حوادث سیاسی و ورزش در ایران

مجله تماشاگر: تیم فوتبال کشورمان در لبنان به سر می برد که مقابل سفارت ایران اتفاق تلخی افتاد ... یک عملیات تروریستی انتحاری صورت گرفت و یک وسیله نقلیه یا مواد منفجره در حال ورود به ساختمان بود که یک اتومبیل مانع شد ... انفجار در خیابان رخ داد و مردمی بیگناه کشته شدند و رایزن فرهنگی کشورمان هم به شهادت رسید...

در ادوار گذشته عملیات های تروریستی یا فعالیت های سیاسی زیادی پیرامون فوتبال به وقوع پیوست. در این مقاله، بازی های ورزشی توأم یا آمیخته به سیاست، رفتار تروریستی، مخالفت های فرهنگی و یا حتی تظاهرات سیاسی که در ادوار گذشته رخ داده بود را با هم مرور می کنیم ...

ایران - رژیم صهیونیستی غاصب در قالب مسابقات باشگاهی

تاج سابق در فروردین سال 1349، میزبان مسابقات جام باشگاه های آسیا بود ... استقبال از رقابت ها آنقدر کم بود که مسابقه مقدماتی هم در کار نبود ... کشوری میزبان مسابقات می شد و 7-6 تیم یا حداکثر 8 تیم در مسابقات شرکت می کردند. در سال 1970، تاج میزبان رقابت ها بود ...

تاج، آنچنان که انتظار می رفت به فینال رسید. بازی تاج با هاپوئل تل آویو از رژیم اشغالگر قدس، مهمترین دیدار این تورنمنت بود... قبلا تیم مکایی تل آویو در این رقابت ها شرکت می کرد اما در سال 1970، قهرمان رژیم صهیونیستی تیم هاپوئل تل آویو بود ... تاجی ها بهره مند از حضور حجازی، قلیچ، کارگر جم، لواسانی، پورحیدری، جباری، قراب، فریدون معینی، غلامحسین مظلومی، مهدی حاج محمد، نصرالله عبداللهی، غلام وفاخواه، مسعود معینی و ... به مصاف حریف رفت. تاج در وقت اضافه با گل مسعود معینی برنده و قهرمان رقابت ها شد.

مردم به خیابان ریختند و به شادی پرداختند اما ناگهان کانال و موج شعار مردم و تشویق های ورزشی تغییر کرد و مردم شروع به حمایت از مردم مظلوم فلسطین و شعار علیه رژیم صهیونیستی غاسب کردند (با اره بریدیم سر «موشه دایان» را، عجب ... پدری بود، چه ... پدری بود) شعار معروف آن بازی بود که برخی اتفاقات سیاسی آن زمان توأم با اعتراض به نخست وزیر رژیم اشغالگر قدس «موشه دایان» را به اردیبهشت 1347 یعنی بعد از برد 2- یک تیم ملی برابر تیم ملی رژیم اشغالگر نسبت می دهند که نادرست است ... به هر حال مردم تا میدان هفتم تیر اعتراضات ضد رژیم صهیونیستی خود را ادامه دادند ... ساواک و نیروهای امنیتی غافلگیر شدند ... امیر اسدالله علم، فرد نزدیک به دربار که در آن مقطع وزیر دربار پهلوی بود گزارشی به شاه داد که در کتاب خاطراتش هم به چاپ رسیده است. او اعتراضات مردم را نشأت گرفته از تحریکات «یک مشت بچه کمونیست»! اعلام کرده است. فعالیت های سیاسی در عرصه ورزش ما، بدین شکل از آن زمان آغاز شد!

دوستانه در تولوز

روز 21 اردیبهشت سال 1357 یک دیدار دوستانه بین تیم ملی ایرانو تیم ملی فرانسه در شهر تولوز برگزار شد. در این مسابقه، فرانسه 2- یک برنده شد. 2 تیم، خود را برای حضوری شایسته در مسابقات جام جهانی 1978 آرژانتین آماده می کردند. در اردیبهشت 57 موج اعتراضات مردمی علیه رژیم شاه تازه شروع شده بود. درست چند روز بعد از حضور کارتر و زنش روزالین در کاخ سعادت آباد برای سال میلادی تازه، امام خمینی در پیام تسلیت یاسر عرفات رهبر سابق (سازمان آزادی بخش فلسطین) راجع به فوت حاج مصطفی خمینی فرمودند: تا وقتی این شاه در ایران حکومت می کند، مردم ایران مصیبت زده اند. برای انتقادم از این ادعا، به قلم مستعار احمد شیری مطلق، مقاله ای چاپ شد و با استفاده از اسناد ساواک، اطلاعاتی موهن درباره امام به چاپ رسید که عصبانیت و تهییج مراجع و طلاب قم را برانگیخت. حرکتی اعتراضی از قم شروع شد و دامنه آن به شهرهای مختلف کشیده شد و ایران درگیر انقلاب شد. در همین مقاطع دانشجویان ایرانی حاضر در فرانسه به تولوز رفته و شروع به اعتراض به رژیم حاکم بر کشور پرداخته و با پلیس به زد و خورد پرداختند.

دربی فراموش شده

قرار بود روز 17 شهریور 1357 2 تیم پرسپولیس و تاج سابق در ورزشگاه آزادی برگزار شود. مسابقات فوتبال جام باشگاه های کشور، ششمین دوره جام تخت جمشید از روز جمعه 20 مرداد به بعد تعطیل شده بود. بعد از 4 هفته تعطیلی، دوباره مسابقات فوتبال داخلی با دیدار دوستانه تیم ملی ایران و تیم ملی شوروی سابق در روز 15 شهریور آغاز شد. همه چیز تحت فشار سیاست بود. کشور به آرامش نسبی و سکونی جالب رسیده بود. جعفر شریف امامی در تابستان جایگزین جمشید آموزشگار شده بود. با آمدن شریف امامی تاریخ شمسی جای تاریخ شاهنشاهی طاغوت را گرفت. ثروت برخی از اعضای خاندان سلطنت توقیف شد. کازینوها و قمارخانه ها بسته شد (کازینوها زیر نظر بنیاد پهلوی بود و بنیاد پهلوی سال ها زیر نظر خود همین شریف امامی اداره می شد)، حقوق کارمندان دولت افزایش صعودی داشت و اعلام شد مطبوعات آزاد می شود. با این تغییرات خیابان ها تا حدود بسیاری آرام شده و همه چیز حکایت از بازگشت به شرایط عادی را داشت. ورزش نیز در حال بازگشت به وضعیت عادی بود. انجام بازی تیم های ملی ایران و شوروی سابق در همین راستا بود. پرسپولیس و تاج که تمرینات خود را برگزار کرده بودند؛ با تبلیغات بسیار آماده انجام بازی شدند.

حتی ترکیب بازی یاران 2 تیم هم پنجشنبه شب 16 شهریور ماه سال 1357 اعلام شد. پرسپولیس با ترکیب: وازگن صفریان درون دروازه، بیژن ذوالفقارنسب، جواد اله وردی، محمد پنجعلی و محمد دادگان در دفاع، محمد صادقی، علی پروین، محمد مایلی کهن در خط میانی و اسماعیل حاج رحیمی پور، خوردبین و زادمهر در خط حمله باید به مصاف تاج می رفت که با ترکیب: حجت الله خاکسار تهرانی، آندرانیک اسکندریان، حسن نظری، اصغر حاجیلو، مصطفی مسلمی، رضا نعلچگر، سعید مراغه چیان، مائین میناسیان، حسن روشن، پرویز مظلومی و ایرج دانایی فرد به میدان می آمد. روی نیمکت ذخیره پرسپولیس، حسین قراخانلو، یعقوب فاطمی مقدم، حمید درخشان، صفر ایرانپاک و علیرضا حیدری و حسین رحمتی نشسته و مرحوم محراب شاهرخی سرمربی بود و روی نیمکت تاج، حمیدملک احمدی، شاهرخ بیانی، هادی نراقی، جهانگیر کوثری، محرم عاشوری و شاهرخ مطیعی نشسته بودند و ولادیمیر جگیچ مرد یوگسلاو سرمربی بود ... اشتباه تاریخی جعفر امامی کار دستش داد. مردم که مدتی را به سکوت گذرانده بودند از روز 16 شهریور به خیابان آمده و قرار گذاشتند که روز 17 شهریور در میدان ژاله تجمع کنند...

صبح روز 17 شهریور دولت اعلام حکومت نظامی کرد. حکومت نظامی دایر گردید و کلیه فعالیت های اجتماعی از جمله بازی پرسپولیس و تاج تعطیل شد و بازی 2 تیم که قرار بود در روز 17 شهریور 57 برگزار شود تا روز 15 آبان ماه سال 1358 به تعویق افتاد، هر چند آن بازی هم به جنجال کشیده شد و در حالی که تنها 12 روز از روز تاریخی 13 آبان 58 می گذشت و سفارت آمریکا به تازگی توسط دانشجویان اشغال شده بود، دیدار 2 تیم به پایان خود نرسید و جنجال، این بازی را قطع کرد....

تحریک ضد انقلاب!

ایرج دانایی فرد در آبان سال 58 در غم از دست دادن پدر بزرگوار خود عزادار شد ... برای بزرگداشت درگذشت او، پرسپولیس و استقلال در روز 25 آبان 58 به مصاف هم رفتند و یک دیدار دوستانه بزرگداشت مقابل هم برگزار کردند. پرسپولیس از جمع نفرات سال گذشته تنها وازگن صفریان، پنجعلی، دادگان، مایلی کهن و علی پروین را داشت و خوردبین هم روی نیمکت بود و در نیمه دوم به میدان آمد. پرسپولیس با آرایش 2-1-3-4 به میدان آمد. وازگن صفریان، محمد پنجعلی، دادگان، کیان طهماسبی، حسین کاظی نژاد (مدافع) و حمید درخشان، جواد حسن زاده و محمد مایلی کهن هافبک بودند. پروین بین خط هافبک و حمله کار می کرد، علیرضا حیدری و عباس کارگر هم در خط حمله بودند... در نیمه دوم محمود خوردبین و مجیدر درزی جایگزین علیرضا حیدری و جواد حسن زاده شدند اما استقلال از جمع مردان بازی های آخر قبل از انقلاب خاکسار تهرانی، شاهین بیانی، رضا فروزانی، حاجیلو، مراغه چیان، شاهرخ بیانی و نعلچگر را حفظ کرده بود و نفراتی چون اکبر میثاقیان، محمد خضرایی در هافبک میانی و شاهرخ بیانی و نعلچگر هافبک کنار بودند و نهایتا فتح آبادی و برهان زاده در خط حمله بودند. بازی با گل دقیقه 43 به سود استقلال بود و فتح آبادی گل استقلال را زده بود اما ناگهان بازی به هم خورد. در دقیقه 75 تماشاگران در اعتراض به قضاوت هروس باغومیان یا هر مسئله دیگری به داخل میدان رفتند و بازی تعطیل شد. اتفاقات مختلف و حرف و حدیث هایی متفاوت اعلام شد. مراغه چیان اعلام کرد که ضد انقلاب باعث برهم خوردن بازی شده است. او کاپیتان تیم بود! پرسپولیسی ها در اعتراض به قضاوت داور به داخل میدان رفتند. تعطیلی این مسابقه به مسابقات فوتبال باشگاه های تهران هم سرایت کرد. مسابقات باشگاه های تهران هم به نفع این مسابقه تعطیل شد. مردمی که هنوز در هیجانات انقلاب بودند در یک مسابقات 6 هفته ای که تنها 42 دیدار از آن انجام شده بود 5 بار به داخل میدان ریخته و بازی ها را بر هم زدند، لذا برای جلوگیری از اغتشاشات و بی نظمی در جامعه انقلابی که عمر پیرزویش از یک سال نمی گذشت، مسابقات باشگاه های تهران به طور کل تعطیل شد و مسابقات سال 59 در قالب یک دوره مسابقات 112 تیمی و در قالب 14 گروه 8 تیمی برگزار شد...

باز هم تعطیلی پشت تعطیلی

اشتباه هیات فوتبال تهران دردسرساز شد. در روز 17 مهر ماه 63 پرسپولیس و پاس آماده بودند که بعد از 5 سال و 2 ماهکه از مسابقات جام شهید مهدی اسپندی می گذشت به مصاف هم بروند ... هیات فوتبال تهران محل انجام بازی 2 تیم را ورزشگاه شهید شیرودی اعلام کرد .... پرسپولیس در مسابقات تهران سال 63، 5 بار در استادیوم آزادی و یک بار در شیرودی به میدان آمد. هر 5 بار استادیوم آزادی با حضور 50 تا 65 هزار تماشاگر برگزار شد اما دیدار با پیام 35 هزار تماشاگر در شیرودی داشت. وقتی بازی با پیام 35 هزار تماشاگر داشت، قطعا بازی با پاس می توانست حداقل 60 هزار تماشاگر با خود به ورزشگاه بکشد ... هیات فوتبال تصور داشت برگزاری بازی در روز یکشنبه از تراکم حضور مردم خواهد کاست اما اینگونه نبود. حضور حداقل 50 هزار تماشاگر که در بازی پرسپولیس - پیام، 35 هزار نفر از همین موج جمعیت، شیرودی را تا آستانه انفجار پیش برده بود می توانست خطرساز شود، آنقدر جمعیت در ورزشگاه بود که برگزاری بازی غیرممکن به نظر می رسید و البته اینگونه هم بود و مسئولان بازی را تعطیل کردند. همین، خود اتفاقات غیرقانونی دیگری در پی داشت.

اتحاد سرخابی ها و تحریم جام!

استعفای 14 بازیکن بازی های آسیایی سئول، با مربیان تیم ملی و حمایت فدراسیون از مربیان باعث شد که یاران تیم های پرسپولیس و استقلال از مسابقات جام بزرگداشت هفته دفاع مقدس کنار کشیدند.

جنگ میدانی و پایان موشکباران

تماشاگران 90 دقیقه کامل با توهین به بنیاد مستضعفان، این بنیاد را ضد ورزش خواندند... بنیاد که مالک پرسپولیس در خرداد سال 1367 بود، علی پروین را از هدایت تیم فوتبال پرسپولیس کنار گذاشته و مسعود معینی را جایگزین او کردند. بازی 2 تیم روز 13 خرداد 67 برگزار شد. در حالی که تنها 2 هفته از جنگ طویل المدت و موشکباران شهر تهران که با اصابت بیش از 150 موشک طی 2 ماه و نیم در تهران اتفاق افتاده بود می گذشت، این تماشاگران در چنان وضعیتی حضور علی پروین را فریاد می کرد...

1990، تحت تاثیر جنگ نفت

اتفاقات سال های 69 و 70 در فوتبال ایران به صورت کاملی، تحت تاثیر مسائل سیاسی قرار گرفت، پیش از این در جریان جام صلح و دوستی کویت، میزبان که با تغییر رویه سیاسی خود، مماشات و صلح طلبی را جایگزین حمایت از رژیم عراق در جنگ علیه ایران ساخته بود، به انجام بازی ها و برخورد ورزشی 2 تیم ایران و عراق اهتمام ورزیده بود. کشورهایی که تازه 17-16 ماه بود که به صورت رسمی از جنگ با هم فارغ شده بودند. یاران فوتبال 2 کشور قبل از انجام بازی در مسابقات جام بین المللی صلح و دوستی، کنار هم ایستادند و بازی کردند.

تلاش کویتی های مهربان برای استقرار صلح در جامعه مثل تیری بود که به سنگ خورد چرا که تنها 9 ماه بود که صدام حسین باز هم بر اساس توهماتی واهی، مشابه انگیزه ای که براساس آن جنگ علیه ایران را استارت زد، این بار به کویت حمله کرد و با اشغال نظامی این کشور، افراد بی گناه بسیاری از جمله رئیس شورای المپیک آسیا که به تازگی تورنمنت صلح و دوستی را به راه انداخته بود به خاک و خون کشید.

جنگ با دخالت قدرت های بزرگ نظامی نوقتا به سکون رسید اما عراقی ها از شرکت در مسابقات ورزشی قاره محروم شدند و کویتی ها هم فاقد توان لازم برای شرکت در مجامع بین المللی ورزشی شدند، لذا مسابقات فوتبال بازی های آسیایی 1990 پکن دوباره گروه بندی شد و ایران به جای گروه 4 تیمی در یک گروه 3 تیمی برای مالزی و کره شمالی به مبارزه پرداخت. در گروه اول شد و طی طریق پیروزی، راه با با شکست دادن ژاپن و کره جنوبی تا فینال پیمود.

تیم ملی در فینال هم کره شمالی، حریف قدر درو مقدماتی را در ضربات پنالتی شکست داده و به عنوان قهرمانی در بازی ها رسید. بر این اساس، مسابقات فوتبال باشگاه های آسیا و جام در جام آسیا هم با حدود 9-8 ماه تاخیر در تابستان 1370 (1991) میلادی برگزار شد. استقلال در ماه هشتم و پرسپولیس در ماه دهم میلادی از سال 1991، قهرمان 2 جام باشگاهی آسیا در سال 1990 شدند. مسابقات سال 1991، 2 ماه بعد یعنی طول مدت زمان بسیار کوتاهی انجام گرفت و برای اولین بار جنگ و سیاست باعث شد که به جای یک دوره، 2 دوره از مسابقات فوتبال جام باشگاهی در آسیا و در یک سال برگزار گردد!

پرونده دهه 80 میلادی را به این سادگی نمی بندیم. اتفاقات سیاسی دیگری فوتبال ما را در دهه 80 میلادی تحت تاثیر خودش قرار داد!

کویتی ها در دوران نامردی!

حرف از جام ملت های 1980 است. آن وقت ها که کویتی ها هنوز نامرد بودند و صلح طلب نشده بودند. بحث جام ملت های 1980 است. آن وقت ها که تیم ملی فوتبال ما درگیر مسابقات جام ملت های 1980 بود و ناگهان جنگ شروع شد. بازیکنان تیم ملی در حال گلباران دروازه تیم ملی فوتبال بنگلادش بودند. بازی تازه تمام شده بود که خبر رسید عراق به ایران حمله کرده است ... روز دوم مهر، ایران با کره شمالی بازی کرده و حریف را 3-2 برد. آن روز به یاران تیم ملی خبر رسید که علی رغم حمله عراق، هنوز اتفاق خاصی نیفتاده است و بر اثر حمله عراق، کشور ما آسیب خاصی ندیده است اما طی 4 روز رسانه های کویتی چپ و راست، خبر حملات عراقی را در بوق و کرنا کرده، صحنه ای را نشان می دادند که صدام طی آن خود را سردار قادسیه می نامید. در این میان روز 6 مهر ماه باید مقابل کویتی ها می ایستادند.


طی این روزها تمرین تیم ملی فوتبال ایران خبرگیری از خانواده ها برای شنیدن خبر سلامتی آنها بود ... روزگار تلخی بود ... خبرهای تحریف شده رسانه ها و تلویزیون کویت، از علل مهم تضعیف روحیه یاران تیم ملی بود. شب بازی ایران و کویت، شایعه شد که صدام حسین اعلام کرده ارتش عراق تا چند روز دیگر در تهران است! یاران تیم ملی فوتبال با روحیه ضعیف به مصاف تیم ملی کویت رفته و برابر این حریف با نتیجه ۲- یک بازنده شدند. تاثیر سیاست و جنگ به زشت ترین شکل ممکن فوتبال ما را تحت تاثیر خود قرار داد و سرانجام هم همین مسئله باعث شکست ایران در فوتبال آسیا شد، فوتبالی که ۷ سال و نیم به آسیایی ها نباخته بود!

محرومیت ۵ دوره ای

مسابقات جوانان آسیا در سال ۱۹۸۱ میلادی در نپال برگزارت شد و ایران قدرتمند با هدایت امیر حاج رضایی و مهدی اربابی به نیمه نهایی رسید و حریف عراق شد. کشورمان برابر عراق در اعتراض به خوی تجاوزکارانه کشوری که تازه یک سال بعد ایران کشوری دیگر را مورد هجوم وحشیانه قرار داده بود در میدان حاضر نبود اما هیچ گاه تصور نمی کردیم عدم حضور در این مسابقه بازتاب هایی چنین خبرساز در فوتبال کشورمان داشته باشد! آری این استنکاف از شرکت در مسابقات باعث شد که فوتبال ایران ۵ سال از شرکت در مسابقات جوانان آسیا محروم شود، این ۵ سال محرومیت فوتبال ما را در عرصه بین المللی به شدت عقب انداخت.

حساسیت کشورهای منطقه

انقلاب اسلامی ایران کشورهای منطقه را که اکثرا پادشاهی بودند دچار هراس کرد. در مسابقات جام قائد اعظم که در اسفند ماه سال ۱۳۶۰ در پاکستان برگزار شد با قهرمانی ایران به پایان رسیداما استفاده از عکس های امام راحل (ره) و سر دادن ندای الله اکبر بعد از هر بازی باعث شد مسئولان مسابقات علیه تیم و گروه اعزامی ما موضع بگیرند و از آن زمان به بعد دستوری وضع کرده و انجام رفتارهای تظاهراتی و شعائر احساس مدارانه، استفاده از عکس نفرات خارج از مجموعه تیمی و ... در میادین فوتبال منطقه ای رسما ممنوع اعلام شد!

در سال های میانی دهه هشتاد میلادی، فیفا تصمیمی سیاسی گرفت. تصمیمی که کاملا به ضرر ایران بود. فیفا اعلام کرد کشورهای درگیر جنگ نمی توانند از مسابقات فوتبال رسمی، میزبانی کنند چرا که کشوری مثل عراق وسعتی کمتر از ایران داشت و اکثرا شهرهای مهمش درگیر جنگ با ایران می توانستند باشد ولی در ایران وضع چنین نبود و شهری مثل مشهد با فاصله بسیارش از کشور عراق این فرصت را داشت که میزبان مسابقات فوتبال تیم ملی کشورمان باشد.

آمریکایی ها نمی خواستند

به سال های دهه ۹۰ برمی گردیم، آنجا که ۶ تیم آسیا در مرحله نهایی مسابقات مقدماتی جام جهانی ۱۹۹۴ در قطر به دور هم گرد آمدند، از بد حادثه به جز ایران، عراق هم جزو ۶ تیم برتر مسابقات بود. به جز ایران که از ابتدای جنگ با عراق و شروع انقلاب با آمریکا و سیاست هایش در تضاد بود، حالا عراق هم وارد جنگ و درگیری سیاسی با آمریکا شده و در جنگ نفت مقابل آمریکا و ناوهای جنگی اش ایستاده بود. آمریکا میزبان جام جهانی ۹۴ بود و صعود احتمالی هر ۲ کشور ایران و عراق را برنمی تابید، بنابراین به گونه ای کاملا مشهود، فضای مسابقات مقدماتی جام جهانی ۹۴ در آسیا کاملا به ضرر ۲ کشور ایران و عراق بود و تحت تاثیر این فضای ناهموار، با ابزار صعود ایران و عراق مخالفت شد. مثلا در ایران با پایان محرومیت سه ستاره لایق این تیم یعنی پیوس، محرمی و کرمانی مخالفت شدو داوری ها مخالف ما بود. این ابزارها به همراه اشتباهات کشنده بهزاد غلامپور، دست به دست هم داد تا ایران ناکام باشد...

منافق های مزدور!

دیدار ایران و آمریکا در جام جهانی ۱۹۹۸ فرانسه یکی از سیاسی ترین مسابقات فوتبال تاریخ ورزش کشورمان بود. ایران و آمریکا در شرایطی که بحث گفتگوی تمدن ها و ملت ها مطرح شده و زمانی که سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا با اقرار به خطای آمریکا در دخالت های سیاسی کشورش در ایران، دل ۲ کشور را به هم نزدیک ساخته بود. یاران فوتبال ۲ کشور عکس یادگاری مشترکی با هم گرفتند و خیلی ها را به یاد مسابقات صلح و دوستی ۱۹۸۹ انداختند.ب ازی با پیروزی ۲- یک ایران به پایان رسید. رهبر انقلاب هم بعد از پیروزی بیانیه دادند. رفتار کثیف منافقین یعنی مزدورترین حزب سیاسی ۴۰ سال اخیر ایران در حمله به اهالی رسانه ها و مردم تماشاگر فوتبال ایران - آمریکا در شهر لیون همه را یاد ابتدای انقلاب اسلامی انداخت، آنجا که منافقین سیاه و پست هر کس که ظاهری مذهبی داشت را ترور می کردند... در این مقطع هم پیروزی ایران و اهتزاز پرچم ایران با نقش «الله» که مصداق حکومت اسلامی بود، آنها را به خشم آورد تا دلشان آرامشود.


حادثه شفیله

در جریان اردوی تدارکاتی ایران در انگلستان، آتش کشیدن پرچم مقدس کشورمان و انفجار یک بمب کوچک، گروه اعزامی ما را به ایران برگرداند. این اتفاق در سال ۲۰۰۴ افتاد و باعث شد از آن پس مناسبات ورزشی ایران و انگلستان مثل رابطه های سیاسی باز هم به حداقل اندازه و شکل ممکن برسد.

و سرانجام حکایت ایران - لبنان بود، حکایتی که موجب شد یاد آن اتفاقات سیاسی بیفتیم، اتفاقاتی که باعث شد سیاست در ورزش آمیخته شود و فوتبال را به یک امر سیاسی بدل سازد!