سمنان، سرزمینی با آثار باستانی چند هزار ساله (۱)

برترین ها: اگر قصد تجربه ای متفاوت از سفر، لمس کویر، تماشای ابر، رصد ستارگان و ... را دارید، استان سمنان گزینه مناسبی است. سمنان‌ در فاصله‌ ۲۲۱ كيلومتري‌ تهران بر سر راه‌ خراسان واقع‌ شده‌ است‌.

آتشگاه‌ سمنان‌

اين‌ آتشگاه‌ در محله‌ اسفنجان‌ سمنان‌ قرار دارد. اين‌ آتشكده‌ و آتشگاه‌ به‌ دوره‌هاي‌ قبل‌ از اسلام‌ مربوط‌ است‌ و در حال‌ حاضر، خرابه‌هايي‌ از آن‌ باقي‌ مانده‌ است.

عمارت ابراهیم خان (شکارگاه ملاده )

در روستاي‌ ملاده‌ سمنان‌ دو عمارت‌ بزرگ‌ و دو طبقه‌ زيبا به‌ فاصله ‌حدودا ۵۰ متري‌ از يكديگر قرار گرفته‌اند. مصالح‌ اصلي‌ بنا از خشت‌ و آجر و نماي‌ آن‌ آجري‌ است‌. معماري‌، نوع‌ گچ‌بري‌ روي‌ ديوارهاي‌ اتاق‌ها، ايوان ها و طاق نماها و نقاشي‌هاي‌ زيبا دارد كه‌ شومينه‌هاي‌ كوچك‌، زيبايي‌ آن‌ را دو چندان‌ كرده‌ است‌. سر در اصلي‌ اين‌ ساختمان ها از جنس‌ چوب‌ است‌. بالاي‌ سردر ساختمان‌ غربي‌ سال‌ تعمير بنا را سال‌ ۱۳۱۰ هجری قمری نوشته‌اند. اين‌ بناها در سال‌ ۱۲۸۷ قمري‌ به‌ همت‌ ابراهيم‌ خان‌ حاكم‌ دو دانگه‌ و چهاردانگه‌ براي‌ سكونت‌ شخصي‌ احداث‌ شده‌اند.


برج‌ چهل‌ دختران‌

اين‌ برج‌ در خيابان‌ حكيم‌ الهي‌ سمنان‌ قرار دارد. مردم‌ سمنان‌ معتقدند برج‌ مذكور را چهل‌ دختر تارك‌ دنيا، با گل‌ و خشت‌ ساخته‌اند. تاريخ‌ بناي‌ برج‌ به‌ زمان‌ قبل‌ از اسلام‌ مربوط‌ است‌. اين‌ برج‌هشت‌ ضلعي‌ بين‌ ۱۲-۱۰ متر ارتفاع‌ دارد. ضخامت‌ ديوار تقريبا ۵۰ تا ۶۰ سانتي‌متر است‌. برج‌ مذكور به‌ دليل ‌توسعه‌ شهري‌ در داخل‌ حياط‌ مدرسه‌ قرار گرفته‌ است‌.

مسجد جامع سمنان

اين‌ مسجد در قرن‌ اول‌ هجري‌ روي‌ خرابه‌هاي‌ يك‌ آتشكده‌ بنا شده‌است‌. در حال‌ حاضر در اين‌ بنا آثاري‌ از دوره‌ مغول‌ و تيموري‌ ديده‌ مي‌شود. ايوان‌ آجري‌ بلند آن‌ در قسمت‌ غربي‌ صحن‌، در زمان ‌سلطنت‌ شاهرخ‌ تيموري‌ و به‌ همت‌ وزير خواجه‌ شمس‌ الدين‌ علي‌ باليجه‌ سمناني‌ و گنبد آن‌ بوسيله‌ خواجه‌ابوسعيد در عهد سلطنت‌ سلطان‌ سنجر احداث‌ شده‌ است‌. در قسمت‌ فوقاني‌ ايوان‌ و بر سه‌ بدنه‌ آن‌، كتيبه‌اي‌ از كاشي‌ وجود دارد. در پائين‌ اين‌ كتيبه‌ چند لوحه‌ سنگي‌ بزرگ‌ ديده‌ مي‌شود. مهم‌ترين‌ آنها دو لوح‌ مشتمل‌ بر فرمان هاي‌ پادشاه‌ صفوي‌ است‌ كه‌ براي‌ اطلاع‌ مردم‌ سمنان‌ در ايوان‌ نصب‌ شده‌است‌. شبستان‌ جنوبي‌ مسجد مشتمل‌ بر ۱۶ ستون‌ مدور در وسط‌ و هشت‌ و نيم‌ ستون‌ در طرف‌ ديوار شرقي‌ است‌ كه‌ پايه‌هاي‌ ۲۷ تاق‌ شبستان‌ را تشكيل‌ مي‌دهد. اين‌ شبستان‌ در زمان‌ ارغون‌ خان‌ و به‌ همت‌ وزيرش‌ شيخ‌علاءالدوله‌ سمناني‌ احداث‌ شده‌ و در عهد سلطنت‌ فتحعلي‌شاه‌ قاجار توسط‌ ذوالفقار سمناني‌ تعمير شده‌ است‌. در گوشه‌ شمال‌ شرقي‌ شبستان‌،منار سلجوقي‌ قرار دارد. ارتفاع‌ كنوني‌ منار از سطح‌ قاعده‌ ۲۰.۳۱ متر و از روي‌ بام‌ ۷۵.۲۵ متر و محيط‌ آن‌ ۵.۵ متر است‌. در بالاي‌ تزئينات‌ آجري‌ زيباي‌ منار كتيبه‌اي‌ به‌ خط‌ كوفي‌ و جود دارد كه‌ نام‌ ابوحرب‌ بختيار و تاريخ‌بناي‌ منار بر آن‌ نقش‌ بسته‌ است‌. تاج‌ يا كلاهك‌ منار كه‌ بصورت‌ هشت‌ ضلعي‌ است‌، مقرنس‌هاي‌ آجري‌ با پشت‌بغل‌هاي‌ كوچك‌ كاشي‌كاري‌ شده‌ به‌ رنگ‌ فيروزه‌اي‌ دارد، در اطراف‌ مأذنه‌ منار، نرده‌هاي‌ مشبك‌ چوبين‌ زيبايي‌ به‌رنگ‌ سبز نصب‌ شده ‌است‌.


جنگل ابر - شاهرود

جنگل زیبا و خوش آب و هوای «ابر» در ۴۵ کیلومتری شمال شرق شاهرود از جنگل های بکر و زیبای استان سمنان است.این جنگل در زمره جنگل های هیرکانی کشور است و به دلیل اینکه فضای جنگل را پوششی از ابر فرا می گیرد، جنگل ابر نامیده می شود.

ارتفاع زیاد جنگل از سطح دریا، پایین بودن درجه حرارت در فصل گرما، وجود چشمه سارهای فراوان و پوشش جنگلی متنوع از ویژگی های این جنگل است.


آبگرم - مهدی‌شهر

چشمه های آبگرم در ۲۱ کیلومتری شمال غرب سمنان و ۱۸ کیلومتری غرب شهرستان مهدیشهر قرار دارند. مردم از گذشته برای استفاده های درمانی و تفریحی به این چشمه ها می آمده اند و برای استفاده های درمانی استخرهایی از گذشته با عمق و ظرفیت کم در محل چشمه ها ساخته شده است.


پیغمبران

در شمال شرق شهر سمنان منطقه زیارتی و سیاحتی «پیغمبران» قرار دارد، مقبره پیغمبران در قله کوهی به همین نام در ۲۱ کیلومتری جاده اصلی تهران - مشهد در نزدیکی سمنان واقع شده است.

بر اساس اطلاعات موجود در این مقبره «سام» و «لام» از فرزندان نوح پیغمبر مدفون هستند و آب و هوای معتدل و پوشش گیاهی و جانوری منطقه، جاذبه زیارتی منطقه را به عنوان محور گردشگری آن تکمیل می کند.


شهر بسطام - شاهرود

شهر بسطام زادگاه و محل آرامگاه عارف بزرگ «بایزید بسطامی» دومین شهر نمونه گردشگری استان سمنان است که در ۶ کیلومتری شاهرود واقع شده و در مسیر جاده شاهرود- آزادشهر قرار دارد.

وجود آرمگاه بایزید بسطامی، آرامگاه عارف بزرگ شیخ ابوالحسن خرقانی، موجب شده تا همه ساله گردشگرانی از کشورهای مسلمان همسایه مانند پاکستان و کشورهای آسیای میانه از این شهر تاریخی مذهبی دیدن کنند.


جنگل دشت شاد - شاهرود

جنگل «دشت شاد» در ۱۸۰ کیلومتری شمال شرق شاهرود واقع شده است، تنوع گونه های جنگلی، طبیعت و چشم انداز زیبا از ویژگی های این منطقه به شمار می رود.


جنگل و آبشار نام نیک - شاهرود

جنگل های «نام نیک» و حسین آباد در حوزه استحفاظی شهرستان شاهرود و در آبریز شمالی استان قرار دارند. واقع شدن این منطقه در مجاورت چند منطقه نمونه دیگر بر جذابیت آن افزوده است.


زیستگاه توران - شاهرود

مجموعه «توران» از سه سمت پارک ملی، پناهگاه حیات وحش و منطقه حفاظت شده تشکیل شده است. این منطقه در قسمت جنوبی جاده تهران - مشهد و در قسمت شمال شرقی دشت کویر قرار دارد.

این منطقه پس از پناهگاه حیات وحش «نایبندان»، دومین منطقه بزرگ تحت حفاظت سازمان محیط زیست کشور است.

از نظر پوشش گیاهی این منطقه از تنوع بالایی برخوردار است و در میان گونه های جانوری آن برخی از نادرترین گونه ها مانند یوزپلنگ آسیایی، گورخر ایرانی و پرندگانی همچون زاغ بور و هوبره دیده می شود.

زیستگاه یوزپلنگ آسیایی در حال حاضر محدود به مناطق خاصی از ایران مانند توران و زیست‌کره کویر است و علاوه بر یوزپلنگ آسیایی، گورخر ایرانی به عنوان گونه جانوری نادر و زاغ بور یکی از نادرترین پرندگان جهان تنها در منطقه توران زندگی می کند.


مُجن و آبشار تنگه داستان - شاهرود

شهر «مجن» در فاصله ۳۵ کیلومتری غرب شاهرود و در منطقه ای کوهستانی واقع شده است. تنگه معروف «داستان» در فاصله ۱۰ کیلومتری شهر مجن قرار گرفته که آبشار این تنگه در زمره جاذبه های طبیعی شهرستان شاهرود محسوب می شود. پوشش گیاهی و جانوری متنوع و آب و هوای مطلوب از جاذبه های گردشگری این منطقه است.

علاوه بر این، شهر مجن به عنوان یک منطقه تاریخی در دامنه کوه های البرز با ویژگی های منحصر به فرد و معماری خاص به عنوان «ماسوله کویر» شهرت دارد به طوری که بافت قدیمی شهر در شیب ارتفاع شکل گرفته و خانه ها به گونه ای ساخته شده اند که بام هر خانه حیاط خانه ای دیگر است.

برخی این شهر را نگین سرخ فام دامنه های البرز شرقی می نامند زیرا خاک اراضی و ارتفاعات آن سرخ رنگ است و زنان مجنی همه ساله بنا بر رسمی کهن با تهیه دوغابی از گِل قرمز رنگ به تجدید نمای خانه های کاه گلی می پردازند.


خوش ییلاق - شاهرود

پناهگاه حیات وحش «خوش ییلاق» در شمال شرقی شهرستان شاهرود قرار دارد. زیستگاه های جانوری و پوشش گیاهی این منطقه بسیار متنوع است.این منطقه به دلیل وجود چشم اندازهای متفاوت طبیعی و تنوع اکوسیستمی شامل جنگل، کوهستان، مرطوب خزری، دشت خشک و بیابانی تنوع زیستی ویژه و ارزشمندی دارد و از بی‌نظیرترین پناهگاه های حیات وحش ایران است.


فرحزاد، تاش و چشمه هفت رنگ - شاهرود

فرحزاد، تاش و چشمه هفت رنگ در شهرستان شاهرود واقع شده است. چشمه هفت رنگ به دلیل تنوع رنگ آب چشمه های جاری از مواد معدنی با خواص درمانی، از دیرباز مورد توجه اهالی منطقه بوده است.


قطری - شاهرود

منطقه قطری در بخش بسطام شهرستان شاهرود و نزدیک روستای ابر واقع شده است. این منطقه از بارش سالانه نسبتا مطلوبی برخوردار است و به دلیل اقلیم معتدل و نسبتا مرطوب، پوشش گیاهی آن زیبا و چشم نواز است.


دشت آفتابگردان و شقایق های کالپوش - شاهرود

یکی از مناطق جاذب گردشگری شهرستان شاهرود دشت آفتابگردان و شقایق در منطقه کالپوش است که نمایش منحصر به فرد گل های شقایق در منطقه از بیستم اردیبهشت ماه تا پایان خرداد جلوه زیبایی به ناحیه سرسبز کالپوش می دهد و گردشگران بسیاری را به این منطقه جلب می کند.

همه ساله در همین خصوص جشنواره دشت شقایق و کشتی محلی در منطقه کالپوش برپا می شود. گل های آفتابگردان نیز که بیشتر در دشت «دانیال» تا ارتفاعات روستای «کُرنگ» می روید، در ماه های مرداد و شهریور به گل نشسته و زیبایی این منطقه را دوچندان می کند.


رضا آباد خوارتوران - شاهرود

روستای عشایر نشین «رضا آباد» از توابع بخش بیارجمند شهرستان شاهرود، در ۲۵۰ کیلومتری جنوب غربی شاهرود و ۱۲۳ کیلومتری جنوب بیارجمند واقع شده است. پرورش گوسفند و شتر و نیز بافت انواع گلیم تنها راه معیشت اهالی سخت کوش این روستای کویری است.

مهم ترین جاذبه گردشگری این منطقه وجود تپه های ماسه ای به اشکال مختلف، سیاه چادر عشایری و نقوش بافته های زنان ایل است، این روستا را تپه های رمل در بر گرفته است. پوشش گیاهی خاص منطقه از جمله جنگل های طاق و فرهنگ خاص مردم روستا، جاذبه گردشگری این روستا را دوچندان کرده است.