باهوش‌ها اینجوری سرمایه گذاری می کنند
ممکن است شما نیز به مانند بسیاری از سرمایه گذاران، میان ریسک و بازگشت سرمایه مردد مانده و از تصمیم گیری مطلوب باز مانده باشید.
ماهنامه معیشت: ممکن است شما نیز به مانند بسیاری از سرمایه گذاران، میان ریسک و بازگشت سرمایه مردد مانده و از تصمیم گیری مطلوب باز مانده باشید. این مساله از آنجا ناشی می شود که شما از یک سو به دنبال حداکثر کردن سود و افزایش نرخ بازگشت سرمایه خود هستید تا بتوانید بازنشستگی آرامی را سپری کنید، هزینه تحصیل فرزندان را تامین نمایید یا تجارتی تازه را آغاز کنید و به دیگر اهداف زندگی خود جامع عمل بپوشانید.
اما در عین حال، ممکن است از بازار سرمایه در هراس باشید و زیان مالی شما را نگران کند. ممکن است در دوره های پیشین زندگی تجارب ناخوشایندی از سرمایه گذاری ها داشته باشید، از افت ناگهانی بازار زیان دیده باشید، و از این رو درخصوص میزان ریسک پذیری خود تردید کنید. به علاوه پیچیدگی های بازار سرمایه نیز گاهی اوقات گیج کننده هستند و ممکن است برخی افراد را از ورود به این عرصه منصرف کنند.
این گونه مسائل از موانع عمده ورود به بازار سرمایه و عملکرد مناسب و سودآور در آن است. بسیاری مواقع، ترس از شکست و زیان اساس فرد را از اقدام موثر باز می دارد و به این ترتیب مانع موفقیت او می شود. به علاوه این دشواری ها به یک بازار خاص اختصاص ندارند و هر یک از ابزارهای سرمایه ای به نوبه خود ریسک هایی را به افراد تحمیل می کنند. از این رو اتخاذ استراتژی مناسب و آگاهانه رکن اصلی سرمایه گذاری محسوب می شود.
برای غلبه بر مشکلات بالا و خروج از وضعیت سرگردانی، پیشنهاداتی که در ادامه ارائه می شوند، بسیار مفید خواهند بود. در قالب این توصیه ها، ۲۰ کلید اصلی برای ورود موفق به بازار سرمایه و غلبه بر دشواری های پیش رو در این عرصه به شما ارائه شده است. با تکیه بر این موارد می توانید افت و خیز بازار را شناسایی نموده و در مواقع بحرانی دچار آشفتگی نشوید. این اصول مدیریت بهینه سرمایه را برای شما امکان پذیر می سازد و از این طریق قادر خواهید بود با کسب سود مناسب به اهداف خود و خانواده تان تحقق بخشید.
۱- تفاوت میان پس انداز و سرمایه گذاری را درک کنید
پس انداز در اغلب موارد برای اهداف کوچک و کوتاه مدت به کار گرفته می شود. به طور مثال برای سفر بعدی خانوادگی، خرید خودرویی جدید و یا صندوق اضطراری می توانید از پس انداز استفاده کنید. نگاه داشتن مقادیری از پول نقد، حساب های بانکی و یا بازارهای کوتاه مدت از انواع پس انداز هستند که در آنها یا اساسا ریسکی را متحمل نمی شوید و یا میزان ریسک بسیار اندک است.
در مقابل، سرمایه گذاری برای تحقق اهداف بزرگ و بلند مدت به کار گرفته می شود. اهدافی که دست کم برای تحقق آنها پنج سال زمان در اختیار داشته باشید. سرمایه گذاری برخلاف پس انداز فرآیندی است که از میزان قابل ملاحظه ای ریسک برخوردار است. ممکن است پول خود را از دست بدهید و یا در پایان دوران سرمایه گذاری سودی کسب نکنید.
البته در کنار این خطرات، سود حاصل از سرمایه گذاری نیز بسیار زیاد است و فرصت های مناسبی را برای دستیابی به اهداف بلندمدت فراهم می سازد. از این رو درک تفاوت میان این دو نحوه برخورد با پول بسیار حیاتی است. اگر با استراتژی پس انداز به سرمایه گذاری بپردازید و یا با رویکردی سرمایه گذاری پس انداز کنید، به جز آسیب مالی چیزی به دست نخواهید آورد.
۲- پیش از آغاز سرمایه گذاری وضعیت مالی خود را منظم کنید
سرمایه گذاری مستلزم صبر و پول زیادی است. از این رو باید پیش از ورود به بازار تمامی جوانب مالی زندگی خود را بررسی نموده و بر اوضاع مسلط شوید. برای خود برنامه ای بلندمدت طراحی کنید، بودجه بندی نمایید و میزان مشخصی از پول را به صورت ماهانه پس انداز کنید.
به علاوه باید بدهی های خود را نیز تا حد امکان بازگردانید تا در زمان سرمایه گذاری تحت فشار قرار نگیرید. می توانید برای کاستن از فشارهای پیش بینی نشده صندوقی را در نظر گرفته و به صورت منظم مبالغی را در آن پس انداز کنید. با این کار در پیشامدهای ناگهانی نیاز مالی خود را با استفاده از این پس اندازها برطرف می کنید و به سرمایه گذاری شما آسیبی وارد نمی شود.
بیمه های سلامتی و عمر نیز در این مسیر به شما یاری خواهند کرد. درواقع، آماده سازی قبلی نخستین گام برای سرمایه گذاری موفق محسوب می شود و بدون این گام، ورود به بازار سرمایه پرخطر خواهد بود.
۳- اهداف خود را به صورت مشخص شناسایی کنید
سرمایه گذاری هوشمندانه به معنای حرکت دقیق در جهت اهداف مشخص مانند افزایش ثروت، بازنشستگی آرام و یا موارد مشابه است. با تعیین دقیق و شفاف اهداف، با قدرت بیشتری به برنامه خود وفادار می مانید و در زمان سختی مقاوم تر هستید.
این گونه اهداف باید تا حد امکان واقع بینانه و به لحاظ زمان و مقدار امکان اندازه گیری داشته باشند. به طور مثال، افزایش ثروت هدفی شفاف محسوب نمی شود. باید میزان ثروت مورد نظر، انواع دارایی ها و زمان مورد نیاز برای تحقق این هدف را مشخص کنید تا در مسیر امکان ارزیابی و اصلاح فعالیت ها فراهم شود.
۴- نباید تنها بر سود بالاتر متمرکز شوید
یکی از اشتباهات رایج درخصوص سرمایه گذاری آن است که این فعالیت تنها درباره جستجوی بیشترین سود ممکن است. این تصور نادرست باعث می شود سرمایه گذاران بدون بررسی کافی و تعیین اهداف خود، صرفا به گذشته نگاه کرده و سهام پرسود را خریداری نمایند. در اینجا نیز اهمیت تعیین اهداف بار دیگر آشکار می شود. با اهدافی معقول و معین، تصمیمات آگاهانه و دقیقی درخصوص سرمایه اخذ می شود، بدون آنکه ریسک غیرضروری به شما تحمیل شود.
در واقع، اهداف شما نشان دهنده نسبتی هستند که باید در فرآیند سرمایه گذاری میان سود سرمایه و ریسک پذیرفته شده برقرار باشد. با تعیین این نسبت، سود سرمایه تنها معیار عمل شما نیست و با لحاظ نمودن سایر عوامل، رفتار مالی معقول ترین را در پیش خواهید گرفت.
۵- ریسک پذیری خود را اندازه گیری کنید
در کنار درک ریسک های هر نوع دارایی و ابزار سرمایه ای، باید میزان ریسک پذیری خود را نیز اندازه گیری کنید و به دقت بدانید که به پذیرش چه میزان ریسک در هر یک از انواع سرمایه گذاری تمایل دارید. ریسک پذیری بخشی از اهداف سرمایه گذاری شما است که میزان زمان، منابع مالی و ترس های مرتبط با زندگی را در بر می گیرد. در نتیجه اگر سرمایه گذاری خواب و خوراک شما را بر هم زده است، صرف نظر از میزان مطلوبیت آن، برای شما مناسب نیست و باید از آن دوری کنید.
البته تشخیص میزان ریسک پذیری چندان آسان نیست. در زمان رشد بازار اغلب افراد با اعتماد به نفس بیشتری عمل می کنند، در حالی که در بازار نزولی، ریسک پذیری آنها کاهش می یابد. طبیعی است که چنین رویکردی برای تعیین میزان ریسک پذیری نادرست است و باید برای عملکرد دقیق، پاسخ پرسش های اصلی را مشخص سازید. سوالات زیر نمونه هایی از این پرسش های حیاتی هستند:
• زیان وارد آمده به سرمایه اصلی شما را بیشتر نگران می کند، یا کاهش قدرت خرید (و سرمایه گذاری)؟
• چه میزان از زیان به سرمایه اصلی برای شما قابل تحمل است؟
• کاهش سرمایه در افت اخیر بازار چقدر شما را نگران کرده است؟
• کدام یک از سرمایه گذاری های اخیرتان، باعث می شود شب ها نتوانید بخوابید؟
• آیا سود و زیان سرمایه خود را به صورت روزانه بررسی می کنید؟ (امری که نشان دهنده نگرانی شما است)
• تنوع سبد سرمایه چقدر است؟
۶- از آموزش های ضروری درباره سرمایه گذاری غفلت نکنید
حتی اگر برای سرمایه گذاری از مشاوره متخصصان مالی استفاده می کنید، باز هم باید نیازهای آموزشی اولیه را مد نظر داشته باشید. آموختن اصول بنیادین سرمایه گذاری به شما کمک می کند تا مبانی بازار و ساز و کارهای آن را درک کنید و تصمیمات بهتری اخذ نمایید. از این طریق، ضمن آشنایی با فرآیندهای مرسوم مالی، می توانید سود و ریسک احتمالی را به درستی محاسبه نموده و سبد سرمایه ای کارآمد تشکیل دهید.
در آموزش های خود به بحث ریسک توجه ویژه ای داشته باشید. تمامی انواع سرمایه گذاری درجه ای از ریسک را دارا هستند که البته میزان این ریسک در انواع متفاوت ابزارهای سرمایه متفاوت است. به طور مثال، بازار سهام در دوره های زمانی بلندمدت اغلب ریسک اندکی دارد، در حالی که برای ورود کوتاه مدت به این بازار درجه بالایی از ریسک به شما تحمیل خواهد شد.
دارایی های دیگری چون املاک، اوراق مشارکت و سایر ابزارها نیز هر یک ریسک های خاص خود را به همراه می آورند که در زمان ورود باید به آنها توجه کرد. لذا پیش از خرید هر نوع کالای سرمایه ای، تعیین دقیق ریسک آن در نسبت با زمان مورد نظر اهمیت بسیار حیاتی دارد.
۷- از بازار انتظارات واقع بینانه داشته باشید
هر یک از بازارهای سرمایه سود متوسط خاص خود را به صورت سالانه دارند. این امر در انتخاب بازار هدف و تناسب آن با چشم انداز مورد نظر شما بسیار مهم است. البته باید توجه داشته باشید که نرخ سود اعلام شده توسط موسسات مالی، در دوره های چند ساله محاسبه شده است. این امر به معنای آن است که شاید در سال نخست ورود به بازار، سود کمتری عاید شما شود و حتی با زیان مواجه شوید.
از این زاویه، واقع بینانه کردن انتظارات گامی ضروری برای ورود به بازار سرمایه است؛ چرا که در غیر این صورت ممکن است مقاومت خود را از دست داده و با پذیرش زیان قابل توجهی از بازار خارج شوید. توجه داشته باشید که یکی از مهمترین بخش های واقع بینی با انتظارات زمانی و سود انتظاری مرتبط است.
۸- برنامه سرمایه گذاری را مکتوب کنید
این برنامه مکتوب بیانیه یا اعلامیه سیاست سرمایه نامیده می شود و نقشه راهی را پیش روی شما قرار می دهد که باید در طول زمان، و در انواع بازار صعودی یا نزولی، از آن تبعیت کنید. این برنامه راه کارهای مورد نیاز در هر دوره زمانی خاص را مشخص می کند و روش های زمانی خاص را مشخص می کند و روش های ارزیابی سرمایه گذاری را معرفی می کند. البته بیانیه سرمایه شما در طول زمان تغییر خواهد کرد و در نسبت با شرایط موجود باید به اصلاح آن بپردازید.
در برنامه سرمایه باید نکات متعددی را مورد توجه قرار دهید و جوانب مسائل را کاملا بسنجید. نکات زیر از جمله مهمترین عواملی هستند که باید در برنامه سرمایه به آنها توجه شده و تصمیم گیری شود:
• اهداف سرمایه گذاری و زمان بندی اجرای آنها
• حداقل سود متوسط سالیانه که برای دستیابی به اهداف فوق مورد نیاز است
• نیازهای درآمدی فعلی سبد سرمایه
• انواع سرمایه گذاری که برای ورود به آنها تمایل دارید
• ابزارهای سرمایه گذاری موجود و میزان مطلوبیت آنها
• نحوه تخصیص هر یک از ابزارها در سبد سرمایه
• بازبینی رویه های پیشین
• انواع مالیات سرمایه که باید پرداخت شود
• سطح ریسک احتمالی سبد سرمایه
• به روزرسانی نیازهای درآمدی در نسبت با تورم و هزینه های زندگی
۹- سرمایه خود را در نسبت با اهداف و نیازها تخصیص دهید
پرسش مهم بعدی آن است که چگونه باید سرمایه خود را میان ابزارهای متفاوتی چون سهام شرکت های بزرگ و کوچک، بازار پول و طلا، اوراق مشارکت، صندوق های سرمایه گذاری و دیگر موارد تقسیم کنید. پاسخ این پرسش به عوامل متعددی وابسته است. از میان این عوامل، اهداف سرمایه گذاری، زمان بندی دستیابی به این اهداف و سرمایه گذاری های فعلی اهمیت زیادی دارند.
به علاوه باید منابع مالی جایگزین خود را نیز شناسایی کنید. به طور مثال، اگر برای گذران زندگی به حقوق کارمندی یا بازنشستگی وابسته هستید، احتمالا برای سرمایه گذاری های پرریسک تمایل بیشتری دارید، چرا که از وجود حداقل درآمدی اطمینان دارید.
۱۰- تنوع سرمایه گذاری خود را افزایش دهید
پیش بینی دقیق مسیر سرمایه گذاری و افت و خیز یا سود و زیان آن در عمل ناممکن است. از این رو باید برای پیش گیری از زیان شدید و تقسیم ریسک، میزان مناسبی از تنوع را در سبد خود لحاظ کنید. تحقیقات نشان می دهند که این تنوع ضمن کاهش ریسک به ارتقای عملکرد سبد شما نیز یاری خواهد رساند. تلاش برای متنوع ساختن سبد سرمایه در دو سطح متفاوت صورت می گیرد. از یک سو باید در یک گروه از ابزارهای سرمایه، به طور مثال بازار سهام، سرمایه خود را میان شرکت های گوناگون با ویژگی های متفاوت تقسیم کنید تا در زمان افت و خیز احتمالی بازار کمترین آسیب به شما وارد شود.
به علاوه در میان ابزارهای مالی نیز می توانید به تقسیم سرمایه خود بپردازید. کمتر پیش می آید که در یک دوره زمانی خاص، تمام بازارها به صورت همزمان نزول کنند و از این رو با تقسیم سرمایه و متنوع ساختن سبد خود می توانید از زیان های احتمالی بکاهید. متنوع سازی سبد یکی از حیاتی ترین گام ها در سرمایه گذاری است؛ توجه بسیار ویژه ای به آن داشته باشید. اگر از تصمیمات خود در این زمینه مطمئن نیستید، می توانید از مشاوران مالی برای تقسیم ریسک کمک بگیرید.
۱۱- تمام تخم مرغ های خود را در یک سبد قرار ندهید
در ادامه مورد پیشین، متخصصان بازار سرمایه توصیه می کنند که درصد سرمایه گذاری روی سهام شرکت ها از میزان ۱۰ تا بیست درصد کل سبد فراتر نرود. اگر تمام سرمایه خود را در شرکتی خاص متمرکز کنید، ریسک سرمایه گذاری به شکل بسیار شدیدی افزایش خواهد یافت و این امر ممکن است به نتایج بسیار ناگواری منتهی شود. به این صورت که با افت ناگهانی بازار، صنعت یا شرکت خاص، تمام دارایی خود را به یک باره از دست خواهیم داد. از این رو، در زمان انتخاب سهام هیجان زده نشوید و همراه با احتیاط به تقسیم سرمایه خود بپردازید.
۱۲- گرفتار جو بازار نشوید
سهام جذاب و مورد توجه امروز، ممکن است فردا به سهامی نزولی و راکد بدل شوند. یکی از مهمترین مشکلات سرمایه گذاران اطمینان به شرایط فعلی و اعتماد به ادامه یافتن آن است. این در حالی است که شرایط پیش بینی نشده هر لحظه در انتظار بازارها است و ممکن است با ورود ناگهانی و بدون بررسی به سهمی خاص، خود را در فرآیندی گرفتار سازید که جز زیان و ناآرامی حاصلی برای شما ندارد. آرامش روانی خود را حفظ کنید و اجازه ندهید احساسات کنترل اقدامات شما را به دست بگیرند.
۱۳- سهام بی اهمیت را فراموش کنید
سویه دیگر گرفتاری در جو بازار، بی تفاوتی به سهامی است که امروز مورد توجه بازار قرار ندارند. همانطور که صعودِ امروز سهمی خاص نشان دهنده تداوم روند رشد آن نیست، افت سهمی خاص نیز نمی تواند دائمی باشد. ممکن است با تغییر شرایط کلان حاکم بر اقتصاد یا صنعتی خاص، سهم بی اهمیت و نزولی امروز به گزینه ای جذاب در آینده بدل شود. امری که بی تفاوتی نسبت به آن می تواند شما را از سود آتی محروم سازد. در نتیجه باید همواره تحلیل و رصد بازار را مدنظر داشته باشید و با توجه به استراتژی مشخص اقدام به ورود به بازار کنید. اگر اطلاعات مالی شما برای انجام چنین تحلیل هایی کافی نیست، یاری گرفتن از متخصصان را فراموش نکنید.
۱۴- در بازار بمانید
سرمایه گذاران عجول و عصبی بیش از هر عامل دیگری موجب زیان خود می شوند. این افراد بدون توجه به تحلیل حرکت می کنند و فاقد استراتژی مشخصی هستند. از این رو در زمان نزول بازار با زیان مواجه شده و ناامید می شوند. این ناامیدی در بسیاری از موارد باعث می شود، سرمایه گذاران کم طاقت تمام دارایی سرمایه خود را به فروش رسانده و برای جلوگیری از زیان بعدی به طور کلی از بازار خارج شوند. راه حلی که کاملا نادرست است.
ممکن است بازار هر لحظه تغییر جهت دهد و خروج از بازار باعث تثبیت زیان فرد خواهد شد. از این رو پس از تدوین استراتژی و انتخاب کالای سرمایه ای مورد نظر، در مدت زمانی که از قبل مشخص کرده اید، به بازار وفادار بمانید و در برابر ناملایمات مقاومت کنید. البته در صورتی که شرایط اقتصاد کلان را نامناسب ارزیابی می کنید، نیاز به تغییر استراتژی کلان و برنامه وجود خواهد داشت . این امر بازبینی دقیق و همه جانبه ای را طلب می کند که پیش از آن، نمی توان درباره خروج از بازار تصمیمی معقول اتخاذ کرد.
۱۵- زودتر خرید کنید
یکی از اصول بازار سرمایه آن است که پیش از دیگران سهام مطلوب را شناسایی نموده و آنها را خرید کنید. این کار در کنار قدرت تحلیل بازار، به دیدگاه بلندمدت نیاز دارد. چرا که خرید زودهنگام لزوما به معنای سود بیشتر در زمان کوتاه نیست.
اگر سهمی را با دید بلندمدت و پیش از دیگران خرید نمایید، احتمال آنکه با سپری شدن افت و خیزهای معمول و در زمان آغاز رشد سهم همراه آن باشید بسیار بیشتر است. از این رو، اگر موقعیت سهمی را در آینده مطلوب ارزیابی می کنید، پس از تحلیل دقیق به خرید آن اقدام کنید و نسبت به نوسانات کوتاه مدت بی اعتنا باشید.
۱۶- به صورت منظم و براساس استراتژی خاص خرید کنید
شرایط موجود در بازار سرمایه بسیاری از سرمایه گذاران را ترغیب می کند تا براساس زمان بندی بازار اقدام به خرید و فروش کنند. آنها سعی می کنند زمان بهینه ورود و خروج بازار را یافته و با تطبیق سرمایه خود، اقدام به معامله نمایند. اما این روش در اغلب موارد با نتایج نامطلوبی همراه خواهد بود، چرا که زمان بندی بازار از دقت بسیار پایینی برخوردار است و متخصصان توصیه می کنند که هرگز براساس پیش بینی های زمانی خرید و فروش نکنید.
برای پرهیز از این اشتباهات، باید به صورت منظم و براساس برنامه دقیق اقدام به معامله نمایید. می توانید این فرایندها را با کمک گرفتن از تحلیل گران مجرب به صورت رویه های خودکار درآورید و فارغ از افت و خیزهای مقطعی به استراتژی بلندمدت خود وفادار بمانید.
۱۷- به هزینه های سرمایه گذاری توجه داشته باشید
در بازارهای صعودی، سرمایه گذاران اغلب از هزینه های خرید و فروش خود غافل هستند. این در حالی است که در زمان نزول به این گونه هزینه های توجه بیشتری می کنند. اما این نوسان در توجه و دقت فرد برای سرمایه گذاری کارآمد مطلوب نیست. باید با محاسبه دقیق هزینه های حضور در هر یک از بازارهای سرمایه، از پیش نسبت به شرایط موجود آگاهی کافی داشته باشید.
هزینه هایی چون حق کارگزاران، صرافان، درصد تبدیل اوراق به پول و مالیات از جمله مهمترین موارد هزینه ای هستند که بر سود حاصل از سرمایه گذاری تحمیل می شوند.
۱۸- اجازه ندهید مالیات شما را تحت تاثیر قرار دهد
حضور در بازار سرمایه نیز به مانند بسیاری از بازارها با هزینه های مالیاتی همراه است. البته سیاست های حمایتی دولت در بازارهایی چون سهام، میزان این مالیات را در سطوح پایینی نگاه می دارد، اما به هر حال مالیات بخشی از سود سرمایه گذاری را صرف خود می کند و از این رو استراتژی های پرهیز از مالیات همواره بخشی از خدمات تخصصی در بازار سرمایه به شمار می روند.
با این حال نباید اجازه دهید تا بیش از حد لزوم تحت تاثیر هزینه های مالیاتی قرار بگیرید. چرا که به هر حال، اگر سود مناسبی از سرمایه گذاری خود کسب نمایید، در نهایت میزان مالیات پرداختی مبلغ بسیار اندکی خواهد بود و فشار چندانی به سبد شما وارد نمی آورد.
۱۹- سبد خود را به صورت مداوم بازبینی کنید
توازن اولیه سبد سرمایه شما که در هنگام آغاز سرمایه گذاری برای تخصیص سرمایه به کار گرفته اید، در طول زمان تغییر خواهد کرد و این امر به عدم توازن در تقسیم سرمایه می انجامد. این مساله به ویژه پس از دوره های صعود یا نزول شدید بازار روی می دهد و تلاش شما برای باقی ماندن در بازار یا کسب سود بیشتر به اختصاص بخش بیشتری از سرمایه موجود در بخش هایی خاص می انجامد.
چنین عدم توازنی ریسک سبد را بالاتر می برد و آسیب پذیری سرمایه را بیشتر می کند. از این رو ضروری است در دوره های زمانی منظم، به ویژه پس از التهابات بازار، سبد خود را بازبینی نموده و در صورت لزوم توازن میان انواع سرمایه گذاری را براساس طرح اولیه و ریسک پذیری مطلوب بار دیگر برقرار سازید.
۲۰- برنامه سرمایه گذاری خود را اصلاح کنید
برنامه سرمایه گذاری نیز به مانند هر برنامه مالی دیگری نیازمند بازبینی دائمی و اصلاح مداوم است. پیش از هر چیز باید اهداف اولیه خود را مرور کرده و با بررسی مسیر پیموده شده، میزان تطابق سرمایه گذاری و عایدی آن را با اهداف خود بررسی کنید. اگر در دستیابی به اهداف پیش بینی شده ناکام بوده اید، ضروری است بار دیگر سبد خود بررسی کنید و تغییرات لازم را در آن به عمل آورید.
در کنار این امر، تغییر شرایط کلان اقتصادی یا اوضاع زندگی شخصی شما نیز با تاثیر روی ریسک پذیری و نیاز به پول، اصلاح برنامه سرمایه گذاری را ضروری می سازد. در این مسیر نیز یاری گرفتن از متخصصان مالی گزینه ای بسیار معقول است که از زیان های ناشی از آزمون و خطا پیش گیری می کند.
اما در عین حال، ممکن است از بازار سرمایه در هراس باشید و زیان مالی شما را نگران کند. ممکن است در دوره های پیشین زندگی تجارب ناخوشایندی از سرمایه گذاری ها داشته باشید، از افت ناگهانی بازار زیان دیده باشید، و از این رو درخصوص میزان ریسک پذیری خود تردید کنید. به علاوه پیچیدگی های بازار سرمایه نیز گاهی اوقات گیج کننده هستند و ممکن است برخی افراد را از ورود به این عرصه منصرف کنند.
این گونه مسائل از موانع عمده ورود به بازار سرمایه و عملکرد مناسب و سودآور در آن است. بسیاری مواقع، ترس از شکست و زیان اساس فرد را از اقدام موثر باز می دارد و به این ترتیب مانع موفقیت او می شود. به علاوه این دشواری ها به یک بازار خاص اختصاص ندارند و هر یک از ابزارهای سرمایه ای به نوبه خود ریسک هایی را به افراد تحمیل می کنند. از این رو اتخاذ استراتژی مناسب و آگاهانه رکن اصلی سرمایه گذاری محسوب می شود.
برای غلبه بر مشکلات بالا و خروج از وضعیت سرگردانی، پیشنهاداتی که در ادامه ارائه می شوند، بسیار مفید خواهند بود. در قالب این توصیه ها، ۲۰ کلید اصلی برای ورود موفق به بازار سرمایه و غلبه بر دشواری های پیش رو در این عرصه به شما ارائه شده است. با تکیه بر این موارد می توانید افت و خیز بازار را شناسایی نموده و در مواقع بحرانی دچار آشفتگی نشوید. این اصول مدیریت بهینه سرمایه را برای شما امکان پذیر می سازد و از این طریق قادر خواهید بود با کسب سود مناسب به اهداف خود و خانواده تان تحقق بخشید.
۱- تفاوت میان پس انداز و سرمایه گذاری را درک کنید
پس انداز در اغلب موارد برای اهداف کوچک و کوتاه مدت به کار گرفته می شود. به طور مثال برای سفر بعدی خانوادگی، خرید خودرویی جدید و یا صندوق اضطراری می توانید از پس انداز استفاده کنید. نگاه داشتن مقادیری از پول نقد، حساب های بانکی و یا بازارهای کوتاه مدت از انواع پس انداز هستند که در آنها یا اساسا ریسکی را متحمل نمی شوید و یا میزان ریسک بسیار اندک است.
در مقابل، سرمایه گذاری برای تحقق اهداف بزرگ و بلند مدت به کار گرفته می شود. اهدافی که دست کم برای تحقق آنها پنج سال زمان در اختیار داشته باشید. سرمایه گذاری برخلاف پس انداز فرآیندی است که از میزان قابل ملاحظه ای ریسک برخوردار است. ممکن است پول خود را از دست بدهید و یا در پایان دوران سرمایه گذاری سودی کسب نکنید.
البته در کنار این خطرات، سود حاصل از سرمایه گذاری نیز بسیار زیاد است و فرصت های مناسبی را برای دستیابی به اهداف بلندمدت فراهم می سازد. از این رو درک تفاوت میان این دو نحوه برخورد با پول بسیار حیاتی است. اگر با استراتژی پس انداز به سرمایه گذاری بپردازید و یا با رویکردی سرمایه گذاری پس انداز کنید، به جز آسیب مالی چیزی به دست نخواهید آورد.
۲- پیش از آغاز سرمایه گذاری وضعیت مالی خود را منظم کنید
سرمایه گذاری مستلزم صبر و پول زیادی است. از این رو باید پیش از ورود به بازار تمامی جوانب مالی زندگی خود را بررسی نموده و بر اوضاع مسلط شوید. برای خود برنامه ای بلندمدت طراحی کنید، بودجه بندی نمایید و میزان مشخصی از پول را به صورت ماهانه پس انداز کنید.
به علاوه باید بدهی های خود را نیز تا حد امکان بازگردانید تا در زمان سرمایه گذاری تحت فشار قرار نگیرید. می توانید برای کاستن از فشارهای پیش بینی نشده صندوقی را در نظر گرفته و به صورت منظم مبالغی را در آن پس انداز کنید. با این کار در پیشامدهای ناگهانی نیاز مالی خود را با استفاده از این پس اندازها برطرف می کنید و به سرمایه گذاری شما آسیبی وارد نمی شود.
بیمه های سلامتی و عمر نیز در این مسیر به شما یاری خواهند کرد. درواقع، آماده سازی قبلی نخستین گام برای سرمایه گذاری موفق محسوب می شود و بدون این گام، ورود به بازار سرمایه پرخطر خواهد بود.
۳- اهداف خود را به صورت مشخص شناسایی کنید
سرمایه گذاری هوشمندانه به معنای حرکت دقیق در جهت اهداف مشخص مانند افزایش ثروت، بازنشستگی آرام و یا موارد مشابه است. با تعیین دقیق و شفاف اهداف، با قدرت بیشتری به برنامه خود وفادار می مانید و در زمان سختی مقاوم تر هستید.
این گونه اهداف باید تا حد امکان واقع بینانه و به لحاظ زمان و مقدار امکان اندازه گیری داشته باشند. به طور مثال، افزایش ثروت هدفی شفاف محسوب نمی شود. باید میزان ثروت مورد نظر، انواع دارایی ها و زمان مورد نیاز برای تحقق این هدف را مشخص کنید تا در مسیر امکان ارزیابی و اصلاح فعالیت ها فراهم شود.
۴- نباید تنها بر سود بالاتر متمرکز شوید
یکی از اشتباهات رایج درخصوص سرمایه گذاری آن است که این فعالیت تنها درباره جستجوی بیشترین سود ممکن است. این تصور نادرست باعث می شود سرمایه گذاران بدون بررسی کافی و تعیین اهداف خود، صرفا به گذشته نگاه کرده و سهام پرسود را خریداری نمایند. در اینجا نیز اهمیت تعیین اهداف بار دیگر آشکار می شود. با اهدافی معقول و معین، تصمیمات آگاهانه و دقیقی درخصوص سرمایه اخذ می شود، بدون آنکه ریسک غیرضروری به شما تحمیل شود.
در واقع، اهداف شما نشان دهنده نسبتی هستند که باید در فرآیند سرمایه گذاری میان سود سرمایه و ریسک پذیرفته شده برقرار باشد. با تعیین این نسبت، سود سرمایه تنها معیار عمل شما نیست و با لحاظ نمودن سایر عوامل، رفتار مالی معقول ترین را در پیش خواهید گرفت.
۵- ریسک پذیری خود را اندازه گیری کنید
در کنار درک ریسک های هر نوع دارایی و ابزار سرمایه ای، باید میزان ریسک پذیری خود را نیز اندازه گیری کنید و به دقت بدانید که به پذیرش چه میزان ریسک در هر یک از انواع سرمایه گذاری تمایل دارید. ریسک پذیری بخشی از اهداف سرمایه گذاری شما است که میزان زمان، منابع مالی و ترس های مرتبط با زندگی را در بر می گیرد. در نتیجه اگر سرمایه گذاری خواب و خوراک شما را بر هم زده است، صرف نظر از میزان مطلوبیت آن، برای شما مناسب نیست و باید از آن دوری کنید.
البته تشخیص میزان ریسک پذیری چندان آسان نیست. در زمان رشد بازار اغلب افراد با اعتماد به نفس بیشتری عمل می کنند، در حالی که در بازار نزولی، ریسک پذیری آنها کاهش می یابد. طبیعی است که چنین رویکردی برای تعیین میزان ریسک پذیری نادرست است و باید برای عملکرد دقیق، پاسخ پرسش های اصلی را مشخص سازید. سوالات زیر نمونه هایی از این پرسش های حیاتی هستند:
• زیان وارد آمده به سرمایه اصلی شما را بیشتر نگران می کند، یا کاهش قدرت خرید (و سرمایه گذاری)؟
• چه میزان از زیان به سرمایه اصلی برای شما قابل تحمل است؟
• کاهش سرمایه در افت اخیر بازار چقدر شما را نگران کرده است؟
• کدام یک از سرمایه گذاری های اخیرتان، باعث می شود شب ها نتوانید بخوابید؟
• آیا سود و زیان سرمایه خود را به صورت روزانه بررسی می کنید؟ (امری که نشان دهنده نگرانی شما است)
• تنوع سبد سرمایه چقدر است؟
۶- از آموزش های ضروری درباره سرمایه گذاری غفلت نکنید
حتی اگر برای سرمایه گذاری از مشاوره متخصصان مالی استفاده می کنید، باز هم باید نیازهای آموزشی اولیه را مد نظر داشته باشید. آموختن اصول بنیادین سرمایه گذاری به شما کمک می کند تا مبانی بازار و ساز و کارهای آن را درک کنید و تصمیمات بهتری اخذ نمایید. از این طریق، ضمن آشنایی با فرآیندهای مرسوم مالی، می توانید سود و ریسک احتمالی را به درستی محاسبه نموده و سبد سرمایه ای کارآمد تشکیل دهید.
در آموزش های خود به بحث ریسک توجه ویژه ای داشته باشید. تمامی انواع سرمایه گذاری درجه ای از ریسک را دارا هستند که البته میزان این ریسک در انواع متفاوت ابزارهای سرمایه متفاوت است. به طور مثال، بازار سهام در دوره های زمانی بلندمدت اغلب ریسک اندکی دارد، در حالی که برای ورود کوتاه مدت به این بازار درجه بالایی از ریسک به شما تحمیل خواهد شد.
دارایی های دیگری چون املاک، اوراق مشارکت و سایر ابزارها نیز هر یک ریسک های خاص خود را به همراه می آورند که در زمان ورود باید به آنها توجه کرد. لذا پیش از خرید هر نوع کالای سرمایه ای، تعیین دقیق ریسک آن در نسبت با زمان مورد نظر اهمیت بسیار حیاتی دارد.
۷- از بازار انتظارات واقع بینانه داشته باشید
هر یک از بازارهای سرمایه سود متوسط خاص خود را به صورت سالانه دارند. این امر در انتخاب بازار هدف و تناسب آن با چشم انداز مورد نظر شما بسیار مهم است. البته باید توجه داشته باشید که نرخ سود اعلام شده توسط موسسات مالی، در دوره های چند ساله محاسبه شده است. این امر به معنای آن است که شاید در سال نخست ورود به بازار، سود کمتری عاید شما شود و حتی با زیان مواجه شوید.
از این زاویه، واقع بینانه کردن انتظارات گامی ضروری برای ورود به بازار سرمایه است؛ چرا که در غیر این صورت ممکن است مقاومت خود را از دست داده و با پذیرش زیان قابل توجهی از بازار خارج شوید. توجه داشته باشید که یکی از مهمترین بخش های واقع بینی با انتظارات زمانی و سود انتظاری مرتبط است.
۸- برنامه سرمایه گذاری را مکتوب کنید
این برنامه مکتوب بیانیه یا اعلامیه سیاست سرمایه نامیده می شود و نقشه راهی را پیش روی شما قرار می دهد که باید در طول زمان، و در انواع بازار صعودی یا نزولی، از آن تبعیت کنید. این برنامه راه کارهای مورد نیاز در هر دوره زمانی خاص را مشخص می کند و روش های زمانی خاص را مشخص می کند و روش های ارزیابی سرمایه گذاری را معرفی می کند. البته بیانیه سرمایه شما در طول زمان تغییر خواهد کرد و در نسبت با شرایط موجود باید به اصلاح آن بپردازید.
در برنامه سرمایه باید نکات متعددی را مورد توجه قرار دهید و جوانب مسائل را کاملا بسنجید. نکات زیر از جمله مهمترین عواملی هستند که باید در برنامه سرمایه به آنها توجه شده و تصمیم گیری شود:
• اهداف سرمایه گذاری و زمان بندی اجرای آنها
• حداقل سود متوسط سالیانه که برای دستیابی به اهداف فوق مورد نیاز است
• نیازهای درآمدی فعلی سبد سرمایه
• انواع سرمایه گذاری که برای ورود به آنها تمایل دارید
• ابزارهای سرمایه گذاری موجود و میزان مطلوبیت آنها
• نحوه تخصیص هر یک از ابزارها در سبد سرمایه
• بازبینی رویه های پیشین
• انواع مالیات سرمایه که باید پرداخت شود
• سطح ریسک احتمالی سبد سرمایه
• به روزرسانی نیازهای درآمدی در نسبت با تورم و هزینه های زندگی
۹- سرمایه خود را در نسبت با اهداف و نیازها تخصیص دهید
پرسش مهم بعدی آن است که چگونه باید سرمایه خود را میان ابزارهای متفاوتی چون سهام شرکت های بزرگ و کوچک، بازار پول و طلا، اوراق مشارکت، صندوق های سرمایه گذاری و دیگر موارد تقسیم کنید. پاسخ این پرسش به عوامل متعددی وابسته است. از میان این عوامل، اهداف سرمایه گذاری، زمان بندی دستیابی به این اهداف و سرمایه گذاری های فعلی اهمیت زیادی دارند.
به علاوه باید منابع مالی جایگزین خود را نیز شناسایی کنید. به طور مثال، اگر برای گذران زندگی به حقوق کارمندی یا بازنشستگی وابسته هستید، احتمالا برای سرمایه گذاری های پرریسک تمایل بیشتری دارید، چرا که از وجود حداقل درآمدی اطمینان دارید.
۱۰- تنوع سرمایه گذاری خود را افزایش دهید
پیش بینی دقیق مسیر سرمایه گذاری و افت و خیز یا سود و زیان آن در عمل ناممکن است. از این رو باید برای پیش گیری از زیان شدید و تقسیم ریسک، میزان مناسبی از تنوع را در سبد خود لحاظ کنید. تحقیقات نشان می دهند که این تنوع ضمن کاهش ریسک به ارتقای عملکرد سبد شما نیز یاری خواهد رساند. تلاش برای متنوع ساختن سبد سرمایه در دو سطح متفاوت صورت می گیرد. از یک سو باید در یک گروه از ابزارهای سرمایه، به طور مثال بازار سهام، سرمایه خود را میان شرکت های گوناگون با ویژگی های متفاوت تقسیم کنید تا در زمان افت و خیز احتمالی بازار کمترین آسیب به شما وارد شود.
به علاوه در میان ابزارهای مالی نیز می توانید به تقسیم سرمایه خود بپردازید. کمتر پیش می آید که در یک دوره زمانی خاص، تمام بازارها به صورت همزمان نزول کنند و از این رو با تقسیم سرمایه و متنوع ساختن سبد خود می توانید از زیان های احتمالی بکاهید. متنوع سازی سبد یکی از حیاتی ترین گام ها در سرمایه گذاری است؛ توجه بسیار ویژه ای به آن داشته باشید. اگر از تصمیمات خود در این زمینه مطمئن نیستید، می توانید از مشاوران مالی برای تقسیم ریسک کمک بگیرید.
۱۱- تمام تخم مرغ های خود را در یک سبد قرار ندهید
در ادامه مورد پیشین، متخصصان بازار سرمایه توصیه می کنند که درصد سرمایه گذاری روی سهام شرکت ها از میزان ۱۰ تا بیست درصد کل سبد فراتر نرود. اگر تمام سرمایه خود را در شرکتی خاص متمرکز کنید، ریسک سرمایه گذاری به شکل بسیار شدیدی افزایش خواهد یافت و این امر ممکن است به نتایج بسیار ناگواری منتهی شود. به این صورت که با افت ناگهانی بازار، صنعت یا شرکت خاص، تمام دارایی خود را به یک باره از دست خواهیم داد. از این رو، در زمان انتخاب سهام هیجان زده نشوید و همراه با احتیاط به تقسیم سرمایه خود بپردازید.
۱۲- گرفتار جو بازار نشوید
سهام جذاب و مورد توجه امروز، ممکن است فردا به سهامی نزولی و راکد بدل شوند. یکی از مهمترین مشکلات سرمایه گذاران اطمینان به شرایط فعلی و اعتماد به ادامه یافتن آن است. این در حالی است که شرایط پیش بینی نشده هر لحظه در انتظار بازارها است و ممکن است با ورود ناگهانی و بدون بررسی به سهمی خاص، خود را در فرآیندی گرفتار سازید که جز زیان و ناآرامی حاصلی برای شما ندارد. آرامش روانی خود را حفظ کنید و اجازه ندهید احساسات کنترل اقدامات شما را به دست بگیرند.
۱۳- سهام بی اهمیت را فراموش کنید
سویه دیگر گرفتاری در جو بازار، بی تفاوتی به سهامی است که امروز مورد توجه بازار قرار ندارند. همانطور که صعودِ امروز سهمی خاص نشان دهنده تداوم روند رشد آن نیست، افت سهمی خاص نیز نمی تواند دائمی باشد. ممکن است با تغییر شرایط کلان حاکم بر اقتصاد یا صنعتی خاص، سهم بی اهمیت و نزولی امروز به گزینه ای جذاب در آینده بدل شود. امری که بی تفاوتی نسبت به آن می تواند شما را از سود آتی محروم سازد. در نتیجه باید همواره تحلیل و رصد بازار را مدنظر داشته باشید و با توجه به استراتژی مشخص اقدام به ورود به بازار کنید. اگر اطلاعات مالی شما برای انجام چنین تحلیل هایی کافی نیست، یاری گرفتن از متخصصان را فراموش نکنید.
۱۴- در بازار بمانید
سرمایه گذاران عجول و عصبی بیش از هر عامل دیگری موجب زیان خود می شوند. این افراد بدون توجه به تحلیل حرکت می کنند و فاقد استراتژی مشخصی هستند. از این رو در زمان نزول بازار با زیان مواجه شده و ناامید می شوند. این ناامیدی در بسیاری از موارد باعث می شود، سرمایه گذاران کم طاقت تمام دارایی سرمایه خود را به فروش رسانده و برای جلوگیری از زیان بعدی به طور کلی از بازار خارج شوند. راه حلی که کاملا نادرست است.
ممکن است بازار هر لحظه تغییر جهت دهد و خروج از بازار باعث تثبیت زیان فرد خواهد شد. از این رو پس از تدوین استراتژی و انتخاب کالای سرمایه ای مورد نظر، در مدت زمانی که از قبل مشخص کرده اید، به بازار وفادار بمانید و در برابر ناملایمات مقاومت کنید. البته در صورتی که شرایط اقتصاد کلان را نامناسب ارزیابی می کنید، نیاز به تغییر استراتژی کلان و برنامه وجود خواهد داشت . این امر بازبینی دقیق و همه جانبه ای را طلب می کند که پیش از آن، نمی توان درباره خروج از بازار تصمیمی معقول اتخاذ کرد.
۱۵- زودتر خرید کنید
یکی از اصول بازار سرمایه آن است که پیش از دیگران سهام مطلوب را شناسایی نموده و آنها را خرید کنید. این کار در کنار قدرت تحلیل بازار، به دیدگاه بلندمدت نیاز دارد. چرا که خرید زودهنگام لزوما به معنای سود بیشتر در زمان کوتاه نیست.
اگر سهمی را با دید بلندمدت و پیش از دیگران خرید نمایید، احتمال آنکه با سپری شدن افت و خیزهای معمول و در زمان آغاز رشد سهم همراه آن باشید بسیار بیشتر است. از این رو، اگر موقعیت سهمی را در آینده مطلوب ارزیابی می کنید، پس از تحلیل دقیق به خرید آن اقدام کنید و نسبت به نوسانات کوتاه مدت بی اعتنا باشید.
۱۶- به صورت منظم و براساس استراتژی خاص خرید کنید
شرایط موجود در بازار سرمایه بسیاری از سرمایه گذاران را ترغیب می کند تا براساس زمان بندی بازار اقدام به خرید و فروش کنند. آنها سعی می کنند زمان بهینه ورود و خروج بازار را یافته و با تطبیق سرمایه خود، اقدام به معامله نمایند. اما این روش در اغلب موارد با نتایج نامطلوبی همراه خواهد بود، چرا که زمان بندی بازار از دقت بسیار پایینی برخوردار است و متخصصان توصیه می کنند که هرگز براساس پیش بینی های زمانی خرید و فروش نکنید.
برای پرهیز از این اشتباهات، باید به صورت منظم و براساس برنامه دقیق اقدام به معامله نمایید. می توانید این فرایندها را با کمک گرفتن از تحلیل گران مجرب به صورت رویه های خودکار درآورید و فارغ از افت و خیزهای مقطعی به استراتژی بلندمدت خود وفادار بمانید.
۱۷- به هزینه های سرمایه گذاری توجه داشته باشید
در بازارهای صعودی، سرمایه گذاران اغلب از هزینه های خرید و فروش خود غافل هستند. این در حالی است که در زمان نزول به این گونه هزینه های توجه بیشتری می کنند. اما این نوسان در توجه و دقت فرد برای سرمایه گذاری کارآمد مطلوب نیست. باید با محاسبه دقیق هزینه های حضور در هر یک از بازارهای سرمایه، از پیش نسبت به شرایط موجود آگاهی کافی داشته باشید.
هزینه هایی چون حق کارگزاران، صرافان، درصد تبدیل اوراق به پول و مالیات از جمله مهمترین موارد هزینه ای هستند که بر سود حاصل از سرمایه گذاری تحمیل می شوند.
۱۸- اجازه ندهید مالیات شما را تحت تاثیر قرار دهد
حضور در بازار سرمایه نیز به مانند بسیاری از بازارها با هزینه های مالیاتی همراه است. البته سیاست های حمایتی دولت در بازارهایی چون سهام، میزان این مالیات را در سطوح پایینی نگاه می دارد، اما به هر حال مالیات بخشی از سود سرمایه گذاری را صرف خود می کند و از این رو استراتژی های پرهیز از مالیات همواره بخشی از خدمات تخصصی در بازار سرمایه به شمار می روند.
با این حال نباید اجازه دهید تا بیش از حد لزوم تحت تاثیر هزینه های مالیاتی قرار بگیرید. چرا که به هر حال، اگر سود مناسبی از سرمایه گذاری خود کسب نمایید، در نهایت میزان مالیات پرداختی مبلغ بسیار اندکی خواهد بود و فشار چندانی به سبد شما وارد نمی آورد.
۱۹- سبد خود را به صورت مداوم بازبینی کنید
توازن اولیه سبد سرمایه شما که در هنگام آغاز سرمایه گذاری برای تخصیص سرمایه به کار گرفته اید، در طول زمان تغییر خواهد کرد و این امر به عدم توازن در تقسیم سرمایه می انجامد. این مساله به ویژه پس از دوره های صعود یا نزول شدید بازار روی می دهد و تلاش شما برای باقی ماندن در بازار یا کسب سود بیشتر به اختصاص بخش بیشتری از سرمایه موجود در بخش هایی خاص می انجامد.
چنین عدم توازنی ریسک سبد را بالاتر می برد و آسیب پذیری سرمایه را بیشتر می کند. از این رو ضروری است در دوره های زمانی منظم، به ویژه پس از التهابات بازار، سبد خود را بازبینی نموده و در صورت لزوم توازن میان انواع سرمایه گذاری را براساس طرح اولیه و ریسک پذیری مطلوب بار دیگر برقرار سازید.
۲۰- برنامه سرمایه گذاری خود را اصلاح کنید
برنامه سرمایه گذاری نیز به مانند هر برنامه مالی دیگری نیازمند بازبینی دائمی و اصلاح مداوم است. پیش از هر چیز باید اهداف اولیه خود را مرور کرده و با بررسی مسیر پیموده شده، میزان تطابق سرمایه گذاری و عایدی آن را با اهداف خود بررسی کنید. اگر در دستیابی به اهداف پیش بینی شده ناکام بوده اید، ضروری است بار دیگر سبد خود بررسی کنید و تغییرات لازم را در آن به عمل آورید.
در کنار این امر، تغییر شرایط کلان اقتصادی یا اوضاع زندگی شخصی شما نیز با تاثیر روی ریسک پذیری و نیاز به پول، اصلاح برنامه سرمایه گذاری را ضروری می سازد. در این مسیر نیز یاری گرفتن از متخصصان مالی گزینه ای بسیار معقول است که از زیان های ناشی از آزمون و خطا پیش گیری می کند.
پ
برای دسترسی سریع به تازه‌ترین اخبار و تحلیل رویدادهای ایران و جهان
اپلیکیشن برترین ها
را نصب کنید.
ارسال نظر