«اینستاگرام» محبوب‌ترین «پلتفرم» کسب و کار مجازی در جهان

روزنامه ایران: شبکه‌های اجتماعی و پیام‌رسان‌های موبایلی از قابلیت‌های بسیاری برخوردارند و برخی از آنها حالا دیگر به بستر مناسبی برای کسب و کارهای مجازی تبدیل شده‌اند. هرچند تعداد این کسب و کارهای مجازی و آنلاین در ایران نسبت به آمار جهانی، رقم بالایی نیست ولی همین حضور، نویدبخش آینده‌ای روشن برای کسب و کارهای مجازی، تجارت الکترونیک و خرید آنلاین در آینده‌ای نه‌چندان دور است. همان گونه که در گوشه و کنار جهان از پلتفرم‌های آنلاین گوناگون بهترین استفاده می‌شود، یکی از پیام‌رسان‌های موبایلی مؤثر در عرصه کسب و کارهای مجازی، اینستاگرام است که در ایران نیز محبوبیت بالایی دارد. این شبکه اجتماعی که به‌دنبال ناآرامی‌های اخیر به مدت چند روز در ایران فیلتر بود، دغدغه بسیاری از صاحبان مشاغل آنلاین و مجازی را به‌دنبال داشت و برخی نیز نگران از دست دادن مشتریان خود بودند.

سرانجام اینستاگرام رفع فیلتر شد ولی از آنجا که برای چنین کسب و کارهایی، اینستاگرام و تلگرام لازم و ملزوم یکدیگر هستند رفع فیلتر اینستاگرام به تنهایی چندان از دغدغه آنها کم نکرده و این گروه در کنار دیگر کاربران، چشم به راه رفع فیلتر این شبکه پیام رسان موبایلی بودند که سرانجام این اپلیکیشن نیز رفع فیلتر شد. اما محبوب‌ترین اپلیکیشن‌‌های پیام رسان موبایلی سال ۲۰۱۷ در جهان کدام شبکه‌های اجتماعی بوده‌اند و کدامیک بیشتر مورد توجه صاحبان کسب و کارهای مجازی قرار دارند؟

محبوبی به نام واتس اپ

واتس اپ با 1.3میلیارد کاربر به‌عنوان محبوب‌ترین پیام رسان موبایلی سال 2017 شناخته شده است و پس از آن، فیس بوک مسنجر با 1.2میلیارد کاربر قرار دارد. WeChatبا 938میلیون کاربر و QQ Mobile با 861میلیون کاربر نیز در جایگاه‌های بعدی جای گرفته‌اند. اینستاگرام با حدود 800میلیون کاربر و نیز اسکایپ، اسنپ چت و وایبر، دیگر شبکه‌های پیام رسان موبایلی هستند. لاین نیز از نظر تعداد کاربر در رده نهم قرار دارد. جالب است بدانید با اینکه تلگرام در ایران عنوان محبوب‌ترین شبکه اجتماعی را دارد ولی این پیام رسان موبایلی در جهان با حدود 180میلیون کاربر در جایگاه دهم جای گرفته است.

البته میزان این محبوبیت‌ها، وقتی به کل شبکه‌های اجتماعی اعم از موبایلی و غیرموبایلی بنگریم، کمی تغییر می‌کند و فیس‌بوک با ۲.۰۱میلیارد کاربر در صدر محبوب‌های جهان قرار می‌گیرد. فیسبوک با این تعداد کاربر را اگر بخواهیم با یک کشور مقایسه کنیم، باید بگوییم که از چین بزرگ‌تر خواهد بود. پس از فیس‌بوک، یوتیوب با ۱.۵میلیارد کاربر و سپس واتس اپ و فیس‌بوک مسنجر جای گرفته‌اند . WeChat و QQ Mobile نیز جایگاه‌های بعدی را به خود اختصاص داده‌اند و پس از آن اینستاگرام، Qzone، Weibo و توئیتر جای گرفته‌اند.

با وجودی که اینستاگرام پنجمین شبکه پیام رسان موبایلی محسوب می‌شود ولی وقتی به کسب و کار آنلاین در جهان نگاه می‌کنیم می‌بینیم که این شبکه، بیشترین تأثیر را در این باره داشته است. آمار مؤسسه پژوهشی e-marketerنشان می‌دهد که ماهانه بیش از 800هزار خریدار در جهان از اینستاگرام استفاده می‌کنند و برندهای معروف و معمولی جهان نیز از این پلتفرم استفاده می‌کنند تا فیلم، عکس و متن‌هایی به اشتراک بگذارند و از تبلیغات محصولات جدید یا قدیمی خود در محیطی کاملاً دیجیتال، بیشترین بهره را بگیرند. این مؤسسه پژوهشی در تازه‌ترین آمار خود آورده است که تعداد تبلیغ‌کنندگان کالا یا خدمات در اینستاگرام، ماهانه 2میلیون نفر است که رقمی قابل توجه و تأثیرگذار محسوب می‌شود.

از سوی دیگر طبق همین آمار ازآنجا که اینستاگرام روزانه ۵۰۰میلیون کاربر فعال دارد و۶۳درصد این کاربران هم ۱۳ تا ۱۷ساله هستند، بنابراین فروش محصولات در این پلتفرم، بازاری بسیار پرسود خواهد بود. همچنین ۷۲درصد کاربران این شبکه اجتماعی با دیدن پست‌های تبلیغاتی، ترغیب می‌شوند تا این محصولات را خریداری کنند.همچنین تعداد تبلیغ‌کنندگان در اینستاگرام اکنون به یک میلیون اکانت رسیده است درحالی که این رقم در سال ۲۰۱۶ حدود ۲۰۰هزار اکانت بوده است. گفتنی است که تحقیقاتe-marketer در سال ۲۰۱۵ پیش‌بینی کرده بود درآمد حاصل از تبلیغ اینستاگرام موبایلی به ۲.۸۱میلیارد دلار در سال ۲۰۱۷ می‌رسد یعنی رقمی معادل ۱۰ درصد کل درآمد فیس بوک که البته تا حدودی نیز درست از آب درآمد.

اینستاگرام محبوب امریکایی‌ها

اینستاگرام که در اکتبر ۲۰۱۰ متولد شد، سرانجام با بهای ۷۱۵میلیون دلار توسط فیس بوک خریداری شد و در حالی که در زمان خرید اینستاگرام، تعداد کل کارکنان این شبکه اجتماعی، ۱۳ نفر بود، اکنون این تعداد به ۴۰۰ نفر رسیده است. با توجه به مالکیت فیس‌بوک، این شبکه اجتماعی نیز با انجام نظرسنجی‌های متعدد، آمار جالب توجهی در زمینه فعالیت کسب و کارهای مجازی بر این پلتفرم در جهان ارائه داده است. در همین راستا، ۶۰درصد کاربران فیس‌بوک در یک نظرسنجی گفته‌اند با محصولات جدید در اینستاگرام آشنا شده‌اند، ۷۰درصد کاربران نیز عنوان کردند که حداقل یک اکانت مربوط به کسب و کارها را دنبال کرده و ۷۵درصد از آنها عنوان کردند که با دیدن پست‌های تجاری، به گونه‌ای نسبت به آن واکنش نشان داده‌اند که از آنها می‌توان به بازدید از وب سایت، خرید، پیشنهاد آن پست به یک دوست و... اشاره کرد.

اما اینستاگرام در کدام کشور بیشترین کاربر را از نظر کسب و کار آنلاین دارد؟ امریکا یکی از کشورهایی است که از ظرفیت تبلیغاتی و فروش آنلاین، بیشترین بهره را گرفته است. گفتنی است که در امریکا بیش از 85.5 میلیون کاربر اینستاگرام وجود دارد و انتظار می‌رود که این رقم تا سال 2021 از مرز 118میلیون نفر نیز بگذرد که البته بخش قابل توجهی از این کاربران نیز به تجارت روی این پلتفرم پرداخته‌اند. آمار نشان می‌دهد بیشتر جوانان و نوجوانان، کاربر این شبکه اجتماعی هستند و پس از امریکا نیز روسیه، برزیل، ترکیه و بریتانیا جزو کشورهایی هستند که از ظرفیت و پتانسیل بازار اینستاگرام بیشترین بهره را می‌برند.یکی از واقعیت‌های اینستاگرام، این است که 80درصد از کاربران حداقل یک کسب و کار را در اینستاگرام دنبال می‌کنند و دست‌کم 30درصد کاربران این شبکه اجتماعی، یک محصول را که برای نخستین بار آن را در اینستاگرام کشف کرده‌اند خریداری کرده‌اند.

مزیت‌های اینستاگرام

اما اینستاگرام چه مزیتی نسبت به سایر شبکه‌های پیام رسان موبایلی دارد که تا این حد مورد توجه فعالان کسب و کار مجازی قرار گرفته است؟ اینستاگرام به ابزارهای تحلیلی مشخصی مجهز است که می‌تواند هر پست را آنالیز کرده و حتی لایک‌ها را مورد تجزیه و تحلیل قرار دهد. این موضوع نقش مهمی در ارزیابی درست از وضعیت بازار و بازاریابی خود دارد تا اگر صاحب کسب و کار مجازی در جایی راه را خطا رفته، روش خود را تغییر بدهد.

یکی از مزیت‌های اینستاگرام نیز هشتگ‌ها هستند. هشتگ‌ها نه تنها به کاربران کمک می‌کنند تا محتوا و عکس‌های خود را دسته‌بندی کنند بلکه یکی از راهکارهای ارتقای وضعیت فروش و تجارت الکترونیک نیز محسوب می‌شوند. نتایج تحلیل e-marketer نشان می‌دهد پست‌های اینستاگرامی که حداقل یک هشتگ را با خود به‌همراه دارند، ۱۲.۶درصد بیشتر مورد توجه کاربران قرار می‌گیرند و با اینکه هر پست اینستاگرامی می‌تواند تا ۳۰ هشتگ داشته باشد، برندها و کسب و کارهای آنلاین به‌طور متوسط از حدود ۱۱ هشتگ بهره می‌گیرند تا بیشترین تأثیر را در کسب و کار خود بگذارند. با توجه به اهمیت این موضوع، هفت هشتگ از هر ۱۰ هشتگ اینستاگرام، به برندها اختصاص دارد.

یکی دیگر از پتانسیل‌های کسب و کار اینستاگرام، قابلیت Instagram Business است. افزایش تعداد کسب و کار و نیز برندهایی که از اینستاگرام استفاده می‌کنند با قابلیت پروفایل‌های Instagram Business که در ماه مه 2016 رونمایی شد، ارتباط مستقیمی دارد. تعداد کسب‌وکارهایی که دارای پروفایل تجاری Instagram Businessهستند از 1.6میلیون در سپتامبر 2016، اکنون به 8میلیون عدد رسیده است و علاوه بر برندهای بزرگ، کسب و کارهای کوچک و نوپا نیز سهم عمده‌ای از چنین پروفایل‌هایی در اینستاگرام را به خود اختصاص می‌دهند.

اما تفاوت پروفایل‌های معمولی و تجاری چیست؟ در پروفایل تجاری اطلاعات زیادتری از خود می‌توانید به اشتراک بگذارید و البته شرط لازم آن، داشتن یک صفحه فیس بوک برای آن کسب و کار است. گفتنی است که در سال 2013، تنها 11.5درصد برندها از اینستاگرام برای تبلیغ و فروش محصولات خود استفاده می‌کردند درحالی که در آن زمان، این رقم برای توئیتر 60درصد بود. البته این رقم برای توئیتر در سال 2016 به 66.6درصد و در سال 2017 به 67.2 درصد رسید پس شاهد رشد زیادی در شبکه اجتماعی توئیتر نیستیم. با وجود این برای رشد میزان استفاده برندها از اینستاگرام، کافی است نگاهی به سال 2017 بیندازیم که 70.7درصد از برندها بر بستر این پلتفرم فعالیت دارند یعنی در فاصله 2013 تا 2017 شاهد رشد حدود 7برابری حضور برندها در این پلتفرم هستیم که این، رقم قابل توجهی است.

درآمدزایی ایرانی‌ها از تلگرام

تلگرام نیز یکی از پیام رسان‌های موبایلی است که در ایران بسیار مورد توجه کاربران قرار دارد و صاحبان کسب و کارهای مجازی بر این پلتفرم فعالیت دارند. بخشی از درآمدزایی کاربران این شبکه اجتماعی به کانال‌های تلگرامی مرتبط با کسب و کارهای مجازی و همچنین کانال‌هایی بازمی‌گردد که بر حسب تعداد اعضا و اعتبار آن، به تبلیغات می‌پردازند.

آمار techrasa، مؤسسه‌ای که تنها روی موضوع استارتاپ‌ها و شبکه‌های اجتماعی و پیام رسان موبایلی تحقیق می‌کند، نشان می‌دهد کانال‌های فارسی زبان با بیش از 2میلیون کاربر می‌توانند برای هر پست تبلیغاتی بین 70 تا 125دلار درآمد کسب کنند. البته این تبلیغ تنها 2ساعت روی کانال باقی می‌ماند و اگر صاحب آگهی بخواهد بیشتر از این زمان تبلیغ کند باید دوباره هزینه آن را پرداخت کند و البته رقم آگهی، بسته به زمان نمایش آگهی متفاوت است. علاوه بر آگهی‌های تبلیغاتی، بسیاری از کانال‌ها هم در حال خرید و فروش و ارائه خدمات هستند و حتی بنا به گفته رئیس مرکز رسانه‌های دیجیتال، بیش از 9 هزار کانال تلگرامی فارسی، عملاً بنگاه‌های اقتصادی هستند. مؤسسه techrasa همچنین در گزارش خود با اشاره به اینکه اگر از ظرفیت‌های شبکه اجتماعی تلگرام بخوبی استفاده شود کاربران می‌توانند درآمدزایی مناسبی داشته باشند و حتی این رقم را23.3میلیون دلار تخمین زده، گزارش خود را با این سؤال به پایان رسانده است که آیا کانال‌های تلگرامی ایرانی توانایی درآمدزایی 23.3میلیون دلاری مورد انتظار را خواهند داشت؟