دانشگاه های خاص برای افراد خاص

روزنامه هفت صبح: تحصیل در دانشگاه های نظامی علاوه بر اینکه شغل آینده داوطلبان را تامین می کند، امتیازات دیگری هم برای آنها دارد

با نزدیک شدن به مهرماه، روز به روز به هیاهوی انتخاب رشته و ثبت نام در دانشگاه ها نزدیک تر می شویم. مثل هر سال داوطلبان با اضطراب و دلهره این روزها را می گذرانند و تازه بعد از عبور از خان ورود به دانشگاه باید به فکر پیدا کردن شغل باشند. آمار اشتغال فارغ التحصیلات دانشگاه در این سال ها تعریفی ندارد و این به حجم نگرانی های دانشجویان اضافه کرده.

البته گروه دیگری هم هستند که از اول خیال خوشان را راحت می کنند و با ورود به دانشگاه های خاص شغل آینده شان را تضمین می کنند. بعضی از این دانشگاه ها در فرم انتخاب رشته کنکور سراسری قرار دارند و بعضی دیگر آزمون جداگانه و شرایط متفاوتی برای پذیرش دارند.

مزیت دیگر دانشگاه های نظامی گذران خدمت سربازی در ضمن تحصیل و اشتغال، پرداخت کمک هزینه های تحصیلی و مخارج زندگی در دوران دانشجویی است. با این حال خیلی از داوطلبان به علت آگاهی نداشتن این فرصت را از دست می دهند. هرچند که دانشجویان این دانشگاه سختی هایی مثل دوری از خانواده و محل زندگی و گذراندن دوره های کارآموزی عملی طاقت فرسا را هم می گذرانند. در این گزارش نگاهی خواهیم داشت به شرایط تحصیل در این دانشگاه های خاص.

دانشکده امام محمد باقر (ع)- وزارت اطلاعات

یکی از گزینه های موجود در فرم انتخاب رشته پذیرش در دانشگاه های خاص است. افرادی که قصد جذب شدن به وزارت اطلاعات را دارند می توانند بعد از کنکور سراسری دانشگاه امام محمد باقر (ع) را انتخاب کنند. این دانشگاه از بین داوطلبان به میزان سه برابر ظرفیت خود فراخوان می دهد و بعد از انجام مصاحبه ها و معاینه های لازم پذیرفته شدگان نهایی را انتخاب می کند. این پروسه ممکن است چند ماه طول بکشد و برای داوطلبین خسته کننده بشود اما با توجه به اینکه دانشجویان این دانشگاه بعد از تحصیل در وزارت اطلاعات استخدام می شوند، این حساسیت ها طبیعی به نظر می رسد.

به دانشجویان این دانشگاه کمک هزینه تحصیلی پرداخت می شود و پس از گذراندن دوره مشخص خدمت کارت معافیت از سربازی دریافت می کنند. البته اگر کسی درحین تحصیل از مسیر آمده پشیمان شود باید خسارات مالی را بپردازد. در دوره لیسانس این دانشگاه رشته هایی مثل علوم سیاسی، علوم اجتماعی و مدیریت با گرایش های اطلاعاتی و امنیتی تدریس می شود. در دوره فوق لیسانس هم رشته هایی مثل برق- مخابرات و زیست شناسی بیوشیمی و بیوفیزیک وجود دارد.

دافوس- ارتش

دافوس مخفف دانشکده فرماندهی و ستاد است. این دانشگاه نظامی متعلق به ارتش است و به ارائه دوره تخصصی آموزشی و علمی به درجات نظامی از سرهنگی و مدرک فوق لیسانس به بالا می پردازد. این دانشگاه به نوعی همان «دانشگاه جنگ» سابق است که در سال ۱۳۲۲ تاسیس شد و از سال ۱۳۶۹ با نام جدید فعالیت خود را ادامه داد.

دافوس یکی از قدیمی ترین دانشگاه های ایران است و حتی بین کشورهای منطقه هم اعتبار بالایی دارد. ورود به این دانشگاه علاوه بر مدرک تحصیلی یا درجه نظامی، یک شرط دیگر هم دارد. اینکه حداقل 15 و حداکثر 24 سال سنوات خدمت داشته باشید. دانشجویان این دانشگاه دروس نظری را مجموعا در سه ترم تحصیلی و یک ترم تابستانی به اتمام می رسانند و در گروه های آموزشی مثل تخصص های زمین، پدافند هوایی، تخصص هوایی، دریایی و پشتیبانی خدمات رزمی تقسیم می شوند.

دانشگاه علوم فنون هوایی شهید ستاری- ارتش

در همسایگی پایگاه یکم شکاری و در منطقه مهرآباد جنوبی دانشکده علوم هوایی شهید ستاری قرار دارد. جایی که خلبانان نیروی هوایی، مهندسان پرواز و کازشناسان نیروی پدافند آموزش داده می شوند. بنیانگذار این دانشگاه در سال ۶۷ سرتیپ شهید منصور ستاری بود. تا قبل از سال ۸۵ این دانشگاه از طریق کنکور سراسری دانشجو جذب می کرد اما بعد تر این دانشگاه هم به اتفاق دانشگاه های دیگر ارتش از طریق آزمون ورودی متمرکز ارتش دانشجو می پذیرد. فارغ التحصیلان این دانشگاه از مقطع کارشناسی به درجه ستوان دوم نایل می شوند. دانشکده های برق، کامپیوتر، مدیریت، هوافضا، تکنولوژی فرماندهی و کنترل هوایی دانشکده های زیرمجموعه این دانشگاه هستند.

دانشگاه علوم و فنون دریایی- ارتش

دانشگاه علوم و فنون دریای امام خمینی (ره) در نوشهر قرار دارد و از سال 1359 فعالیت خود را شروع کرد. افرادی که وارد این دانشگاه می شوند در رشته های فرماندهی کشتی، مهندسی مکانیک، مهندسی الکترونیک و مخابرات دریایی، مدیریت و کمیسر دریایی و تفنگدار دریایی در مقطع کارشناسی تحصیل می کنند. فارغ التحصیلان مقطع کارشناسی به عنوان افسر دوم عرشه، مهندس سوم موتور کشتی یا مهندس برق می توانند روی کشتی های تجاری فعالیت کنند. اگر هم بخواهند در نیروی دریایی ارتش کار کنند زمینه فعالیتشان به افسر ناوبر و سایر تخصص ها با درجه ناوبان دومی وجود دارد.

کسانی که این دانشگاه را انتخاب می کنند باید در طول تحصیل به صورت شبانه روزی در دانشگاه باشند و کلیه هزینه تحصیل، خوراک و پوشاک آن ها توسط نیروی دریایی ارتش تامین می شود. کل مدت تحصیل هم هفت نیمسال تحصیلی طول زمان می برد. البته هر سال حدود ۸ هفته هم دوره کارآموزی عملی برای این دریانوردان پیش بینی شده است.

دانشگاه افسری امام علی- ارتش

این دانشگاه جزو قدیمی ترین و مشهورترین دانشگاه های نظامی کشور محسوب می شود که از سال 1300 توسط رضاشاه تاسیس شد. پس از پیروزی انقلاب اسلامی نام این دانشگاه به دانشگاه «افسری امام علی» تغییر پیدا کرد و جزو زیرمجموعه ارتش قرار گرفت. آزمون ورودی این دانشگاه جدا از آزمون سراسری برگزار می شود و فارغ التحصیلان همه رشته ها می توانند در این آزمون ورودی شرکت کنند. البته همه افراد نمی توانند در این آزمون شرکت کنند باید دارای یک سری شرایط معین باشند.

یکی از مهم ترین شروط معدل دیپلم است. داشتن حداقل معدل کل دیپلم برای رشته های علوم تجربی و ریاضی فیزیک ۱۴ و برای رشته های علوم انسانی و معارف انسانی ۱۶ و همچنین حداقل معدل کتبی ۱۰ برای تمامی رشته ها الزامی است. حداقل قد ۱۶۵ سانتی متر، سلامت کامل جسمانی و روحی و... از دیگر شرایط است. پس از پذیرفته شدن در آزمون کتبی و عملی، داوطلبان باید در معاینات پزشکی، مقاومت جسمانی و صلاحیت های گزینشی شرکت کنند.

پس از گذرانده شدن همه این مراحل، داوطلبان به پذیرش دانشگاه در می آیند. البته اولویت ثبت نام در این دانشگاه با فرزندان شهدا، آزادگان، جانبازان، نظامیان، بسیجیان فعال و حافظان کل قرآن کریم است.

تحصیل در دانشگاه «افسری امام علی» هشت ترم است و در میان هر ترم، اردوهای سخت و فشرده تمرینی برگزار می شود. از دیگر نکات مهم آن است که تحصیل در این دانشگاه تمام وقت است و به دانشجویان کمک هزینه تحصیلی به صورت ماهیان پرداخت می شود. رشته های مورد پذیرش دانشگاه افسری به این شرح است: «خلبانی بالگرد، مهندسی تعمیر و نگهداری بالگرد، مربی عقیدتی- سیاسی و مدیریت دفاعی.»

از جمله مزایای تحصیل در این دانشگاه نیز می توان به رایگان بودن پوشاک، تغذیه، آموزش، بهداشت و درمان دانشجویان در طول تحصیل اشاره کرد. همچنین به دانشجویان در طول تحصیل کمک هزینه تحصیلی نیز پرداخت می شود. ارتش جمهوری اسلامی ایران متعهد شده تا پس از 15 سال خدمت کارکنان با اعطای وام جهت کمک به تامین مسکن شخصی آن ها اقدام نماید و در کنار آن فارغ التحصیلان از تسهیلات منازل سازمانی، وام های مصوب، کارت اعتباری حکمت، بیمه خدمات درمانی و بیمه عمر برای خود و عائله تحت تکفل و سایر خدمات رفاهی برابر مقررات و ضوابط موجود برخوردار خواهندشد.

دانشگاه امام حسین- سپاه

این دانشگاه جزو زیرمجموعه سپاه پاسداران قرار گرفته و بازدیدهای همیشگی رهبر انقلاب نشانگر اهمیت ویژه آن است. برای آن که از جزییات بیشتر این دانشگاه اطلاع پیدا کنیم، بهتر است گفت و گوی سردار مرتضی صفاری فرمانده این دانشگاه با خبرگزاری «دفاع پرس» را مرور کنیم. سردار صفاری می گوید: «زمانی که طرح تاسیس این دانشگاه خدمت مقام معظم رهبری ارائه شد، ایشان گفتند فعلا دو «دانشگاه جامع» و «افسری» امام حسین (ع) تشکیل شود. بر این اساس مقر رشد تا مقطع کارشناسی در دانشگاه افسری و تربیت پاسداری امام حسین (ع) و مقاطع کارشناسی ارشد و دکترا در دانشگاه جامع امام حسین (ع) ارائه شود.

تدبیر دیگری که مقام معظم رهبری با فعالیت دانشگاه امام حسین (ع) داشتند این بود که آموزش های این دو دانشگاه برابر با نیازهای سپاه صورت گیرد؛ ایشان در نکته بعدی فرمودند که نیازی نیست رشته های موجود در سایر دانشگاه های کشور در این دانشگاه نیز ارائه شود. به همین دلیل رشته های تحصیلی مانند اطلاعات عملیات، سایبری، امنیتی و امثالهم با توجه به نیاز سپاه در این دانشگاه شکل گرفت.

نکته سومی که فرمانده معظم کل قوا بیان داشتند این بود که همه ورودی های سپاه باید از مسیر دانشگاه افسری و تربیت پاسداری عبور کنند؛ زیرا سابق بر این هر کدام از نیروهای سپاه برای خودش به جذب افراد می پرداخت، و پس از سیر مراحل گزینش، آن ها را استخدام می کرد؛ ولی اکنون تمام افرادی که قرار است در مجموعه های مختلف سپاه مانند حوزه نمایندگی ولی فقیه، بسیج، حفاظت اطلاعات و نیروی قدس سپاه جذب شوند، باید دوره های عمومی خود را در این دانشگاه سپری کنند.

براین اساس پذیرش دانشجو از طریق کنکور سراسری را حذف کردیم، و به جای آن با هماهنگی وزارت علوم، کنکور داخلی را برقرار ساختیم. این دانشگاه پنج دانشکده دارد که عبارتند از دانشکده امنیت که به منظور تربیت نیروهای مورد نیاز گردان های امام علی (ع)، امنیت پرواز و حفاظت از شخصیت ها فعالیت می کنند؛ دانشگاه اطلاعات با هشت گرایش که به نیازهای تعریف شده می پردازد؛ دانشکده فناوری یا مهندسی نیز مباحثی همچون پدافند غیرعامل، مخابرات، آماد و غیره را ارائه می کند؛ دانشکده علوم انسانی اسلامی هم موضوعات مربوط به این علوم را به مخاطبین ارائه می دهد و پنجمین دانشکده که علوم پایه جهادی (علوم پایه نظامی سابق) نام دارد، همه ورودی ها باید دوره عمومی خود را در این دانشکده سپری کنند.»

دانشگاه عالی دفاع ملی- نیروهای مسلح

این دانشگاه، تنها دانشگاه در حوزه های راهبردی است و ماموریت تربیت و آموزش مدیران عالی رتبه کشور و فرماندهان نیروهای مسلح از سازمان های مختلف را برعهده دارد. نکته مهم در مورد این دانشگاه آن است که فقط در مقطع دکترا (پی اچ دی) پذیرش دانشجو دارد. برای ورود به این دانشگاه، آزمونی زیر نظر سازمان سنجش وجود دارد که در چند مرحله برگزار می شود.

ابتدا آزمونی کتبی برگزار می شود و سپس حائزین شرایط برای مصاحبه دعوت می شوند، لذا کسانی که در مصاحبه و آزمون کتبی، حائز صلاحیت برای ورود به مقطع دکترای دانشگاه عالی دفاع ملی تشخیص داده شوند، در این دانشگاه قبول می شوند.

حدود 500 نفر دانشجوی آموزشی و پژوهشی در دانشگاه عالی دفاع ملی، تحصیل می کنند. داوطلبان برای تحصیل در این دانشگاه علاوه بر دارا بودن مدرک کارشناسی ارشد باید یکی از شرایط زیر را داشته باشند: «دارا بودن حداقل درجه سرهنگ دومی برای کارکنان نظامی و انتظام، دارا بودن حداقل رتبه 16 برای کارمندان نیروهای مسلح، تصدی در محل های سرتیپ دومی و بالاتر برای کارکنان نیروهای مسلح، دارا بودن سابقه مسئولیت خدمات کشوری مرتبط با مشاغل دفاعی برای غیرنظامیان و حداقل پیشینه خدمت در سطح مدیریت کل، یا ریاست ادارات مستقل و یا کارشناس ارشد وزارتخانه ها و سازمان های دولتی. (رتبه شغلی خبره یا عالی)، عضویت رسمی در سازمان های دولتی و داشتنی حداقل 10 سال سابقه خدمت برای داوطلبان غیرنظامی.»

رشته های این دانشگاه به شرح زیر هستند: «علوم دفاعی راهبردی (گرایش های دفاع ملی، سیاست دفاعی و اندیشه نظامی)، مدیریت راهبردی پدافند غیرعامل، مدیریت راهبردی نظامی، مدیریت راهبردی، مدیریت آینده پژوهی، مدیریت راهبردی دانش، مدیریت راهبردی فرهنگی، مدیریت راهبردی فضای سایبری (گرایش های امنیت سایبری، دفاع سایبری و مدیریت سایبری) و امنیت ملی (گرایش های مطالعات امنیت ملی، تهدیدات امنیت ملی و امنیت داخلی) است.