کنگاور؛ شهر بانوی آب ها
كنگاور از شهرهای استان كرمانشاه است که در ۵۰۳ كیلومتری تهران و ۹۲ كیلومتری شرق کرمانشاه قرار گرفته است. این شهر طبیعتی زیبا و آب و هوایی معتدل دارد و یکی از گزینههای مناسب سفر در شهریور و اوایل پاییز است.
البته جاذبههای گردشگری کنگاور به اندازهای نیست که مسافران بتوانند چند روز را در این شهر اتراق کنند اما کسانی که از تهران به سمت کرمانشاه میروند، میتوانند با چند ساعت توقف در کنگاور از آثار تاریخی این شهر دیدن کنند یا نیم روزی را در دامن طبیعت سرسبز این شهرستان بگذرانند. با خودروی شخصی فاصله تهران تا كنگاور را میتوان در مدت پنج تا شش ساعت پیمود و در مدتی بین ۶۰ تا ۹۰ دقیقه نیز از کرمانشاه به کنگاور رسید. البته در پایانه مسافربری کرمانشاه نیز، اتوبوسها و تاکسیها در اکثر ساعات روز آماده حرکت به سوی کنگاور هستند.
معبد آناهیتا
کنگاور از آن رو که در مسیر تاریخی مرکز و غرب ایران به بینالنهرین قرار گرفته، از گذشتههای دور اهمیت فراوانی داشته است. نشانه این اهمیت وجود خرابههای یک بنای باستانی بسیار عظیم است که اغلب باستانشناسان و تاریخ پژوهان آن را معبدی میدانند از آن آناهیتا، ایزد بانوی آبها در ایران باستان و عدهای نیز آن را یک کاخ متعلق به دوره ساسانیان معرفی میکنند. آنچه مشخص است اینکه بنای کنگاور یکی از عظیمترین بناهای برجای مانده از ایران باستان است و اگر کاوشهای باستانشناسی با سرعت و وسعت بیشتری در آن صورت بگیرد، رازهای بسیاری در دل دارد.
ایزیدور خاراکسی، جغرافیانویس یونانی، نخستین کسی بود که در سال ۳۷ میلادی در کتابی به نام «ایستگاهها و چاپارخانههای پارت» از وجود معبد آرتمیس (الهه پاکدامنی یونانیان) در شهر کنکوبار در غرب ایران یاد کرد. بعدها برخی به این نتیجه رسیدند که کنکوبار همان کنگاور و معبد آرتمیس همان معبد آناهیتاست. این در حالی بود که مورخان و جغرافیدانان اسلامی در نوشتههای خود هیچ اشارهای به معبد آناهیتا در کنگاور نداشتهاند و در عوض از وجود کاخی شگفت در این شهر یاد کرده و بنای آن را به خسروپرویز نسبت دادهاند. اعراب این کاخ را «قصراللُصوص» میخواندند.
علت آن بود که وقتی در جنگ نهاوند بر سپاه ایران پیروز شدند، بر سر راه همدان در کنگاور فرود آمدند و چون در آنجا چارپایانشان به سرقت رفت، بنای بزرگ موجود در کنگاور را قصراللصوص به معنای کاخ دزدان نامیدند. تا سده نوزدهم میلادی، محوطه باستانی کنگاور به زیر ساختوساز رفته بود و انبوهی از خانهها، دکانها و اماکن عمومی در جای جای آن سربرآورده بودند. تنها نشانی که از بنای شکوهمند گذشته به چشم میخورد، دیوارهای سنگی و چند ستون برفراز آن بود که اوژن فلاندن و پاسکال کست - دو جهانگرد هنرمند فرانسوی - طرحی از آن را در سال ۱۸۴۰ میلادی رسم کردند؛ اما تا دهههای اخیر این بخش نیز زیر ساخت و ساز رفت.
در سال ۱۳۴۷خورشیدی آوازه معبد آناهیتا، اداره کل باستانشناسی و فرهنگ عامه ایران را واداشت تا یک گروه باستانشناسی را به سرپرستی سیفالله کامبخش فرد مامور کاوش در کنگاور کند. این گروه با دشواری بسیار و با صرف هزینه هنگفت، ابتدا همه ساختمانهای برپا شده در محوطه باستانی کنگاور را خریداری و خراب کرد و سپس به کاوش در آن پرداخت. از همان آغاز روشن شد که ساخت و ساز در این محدوده پیشینه دور و دراز دارد. در لایههای رویی، آثاری از دوره اسلامی به دست آمد که مهمترینشان حمام عمومی بزرگی متعلق به سده چهارم هجری بود.
در لایههای زیرین آثار دوره ساسانی و اشکانی مانند سفالینه، سکه و تابوتها و خمرههای تدفین کشف شد و نهایتا با کشف برخی سازههای معماری عظیم که برای قرنها زیر خاک مدفون شده بودند، هیات باستانشناسی به این نتیجه رسید که سنگ بنای اثر تاریخی کنگاور، متعلق به دوره هخامنشی است و سبک و سیاق و شواهد پیرامونی آن نشان میدهد که چیزی جز نیایشگاه آناهیتا نمیتواند باشد. حتی سیفالله کامبخش فرد، تپهای را که بنای تاریخی کنگاور روی آن شکل گرفته بود تپه ناهید نامید.
بعدها یکی دیگر از باستانشناسان ایرانی به نام مسعود آذرنوش اعلام کرد که این محدوده بقایای یک کاخ ساسانی است و ربطی به آناهیتا، ایزد بانوی آبها ندارد. اما سخن او با استقبال چندانی از سوی باستان شناسان روبهرو نشد و سازمان میراث فرهنگی در تمام گزارشها و نشریات خود، محوطه باستانی کنگاور را «معبد آناهیتا» معرفی میکند.
متاسفانه معبد آناهیتا فاقد تابلوهای راهنمای جامع و قابل استفاده برای گردشگران غیرمتخصص است. بنابراین مسافرانی که از این معبد بازدید میکنند، غیر از دیدن بقایای آثار تاریخی، اطلاعات چندانی را درباره پیشینه و سبک معماری آنها به دست نمیآورند. زمان بازدید از معبد آناهیتا همه روزه از ساعت هشت صبح تا غروب آفتاب است. در صورت لزوم میتوانید با دفتر این بنای تاریخی به شماره ۲۲۲۲۵۱۰ تماس حاصل کنید. کد استان کرمانشاه ۰۸۳ است.
سایر دیدنیهای کنگاور
کنگاور شهر کوچکی است و در محدوده آن غیر از معبد آناهیتا، اثر برجسته دیگری وجود ندارد. فقط میتوان از زیارتگاه امامزاده ابراهیم در مجاورت معبد آناهیتا یاد کرد که از سیدی جلیل القدر و از اعقاب امام سجاد(ع) است.
بیرون از شهر کنگاور اما فضاهای طبیعی برای گردش و کمپینگ بسیار است و در شعاع ۱۰ تا ۲۰ کیلومتری مرکز شهر کنگاور چشمههای آب زیادی وجود دارد که نزد مردم استان کرمانشاه به «سراب» معروفاند. مهمترین این سرابها عبارتاند از: سراب فَش در ۱۷ کیلومتری شمال غربی كنگاور؛ سراب خرمآباد یا بوجان در ۱۰ كیلومتری شمال كنگاور و سراب ماران در۱۰ كیلومتری جنوب غربی كنگاور.
کنگاور تنها یک واحد اقامتی به نام مهمانپذیر افشار دارد و از رستورانهای مهم آن هم یکی رستوران صدف است و دیگری رستوران یکتا. البته با توجه به فاصله نسبتا کم کرمانشاه تا کنگاور اکثر مسافران این شهر ترجیح میدهند که از هتلهای کرمانشاه استفاده کنند.
ارسال نظر