ستاد مبارزه با چرندیات (۲۳)
در این سری مطالب سعی داریم به بررسی دروغ ها و شایعات مشهوری که در هر از چند گاهی در فضای مجازی و شبکه های اجتماعی به راه می افتند بپردازیم و با مستندات آن ها را برای شما تحلیل کنیم تا شاید قدم کوچکی در مسیر آگاه سازی مخاطبان عزیز باشد.
در این سری مطالب سعی داریم به کمک داده های این صفحه و سایت های مرتبط، به بررسی دروغ ها و شایعات مشهوری که در هر از چند گاهی در فضای مجازی و شبکه های اجتماعی به راه می افتند بپردازیم و با مستندات آن ها را برای شما تحلیل کنیم تا شاید قدم کوچکی در مسیر آگاه سازی مخاطبان عزیز باشد و باعث شود مِن بعد هر چیزی را که در شبکه های اجتماعی و فضای مجازی دیدیم، سریع باور نکنیم. جدا از این گونه موارد، سعی در معرفی تکنیک های مبارزه با شایعات و مغالطه ها را در این سری مطالب داریم. با ما همراه باشید.
******
عکسی که بخش زیادی از شایعات تلگرامی این چند روز را بهخود اختصاص داده بود و با کپشن "جنایت پدر شیشه ای در یزد" موجب افسوس و دناراحتی هر مخاطبی کیشد، دروغی دیگر که به شهر یزد یا ایران تعلق ندارد و مربوط به جنایتی در پاکستان است.
متن شایعه
"اعدام دو تا دوختر بچه همین الان در یزد توسط پدر شیشه ای "
پاسخ شایعه
اخیرا هیچ گزارشی از وقوع چنین حادثه ای منتشر نشده و این تصویر به شهر یزد یا ایران تعلق ندارد. این تصویر مربوط به جنایتی در پاکستان است که طی آن، مردی سه دختربچه خود را به قتل رسانده بود! این تصویر قبلا میان کاربران عرب شبکه های اجتماعی منتشر و به استان جازان در عربستان سعودی منتسب شده بود.
شواهدی چون رنگ پوست قربانیان و پریزهای برق موجود در تصویر که در ایران مرسوم نیست نیز، از نشانه های تعلق نداشتن تصویر به ایران هستند. یزد با توجه به پیشینه فرهنگی مذهبی غنی به دارالعباده مشهور است و کمترین آمار جرم و جنایت در کشور را دارد.
گاها شایعاتی با تصاویر عمدتا خارجی برای تخریب وجهه برخی شهرهای مذهبی منتشر می شود که می طلبد کاربران از دامن زدن به این موارد تایید نشده خودداری کنند.
سوژه دوم؛ بروسلی و استفاده از نانچیکو به جای راکت پینگ پنگ!
این فیلم قدیمی که سال های سال است در تلفن همراه هوادارانِ بروس لی و ورزش های رزمی جا خوش کرده است، واقعی نیست و فرد اجرا کننده حرکات، بروس لی نیست!
متن شایعه
"بروسلی و استفاده از نانچیکو به جای راکت پینگ پونگ در این نمایه تعدادی از حرکات اسطوره‌ی هنرهای رزمی، بروسلی؛ نمایش داده شده است. در این ویدئوی بی نظیر موارد شگفت انگیزی از حرکات بروسلی آورده شده: روشن کردن کبریت تنها توسط تماس دادن با سر نانچیکو، وارد کردن ضرباتی که چنان سریع هستند، حتی توسط قهرمانان رزمی نیز غیر قابل مهار هستند و در نهایت مسابقه‌ی معروف تنیس روی میز بروسلی. "
پاسخ شایعه
این فیلم واقعی نیست و فرد اجرا کننده حرکات، بروس لی نیست! ناممکن بودن اجرای حرکات، "فریم ریت" بالای ویدیو با وجود ظاهر قدیمی آن، بکارگیری لباس معروف بروس لی که تنها در فیلم "بازی مرگ" استفاده شده بود و... همگی نشانه های ساختگی بودن کلیپ است. بخشهای پینگ پنگ بازی و روشن کردن کبریت با نانچاکو، هردو ساختگی و مربوط به دو ویدیوی تبلیغاتی برای گوشی "N96 Nokia " از سری "Bruce Lee" که با تیراژی محدود تولید شد، می باشد.
یک آژانس تبلیغاتی چینی درسال ۲۰۰۸، یعنی در سی و پنجمین سالگرد مرگ بروس لی، اقدام به تولید این ویدیو ها کرده است.
در این ویدیو ها بازیگری شبیه به بروس لی ، لباس او را پوشیده و تظاهر به بازی پینگ پنگ با نانچاکو می کند و در مرحله تدوین، صدا و تصویر توپ پینگ پنگ به ویدیو اضافه می شود!
سوژه سوم؛ واقعا به نظر شهید مطهری «فردوسي مردي زيانكار بود»؟
آیا جملاتی مانند «فردوسی مردی زیانکار بود» یا عبارت «مرد خاسر زيان بردۀ تهيدست» از شهید مطهری است و در کتاب نور ملکوت قرآن آمده است؟ آیا آیت الله مرتضی مطهری معتقد بود «زنده كردن لغات فارسي باستاني، برگشت از تعاليم قرآن است»؟
نمونه شایعه:
"عجب! بر ما ایرانیان... یا مسلمانان...؟
مرتضی مطهری : فردوسي مردي زيانكار بود؛ زنده كردن لغات فارسي باستاني، برگشت از تعاليم قرآن است
مرتضی مطهری درباره فردوسی ،شاعر بزرگ ایرانی که زبان پارسی را زنده کرده است میگوید : فردوسي مردي زيانكار بود.زنده كردن لغات فارسي باستاني، برگشت از تعاليم قرآن است. اینهمه سر و صدا برای عظمت فردوسی، و جشنواره و هزاره و ساختن مقبره، و دعوت خارجیان از تمام کشورها برای احیاءِ شاهنامه، و تجلیل و تکریم از این مرد خاسر زیان بردۀ تهیدست برای چیست؟! برای آنست که در برابر لغت قرآن و زبان عرب که زبان اسلام و زبان رسول الله است، سی‌سال عمر خود را به عشق دینارهای سلطان محمود غزنوی به باد داده و شاهنامۀ افسانه‌ای را گرد آورده است
پايگاه علوم و معارف اسلام. قسمتهايي از كتاب نورملكوت قرآن - تاليف آيت الله مطهري/ جلد چهارم"
بر خلاف ادعای شایعه : این سخنان از شهید مرتضی مطهری نیست.شایعه جملاتی را به شهید مطهری نسبت می‌دهد، از قبیل «فردوسي مردي زيانكار بود. زنده كردن لغات فارسي باستاني، برگشت از تعاليم قرآن است» و متذکر می‌شود که این جملات از کتاب نور ملکوت قرآن برداشته شده‌اند.
نویسنده کتاب نور ملکوت قرآن شخص دیگری است و ربطی به شهید مطهری ندارد. برای اطلاع از نظرات شهید مطهری درباره فردوسی نکات تکمیلی را بخوانید.
درست است که: این جملات متعلق به کتاب نور ملکوت قرآن (تالیف آیت الله حسینی طهرانی) است.
جملات مذکور در شایعه - که نمونه آن در ادامه متن وجود دارد - عینا از جلد چهارم کتاب نور ملکوت قرآن (ص ۱۴۵) برداشته شده‌اند. این کتاب تالیف آیت الله حسینی طهرانی است و متن کامل آن در سایت معارف اسلام (که اختصاص به آثار ایشان دارد) وجود دارد.
آیت الله حسینی طهرانی
در حال حاضر جلدهای دوم تا چهارم این کتاب در سایت معارف اسلام از دسترس خارج شده‌اند و مراجعه به آنها با پیغام خطا مواجه می‌شود. اما نسخه‌ی آرشیو شده صفحه در سال ۲۰۰۸ دسترس است: لینک
همچنین فهرست این کتاب نیز در روی سایت قابل رویت است و می‌توان عنوان بخش «تبليغات براي فردوسي و شاهنامه، تبليغات عليه اسلام است» را در آن یافت که حاوی مطالب مذکور است. ( فهرست جلد چهارم کتاب نور ملکوت قرآن )
کتاب نور ملکوت قرآن که نوشته شهید مطهری نیست.
تکمیلی: نظر شهید مرتضی مطهری درباره شاهنامه فردوسی در هیچ یک از آثار شهید مطهری مستقیما به موضوع شاهنامه یا شخصیت فردوسی پرداخته نشده است. چنانکه خود ایشان در مقدمه‌ی یکی از کتاب هایشان شرح می‌دهند، علت این امر کمبود فرصت کافی بوده است:
"در ايران اسلامى جرياناتى رخ داده است. برخى از آن جريانات، دستاويزى براى بعضى از مستشرقين و غير آنان شده است كه آنها را به عنوان يك «مقاومت» و عكس العمل مخالف روح ايرانى در برابر اسلام معرفى كنند، از قبيل نهضتهاى شعوبى، زبان فارسى، تصوف و حتى تشيع، همچنانكه برخى شخصيتها به عنوان مظهرى از اين مقاومت معرفى شده و مىشوند، از قبيل حكيم ابوالقاسم فردوسى حماسه سراى عظيم ايران و فيلسوف بزرگ شيخ شهاب الدين سهروردى معروف به شيخ اشراق.
مباحث اين كتاب مىتواند پاسخگوى مفيدى به همه اين مسائل باشد. اين بنده مايل بود كه درباره فردوسى و شيخ اشراق مستقلًا بحث كند و به تجزيه و تحليل انديشه آنها از اين نظر بپردازد ولى با طرحى كه در ابتدا افكنده بودم وفق نمىداد، نياز به طرحى وسيعتر و فرصتى بيشتر بود. [ مقدمه چاپ اول خدمات متقابل اسلام و ایران ، شهید مطهری]"
اما استاد شهید مطهری در بخشی از کتاب «نبوت»، آن هنگام که به مقایسه قرآن (به عنوان یک کتاب الهی که نویسنده آن فوق بشر است) و شاهکارهای ادبی بشری می‌پردازد تا وجوه اعجاز و غیربشری بودن قرآن را اثبات کند، از شاهنامه فردوسی یاد کرده و آن را به عنوان یک شاهکار ادبی/حماسی تجلیل می‌کند:
"در تمام شاهكارهای بشری مثلا ادبی يا صنعتی، پيدا خواهيد كرد شاهكاری را كه ديگران هر چه تلاش كردهاند نتوانستهاند مثل آن را بياورند. مثلا میگويند در حماسه ، هزار سال است كه شاهنامه فردوسی به وجود آمده است و بعد از آن خيلی افراد ديگر خواستهاند شعر حماسی بگويند ولی نتوانستهاند مثل او بياورند. واقعا همه شعرای فارسی زبان ديگر از هزار سال پيش تا امروز ناتوان بودهاند كه مثل فردوسی حماسه بگويند. [شهید مطهری در ادامه توضیح می‌دهند که معجزه پیامبران و به خصوص اعجاز قرآن چه تفاوتی با شاهکارهای انسانی دارند]
کتاب نبوت - معجزه چیست؟ - ص ۱۰۱ پايگاه علوم و معارف اسلام.قسمتهايي از كتاب نورملكوت قرآن - تاليف آيت الله مطهري/ جلد چهارم"
منابع:
- سری کتاب‌های نور ملکوت قرآن (فارسی)
- کتاب نور ملکوت قرآن، آیت الله حسینی طهرانی، جلد چهارم، صفحه ۱۴۵ (فارسی، آرشیو شده)
سوژه چهارم؛ آیا پیاز پوست‌کنده و خرد شده باکتری جذب می‌کند؟
یک شایعه قدیمی در مورد پیاز پوست کنده و خرد شده که هم در دنیای مجازی و هم حقیقی بر سر زبان‌ها افتاده بود، دوباره رایج شده‌است. در این شایعه آمده‌است که پیاز پوست کنده میکروب‌های هوا را به خود جذب می‌کند و سمی و خطرناک است. ( نمونه شایعه )
پروفسور " روت مک دانلد " محقق و رییس بخش علوم غذایی و تغذیه انسانی در دانشگاه آیووا در باره این شایعه چنین میگوید:
پیاز هیچ باکتری را جذب نمی‌کند. این تفکر که سبزیجات باکتری و آلودگی را از اطراف خود جذب می‌کنند منطقی نیست. به علاوه پیاز و سیر تا حدودی خاصیت اسیدی و ضد باکتریایی هم دارند. خوردن این قبیل سبزیجات به علت داشتن خاصیت آنتی اکسیدانی برای سلامتی مفید است، اما اینها از هیچ بیماری مانند سرطان جلوگیری نمی‌کنند یا در درمان آن موثر نیستند.
در مورد این شایعه باید به چند نکته توجه داشت. پیاز و همه سبزیجات تازه دارای باکتری هستند مگر اینکه با گرما پخته شوند.این باکتری ها از مزرعه یا هنگام برداشت محصول یا در زمان نگهداری از آنها در انبار می‌آیند. مساله دیگر این است که زمانی که ما سبزیجات را خرد می کنیم مایعی که از آنها خارج می شود محل مناسبی برای کشت باکتری هاست و اگر پیش از تکه کردن یا خرد کردن، سبزیجات آلوده باشند می‌توانند در سبزیجات خرد شده رشد کنند. البته قرار دادن سبزیجات خرد شده در یخچال می تواند تا حدی رشد برخی از باکتری ها را کم کند. حرکت باکتری‌ها تنها در محیط‌های خاص امکان‌پذیر است و البته تحرک آنها در مقیاس‌های انسانی کاملاً قابل چشم‌پوشی است ، آنها نمی‌خزند یا پرواز نمی‌کنند، پس فقط زمانی بر سبزیجات قرار می‌گیرند که محیط اطراف آلوده باشد و در این صورت می‌توانند بر روی سبزیجات خرد شده رشد و نمو کنند.
نظر کاربران
مرگ بر میهن ستیزان به نام دین