حمله اسپانیایی ها به بازار فست فود ایران

روزنامه هفت صبح: برند ۳۰ ساله خارجی آماده ورود و عرضه پیتزا در کشور است. بلومبرگ منبع اصلی خبر است؛ آنها ادعا کرده اند که یک برند مشهور پیتزای اسپانیایی قرار است به زودی روانه ایران شود. اگر سرنخ خبر را بگیرید و جلوتر بروید، توجه می شوید کار خیلی جدی تر از یک «به زودی» ساده است. کار تقریبا تمام شده و کارها طبق برنامه از پیش تعیین شده با سرعتی زیاد در حال پیشرفت است اما چرا بازار پیتزا و فست فود ایران تا این اندازه برای یک برند بزرگ جهانی محبوبیت دارد؟

این صنعت تا همین 10 سال پیش پیشرفت چندانی نداشت و تنها بعضی کارخانه ها در تولید مواد اولیه فعالیت می کردند اما با واردات تجهیزات و احداث آشپزخانه ها و رستوران های مختلف فست فود کم کم به صنعتی پولساز در کشور تبدیل شد. براساس آخرین بررسی های رسمی مرکز آمار ایران حدود 47.4 درصد افراد 18 ساله و بیشتر شهری می گویند فست فود مصرف کرده اند. این در حالی است که از این افراد 18.7 درصد یک بار و 2.6 درصد بیش از پنج بار در ماه فست فود مصرف می کنند.

آمار بانک مرکزی نیز نشان می دهد در ایران خانواده های یک نفره، سالانه ۵۱۱ هزار تومان برای رستوران رفتن، هزینه می کنند و خانواده های سه نفره، ۷۳۷ هزار تومان هزینه شان می شود.

براساس آمار بانک مرکزی کم درآمدترین قشر جامعه سالانه ۳۵ هزار تومان برای رستوران و هتل هزینه می کنند و طبقه متوسط جامعه نیز کمتر از ۵۰۰ هزار تومان در سال صرف هزینه های رستوران و هتل می کنند اما رستوران و فست فود بین خانواده های ثروتمند ایرانی هزینه های بالایی را به خود اختصاص داده است؛ به شکلی که به طور متوسط سالانه بین ۹۰۰ هزار تومان تا سه میلیون تومان برای رستوران رفتن خرج می کنند.

اگر هزینه طرفداران رستوران و فست فود ایرانی را با هزینه های این موضوع در آمریکا مقایسه کنیم با نهایت تعجب مشاهده می کنیم در ایران به مراتب بیشتر از آمریکا برای غذاهای خارج از خانه هزینه می شود. طبق آخرین آمار بانک مرکزی، ایرانی ها سالانه بیش از 11 هزار میلیارد تومان برای غذاهای آماده مصرف می کنند.

تا پایان سال ۹۰ هر خانوار ایرانی سالانه ۳۸۰ هزار تومان صرف خرید فست فود می کردند. شاخص بهای گروه غذاها و خوراکی های آماده و آشامیدنی ها در سال ۹۱ نسبت به سال ۹۰ معادل ۳۹.۷ درصد بیشتر شد. با در نظر گرفتن هزینه متوسطی که خانواده های ایرانی برای رستوران و هتل می پردازند و محاسبه میزان تورم و سایر هزینه های مربوط به واردات مواد اولیه و چیزهایی از این دست می توان نتیجه گرفت که در حال حاضر ایرانی ها سالانه حدود ۱۶.۳ هزار میلیارد تومان برای فست فود هزینه می کنند.

این درحالی است که هر آمریکایی سالانه به طور متوسط حدود 300 دلار برای خرید فست فود هزینه می کند و هر کانادایی سالانه 197 دلار برای خرید فست فود پول کنار می گذارد. بخش زیادی از جمعیت سوئد با رستوران زنجیره ای مک دونالد آشنا هستند. این رستوران آمریکایی 28 درصد بازار فست فود سوئد را دارد و هر سوئدی سالانه حدود 180 دلار برای خرید فست فود هزینه می کند.

فست فودها چقدر سودآور هستند؟

برای راه اندازی یک ساندویچی خیلی معمولی به چیزی در دود ۶۰ تا ۷۰ میلیون تومان سرمایه اولیه نیاز دارد؛ البته اجاره مغازه بستگی به متراژ و محل آن دارد ولی به طور متوسط بین ۳۰ تا ۴۰ میلیون تومان رهن و ۱.۵ تا ۳ میلیون تومان اجاره نیاز است. برای تهیه یخچال، فر و سایر وسایل و همچنین تزیینات داخل مغازه نیز ۱۵ تا ۲۰ میلیون تومان نیاز است. تهیه مواد اولیه نیز که معمولا به صورت هفتگی خرید می شود نیز هفته ای یک تا دو میلیون خرج بر می دارد. هزینه انرژی هم حداقل ماهی یک میلیون تومان می شود که به آن حقوق حداقل یک کارگر با حقوق حداقل یک میلیون و ۱۰۰ هزار تومان در ماه را باید اضافه کرد.

فرض کنید یک مغازه ساندویچی ۱۰۰ ساندویچ در روز به فروش برساند و قیمت میانگین ساندویچ ها شش هزار تومان باشد. بنابراین درآمد روزانه آن ششصد هزار تومان می شود و اگر ۳۶۵ روز سال را کار کند درآمد سالیانه این واحد می شود حدود ۲۰۰ میلیون تومان، حال باید هزینه ها را از این مبلغ کم کنیم.

هزینه مواد اولیه در ماه هشت میلیون تومان و در سال 96 میلیون تومان، هزینه نیروی انسانی (دو نفر) هر یک در ماه حداقل یک میلیون تومان و در سال 24 میلیون تومان، هزینه انرژی در ماه یک میلیون تومان و در سال 12 میلیون تومان، اجاره بها مغازه به طور میانگین دو میلیون تومان در ماه و در سال 24 میلیون تومان، حقوق مدیریت دو میلیون تومان در ما ه و 24 میلیون تومان در سال درنظر گرفته شده است. بنابراین کل هزینه سالانه حدود 175 میلیون تومان می شود. پس سود خالص این ساندویچی حدود 40 میلیون تومان در سال می شود که با توجه به سرمایه گذاری اولیه به مبلغ 70 میلیون تومان در مدت قریب به یک سال و نیم این میزان به جیب شما بر می گردید.

اسپانیایی ها چه می خواهند؟

شاید به خاطر همین بازار بزرگ است که شرکت اسپانیایی قصد دارد پا پیش بگذارد و در ایران شعبه بزند. این شرکت مادریدی ادعا می کند بزرگترین شرکت فروش پتیزا در خارج از آمریکا هستند و علاوه بر ایران به دنبال توسعه بازار خود در انگلیس هستند. آنها می گویند سالانه ۶۰ میلیون پیتزا به فروش می رسانند.

فست فود زنجیره ای Telepizza کار خود را از اسپانیا شروع کرد. این شرکت در سال 1987 در مادرید اسپانیا متولد شد و بعد از رشد قابل توجه در این شهر به سراغ دیگر کشورهای اسپانیایی زبان رفت. این شرکت بعد از توسعه و بین المللی شدن کارخانه های زیادی در اروپا راه اندازی کرد ولی بعد از مدتی سیاست خود را عوض کرد و با راه اندازی یک کارخانه بسیار بزرگ در شهر مادرید به تولید نان پیتزا برای فروشگاه ها پرداخت.

طبق آخرین آمار ارائه شده، بیشترین سود این شرکت از پیتزاهای تحویل داده شده در اسپانیا حدود ۳۸ درصد است. بعد از آن فروش پیتزا در سطح بین الملل با ۲۹ درصد بیشترین سود را نصیب آن می کند. فروش پیتزا در فروشگاه های این شرکت در خود اسپانیا نیز با ۲۷ درصد در رتبه بعدی قرار می گیرد و در مجموع می توان گفت Telepizza بیشتر از آنکه مانند مک دونالد تمرکز خود را روی سطح بین الملل گذاشته باشد به خود اسپانیا علاقه دارد و حدود ۷۰ درصد سود خود را از این راه به دست می آورد.

این شرکت اکنون بیش از 1200 شعبه در سرتاسر دنیا دارد که حدود 60 درصد آنها در خود اسپانیا و 40 درصدشان در خارج از اسپانیا قرار دارند. کشورهایی مثل پرتغال، شیلی، پرو، لهستان، آمریکای مرکزی، امارات، کلمبیا و غیره.

به تازگی این شرکت قصد دارد حوزه آسیا را هدف قرار داده و وارد کشورهای بزرگتر و مطرح تری شود. در ادامه این سیاست به تازگی Telepizza وارد روسیه و انگلستان شده است و در مرحله بعدی قرار است وارد دو کشور ایران و عربستان شود. این شرکت طبق برنامه خود قرار است ۲۰۰ شعبه در عرض ۱۰ سال در ایران راه اندازی کند.

در بیشتر این کشورها Telepizza با یک استراتژی خاص وارد عمل شده است. این شرکت با خریداری یکی از مطرح ترین برندهای فروش فست فود در هر کشور وارد شده و با سرعت صاحب شعبات زیادی در سرتاسر هر کشور شده است. طبق ارزیابی موسسه IPO، Telepizza ارزشی در حدود 600 میلیون دلار دارد. بری اینکه کوچکی این عدد دستتان بیاید به ارزش چند شرکت دیگر که توسط همین موسسه ارزیابی شدهاند می پردازیم.

مثلا شرکت UBER که به عنوان تاکسی اینترنتی معروف دنیا شناخته می شود ارزشی حدود 68 میلیارد دلار دارد. یا نرم افزار Spotify که مخصوص علاقه مندان به موسیقی است حدود 13 میلیارد دلار ارزش دارد. به نظر می رسد این شرکت اسپانیایی فاصله زیادی تا رسیدن به بقیه شرکت های بزرگ دنیا در پیش دارد.