وقتی سن یک عدد است نه ملاک

هفته نامه جامعه پویا: این روزها دیگر درخشش کارآفرینان جوان در عرصه فناوری اتفاق تازه ای محسوب نمی شود. «بیل گیتس» ۲۰ ساله با تاسیس شرکت مایکروسافت و «استیو جابز» ۲۱ ساله با بنیان گذاشتن شرکت اپل و «مارک زاکربرگ» ۲۰ ساله با افتتاح وب گاه شبکه اجتماعی فیس بوک از سرشناس ترین قطب های عرصه فناوری و دانش به شمار می روند که همگی کار خود را در عنفوان جوانی آغاز کردند؛ اما با وجود آنکه اغلب این افراد در جوانی موفق شدند با نوآوری های شان استانداردهای جهان فناوری اطلاعات و تجارت را دگرگون کنند.

امروز همچنان شاهد تغییرات تازه ای در سن مدیران هستیم تا جایی که با ردیابی سن مدیران و کارآفرینان جوان گاه با کاهشی 10 ساله مواجه می شویم؛ یعنی اگر مارک زاکربرگ در 20 سالگی سازوکار شبکه اجتماعی فیس بوک را به دست گرفت و به عنوان جوان ترین میلیاردی که ثروتش را از درآمد و داشته خود کسب کرده، شناخته شد، مدیران امروز پس از گذشت حدود 13 سال دچار تغییر سنی دیگر شدند و در 10 سالگی مدیریت شرکت و کسب و کار خود را آغاز می کنند. بدون شک چنین تغییراتی چه در حدود یکی دو دهه قبل و چه امروز بدون علت رخ نداده است و سرنخ های آن را باید در تغییرات سترگ قرن بیست و یکم جستجو کرد.

روند تحول سن کارآفرینان

چند عامل مهم در تغییر سن نسل تازه مدیران نقش اساسی ایفا می کند. عده ای از تبارشناسان نسل های مختلف انسان مدرن را با نسبت تحولات دانش و فناوری در سه طبقه مشخص تقسیم بندی می کنند. بر اساس این تقسیم بندی، انسان مدرن به ترتیب سن در سه طبقه نسل ایکس (X)، نسل وای (Y) و نسل زد (Z) قرار می گیرد.

اصطلاح نسل «ایکس» از سوی نویسنده و هنرمند کانادایی به نام «داگلاس کپلند» در نخستین رمان او با همین عنوان (نسل X) مطرح شد و رفته رفت6ه رواج پیدا کرد؛ این اصطلاح به نسلی می پردازد که بعد از اتمام انفجار جمعیت در سال های پس از جنگ جهانی دوم و قبل از نسل «وای» زاده شدند.

غالب جمعیت شناسان متفق القول اند که تولد نسل ایکس اوایل دهه ۶۰ میلادی آغاز شد و اوایل دهه ۸۰ به پایان رسید. مهم ترین ویژگی این نسل توانایی برقراری ارتباط با جامعه اطراف شان عنوان می شود. نسل بعدی که نسل «وای» نام دارد، بر اساس اتفاق نظر کارشناسان اواخر دهه ۷۰ میلادی یا اوایل دهه ۸۰ آغاز شده و در سال های نخستین قرن ۲۱ به پایان رسیده است. مهم ترین ویژگی این نسل که افرادی مانند مارک زاکربرگ به آن تعلق دارند، میزان وابستگی و تسلط شان به فناوری دیجیتال است. این نسل به عنوان اولین نسلی شناخته می شود که والدین شان در جوانی از آنها کمک می گیرند و این برتری در زمینه تخصص آنها در فناوری بروز می یابد.

اما آنچه موجب کاهش سن مدیران تا مرز بین کودکی و نوجوانی شده، تغییر نسلی است که از آن با عنوان نسل «زد» یاد می کنند. این نسل زاده اوایل قرن ۲۱ تا امروز هستند و در تمام عمر خود از ابتدای تولد با ارتباطات و رسانه های دیجیتال درگیر بوده اند. نسل مرده از وقتی چشم به جهان گشودند در اطراف خود به طور گسترده ای با فناوری های پیشرفته ای نظیر وب، شبکه های اجتماعی و پیام رسان ها مواجه بودند و در واقع از آنها با عنوان شهروندان دیجیتال یاد می شود؛ البته این تغییر نسل به تنهایی نمی تواند یک نوجوان ۱۰، ۱۱ ساله را در جایگاه و موقعیت مدیر یک شرکت بزرگ قرار دهد و برای چنین جهشی به عوامل بیشتری نیاز است.

عامل بعدی این جهش باز هم در دل فناوری پنهان است. جهان فناوری سازوکار کسب و کارهای نوپا را تغییر داده و موجب پا گرفتن تجارت های توسعه پذیر بر بستر اینترنت با بودجه کم و درآمد بالا شده است. بنابراین رشد استارتاپ ها در سال های اخیر امکانی فراهم آورده که گاه از پشت کامپیوتر خانگی و با بودجه ای ناچیز می توان مدیریت شرکتی پول ساز را بر عهده گرفت.

این روزها بسیاری از انواع نرم افزارها از جمله اپلیکیشن های موبایلی جزء همین کسب و کارها محسوب می شوند. کودکانی که این روزها در جایگاه مدیریت نشسته اند نشان دادند که در مسیر استعداد، سن نمی تواند هیچ گونه محدودیتی ایجاد کند.

از میز مدرسه تا میز مدیریت

«شابهم بانرجی» ۱۴ ساله از شهر سانتاکلارای کالیفرنیا یکی از مبتکران کم سن و سال است. پس از آنکه گوگل امکان خواندن را برای افراد نابینا فراهم کرد. این پسر نوجوان در سال ۲۰۱۴ یعنی در ۱۲ سالگی، موفق به خلق پرینتر بریلی به نام «بریگو» شد؛ چاپگر کم هزینه شابهم با استفاده از قطعات لگو ساخته شده است.

این پسر نوجوان پس از ساخت این چاپگر بازخوردهای مثبت فراوانی دریافت کرد و از آن زمان سفرهای خود را برای به نمایش گذاشتن اختراعش در سراسر ایالات متحده آغاز کرد. در نمایشگاه آفرینشگران کاخ سفید در تابستان ۲۰۱۴، وقتی شرکت اینتل تصمیم گرفت روی چاپگر «مریکو» سرمایه گذاری کند، شابهم به عنوان جوان ترین کارآفرینی تبدیل شد که از او حمایت مالی شده است.

دیگر کارآفرین کم سن و سال و مطرح این روزها «سروش قدسی» نام دارد؛ او که در شهر «واترلو»، رد جنوب استان «آنتاریو» کانادا زندگی می کند تا ۹ سالگی کدنویسی را از طریق اینترنت آموخته و در حال حاضر در ۱۴ سالگی مدیریت استارتاپ شخصی خود یعنی «Slik» را بر عهده دارد. «Slik»، یک پایگاه داده از استارتاپ هاست که به کاربران اجازه می دهد بر اساس معیارهایی از قبیل حوزه فعالیت، دفعات و مراحل جذب سرمایه، تعداد کارمندان، میزان بازدید از صفحات و ... استارتاپ های مورد نظر را جستجو کند. مدیریت این استارتاپ دومین تجربه مدیریتی سروش در چهار استارتاپی است که او تاکنون در آنها مشغول به کار بوده است.

« روهان اگراوال » از اهالی شهر کوپرتینوی کالیفرنیا دیگر کارآفرین جوان و مطرح این روزهاست. روهان نیز مانند بسیاری از نوجوانان نخبه امروز کدنویسی را به صورت خودآموخته و از طریق اینترنت آن هم در ۱۲ سالگی فرا گرفته است. او که فعالیت خود را در عرصه رباتیک با کارآموزی در سامانه «OLogic» آغاز کرد، این روزها در ۱۵ سالگی مدیریت شرکتی را که خودش بنیان گذاشته بر عهده دارد. این شرکت «Aleplile» نام دارد، یک شرکت مشاوره تخصصی در زمینه رباتیک، طراحی وب و بردهای مدار چاپی است.

نوجوان مبتکر بعدی «بروک مارتین» ۱۵ ساله از اهالی اسپوکین واشنگتن است. او در ۱۲ سالگی با اختراع خود به نام «ICPooch»، در شوی تلویزیونی «Shark Tank» شرکت کرد و داوران را تحت تاثیر قرار داد. دستگاه این دختر جوان وسیله درمانگری برای حیوانات خانگی است. بروک که اکنون مدیریت شرکت خود را بر عهده دارد، اقدام به توسعه فناوری خود برای مراقبت از سالمندان کرده است.

«جردن کیسی» نوجوان ۱۶ ساله ای از اهالی واترفورد ایرلند است که در حال حاضر مدیریت شرکت شخصی خود به نام «کیسی گیمز» را بر عهده دارد. نبوغ این نوجوان در ۹ سالگی زمانی که به صورت خود آموخته برنامه نویسی را یاد گرفت، شکوفا شد و اکنون در شرکت شخصی خود به توسعه بازی های مخصوص تلفن همراه می پردازد. او همچنین مدیریت سایت «Eventzy» را به طور هم زمان از سال ۲۰۱۴ بر عهده دارد.

« بن پاسترنک » ۱۷ ساله از سیدنی استرالیا، دیگر کارآفرین جوانی است که به عنوان معدود نوجوانانی که شرکت های گوگل و فیس بوک از آنها استقبال کرده اند، شناخته می شود؛ او پس از خلق بازی «Impossible Rsuh» موفق شد. در شش هفته ۵۰ هزار دانلود بگیرد و از طرف شرکت های گوگل و اپل برای بازدید از این شرکت ها دعوت شد.

«اریک فینمن»، کارآفرین ۱۷ ساله اهل سانفرانسیسکوی کالیفرنیا از جمله کارآفرینان نوجوانی است که در مصاحبه های خود همواره اعلام می کند هرگز فرزندانش را به مدرسه نخواهد فرستاد. او در ۱۵ سالگی موفق شد صد دلار سرمایه خود را به صد هزار دلار افزایش دهد و با این پول برنامه آموزشی آنلاین «Botangle» راه اندازی کند.