بهترین عکس نجومی سال ۲۰۱۴

خبرآنلاین: جیمز وودند با ثبت این تصویر فوق‌العاده از شفق قطبی بر فراز دریاچه‌ای یخ‎زده در ایسلند توانستن جایزه برتر رقابت‌های عکاس نجومی سال ۲۰۱۴ / ۱۳۹۳ را از آن خود کند.

در این تصویر رقص نور شمالگان را بر فراز مرداب یخ‌زده Jökulsárlón در پارک ملی Vatnajökull ایسلند می‌بینید. بازتاب شفق قطبی نیز به خاطر سطح نسبتا صاف دریاچه (ناشی از یخ‌زدگی آن) جلوه‌ای دوچندان به این چشم‌انداز بخشیده است.

شفق قطبی زمانی ایجاد می‌شود که ذرات باردار خورشیدی که طی فوران‌های تاج خورشیدی یا CMEs در فضا رها شده‎اند با میدان مغناطیسی زمین برخورد می‌کنند. هنگامی‌که این ذرات به زمین می‌رسند، به سمت قطبین مغناطیسی زمین (قطب جنوب مغناطیسی در نزدیکی قطب شمال جغرافیایی و قطب شمال مغناطیسی در نزدیکی قطب جنوب جغرافیایی) هدایت می‌شوند و به طور هم‌زمان شفق شمالی موسوم به Aurora Borealis و شفق جنوبی موسوم به Aurora Australis را ایجاد می‌کنند. برخورد این ذرات با مولکول‌های موجود در جو زمین باعث انتقال انرژی به آنها و درخشیدن مولکول‌های جو می‌شود.

رنگ شفق قطبی به این بستگی دارد که کدامیک از گازهای موجود در جو توسط ذرات خورشیدی برانگیخته می‌شوند. متداول‌ترین شفق‌های قطبی به رنگ سبز هستند که از برانگیخته شدن اتم‌های اکسیژن بالاتر از ارتفاع ۱۰۰ کیلومتری سطح زمین ایجاد می‌شوند. اما گاهی اوقات نیز ذرات باردار خورشیدی به اعماق جو نفوذ می‌کنند و با برانگیخه کردن اتم‌های نیتروژن در ارتفاعات پایین‌تر، نورهای نادرتر ارغوانی-صورتی-بنفش را ایجاد می‌کنند.

زمانی‌که خورشید به بیشینه فعالیتش در چرخه ۱۱ ساله نوسانات مغناطیسی خود می‌رسد، زیبایی و وفور شفق‌های قطبی به حد اعلای خود می‌رسد. اما این زیبایی هزینه‌هایی نیز برای بشر به دنبال دارد. با اوج گرفتن فعالیت‌های خورشیدی و رخ دادن طوفان‌های شدیدتر، خطوط هواپیمایی مجبور خواهند شد تا مسیر پروازهای قطبی خود را تغییر دهند و همچنین احتمال دارد که اغتشاشاتی در تجهیزات مخابراتی و خطوط انتقال برق ایجاد شود.

شایان ذکر است رقابت برترین عکاس نجومی سال، هر سال از سوی رصدخانه گرینویچ برگزار می‌شود.