع به تازه‌ترین اخبار و تحلیل رویدادهای ایران و جهان
اپلیکیشن برترین ها
را نصب کنید.
نظر کاربران
یاشاسین آنا تومروس
همونی که کوروش کشت
جالب بود، مخصوصا قسمت کوروش، بازم دروغ پانترک ها رو شد!
ممنون كه تو اين هجوم دروغ و بي صداقتي ، ما رو در جريان حقيقت قرار مي دين . خسته نباشين .
كاش مردم هر چيزي رو باور نكنن
جالب بود ولی کاش بروز باشد مثلا خیلی از مطالب خیلی وقت است در تلگرام دست به دست میشود و من امروز دیدم در این قسمت تکذیب میشود
ولی در کل سپاس که بروز میکنید همه قسمت های سایت را
خداقوت به دست اندر کاران