حذف اندروید به دست کره ای ها یا چینی ها؟
غول های گوشی ساز دنیا ناچار هستند برای روشن شدن گوشی های شان از بستری با نام اندروید استفاده کنند. سیستم عاملی که یک شرکت گوشی ساز آمریکایی یعنی گوگل برای آنها ساخته و پرداخته است.
اما همانطور که ذکر شد به جز این استثنای دنیای موبایل، می توان گفت صددرصد سایر تولیدکنندگان گوشی روی پلتفرم گوگل یعنی اندروید سوار هستند. موضوعی که به خصوص برای سامسونگ و البته چینی ها گران تمام شده و آنها را بر سر یک دو راهی ادامه با اندروید یا خطرات حذف آن مواجه کرده است اما برای آنکه بدانید این ریسک تا چه حد کشنده و از سوی دیگر وسوسه انگیز است، ابتدا باید بدانیم حجم پولی که بر بستر اندروید می گذرد دقیقا چقدر است.
تا سال های گذشته هیچ کس اطلاع دقیقی از دخل و خرج گوگل از محل اندروید و حواشی آن نداشت. در این مورد تخمین هایی زده می شد اما هیچ گاه به شکل دقیق و رسمی آماری ارائه نمی شد و البته که از گوگل هم نمی شد انتظار داشت که خیلی شفاف درآمد خود را اعلام کند.
با این وجود اما شرکت های تولیدکننده موبایل و در رأس آنها، سامسونگ می توانست حدس بزند که گوگل چه سود شیرین و بزرگی از بابت سیستم عامل اندروید می برد. به عبارت دیگر همانطور که در شرکتهای سخت افزاری و به ویژه نرم افزاری تا ۸۰ درصد درآمد از محل پشتیبانی به دست می آید، می توان گفت در دنیای موبایل نیز رابطه ای به همین شکل برقرار است. به این مفهوم که فروش یک گوشی سود محدود و مقطعی دارد، در حالی که سود نرم افزار نامحدود و همیشگی است.
چهار سال قبل اعلام شد بر اساس اسنادی که روزنامه گاردین به آنها دسترسی داشته است، گوگل تقریبا هر سال و به طور متوسط از هر گوشی اندرویدی ده دلار درآمد داشته است. با این وجود هنوز هم معلوم نبود گوگل دقیقا چقدر پول در می آورد اما کارشناسان، موبایل سازان و رسانه ها تلاش می کردند تا با کنار هم گذاشتن آمار، اطلاعات بیشتر و دقیق تری از این کوه یخی به دست آورند. به این ترتیب ارقامی همچون ۵ و ۷ میلیارد دلار از درآمد گوگل از اندروید اعلام می شد که بسیاری آن را به مراتب کوچک تر از سود واقعی گوگل می دانستند و ارقام مذکور را چندان جدی نمی گرفتند.
سپتامبر سال ۲۰۱۵ گوگل اعلام کرد ۱.۴ میلیارد دستگاه فعال اندرویدی در سراسر جهان وجود دارد و به این ترتیب، سرنخ های جدیدی در حال پیدا شدن بود. اما چند ماه قبل پرده از راز مگوی گوگل برداشته شد و بلومبرگ، به نقل از یک وکیل، رقم دقیق درآمد گوگل از اندروید را فاش کرد. این وکیل افشاگر گفته بود گوگل از طریق اندروید درآمدی ۳۱ میلیارد دلاری و سود ۲۲ میلیارد دلاری دارد!
و تمام! این عدد حسابی محاسبات و تخمین های قبلی را به هم ریخت. هر چند که وکیل مذکور (احتمالا بر اثر فشار یا تهدید) از گفته های خود اظهار پشیمانی کرد و گفت شاید بهتر بود رقم دقیق را اعلام نمی کرد، با این وجود اگرچه تلاش برای خدشه به آمار مذکور آغاز شد اما ۳۱ میلیارد دلار خیلی هم عدد غریبی محسوب نمی شود.
اما یک سیستم عامل گران قیمت به نام اندروید که به رایگان در اختیار مردم قرار می گیرد و بسیاری از اپلیکیشن های مرتبط با آن نیز به سهولت و مفت در اختیار کاربران است چگونه می تواند اینقدر پول بسازد؟ نخست این که تبلیغات منشأ اصلی درآمد گوگل از اندروید است. البته وقتی می گوییم تبلیغات منظور یک کار کلاسیک و تمیز نیست. منشأ تبلیغات گوگل اطلاعات بسیار دقیقی است که این شرکت از کاربرانش جمع آوری کرده و به آگهی دهنده می فروشد تا آنها به کمک این بانک اطلاعاتی، بودجه های عظیم تبلیغاتی خود را هم کاهش بدهند و هم موثرتر عمل کرده و دقیقا به هدف بزنند.
اما این اتفاق چگونه رخ می دهد؟ شرکت امنیتی روسکی گسپرسکی که دل خوشی هم از گوگل و اپل ندارد (چون آنها هم دل خوشی از گسپرسکی روس ندارند) تا حدودی روش کار گوگل در این خصوص را باز کرد. همین هفته گذشته گسپرسکی اعلام کرد: این موضوع حقیقت دارد که گوگل می گوید صداها را ضبط می کند اما این کار را فقط برای شناسایی صدا انجام می دهد و اپل هم دقیقا همین کار را انجام می دهد. در هر دو مورد ضبط صدا به منظور کمک به برنامه های اختصاصی خودشان (OK Google و Siri) ذخیره می شوند. یعنی مکالمات شما را ضبط می کند و از آن برای شناسایی بهتر در این دو اپلیکیشن استفاده می کند.
از سوی دیگر، گوگل در سراسر جهان به غیر از چند کشور مثل چین، فعالیت دارد. اما اینکه از موضوعات اینچنینی سوء استفاده شود، چیز عجیبی نیست. بنابراین شما باید بپرسید چرا گوگل صداها را ضبط می کند؟ خب جواب این است که با استفاده از صدای ضبط شده شما می توان جستجو و سوالات تان را متوجه شد.
سوال دوم این است که علت ذخیره آنها چیست؟ پاسخ این است که آنها پیشینه جست و جوهای شما را ذخیره می کنند، تمام ایمیل های شما، اسناد اداری، اطلاعات مکانی و عکس های تان همگی ذخیره می شوند و چه کسی می داند چه چیزهای دیگری از شما را در خود ذخیره می کند. سوالی که در واقع باید پرسیده شود این است که دقیقا از اطلاعات ما چه استفاده ای می کنند؟ در گزارش گسپرسکی آمده است: برای بلند مدت گوگل اطلاعات کاربردی را به پلتفرم های ابری برای کمک به ساخت ابزارهای جستجوی شرکت ارسال می کند و در کوتاه مدت از این اطلاعات برای نتیجه بهتر جستجو و تبلیغات موثر استفاده می کند. اگر نمی دانستید بهتر است مطلع شوید که شرکت گوگل در هر سه ماه تقریبا ۲۰ میلیارد دلار از تبلیغاتش به دست می آورد. به خاطر تبلیغات است که باعث شده گوگل اپلیکیشن های متحیر کننده و خدمات رایگان ارائه دهد. شما اطلاعات تان را پرداخت می کنید و در ازای آن تبلیغات را مصرف می کنید.
گسپرسکی در پایان برای آرامش روان کاربران اندروید گفته، در این میان چیزی ترسناک به نظر می رسد، اگر کسی اطلاعات حساب شما را هک کند، چه چیزهایی که از شما نمی داند! اما دومین منبع درآمدی گوگل از پلتفرم اندروید، اپلیکیشن ها هستند. نرم افزارهای رایگانی که اگرچه رایگان هستند اما در پس این پولی نبودن، همچنان اطلاعات بیشتر و بیشتری در اختیار گوگل می گذارند تا گوگل نیز درآمد بیشتر و بیشتری از فروش آن به تبلیغ دهندگان به دست آورد. البته این نگاه خوش بینانه است و کسی چه می داند گوگل با فروش این اطلاعات به دولت ها چقدر درآمد سیاه نیز از آن محل کسب می کند.
در حال حاضر بیش از یک میلیون و ۶۰۰ هزار اپلیکیشن در گوگل پلی موجود است که تقریبا ۸۷ درصد آنها رایگان هستند. موضوعات آموزشی، سبک زندگی و سرگرمی بیشترین تعداد اپلیکیشن ها را به خود اختصاص داده اند. طبق آمارهای منتشر شده، میزان دانلود آنها در نیمه اول سال ۲۰۱۵ حدود ۸۵ درصد بیشتر از تعداد دانلودها از اپ استور بوده که آماری خیره کننده است. علاوه بر این تداد اپلیکیشن، بیش از ۲۲ میلیون آهنگ، ۵ میلیون کتاب و نزدیک به ۲ هزار روزنامه و مجله در گوگل پلی عرضه می شود.
البته گوگل شرکت منصفی است! و از باقی اپلیکیشن های پولی نیز حدود ۳۰ درصد را برمی دارد و الباقی را به سازنده اپ می دهد. در نظر داشته باشید که شبانه روز بر تعداد سازندگان اپ ها در سراسر دنیا که به امید کسب درآمد و رویاهای شان در حال نوشتن برنامه هایی به زبان اندروید هستند، نیز اضافه می شود. این یک روی قضیه است. یادتان باشد که به این ترتیب هر روز بر غنا و ارزش اندروید نیز اضافه می شود. این یعنی موجودی که شبانه روز در حال رشدی بی پایان است و رقبای جدید چه ماموریت ناممکنی برای مواجهه با این غول در پیش رو دارند.
نبرد با غول اندروید
اما این بزرگی غیرقابل رقابت اندروید و گوگل نیست که باعث بازدارندگی رقبا از سرشاخ شدن با آن می شود بلکه موضوع بر سر ده ها میلیارد دلار سود خالص و راحت است که انگیزه مقابله را ایجاد می کند.
بسیار خب، اما چه کسی قرار است وارد این نبرد شود؟ سامسونگ به عنوان بزرگ ترین تولیدکننده گوشی در دنیا سال ها است که چنین آرزویی را در سر می پروراند ولی سامسونگ فقط به این موضوع فکر نمی کند و بارها اقدامات عملی نیز در این زمینه داشته که هر بار به دلیلی آن را متوقف یا رها کرده و برخی از آنها هم البته شکست خوردند. در یک نمونه از این تلاش ها، اوایل سال ۹۳ بود که در خبرها آمد، «سامسونگ در کنفرانس توسعه سیستم عامل تایزن که در سانفرانسیسکو برگزار می شود از نخستین گوشی تایزنی خود رونمایی می کند.»
سامسونگ در آن مقطع گفته بود استفاده از سیستم عامل Tizen در تلفن سرعت لود شدن دستگاه و همچنین مرور وب را افزایش می دهد و در عین حال امکان اجرای همزمان چند برنامه را فراهم می کند. در پایان آن خبر نیز آمده بود سامسونگ که اکنون به عنوان بزرگ ترین سازنده دستگاه های اندرویدی در جهان شناخته می شود، در نظر دارد تا سیستم عامل تایزن را در یک دوره زمانی جایگزین سیستم عامل گوگل یعنی اندروید کند.
دو سال گذشته و از برنامه زمانی سامسونگ برای جدایی از اندروید خبری نشده است. هفته گذشته اما روزنامه کره تایمز در آخرین شماره خود بار دیگر گزارش داد سامسونگ قصد دارد به مرور زمان اندروید را کنار بگذارد و سیستم عامل Tizen را جایگزین آن کند. یک منبع آگاه این خبر را در اختیار روزنامه کره ای گذاشت و توضیح داد: «اگر شما اکوسیستم اختصاصی خود را نداشته باشید، آینده ای نخواهید داشت.»
سامسونگ هم اکنون به صورت گسترده به سیستم عامل اندروید وابسته است. با این وجود سری گوشی های Z آن که به صورت عمده در کشور هند فروخته می شود، به همراه ساعت های مچی هوشمند و برخی اپلیکیشن های خانگی سامسونگ مبتنی بر سیستم عامل تایزن ساخته می شوند.
شرکت سامسونگ هم اکنون تصمیم گرفته است این اقدام خطرناک را انجام دهد تا اندروید را به صورت کامل کنار بگذارد و گوشی های خود را مبتنی بر پلتفرم تایزن توسعه دهد. یک مدیر ارشد سامسونگ که نامش منتشر نشده است اعلام کرد که شرکت او با تاخیر سراغ طراحی سیستم عامل موبایلی جدید رفت و هم اکنون تصمیم دارد این سیستم عامل را بیش از هر زمان دیگر توسعه دهد. خب ما هم منتظر می مانیم تا ببینیم سامسونگ این بار چه خواهد کرد.
در این میان ظاهرا هواوی جدیت بیشتری از خود به خرج داده که اتفاقا به خوبی نیز شاخک های گوگل را تحریک کرده و خطر آن جدی گرفته شده است. ماجرا از جایی آغاز شد که هواوی یک اسکین موسوم به EMUI Android را روی گوشی های خود نصب می کند که به طور کلی می توان گفت یک ویرایش ارتقا یافته و کامل تر از هر نسخه اندروید محسوب می شود. همین مسئله نیز باعث شد تا گوگل تصمیم بگیرد درهای اندروید را ببندد و از این طریق شرکت های موبایل ساز مجبور شوند یک نسخه واحد از اندروید را روی دستگاه خود نصب کنند. این گزارش در حالی منتشر شد که منابع آگاه اعلام کردند هواوی به دنبال کنار گذاشتن اندروید است.
برخی شنیده ها نیز حکایت از آن داشت که هواوی کارمندان سابق شرکت نوکیا را استخدام کرده است تا به کمک آنها برای خود سیستم عامل اختصاصی تولید کند. البته مدیرعامل هواوی اخیرا تایید کرد که شرکت او همچنان به استفاده از اندروید ادامه می دهد و تا زمانی که اندروید به عنوان یک سیستم عامل باز ارائه شود، آن را کنار نمی گذارد.
کره ای ها یا چینی ها؛ مسئله این است
آنطور که پیدا است هم کره ای ها با پرچمداری سامسونگ و هم چینی ها با پرچمداری هواوی، به گوگل اعلام جنگ کرده اند. این که شانس کدام یک از آنها بیشتر است چندان قابل پیش بینی نیست، زیرا برای مثال سامسونگ پیش از این نیز بارها از قصد خود برای ساخت یک سیستم عامل انحصاری و جدید خبر داده بود.
البته در این میان موضوع فقط سامسونگ نیسد و باید دید سایر برندهای بزرگ و کوچک گوشی ساز هم حاضر به خروج از چتر اندروید هستند یا نه؟ به هر حال در نبرد سیستم عامل ها، این میزان استقبال سایر تولیدکنندگان سخت افزار و نرم افزار است که می تواند روی توفیق آن تاثیر بگذارد.
در سوی دیگر میدان اما چینی ها قرار دارند، کافی است یک لحظه احتمال دهیم که کل تولیدکنندگان گوشی در چین که بخش اعظم تولیدات جهانی را به خود اختصاص داده اند، یک شبه و با یک اجماع قرار بگذارند تا از سیستم عاملی روی محصولات خود استفاده کنند که ساخت کشور خودشان است. در آن صورت اوضاع بسیار متفاوت خواهد شد و گوگل با تهدید جدی مواجه می شود. البته ما پیش از این نیز گفته بودیم که حرکت چینی ها به سمت سیستم عامل چندان هم دور از ذهن نیست اما حالا ظاهرا نبر بر سر این بازار ۳۱ میلیارد دلاری که روز به روز بزرگ تر هم خواهد شد، به مراتب جدی تر از گذشته است.
نظر کاربران
برادر مثکه اطلاعاتت خیلی ضعیفه کی پفته صد در صد باقی سیستم عامل ها اندرویده؟؟؟؟ ویندوزفون قاقه؟؟؟ شاید به جرات بشه گفت اگر یک بار با ویندوزفون کار بکنی با هیچ سیستم عامل دیگری کار نخواهی کرد به قدری فوق العاده است که حد نداره