کسب و کار رانندگان اتوبوس؛ «خطر»!
گزارشی درباره درآمد رانندگان اتوبوس های مسافربری که این روزها مقصران اصلی تصادفات جاده ای معرفی می شوند.
روزنامه هفت صبح - علی هادی زاده: اخبار تصادف های سریالی اتوبوس ها را در هفته های اخیر زیاد شنیده اید. در این تصادف ها مثل تمام سوانح که یک طرف آن حمل و نقل عمومی قرار دارند، توجه زیادی به نقش راننده و البته مسئولیت های دولت می شود. معمولا راننده های این وسایل نقلیه باید همیشه در بهترین شرایط خود باشند تا بتوانند از جان مسافران خود مراقبت کنند. شرایطی که عوامل جانبی دیگر مثل وضعیت راننده، وضعیت جاده و حتی وضعیت اتوبوس تاثیر زیادی روی آن دارند. ولی سهم هرکدام از این عوامل چقدر است؟
در ایران روند استخدام راننده های اتوبوس چگونه است و به آنها چقدر حقوق می دهند؟ برای پاسخ دادن به این سوال ها به سراغ شرایط شغل رانندگی اتوبوس رفته ایم تا ببینیم چه عواملی روی بهتر و بدتر شدن شرایط یک راننده تاثیر دارند. از طرفی به سراغ شرایط کشورهای خارجی نیز رفته ایم تا ببینیم آنها چقدر با اتوبوس تصادف کرده و شرایط و وضعیت کاری رانندگان آنها چگونه است؟
اوضاع رانندگان اتوبوس در ایران چگونه است؟
برای تبدیل شدن به رانندگان حرفه ای جاده ای باید مراحل زیادی را طی کرد. اول اینکه باید دارای گواهینامه پایه دوم بوده و ۲۳ سال را تمام کرده باشید. برای این شغل مدرک تحصیلی خاصی مورد نیاز نیست و با دارا بودن حداقل مدرک تحصیلی سیکل (سوم راهنمایی) می توانید استخدام شوید. خاک خوری این کار هم به عنوان یکی از شرایط شغلی محسوب می شود. شما باید تاییدیه از یکی از شرکت های مسافربری، مبنی بر اینکه شما حداقل دوسال به عنوان مهماندار و یا همان شاگرد اتوبوس در آن شرکت مشغول به کار بوده اید را داشته باشید.
بعد از آن تازه می توانید مراحل ابتدایی برای اخذ گواهینامه را طی کرده و با شرکت در کلاس های بازآموزی و در ادامه اخذ گواهینامه پایم یکم در انجمن صنفی رانندگان بین شهری بخش مسافر عضو شوید. بعد از آن باید در کلاس های حرفه ای مخصوص رانندگان اتوبوس های بین شهری شرکت کنید و مدارک لازم برای دریافت کارت هوشمند رانندگان حرفه ای بخش مسافر که عمدتا شبیه همان مدارک گواهینامه است و فقط سوءپیشینه کیفری نیاز دارد را دریافت کنید.
بعد از اخذ کارت های حرفه ای و هوشمند رانندگان بخش مسافر، به شهرک آزمایش مراجعه و مراحل دریافت دفترچه کار با اتوبوس را طی می کنند تا نهایتا دفترچه ساعت زنی را دریافت کنند. در دفترچه قید می شود که افراد یکسال به عنوان راننده دوم می توانند مشغول به کار شوند و بعد پشت فرمان با عنوان راننده اصلی بنشینند.
حقوق راننده اتوبوس چقدر است؟
حقوق افراد در این شغل خیلی واضح نیست و بستگی به عوامل بسیاری دارد مثلا اینکه اتوبوس متعلق به شما است یا نه. در یک خط ثابت کار می کنید یا مثل اتوبوس های تورگردی هرکجا بار بخورد می روید. چند ساعت در روز کار می کنید و به کدام مقاصد می روید. ترانزیت کار می کنید یا فقط داخلی.
همه این ها باعث می شوند حقوق یک راننده متغیر باشد. ولی به صورت عمومی حقوق کسی که بین شهری کار کند و از تجربه خوبی در این زمینه برخوردار باشد و البته اتوبوس هم مال خودش نباشد حدود دو تا پنج میلیون تومان متغیر است.
سختی شغل راننده های اتوبوس چیست؟
اولین سختی این کار، مشکلات جسمی مانند آرتروز، کمردرد و... به دلیل ساعت های طولانی رانندگی است. با توجه به این حجم کاری حقوق و مزایای ناکافی و نامناسب با هزینه ها برای رانندگان درنظر گرفته شده است. همچنین عدم امنیت شغلی رانندگان قراردادی بسیاری از شرکت های اتوبوسرانی خصوصی نیز یکی دیگر از عمده مشکلات شاغلان این بخش است. موارد دیگر مثل بیمه یا شرایط مرخص گرفتن نیز همیشه داستان های خاص خود را داشته و معمولا این مزایا به راحتی در اختیار رانندگان قرار نمی گیرد.
سهم تصادف اتوبوس ها چقدر است؟
به گفته مدیرکل دفتر آمار ایمنی و ترافیک سازمان راهداری و حمل و نقل جاده ای آمار دقیقی از سهم اتوبوس ها در تصادفات جاده ای وجود ندارد. آمارهای دیگری نشان می دهند که در پنج سال گذشته تاکنون حدود یک هزار تصادف در جاده های ایران ثبت شده که حداقل یک سوی آن یک اتوبوس بوده است. از ابتدای همین امسال تاکنون نیز سهم اتوبوس ها از تصادفات 44 تصادف بوده. علاوه بر این از سال 91 تاکنون نیز سال 92 با ثبت 207 تصادف برای اتوبوس ها پرحادثه ترین سال ثبت شده است.
آمارهای دیگر حاکی از این مسئله هستند که در ایران بیش از ۲۰ هزار اتوبوس تردد می کند که همه آنها دارای کارت هوشمند ناوگان هستند و رییس پلیس راهور هم در اظهاراتی از سهم ۷۰ درصدی اتوبوس ها در کشته های تصادفات خبر داده است.
اوضاع رانندگان اتوبوس در خارج چگونه است؟
در بیشتر کشورهای خارجی رانندگان باید حداقل مدرک فارغ التحصیلی از دبیرستان و یا همان دیپلم خودمان را داشته باشند. رانندگان اتوبوس معمولا بین یک تا سه ماه در یک محیط ایمن مثل شهرک های رانندگی انواع تکنیک ها و روش های رانندگی را یاد خواهندگرفت. بعد از آن در جاده های خلوت به کارگرفته می شوند و معمولا کنار دست یک راننده باتجربه می نشینند تا کاملا با شرایط رانندگی بین شهری آشنا شوند.
راننده ها می توانند طی این دوره مدرک CDL خود را نیز بگیرند. مدرکی تقریبا معادل همان گواهینامه پایه یک خودمان. این گواهینامه نیز درجه های خاص خود را دارد که هرکدام تمرین ها و آزمون های جداگانه ای دارند. بیشتر شرکت ها راننده ها را از سن 18 سالگی استخدام می کنند ولی در بعضی کشورها شما باید حداقل 21 سال سن داشته باشید. از این راننده ها به صورت دوره ای و رندوم تست های اعتیاد به مواد مخدر و الکل نیز گرفته می شود و شرکت ها در این زمینه بسیار سختگیری می کنند.
حقوق راننده های خارجی چقدر است؟
میانگین درآمد راننده اتوبوس ها در خارج از کشور نیز مثل داخل ایران متغیرهای زیادی دارد. در کشورهای توسعه یافته دنیا درآمد این کار در حوزه دولتی و بیمارستانی حدود ۳۲ هزار دلار در سال است. اگر به سراغ سرویس مدارس بروید حقوق شما ره ۳۱ هزار دلار در سال کاهش پیدا خواهدکرد.
در زمینه اتوبوس های بین شهری که حوزه مدنظر ماست میانگین درآمد به 26 هزار دلار در سال می رسد. این در حالی است که حقوق یک حسابدار معمولا حدود 40 هزار دلار در سال بوده و اگر برنامه نویسی کنید شاید بیش از 60 هزار دلار در سال درآمد داشته باشید. البته با توجه به حداقل مدرک و ساعت کاری نرمال این کار این رقم اعلام شده است. داشتن مهارت های خاص مثل گواهینامه های امنیتی و یا تجربه بالا ممکن است حقوق را تا 36 هزار دلار برای یک راننده بین شهری نیز افزایش دهد.
راننده های خارجی چه سختی هایی دارند؟
از لحاظ سختی در حقیقت خیلی فرق بین راننده های خارجی و ایرانی نیست ولی به خاطر وجود قوانین سخت گیرانه اتوبوس هایی که در بین شهرهای مختلف در کشورهای خارجی تردد می کنند از استانداردهای ایمنی و راحتی بالایی برخوردار بوده و به همین خاطر کمتر به راننده آسیب می رسانند. به علاوه حدود ۴۵ تا ۵۶ درصد از راننده ها از خدمات بیمه ای برای سلامت عمومی و دندان پزشکی بهره برده و حدود ۴۰ درصد نیز برای مخارج چشم پزشکی کمک مالی دریافت می کنند. طبق آخرین نظرسنجی ها تقریبا بیش از ۷۰ درصد راننده های بین شهری در کشورهای توسعه یافته از شغل خود رضایت دارند.
سهم تصادف اتوبوس ها چقدر است؟
طبق قوانین رانندگی در اتحادیه اروپا حداکثر سرعت برای اتوبوس های بین شهری ۸۰ کیلومتر بر ساعت است و تنها رانندگانی می توانند سرعت خود را به ۱۰۰ کیلومتر برسانند که شروط لازم از جمله گواهینامه مخصوص به این کار را دریافت کرده باشند.
از طرفی وضعیت ایمنی راه ها و جاده های کشورهای توسعه یافته بسیار بهتر از ایران است. به طوری که متوسط آمار تلفات جهان یک درصد اما کشور ایران ۱.۵ درصد است. در کشورهای اروپایی سهم اتوبوس در کشته شدن افراد در تصادفات جاده ای حدود ۰.۶ درصد است.
در سال 2013 در مجموع 48 هزار تصادف اتوبوس در اروپا ثبت شده است که از این میان تنها حدود 18 هزار تصادف موجب زخمی شدن فرد شده و از طرفی تنها 310 تصادف منجر به مرگ کسی شده است. این آمار در مقابل آمارهای داخلی بسیار کم بوده و حکایت از اوضاع خراب جاده های ایران دارد. در این میان سهم اتوبوس های بین شهری حدود 18 درصد، سهم اتوبوس های ترانزیتی و مدرسه ای 41 درصد و دیگر اتوبوس ها مثل اتوبوس حمل و نقل کارکنان و غیره حدود 33 درصد بوده است.
پ
برای دسترسی سریع به تازه‌ترین اخبار و تحلیل رویدادهای ایران و جهان
اپلیکیشن برترین ها
را نصب کنید.
نظر کاربران
باسلام خدمت همه هموطنان عزیزوخداشناسم
من همه سایت هاروسرمیزنم ومطالعه میکنم ولی همه سایت هاهمه جاپراز بی عدالتی هست توروخدامدیریتهای کشورمون رودرست کنیدتاکی ماجوانهابایدحسرت کشورهای دیگه روبخوریم اگه کسی هست که این نوشته هارومیخونه ازدستش کاری برمیادانجام بده هرجاکه پامیزاریم اول بایدآشناداشته باشی وگرنه الافی بیایددست به دست هم بدیدمیهن خودمون روآبادکنیم کجارفت اون شعارهای انقلابی چرابهش عمل نمیکنیدتاکسی میزمدیریت میبینه خداروفراموش میکنه اول خد