روستایی که همه به زبان اشاره تکلم میکنند
همه ی ساکنین یک روستای دورافتاده در جزیره ی بالی به نام بنکالا (Bengkala)، به یک زبان اشاره به نام کاتا کولوک (Kata Kolok) تسلط کامل دارند و با کمال احترام با ناشنوایان رفتار می کنند.
اینکه بیش از سه هزار نفر به خود زحمت یادگیری زبان اشاره را بدهند کمی عجیب به نظر می رسد ولی پشت این رسم منحصر به فرد، دلیل خوبی وجود دارد. تعداد ناشنوایان در بنکالا تقریبا پانزده برابر میانگین جهانی است و در گذشته حتی بالاتر از این بوده، به همین خاطر است که به مرور زمان حرکات بدن جای کلمات را گرفته و روستاییان زبان اشاره ی خاص خود را به وجود آورده اند که برای قرن هاست که به نسل بعد منتقل می شود.
این آمار بالای ناشنوایی ظاهرا به خاطر تمرکز جغرافیایی دریافت ژن DFNB۳ برای هفت نسل در این روستاست. پدر و مادری با شنوایی مناسب ممکن است فرزندی ناشنوا داشته باشند و یا پدر و مادر ناشنوایی ممکن است فرزندی با شنوایی کاملا خوب به دنیا بیاوردند. به هر حال به نظر می رسد تفاوتی برای روستاییان نداشته و آنها مدت هاست که آموخته اند تا بدون هیچ گونه تبعیضی با همه یکسان رفتار کنند.
بعضی در این روستا حتی ناشنوایی را یک نقص ندانسته و آن را هدیه ای از طرف دوا کولوک (Dewa Kolok) خدای ناشنوا می دانند. باور بر این است که او در قبرستان محلی زندگی می کند، در حالی که نظاره گر و محافظ مردمش است. طبق یک افسانه ی محلی دیگر، ناشنوایی یک نفرین است، آیدا ماردانا (Ida mardana) بزرگ روستا می گوید:" این داستان معروف است که دونفر که قدرت جادویی داشتند با هم جنگیدند و همدیگر را به ناشنوایی نفرین کردند" او هم چنین می افزاید:" بنکالا یعنی جایی برای مخفی شدن"
امروزه ۴۲ نفر ناشنوای این روستا تشکیل یک اقلیت به نام کولوک (Kolok) می دهند که سرپرستی آنها را نایومن سانتیا (Nyoman Santiya) برعهده دارد. به جای نگاه تبعیض آمیز و یا ترحم آمیز، آنها به عنوان کسانی که از نظر فیزیکی قوی تر،انعطاف پذیرتر، صادق تر و وفادار تر هستند در روستا شناخته می شوند. ویژگی های آنها در بالی آن قدر مشهور است که گاهی اقلیت های دیگر در زمان های سخت به آنها پناه می آوردند. به خاطر این ویژگی های شاخص، آنها معمولا به عنوان نگهبان به خدمت گرفته می شوند.
طبق گفته ی یکی از مقامات این روستا، نگهبانان کولوک بسیار بانظم تر و موثرتر از دیگر نگهبانان هستند. او می گوید:" اگر از آنها بخواهیم هفت صبح سرکار حاضر شوند، آنها معمولا کمی زودتر می آیند، همچنین آنها حافظه ی خوبی از تاریخ روستای ما دارند" او هم چنین می افزاید که کولوک ها با دیدن بی عدالتی سریعا خشمگین می شوند." اگر کسی در جنگ خروس ها تقلب کند، کولوک ها بدون لحظه ای تردید او را کتک می زنند، اگر آنها یک دزد را بگیرند، به طرز بدی او را خواهند زد، چرا که فریادهایش را نمی شنوند."
البته او توضیح می دهد که این بدترین حالت ماجراست. کولوک ها معمولا انسان های صبور و مهربانی هستند." اگر کسی سر به سر آنها بگذارد، آنها واکنشی نشان نمی دهند. گاهی اوقات ما برای صدا کردن به شانه ی آنها می زنیم، به نظر نمی آید که از این کار ناراحت شده باشند." با اینکه تعداد آنها کم است، بقیه ی اهالی روستا به آسانی با آنها ارتباط برقرار می کنند، چرا که آنها کاملا به کاتا کولوک مسلط هستند و بدون مشکل با آنها معاشرت می کنند. اهالی بنکالا حتما کاتا کولوک را به عنوان زبان دوم یا سوم به فرزندان خود آموزش می دهند، تا این رسم هیچ گاه از بین نرود.
ماردانا می گوید:" دانش آموزان ناشنوا و دانش آموزان شنوا در کنار هم آموزش می بینند، معلم زبان اشاره و گفتاری را هم زمان با هم استفاده می کند."
طبق گفته ی نویسنده ی مجله ی وایس (VICE) آقای مت السویچ (Matt Alesevic) " نسل جوان تر ناشنوایان در بنکالا، به روش های جدیدی برای ارتباط مثل اسمارت فون ها، فضای مجازی و زبان اشاره بین المللی روی آورده اند." بعضی از آنها حتی در مدارس ناشنوایان نزدیک محل زندگی شان ثبت نام کرده اند، جایی که آنها زبان اشاره ی اندونزیایی یاد می گیرند و با ناشنوایان بیشتری ارتباط برقرار می کنند. با این همه تعداد ناشنوایان با سواد در روستای بنکالا ۵ نفر است، حقیقتی که ماردانا می خواهد تغییر دهد.
او می گوید" کولوک ها می خواهند آدم های بهتری باشند، من می خواهم آنها ارتباط بیشتری با مردم داشته باشند، تا بتوانند درآمد بهتری کسب کنند."
طی سالها بنکالا بازدید کنندگان بسیاری به خود دیده، جامعه شناسان و حتی گردشگران ناشنوایی که برای مطالعه و یا دیدن این جامعه ی منحصر به فرد، به این روستا سفر کرده اند. بزرگترین جاذبه ی این روستا جنگر کولوک (janger kolok) یا رقص ناشنواست. نوعی از رقص که مخصوص کولوک ها به حساب می آید. طی سی سال گذشته ۱۶ رقصنده ی جنگر کولوک هر سه ماه یک بار به روی صحنه رفته تا رقص هماهنگی را اجرا کنند. آنها کاملا بی نقص پاهایشان را هم زمان حرکت می دهند، در حالی که تنها از طریق چشم وزن موسیقی را حفظ می کنند.
رقصنده ها یک دفعه در یک دانشگاه محلی در شمال بالی اجرا داشته اند. ماردانا می گوید درآمد این چنین برنامه هایی به رقصنده ها داده می شود تا آنها به این کار ادامه داده و در نهایت جاذبه ی گردشگری این روستا را تقویت کنند.
همان طور که السویچ گزارش می دهد:" روستا می خواهد تا درآمد ناشنوایان را افزایش دهد، ولی آنها هم چنین می خواهند که گردشگر بیشتری به این روستا بیاید تا "یگانگی" بین شنوا و ناشنوا در بنکالا بر دیگران آشکار گردد.
ارسال نظر