۸ دی - ۲۹ دسامبر؛ در تاریخ چه گذشت؟

برترین ها: امروز ۸ دی برابر با ۲۹ دسامبر تقویم میلادی است. روزی که در تاریخ آبستن وقایع و اتفاقات زیادی در ایران و جهان بوده است. به مرور برخی از این وقایع می‌پردازیم.

رویداد ها:

۱۲۹۵ - روزی که كازروني های داوطلب نيروهاي انگليسي را شكست دادند

مقامات انگليسي كه طبق سازشنامه سن پترزبورگ (قراردادِ استعماریِ تقسیم ایران میان انگلستان و روسيه ـ آگوست ۱۹۰۷) نيمه جنوبي و شرقي ايران را و اصطلاحا به نام منطقه نفود در كنترل داشتند در پي حملات كازروني هاي ميهندوست به تاسيسات انگليسي در اين شهر و ناامن ساختن راههاي اطراف براي جلوگيري از تردّد آزادانه انگليسي ها و عوامل آنان، ۲۸ دسامبر سال ۱۹۱۶ دستور دادند كه پانصد تَن از نظاميان تحت فرمان آنان مركب از سپاهیان هِندي و افراد «اِس پي آر» با چند توپ و مسلسل از شيراز به كازرون بروند و كازروني ها را سركوب كنند. در آن زمان توده ی ایرانی (نه مقامات تهران) ناخرسند از استقرار روس ها و انگلیسی ها در وطنشان، با آنان به صورت های مختلف مبارزه می کردند و جنبش کازرونی ها هم در همین راستا بود.

واحد نظامی انگلستان ۲۹ دسامبر (هشتم دي ماه ۱۲۹۵ هجری) شيراز را به عزم كازرون ترك كرد. این نيروي اعزامي پس از درگيري با كازروني ها كه شماري داوطلب و خودجوش با تجهيزاتي ناچيز بودند ولی قبلا سنگربندی کرده بودند با تحمل تلفات سنگين از نیمه راه به شيراز بازگشت.

۱۹۱۷ - وصيتنامه معروف لنين

لنين رهبر انقلاب اكتبر سال ۱۹۱۷ و بنيادگذار اتحادجماهير شوروي سوسياليستي و طراح فرضيه مكمل ماركسيسم، معروف به «لنينيسم» وصيتنامه خود را كه به همسرش «كروپسكايا» ديكته كرده بود ۲۹ دسامبر سال ۱۹۲۲ به پايان برد و امضاء كرد كه سند تاريخي مهمي است.

كار تنظيم، ديكته كردن و اصلاح دوباره و سه باره اين وصيتنامه كه قرار بود در كنگره دوازدهم حزب كمونيست (آوريل ۱۹۲۳) مطرح شود يك هفته (۲۲ تا ۲۹ دسامبر)طول كشيده بود. لنين يك ماه پيش از برگزاري اين كنگره در دهم مارس ۱۹۲۳ دچار سكته مغزي شد و از كار افتاد و همسرش براي پيشگيري از هرگونه تفرقه در كادر رهبري كشور، وصيتنامه را در يك صندوق گذارد و قفل زد و پس از فوت لنين آن را براي طرح در كنگره سيزدهم به چند تن از گردانندگان آن داد و از آنان قول گرفت كه مفاد آن علني نشود.


لنين در اين وصيتنامه خواسته بود كه شمار اعضاي كميته مركزي حزب افزايش يابد و حتي به يكصد تن برسد تا تصميمگيري منحصر به چند نفر نباشد كه خطرناك است. در اين كميته بايد از اصطكاك افراد جلوگيري شود. بايد از ايجاد شكاف و انشعاب در حزب پيشگيري گردد . بايد حرفهاي رفيق تروتسكي را، دست كم شنيد. تصميمات مربوط به برنامه ريزي ها بايد به تصويب مجلس مقننه در آيد و قانون شود تا از دستبرد تفسير در امان باشد. اگر ثبات در حزب برهم خورد افول ما حتمي است. به نظر من روابط استالين و تروتسكي بايد بهبود يابد كه نسبت مستقيم با ثبات حزب و در نتيجه دولت و كشور دارد. اختلاف نظر اين دو تن نبايد به انشعاب در حزب بيانجامد. رفيق استالين به عنوان دبيركل حزب (اگر در اين سمت باشد) اختيارات زياد به دست مي آورد كه من مطمئن نيستم بتواند از عهده انها بر آيد. من به توان فراوان رفيق تروتسكي ترديد ندارم ،ولي اوهم نبايد وقت خود را در كارهاي جانبي تلف كند. رفيق تروتسكي توانمندترين عضو در كميته مركزي حزب است. من نگران آن هستم كه اختلافهاي اين دو رفيق به انشعاب در حزب و تضعيف آن بينجامد. بوخارين و پياتاكف در ميان چهره هاي تازه، افرادي قابل و توانمند هستند.

در اين وصيتنامه همچنين آمده بود: رفيق استالين مردي خشن و گستاخ است. تا اينجا زياد بد نيست ولي با اين خصلت ها ، قابل تحمل به عنوان دبير كل حزب نخواهد بود و رفقا بايد به اين موضوع توجه داشته باشند. رفقا بايد برداشتن او را از دبير كلي و انتخاب فردي ديگر را براي اين سمت مورد توجه قرار دهند. ما بايد افراد مستعد ديگري را براي احراز مقامات حزبي و اداري آموزش دهيم. ما در پنج سال گذشته در جهاني پر از دشمن، موفق شديم طبقه كارگر و كشاورز را به جايگاه خود برسانيم . ما ضمن بكار گيري ماشين اداري بازمانده از نظام سابق به اين پيروزي ها رسيده ايم كه با بهبود مديريت ، پيشرفتهاي ما بسيار چشمگيرتر خواهد بود. ماشين اداري يك جامعه بايد خوب كار كند تا پيشرفت حاصل شود. ما بايد عده بيشتري كارگر و كشاورز با استعداد را وارد كميته مركزي حزب كنيم تا خون تازه اي وارد شريانها شود. بايد شديدا مراقبت كنيد كه فرصت طلبان وارد صفوف شما نشوند كه از درون متلاشي خواهيد شد. شورا ها (ساويت ها) بايد از نظر دور نباشند تا اعضاي آنها به تدريج به صورت طبقه خاصه درنيايند و دست به افاده و استثمار ديگران نزنند و اگر در اين زمينه كوتاهي كنيد؛ پيش از اين كه به سوسياليسم كامل برسيد ، اين بنا ويران و نظام نابود خواهد شد و .... لنين در دو ـ سه مورد با اشاره و كنايه به جانشينان خود هشدار داده است كه فراموش نكنند فرضيه ماركس را در كشوري پياده مي كنند كه يكپارچگي فرهنگي و آمادگي لازم را نداشته و با كوچكترين غفلت، همه مساعي نقش بر آب خواهد شد.

«تاريخ» نشان داد كه به وصيت هاي لنين نه تنها توجه نشد بلكه عكس آن صورت گرفت؛ استالين تا پايان عمر (مارس 953 ) دبيركل حزب و رهبر شوروي بود، تروتسكي را اخراج و تبعيد و بعدا ترور كرد و هركس را كه لنين نام برده بود و تمجيد كرده بود به گوشه اي راند و ... و به اين سان بود که پيش بيني لنين كه همانا فروپاشي نظام شوروي بود به تحقق پيوست.

1258 - امضاي نخستين قانون اساسي ايران توسط "مظفرالدين شاه" با نام نظامنامه سياسي

نخستين قانون اساسي مشروطه با نام نظامنامه سياسي كه توسط اولين مجلس شوراي ملي ايران در 51 ماده تهيه و تدوين شده بود، در هشتم دي ماه 1285 ش به امضاي پادشاه وقت ايران، مظفرالدين شاه قاجار، رسيد و مظفرالدين شاه، خود پس از ده روز درگذشت. قانون اساسي امضا شده توسط شاه، در برگيرنده خواست واقعي مردم و علما نبود و اصولاً بدون وقت كافي و با عجله به طور عمده در جهت مسائل مجلس شوراي ملي تدوين شده بود. اين قانون همچنين از بسياري مسائل مهم و اساسي ديگرِ حقوقي كه مي‏بايد در آن مطرح مي‏شد، بي‏بهره بود. از سوي ديگر، روشنگري‏هاي روحانيت كه در صف مقدم نهضت و مبارزات مشروطيت حضور داشتند، علي‏رغم كارشكني‏هاي مداوم درباريان، شرايطي را به وجود آورد كه پس از مرگ مظفرالدين شاه، در همان آغاز سلطنت محمدعلي شاه، كميسيوني در مجلس شوراي ملي به منظور تهيه متمم قانون اساسي تشكيل شد. متمم قانون اساسي سرانجام در 107 ماده تصويب و در 15 مهر 1286 ش به امضاي محمدعلي شاه قاجار رسيد. قانون اساسي مشروطه در طول سال‏هاي متمادي، به ويژه در دوره رژيم ديكتاتوري پهلوي، دستخوشِ تغيير و تحول بسيار شد، به طوري كه در زمان محمدرضا پهلوي، چندين بار، اصول آن تغيير يافت و يا مواردي به آن اضافه شد. حذف و اضافه اين اصول، معمولاً به ضرر حاكميت مردم و اسلام بر كشور و در جهت تثبيت سلطه استبدادي پهلوي بود. دگرگوني اصول مهم قانون اساسي اوليه، از عوامل انحراف نهضت مشروطيت بود. در نهايت با طلوع آفتاب پرشكوه انقلاب اسلامي، قانون اساسي كشور نيز مورد بازنگري كلي قرار گرفت و قانون اساسي فعلي جايگزين آن شد.

1770 - آزمايش اولين ماشين بخار توسط "ژوزف كونيو" مبتكر فرانسوي

نخستین اتومبیل بیش از دو قرن پیش اختراع شد. سازندهٔ آن یک مهندس فرانسوی بود به‌نام "ژوزف کونیو" که در ارتش خدمت می‌کرد و تجربه زیادی در ساختن ابزارها و ماشین‌آلات داشت. اتومبیل اختراعی او که اکنون در موزه نگهداری می‌شود، به‌منظور حمل‌ونقل توپ و ساز و برگ جنگی ساخته شده بود که دارای سه چرخ چوبی مانند چرخ‌های گاری بود. بدنه آن هم از چوب بود و در جلوی آن یک دیگ بزرگ فلزی قرار گرفته بود که در آن آب می‌ریختند و به‌وسیله ذغال‌سنگ بخارآب تولید می‌کردند و نیروی محرکه بخارآب اتومبیل را به حرکت درمی‌آورد. اما این اتومبیل ابتدائی حداکثر می‌توانست ساعتی ۴ کیلومتر حرکت کند و به‌علاوه چون آب موجود در دیگ آن به سرعت بخار می‌شد، هر ۱۵ دقیقه یک بار می‌بایست اتومبیل را متوقف کنند و در دیگ آن آب بریزند!


۱۹۷۸ - دكتر صديقي پيشهاد شاه را که نخست وزير شود رد كرد ولي بختيار آن را پذيرفت

۲۹ دسامبر سال ۱۹۷۸ دكتر غلامحسين صديقي جامعه شناس، استاد دانشگاه تهران و آخرين وزير كشور در حكومت دكتر مصدق كه پس از ۲۸ امرداد مدتي را در زندان بسر برده بود به شاه كه به او پيشنهاد كرده بود نخست وزير شود اطلاع داد كه نمي تواند اين پيشنهاد را بپذيرد و شاه همان روز از شاپور بختيار يكي ديگر از همكاران پيشين دكتر مصدق خواست كه كابينه غير نظامي تشكيل دهد.

پيشنهاد شاه هنگامي به دکتر صديقي داده شده بود که ژنرال ازهاري نخست وزير وقت ظاهرا كناره گيري كرده بود. اوضاع بسيار ناآرام بود؛ تظاهرات ضد شاه لحظه اي قطع نمي شد، صدور نفت تقريبا به صفر رسيده بود، روزنامه ها در حال اعتصاب بودند، بانكها بسته بود، خارجيان با عجله ايران را ترك مي گفتند و .... از دکتر صدیقی نقل شده است که گفته بود شاه با دعوت از او می خواست که آرامش نسبی برقرار شود تا بتواند دوباره دیکتاتوری کند و او قبول دعوت شاه را خیانت به ملت ـ ملتی که بپاخاسته بود می دانست. طبق همین نقل قول، صدیقی به فرستاده شاه گفته بود که با تغییر این و آن مردم آرام نخواهند گرفت، آنان خواهان تغییرات ریشه ای هستند (یعنی که او باید برود).


طبق يک نقل قول ديگر که بعدا به نقل قول اول اضافه شده است؛ دکتر صدیقی همچنين به فرستاده شاه گفته بود .... مردم یک سال است [ازهشتم ژانویه 1978 = 19 دیماه 1356 که نامه ساختگی «رشیدی مطلق» در روزنامه اطلاعات چاپ شد] که به خیابان ریخته و اعتراض می کنند و با تغییرات جزئي و وعده و نطق آرام نخواهند گرفت، این تصمیم را باید دست کم شش ماه پیش می گرفتید و دستور آزادی انتشار روزنامه و تاسیس حزب می دادید تا مردم به جای خیابان حرف خودرا آنجا بزنند. به شهادت تاریخ ایران که مدلول «فلسفه تاریخ» قرارگرفته است، نفرت از فساد دولتی، سوء مدیریت، اختلاس، خاصه بازی (اشاره به خواص و امتیازات این طبقه) و افاده و تبعیض از هزاران سال پیش در خون هر ایرانی و عامل تغییر حکومت ها و دودمان ها بوده است و عاملان فساد دولتی دیرزمانی است که با دلارهای نفتی از ایران خارج شده اند و ... و درباره بازگردانیدن آنان و پولها چه وعده ای به مردم می توان داد؟، هیچ ... و من براي بوروکراسي ديرپاي ايران ـ بي اعتنايي به مردم در ادارات دولتي و امروز و فردا کردن و گوش نکردن به شکايات و مشکل آنان، راه حلّي نمي بينم جز تعطيل کردن و نوسازي همه سازمانهاي دولتي برپايه علم اداري. مردم از کُندي کار در دستگاه قضايي نيز راضي نيستند و بنابراين، مسائل ايران يکي دو تا نيست.

بختيار ششم ژانويه 1979 زمام امور را به دست گرفت. طبق نوشته كرونيكل قرن بيستم (صفحه 1149 ) دولت آمريكا (حكومت كارتر) كه سياست خود را نسبت به ايران عوض كرده بود هشتم ژانويه به شاه اندرز داده بود كه از ايران خارج شود. بختيار اعلام کرده بود كه شاه به استراحت خواهد رفت و 16 ژانويه شاه تحت عنوان مرخصي از ايران خارج شد؛ رفتي بود كه بازگشت نداشت. شاه هنگام خارج شدن از ايران اظهار اميدواري كرده بود كه دولت (بختيار) گذشته را اصلاح و براي آينده برنامه ريزي كند.

در پي خروج شاه از کشور، بختيار تصميم گرفته بود كه با بازگشت آية الله خميني از پاريس به تهران با اينكه دستور تشكيل دولت موقت داده بود مخالفت نكند و وي اول فوريه به تهران بازگشت و مورد استقبالي بي مانند قرار گرفت و يازده روز بعد، پس از اينكه ارتش از دولت دكتر بختيار سلب حمايت كرد اين دولت ساقط شد و بختيار پس از مدتي پنهان بودن به طريقي که هنوز دقيقا اعلام نشده است از ايران خارج گرديد و ... و چند سال بعد هم در پاريس ترور شد.

۱۹۱۱ - اعلام «سون یات سن» به عنوان اولین رئیس جمهور چین.


1890 - قتل عام سرخپوستان توسط سفید پوستان آمریکا

29 دسامبر 1890 واحد هفتم سواره نظام آمريكا يك اردوگاه سرخپوستان قبيله «سو Sioux» در ايالت داكوتاي جنوبي در كنار نهر «ووندد ني Wounded Knee» را مورد حمله قرارداد. در اين حمله که با شليك توپ همراه بود «بيگ فوت Bigfoot» رئيس قبيله و شماري ديگر از زن و مرد و كودك بومی (اصطلاحا؛ سرخپوست) كشته شدند. پاره اي از گزارشها شمار كشته شدگان را 153 تن سرخپوست و 25 نظامي و برخی دیگر 300 سرخپوست نشان مي دهد. اين حمله متعاقب قتل «سيتينگ بول Sitting Bull» و يازده تن ديگر از سران قبيله «سو» صورت گرفت كه دو هفته پيش از آن در 15 دسامبر روي داده بود.


اوايل دسامبر به مقامات دولتي آمريكا گزارش رسيده بود كه افراد دو طايفه از قبيله «سو» در حال رقص ارواح هستند كه ممكن است پس از آن، مسلحانه درصدد پس گرفتن اراضي خود از سفيد پوستان مهاجر برآيند و کشتار كنند. مقامات دولتي برپايه خاطره جنگ «سيتينگ بول» با نيروهاي ژنرال كاستر در 25 ژوئن سال 1876 كه ضمن آن كاستر و همه افراد او كشته شدند دست به اقدام زدند و واحد هفتم (واحد سابق ژنرال کاستر) را روانه محل کردند که «کشتار ووندد نی Wounded Knee Massacre» صورت گرفت. به مناسبت كشتار «ووندد ني» هر سال مراسمي از سوي بومیان (سرخ پوستان) در اين محل برپا مي شود.

اين آخرين درگيري بزرگ بوميان آمريكاي شمالي با مهاجران سفيد پوست بود كه از سال 1607 ميلادي پس از ورود انگليسي ها به شمال آمريکا (ويرجينيا) آغاز شده بود.

1170 - هنري دوم پادشاه وقت انگلستان پس از اين كه شنيد توماس بكر اسقف اعظم آن كشور (اسقف كانتربوري) گفته است كه پادشاه حق مداخله در كار او و قضاوت درباره كارهاي وي را ندارند چهار تن از افسران گارد خود را مامور قتل اسقف اعظم كرد و آنان وارد كليساي كانتربري شدند و بكر را گردن زدند.


1933 - (1312 هجري خورشيدي) ايران داراي كارخانه سيمان شد (سيمان شهرري).

1940 - در يك حمله لوفت وافه (نيروي هوايي آلمان) به لندن، در اين شهر بيش از سه هزار تن كشته و هزاران تن ديگر مجروح شدند.

1955 - دستگاه قضايي ارتش براي نواب صفوي و هفت تن از اعضاي جمعيت فدائيان اسلام كيفرخواست اعدام صادر كرد.


1392 - بدهی 2 میلیارد و 700 میلیون دلاری بابک زنجانی به وزارت نفت جمهوری اسلامی ایران

به گزارش مورخ هفتم دیماه 1392 خبرگزاری فارس (خبر شماره: 13921007001466)،‌ سعید حیدری به خبرنگار این خبرگزاری گفته است که از بدهی حدود 2 میلیارد و 60 میلیون یورویی‌ (دو میلیارد و هفتصد میلیون دلاری ـ هر یورو = یک دلار و 37 سنت) که بابک زنجانی مدعی بازپرداخت آن به دولت شده بود، تا کنون هیچ پولی به حساب دولت واریز نشده است. بابک زنجانی* سندی به کمیسیون اصل 90 مجلس شورای اسلامی ارائه کرده بود مبنی بر پرداخت بدهی خود به وزارت نفت، که طبق بررسی‌ها و پیگیری‌های انجام شده از سوی مجلس و برخی دیگر، این سند و گواهی که ظاهراً از بانک مرکزی تاجیکستان صادر شده، اصالت نداشته است.

این نماینده مجلس شورای اسلامی افزود که بابک زنجانی تاکنون پولی بابت بدهی‌ خود به وزارت نفت، به دولت پرداخت نکرده و ادعای وی مبنی بر پرداخت این بدهی، درست نبوده است. وی گفت که پس از بررسی‌ متوجه شدیم که سند پرداخت بانک مرکزی تاجیکستان [ظاهرا] ساختگی بوده است!.


چندی پیش بابک زنجانی ‌یک گواهی از بانک مرکزی تاجیکستان ارائه کرده بود،‌ مبنی بر اینکه تمامی بدهی خود به دولت ایران را در این کشور به حساب بانک مرکزی ایران واریز کرده است. روابط عمومی بانک مرکزی نیز اعلام کرده است که بابک زنجانی وجه مورد بحث را به حساب بانک مرکزی واریز نکرده است.

*بابک زنجانی که این روزها، در گزارش های مربوط به ضعف های اداری، بکرات از او نام برده شده است متولد تهران در 21 اسفند 1349 و 43 ساله است که گفته شده است نزدیک به 64 شرکت داخلی و خارجی دارد ازجمله شرکت هواپیمایی قشم، هُلدینگ سورینت، باشگاه فوتبال راه‌آهن، First Islamic Bank مالزی، بانک «ارزش» تاجیکستان، یک موسسه‌ مالی ِ اعتباری در امارات، بخشی از سهام شرکت هواپیمایی «انور» ترکیه! و ....

ورود این مردِ مطرح روز در جمهوری اسلامی به دنیای اقتصاد ـ پول ـ از زمانی آغاز شد که سرباز وظیفه بود و مامور بانک مرکزی شده و در لباس سرباز ـ رانندگی اتومبیل نوربخش رئیس وقت بانک به او واگذار شده بود و رانندگی نوربخش و به محافل و مجالس بردن او و شنیدن صحبت ها، بابک را مشتاق بازار پول کرد و پس از پایان دوره سربازی وارد این معاملات شد و .... به گزارش خبرگزاری فارس که این مطلب از آن نقل شده است، وزیر نفت گفته است که بابک بیش از 2 میلیارد دلار بدهی به آن وزارت دارد که خود او می گوید یک میلیارد و 200 میلیون. بابک جمع دارایی هایش را 25 هزار میلیارد تومان اعلام کرده است. به اظهار اتحادیه های کارگری، دهها موسسه تجاری سازمان تامین اجتماعی به بابک واگذار شده است ولی از «مبلغ» اطلاعی در دست نیست!. سال گذشته نام بابک زنجانی و 15 شرکت زیر مسئولیت وی در لیست تحریم های اتحادیه اروپا قرار گرفت.

زادروزها

۱۷۰۹ - زادروز الیزابت روسیه امپراتریس روسیه از ۱۷۴۱ تا زمان مرگ
۱۸۰۸ - زادروز اندرو جانسون هفدهمین رئیس جمهور ایالات متحده آمریکا
۱۸۰۹ - زادروز ویلیام اوارت گلدستون سیاستمدار بریتانیایی ، چهار دوره نخست وزیر انگلیس


۱۹۱۰ - زادروز رونالد کوز اقتصاددان و نویسنده اهل بریتانیا ، برنده جایزه نوبل اقتصاد سال۱۹۹۱
۱۹۳۴ - زادروز فروغ فرخزاد شاعر ایرانی


۱۹۳۸ - زادروز جان ویت بازیگر آمریکایی
۱۹۷۲ - زادروز جود لا بازیگر، تهیه کننده و کارگردان انگلیسی


درگذشت‌ها

۷۹۵ - درگذشت آدریان یکم از پاپ‌های کلیسای کاتولیک رم
۱۸۲۵ - درگذشت ژاک لویی داوید نقاش نامدار فرانسوی و از پیشگامان سبک نئوکلاسیسیسم


۱۸۳۴ - درگذشت رابرت مالتوس استاد دانشگاه و اقتصاددان انگلیسی
۱۸۹۱ - درگذشت لئوپولد کرونکر ریاضی‌دان و منطق‌دان آلمانی
۱۹۲۴ - درگذشت کارل اشپیتلر شاعر سوئیسی ، برنده جایزه نوبل ادبیات سال ۱۹۱۹


۱۹۲۶ - درگذشت راینر ماریا ریلکه شاعر و نویسنده اتریشی
۱۹۸۶ - درگذشت آندری تارکوفسکی کارگردان و فیلم‌ساز روسی
۱۹۸۶ - درگذشت هارولد مک‌میلان نخست‌وزیر بریتانیا از سال ۱۹۵۷ تا ۱۹۶۳
۱۳۷۵ ش - درگذشت آنیک شفرازیان، بازیگر تئاتر، سینما، تلویزیون ایرانی


*****
منابع:

-پايگاه نوشيروان کيهاني زاده
-ویکی پدیای فارسی
-صفحه امروز در تاریخ در توئیتر
-راسخون