رازهای سرخ آبی ۳۰۹۰

هفته نامه مثلث: موضوع جذاب اسپانسر همواره یکی از دغدغه های مهم برای مدیران باشگاه های پرطرفدار فوتبال ایران بوده است؛ استقلال، پرسپولیس و تراکتورسازی در فصل جاری به دنبال اسپانسرهایی بودند که از طریق آن اداره امور باشگاه برای شان هموارتر شود تا بتوانند بهتر از قبل از عهده هزینه های شان برآیند.

این باشگاه ها و البته سایر باشگاه ها که در فصول اخیر نتوانسته اند از منابع درآمدی همچون تبلیغات دور زمین و حق پخش به طور کامل سود ببرند در فصل جاری اقدام به جذب اسپانسر و شراکت در بحث سامانه هواداری کردند که از این نظر 3 باشگاه تراکتور و پرسپولیس و استقلال تا حد زیادی توانسته اند منابع مالی مدنظرشان را از طریق مشارکت هواداران خود جذب کنند.

به طور مثال پرسپولیس و استقلال در فصل گذشته حدود ۳۰ میلیارد تومان توانستند از شراکت سه جانبه این سامانه، هواداران و باشگاه وارد صندوق باشگاه کنند. با این حال اتفاق عجیب در فصل جاری ورود عجیب سازمان لیگ به این بخش و حضور سامانه ۳۰۴۰ بود ه باعث شد این سه باشگاه با مشکل جدی مواجه شوند. این در حالی بود که مدیران باشگاه ها پیش از این اعلام کرده بودند سامانه اسپانسری و حمایتی آنها در فصل ۳۰۹۰ خواهدبود.

با این حال سازمان لیگ در اقدامی عجیب اقدام به راه اندازی این سامانه جدید و تحت پوشش گرفتن اخبار و حواشی تیم های لیگ برتری کرد و در دیدار پرسپولیس برابر فولاد نیز به شدت به تبلیغ آن پرداخت. امری که موجب ناراحتی و عصبانیت مسئولان تیم های لیگ برتری شد. چرا که آنها از منبع درآمدی این سامانه تحت قرارداد با سازمان لیگ منبع درآمد نداشتند و سود آن به باشگاه تعلق نمی گرفت.

در تمام باشگاه های حرفه ای دنیا مدیران اقتصادی حساب ویژه ای روی منابع درآمدی اعم از فروش پیراهن، بلیت فروشی، حق پخش تلویزیونی، تبلیغات محیطی و... می کنند. با این حال در ایر ان با توجه به عدم توجه به کپی رایت و دولتی بودن باشگاه ها بیشتر این منابع غیرقابل دسترسی هستند. با این حال با توجه به روی برگرداندن ارگا های خصوصی به اسپانسرینگ تیم های ورزشی که باعث شده اغلب تیم ها با مشکلات مالی مواجه شوند، پرسپولیس، استقلال و تراکتورسازی توانستند در طرحی پولساز شراکت سامانه ای به همراه همراه اول راه بیندازند که البته اقدام عجیب سازمان لیگ شرایط را برای آنها با مشکل همراه کرد، هرچند این بحران خیلی زود حل شد.

مشکلات مالی فوتبال ایران

فوتبال ایران مدت هاست که با مشکلات مالی رو به رو است و باشگاه های ایرانی به سختی از پس هزینه های خود بر می آیند و دقیقا به همین دلیل است که تقریبا تمام باشگاه ها هر سال بدهی های زیادی را به جای می گذارند و بازیکنان و مربیان آنها به کمیته انضباطی فدراسیون فوتبال و البته فیفا بیشتر می شود و هیچ کس هم نمی تواند راه حلی برای آن پیدا کند.

اما مشکلات مالی باشگاه های ایرانی دلایل مشخص دارد که سازمان لیگ سال هاست موفق نشده آنها را حل کند. عجیب ترین نکته این است که فوتبال ایران در حال حاضر بدون فروش حق پخش تلویزیونی اداره می شود و صدا و سیما حاضر نیست قراردادی را با فدراسیون فوتبال و سازمان لیگ امضا کند تا باشگاه ها به حقوق شان برسند. از طرف دیگر قرارداد سازمان لیگ با شرکت ایران نوین برای فورش تبلیغات محیطی دور زمینه هم هرگز موفق نبود چرا که این شرکت به بخش مهمی از تعهدات خود عمل نکرده است.

در این شرایط سامانه هواداری ۳۰۹۰ از طریق همکاری با اپراتور همراه اول دست به کاری بزرگ زده است و با طراحی یک سیستم درست و قابل اطمینان موفق شده حمایت های مالی هواداران را جمع کند و به باشگاه هایی مثل استقلال، پرسپولیس و تراکتورسازی کمک کند و خود نیز سود هنگفتی ببرد.

در این سیستم طرفداران استقلال، پرسپولیس و تراکتورسازی در ازای پرداخت مبالغی به این سامانه خدمات پیامکی دریافت می کند و در این بین سود قابل توجهی به این 3 باشگاه می رسد. بدنیست که بدانید پرسپولیس به عنوان پرهوادارترین تیم ایران فصل گذشته حدود 30 میلیارد تومان از 3090 پول دریافت کرد و به همین دلیل هم بود که قرمزهای تهران هرگز مشکل مالی احساس نکردند و بازیکناناین تیم با رضایت کامل فصل را به پایان بردند. اما استقلال به عنوان دومین پرطرفدار ایران هم فصل گذشته 20 میلیارد تومان از این سامانه پیامکی پول دریافت کرد و مساله جالب این است که این تیم هم در طول فصل کمتر با مشکلات مالی دست و پنجه نرم کرد.

در این بین تراکتورسازی که همیشه از حمایت هواداران پرشور خود بهره می برد هم چیزی حدود ۵ میلیارد تومان از ۳۰۹۰ پول دریافت کرده است و توانسته بخشی از مشکلات خود را مرتفع کند.

در این بین گفته می شود این سامانه قرار است برای فصل جدید قرارداد خود را با این سه باشگاه به شکل قابل توجهی بالا ببرد و به صورت کامل وظیفه اسپانسرینگ این باشگاه ها را برعهده بگیرد. به نظر می رسد سامانه پیامکی 3090 با استفاده از راه اصولی موفق شده از طریق مشارکت هواداران هم درآمد مناسبی را نصیب باشگاه ها کند و هم خودش سود قابل توجهی را به دست بایورد، اتفاقی که اگر توسعه پیدا کند می تواند این سه باشگاه استقلال، پرسپولیس و تراکتورسازی را به خودکفایی برساند. مدلی که برای این سه باشگاه از کمک هواداران طراحی شده است می تواند نمونه ای برای سایر باشگاه ها باشد تا آنها بتوانند از ظرفیت هوداران خود استفاده کنند و کمتر از پول های دولتی که این روزها در فوتبال ایران استفاده می شود، بهره بگیرند.

جزییات شیوه کار ۳۰۹۰

بیشتر از یک سال است که شماره سامانه پیامکی «3090» روی پیراهن سه باشگاه پرسپولیس، استقلال و تراکتورسازی به چشم می خورد و هواداران دعوت می شوند به اینکه به عضویت سامانه مزبور در بیایند. با این وجود تا به حال به ندرت اطلاعاتی در مورد شیوه کار این سامانه و به خصوص ریز مسائل اقتصادی آن فاش شده است. حالا اما حسین نصر، مدیر سامانه 3090 برای اولین بار همه جزییات مربوط به این سامانه را مطرح کرده است؛ از تعداد هوادارانی که به پشتیبانی از هر کدام از این تیم ها به عضویت سامانه مزبور درآمده اند تا مبلغی که هر ماه می پردازند و البته فرمولی که پول مطابق آن تقسیم می شود. نصر حتی در مورد هواداران ویژه سرخابی ها و تیم ملی و میزان کمک آنها هم حرف زده است.

80 درصد برای باشگاه ها!

در شرایطی که گفته می شود همراه اول چیزی حدود ۷۰ درصد پول هر پیامک، را برای خودش بر می دارد، مدیر ۳۰۹۰ اطلاعات دیگری می دهد که حاکی از بهره برداری ۸۰ درصدی پرسپولیس، استقلال و تراکتورسازی است: «تاحالا این مساله را کسی به این شفافی نگفته است و من برای اولین بار قصد دارم آن را همین جا اعلام کنیم. با نظر آقای صدوقی، مدیرعامل همراه اول نحوه تقسیم ۹۰ به ۱۰ است. یعین ۱۰ درصد همراه اول و ۹۰ درصد باشگاه ها می برند. درصدی از ۹۰ درصد را ما به عنوان شرکت فنی به شرکت وساطه بر می داریم. بین ۲ تا ۴ درصد حق فنی مجموعه ماست.

یعنی همه محتواها را بدهیم. یک سری موارد هر روز انجام می گیرد. کار سخت است و تا آخرین ساعات شب و صبح زود باید محتواها را بفرستند و دو، سه جا تایید بشود و بعد برای مردم ارسال شود. اینها شامل خبرهای استقلال، پرسپولیس، تراکتورسازی و... است و حجم بالایی از کار را دارد. حدود ۴ درصد هم شرکت پردیس بر می دارد یعنی از کل عدد، حدود ۲۰ درصد کم می شود و ۸۰ درصد به باشگاه می رسد.

پرسپولیس ها، دو برابر استقلالی ها!

یکی از موضوعات حاشیه ای در فوتبال ایران به تعداد هواداران تیم های مطرح بر می گردد. این رقابت در سطح نخست میان استقلال و پرسپولیس و با اختلافی حداقلی به تراکتورسازی می رسد. آنجا که این تیم ها را می توان پرطرفدارترین تیم های فوتبال ایران نامید. اما در مصاحبه اخیر نصر برای اولین بار و به شکل رسمی تعداد هواداران سه باشگاه پرسپولیس، استقلال و تراکتورسازی که مشترک سامانه 3090 هستند اعلام شده است. تا به حال هرچه شینده شده، شایعه بوده اما حالا حسین نصر اعداد واقعی را اعلام می کند: «من سعی کردم همه کارهایم شفاف باشد.

این درصد و آمار را کسی نگفته اما من می گویم چون مردم باید در جریان باشند. عددها اصلا آن طور نیست که شنیده می شود. آقای قلعه نویی گفتند برای تراکتورسازی 30 هزار نفر عضو سامانه شدند که کاملا درست است و یوزرهای تراکتور 32 هزار نفر است. آمار استقلال خیلی افت کرد، به خصوص به خاطر آن سامانه 3040 و چیزی حدود 200 هزار یوزر است. پرسپولیس یک مقدار بالاتر است ولی اصلا به یک میلیون نفر نمی رسد. تعداد طرفداران این تیم برای مدتی به 5000 هزار نفر رسید اما برگشت. الان بین 300 تا 400 هزار نفر است.

تراکتورسازی، زیر دو میلیارد

باشگاه تراکتورسازی در حال حاضر چیزی حدود 32 هزار یوزر دارد. براساس کف پرداخت که همان ماهی 6 هزار تومان است، سامانه مورد نظر ماهانه 192 میلیون و سالانه 2 میلیارد و 304 میلیون تومان از هواداران تراکتروسازی کسب درآمد می کند. 80 درصد این رقم که سهم تراکتورسازان است، می شود سالی یک میلیارد و 843 میلیون و 200 هزار تومان.

استقلال، 11.5 میلیارد

استقلال تهران الان چیزی حدود ۲۰۰ هزار یوزر دارد، پس ۳۰۹۰ ماهانه یک میلیارد و ۲۰۰ میلیون و سالانه ۱۴ میلیارد و ۴۰۰ میلیون تومان از این تیم درآمدزایی می کند. اگر ۸۰ درصد این پول به استقلال برسد، آّبی ها سالی ۱۱ میلیارد و ۵۲۰ میلیون تومان درآمد خواهند داشت.

پرسپولیس؛ بالاتر از 20 میلیارد

نصر تعداد دقیق هواداران پرسپولیس را اعلام نکرده، اما گفته بین ۳۰۰ تا ۴۰۰ هزار نفر در این سامانه عضو هستند که ما مبنا را همان ۳۵۰ هزار نفر در نظر می گیریم. بنابراین ۳۰۹۰ ماهانه دو میلیارد و ۱۰۰ میلیون و سالانه ۲۵ میلیارد و ۲۰۰ میلیون تومان از سرخ ها درآمد دارد. در این صورت سهم ۸۰ درصدی پرسپولیس هم می شود حدود ۲۰ میلیارد و ۱۶۰ میلیون تومان.

سهم تیم های پرطرفدار

در فصل گذشته بود که از سامانه ای با عنوان سامانه پیامکی 3090 رونمایی شد. سامانه ای که به منظور درآمدزایی باشگاه های لیگ برتری ایجاد شده بود و هواداران هر باشگاه با ارسال یک عدد به این سامانه، مبلغی را برای حمایت از باشگاه محبوبشان پرداخت می کنند.در این بین سرخابی های پایتخت هم سامانه پیامکی 3090 را به عنوان یکی از منابع مالی خود قرار دادند تا از این طریق بتوانند مشکلات مالی خود را رفع کنند. اما سوالاتی نیز در خصوص سامانه 3090 مطرح است؛ چرا که با یک محاسبه سرانگشتی می توان به این نتیجه رسید که باشگاه های استقلال و پرسپولیس سه ویژه ای از درآمد کل سامانه را از آن خود نمی کنند؛ همین طور تراکتورسازی.

حدود دو میلیون نفر از پرسپولیس ها در سامانه پیامکی ۳۰۹۰ ثبت نام کردند. اگر چنین عددی واقعیت داشته باشد مبلغی که هواداران به این سامانه پرداخت می کنند حدود ۱۴۰ میلیارد تومان است. ضمن اینکه وقتی تبلیغ این سامانه روی پیراهن پرسپولیس است باید مبلغی را از ۳۵ میلیارد تومان کم کنیم تا به عدد واقعی نزدیک شوم. چرا که پرسپولیسی ها بابت تبلیغ سامانه ۳۰۹۰ از درآمد تبلیغات روی پیراهن محروم مانده اند. استقلالی ها شرایط سخت تری نسبت به پرسپولیس دارند. درآمد آنها از ۳۰۹۰ در حدود ۱۵ میلیارد تومان بوده است که کسر هزینه تبلیغ پیراهن تنها شش میلیارد تومان به این تیم رسیده است.

افزایش سهم باشگاه های پرطرفدار

به نظر می رسد سهم باشگاه های پرطرفدار باید افزایش پیدا کند. استقلال، پرسپولیس و تراکتورسازی طرفداران زیادی دارند و استحقاق شان بیش از اینهاست. از سویی دیگر فدراسیون فوتبال با در نظر گرفتن موضوع مهم حق پخش تلویزیونی باید شرایط را برای درآمدزایی باشگاه های پرطرفدار هموارتر کند اما تاکنون نه تنها این اتفاق رخ نداده است بلکه به نظر می رسد دغدغه مسئولان فدراسیون فوتبال یکدست کردن جریان قدرت در درون فدراسیون فوتبال است، آنجا که سازمان اقتصادی که تاج و دیگر دوستانش از آن سخن می گفتند هرگز برای درآمدزایی و سودرسانی به باشگاه های پرطرفدار تمهیدی ندارد. پس در چنین شرایطی طبیعی است که مدیران باشگاه های پرسپولیس و استقلال و تراکتورسازی در ائتلافی قدرتمند همکاری با 3090 را در دستور کار قرار دهند.

در حالی که تا چند هفته پیش مسئولان سازمان لیگ در اقدامی عجیب سعی داشتند سامانه پیامکی را به عنوان اسپانسر اصلی لیگ برتر معرفی کنند، حالا با فشار باشگاه های پر طرفدار و خواسته منطقی شان سامانه ۳۰۹۰ مدتی است که به طور رسمی به عنوان اسپانسر لیگ فوتبال ایران کارش را ادامه می دهد. بنابراین جنگ سامانه ها را ۳۰۹۰ برده است؛ آن هم با اختلاف.