استیو جابز بازی ها را بشناسید

مجله دانستنیها - کسری کریمی طار: در سال 2006، «ساتوریو ایواتا» طی یکی از سخنرانی های مشهورش، حرف هایی را به زبان آورد که شاید اهمیت آن ها سال ها بعد نمایان شود. او با لبخندی بر لب رو به حضار مشتاق گفت: «در نسل بعد (نسل هفتم)، کنسولی موفق می شود که حامل خلاقانه ترین ایده ها باشد، نه گران ترین آن ها.» ژاپنی ها و به خصوص طرفداران سینه چاک نینتندو قصد دارند ایواتا، مدیر فقید این شرکت را در قامت یک بازی ساز محبوب- همچون «شیکر و میاموتو»- به همگان معرفی کنند؛ اما حقیقت این است که ایواتا بیش از آن که شبیه میاموتو باشد، به استیو جابز هنر هشتم شباهت دارد.


او بازی ساز مهمی بود، ولی هنر اصلی خود را هنگامی به نمایش گذاشت که به مدیریت این شرکت منصوب شد. ایواتا برخلاف مسیر صنعت بازی حرکت کرد که در نتیجه اش، کنسول Wii با وجود گرافیک ضعیف تر و به قولی فناوری ارزان تر، به یکه تاز نسل هفتم بدل شد. این مدیر خوش فکر چندی پیش در جدال طولانی با بیماری سرطان شکست خورد، اما تاثیرش هیچ گاه در دنیای بازی فراموش نخواهدشد. در این مطلب، نگاهی کوتاه داریم به عملکرد ایواتا در نینتندو و کارهای مهمی که او در این شرکت سرانجام داد.

• ایواتا چهارمین مدیر نینتندو و نخستین فردی بود که بدون داشتن نسبتی با خاندان «یامائوچی» (موسسان نینتندو)، به مقام مدیریت منصوب شد. جالب این جاست که آمار و ارقام نشان می دهد او موفق ترین مدیر این شرکت در طول تاریخ پرافت و خیز آن بوده است.

• ایواتا جزو معدود بازی سازانی بود که در رشته تاریخ کامپیوتر در انستیتو تکنولوژی توکیو درس خواند و در اوایل سال ۱۹۸۰، در حالی که هنوز دانشجو بود، به عنوان برنامه نویس پاره وقت به استودیو HAL پیوست. او در دهه نود و به اصرار هیروشی یامائوچی، مدیر وقت نینتندو به سمت مدیریت استودیو رسید.

• جالب است بدانید که ساتوریو ایواتا در خانواده ای سنتی رشد کرد که مخالف حضور او در دنیای بازی های ویدئویی بودند؛ طوری که پس از پیوستنش به HAL، پدرش به مدت شش ماه با او صحبت نکرد!

• ایواتا که پنجمین کارمند HAL بود، توانست با مدیران شرکت نینتندو ارتباط برقرار کند و با آن ها قراردادی انحصاری به امضا برساند که به موجب آن، استودیو موظف می شد برای کنسول «فامیکام» (نسخه ژاپنی NES، که یکی از کلون های مشهورش، میکرو بود) چندین عنوان جدید بسازد.

• برعکس تصورات عمومی، در رسیدن به مقام مدیریت، دلایلی به جز کارنامه درخشان ایواتا را یاری کردند. مدیر فقید نینتندو، به شدت به اصول اخلاقی شرقی پایبند بود، اصولی که در شرکتی همچون نینتندو از اهمیت بالایی برخوردارند. پس از فروش ضعیف Wii U در سال ۲۰۱۳، او پنجاه درصد از حقوق خود را کسر کرد تا به همه ثابت کند در این شرکت هیچ استثنایی وجود ندارد!


• در زمان ایواتا، کنسول DS به بازار آمد، محصولی که در نهایت پرفروش ترین کنسول همراه تاریخ نام گرفت. این محصول در سال ۲۰۰۴ عرضه شد و تا سال ۲۰۱۳ تولید می شد که ماحصل عمل کرد آن طی ۹ سال، فروشی ۱۵۴ میلیون نسخه ای بود.

• ایواتا هیچ کدام از شخصیت های محبوب نینتندو را خلق نکرده، هرچند نقش بسزایی در ساخت چندین عنوان بزرگ این شرکت داشت، عناوینی که شرکت ژاپنی به لطف آن ها، میلباردها دلار سود برد.

• اهمیت فراوان ساتوریوی فقید، نخستین بار در زمان ساخت عنوان «کربی» هویدا شد. او طراح اصلی شماره نخست کربی بود و سعی داشت عنوانی تهیه کند که همه کاربران از آن لذت ببرند. عرضه کربی همان و تبدیل شدنش به یکی از محبوب ترین شخصیت های تاریخ بازی، همان. شخصیت بامزه کربی به همراه گیم پلی جذاب و ساده آن، در نهایت موجبات ساخت ۲۳ قسمت دیگر براساس این کاراکتر را فراهم کرد.

• دیگر محصول مهمی که در زمان ایواتا روانه بازار شد، Wii بود. محصولی که سنبت به رقبایش (پلی استیشن ۳ و ایکس باکس ۳۶۰) قدرت بسیار کمتری داشت، اما در نهایت با فروش ۱۰۱ میلیون نسخه ای، محبوب ترین کنسول نسل هفتم بازی های ویدئویی لقب گرفت.

• در سال ۱۹۹۴، نینتندو برای اجرای روان بازی Earthbound، مشکلات فراوانی داشت و ایواتا تصمیم گرفت به شخصه مسوولیت کدنویسی و دورریختن داده های مازاد را برعهده بگیرد. او پیش سازندگان بازی رفت و گفت: «اگر بخواهیم با چیزی که شما در حال حاضر در اختیار دارید پیش روی کنیم، نیاز به دو سال زمان خواهیم داشت و اگر بخواهیم از نو شروع کنیم، به هجده ماه.» ایواتا اما ظرف مدت یک ماه توانست تمامی مشکلات بازی را مرتفع کند تا این اثر به یکی از بهترین نقش آفرینی های زمان خود بدل شود.


• در سال ۱۹۹۸، «ماساهیروسکری» (همان کسی که به کمک ایواتا، کربی را ساخته بود) با یک ایده تازه سراغ او آمد. سکری قصد ساخت عنوانی مبارزه ای و چهارنفره را داشت، عنوانی که در آن هنگام «Dragon King The Fighting Game» نامیده می شد. ایواتا از این ایده استقبال کرد، تا این که سکری به فکر افتاد به جای خلق شخصیت های جدید، از کاراکترهای مشهور نینتندو بهره بگیرد. این گونه بود که سری «Super Smash Bros (SSB)» به دنیا آمد. ایواتا در آن هنگام با کمک همکارش، سیستم کنترلی بی نظیر و در عین حال ساده ای را خلق کرد تا علاوه بر گیمرهای کهنه کار، کاربران جدید هم بتوانند از بازی لذت ببرند.

• در سال ۲۰۰۱ نینتندو برای عرضه دنباله SSB آماده می شد اما مشکل بزرگی در روند ساخت به وجود آمد. سازندگان به دلیل فشارهای فراوان نتوانسته بودند در زمان مقرر، بازی پولیش شده را به نینتندو تحویل دهند. ایواتا که در آن زمان جزو تیم مدیریتی بود، به تنهایی وظیفه پولیش و دی باگ کردن را برعهده گرفت. در حالی که به نظر می رسید عرضه بازی با چندین ماه تاخیر رو به رو شود، ایواتا طی سه هفته عملکرد بازی را ارتقا داد تا این عنوان به لطف او در زمان تعیین شده، در اختیار کاربران شیفته ماریو و دوستانش قرار گیرد.

• در سال ۲۰۰۲ ایواتا سکان هدایت نینتندو را برعهده گرفت، آن هم در شرایطی که کنسول «گیم کیوب» توان رقابت با دو حریف قدرتمند خود را نداشت. پلی استیشن ۲ به پرفروش ترین کنسول تاریخ تبدیل شده بود و حتی ایکس باکس هم به لطف تبلیغات فراوان گوی سبقت را از کمپانی قدیمی ژاپنی ربوده بود. در چنین وضعیتی، ایواتا کار ساخت کنسول همراه DS را آغاز کرد.

• یکی از نوآوری های ایواتا، برگزاری همایش آن لاین «نینتندو دیارکت» بود. یک کنفرانس تمام اینترنتی که با برگزاری و پخش آن، نینتندو طی فاصله ای یک تا دو ماهه، عناوین جدید خود را معرفی می کند و اطلاعات جدیدی از آن ها در اختیار کاربران قرار می دهد، دایرکت همواره در نقش یک محرک اقتصادی ظاهر شده که با هر بار برگزاری مناسبش، ارزش نینتندو افزایش یافته است.

• DS نخستین محصولی بود که نینتندو تحت هدایت ایواتا آن را عرضه کرد. پیش از زمان عرضه در سال ۲۰۰۴، عموم منتقدان به دو صفحه حاضر در کنسول خرده گرفتند و آن را یک حقه بی ارزش خواندند؛ با این حال، مدیر فقید شرکت ژاپنی روی حرفش ایستاد تا پرفروش ترین کنسول همراه و دومین کنسول پرفروش تاریخ (بعد از پلی استیشن ۲) روانه بازار شود.


• با وجود موفقیت های فراوان، ایواتا به بدترین شکل ممکن نسل هشتم بازی های ویدئویی را آغاز کرد. کنسول Wii U بسیار پایین تر از سطح انتظار ظاهر شد، طوری که این شرکت بیش از دو سال با ضرردهی مواجه بود. از طرفی هرچند ۳DS در ژاپن هواخواهان فراوانی داشت، اما در غرب مغلوب تلفن های هوشمند و تبلت ها شد و نتوانست آن طور که باید و شاید، جاپای برادر بزرگش بگذارد.

• او در آخرین روزهای مدیریتش راضی شد تا برای نخستین بار، نینتندو را وارد بازار ابزار هوشمند کند. به این ترتیب که با شرکت DENA- که تبحرش ساخت پلتفرم های آنلاین و بازی های موبایل است-، قراردادی به امضا رساند. بر این اساس، نینتندو به کمک شرکت نام برده، تا پیش از پایان امسال عناوین موبایل و تبلت خود را عرضه خواهد کرد؛ حرکت رو به رشدی که به گفته تحلیلگران، می تواند میلیاردهای دلار را روانه جیب سهام داران نینتندو کند.

• ایواتا پیش از مرگش با جدیت روی کنسول جدید نینتندو (که با نام رمز NX شناخته می شد)، کار می کرد. کنسولی که به گفته او در سال ۲۰۱۶ معرفی می شود و یک سال بعد از آن، در اختیار مشتریان قرار خواهدگرفت. باید منتظر باشیم و ببینیم مخاطبان تا چه اندازه از آخرین دست پخت این مدیر تاثیرگذار استقبال می کنند. البته باید در نظر داشت که از همین حالا، نینتندو می تواند از مرگ ایواتا به عنوان یک حربه تبلیغاتی برای فروش کنسولش استفاده کند. همان کاری که اپل در قبال محصولاتی که پس از فوت استیو جابز عرضه کرد، انجام داد

دوستان زبل

خیلی ها بر این عقیده اند که ماریو و دوستانش به خاطر تصمیمات به جای ایواتا دوباره به روزهای اوجشان برگشته اند.


ساتوریو ایواتا

بسیاری او را اعجوبه کدنویسی می دانند. فردی که هرگز مشابهش در طول تاریخ شرکت نینتندو دیده نشد. این شرکت ژاپنی بارها به لطف استعدادها و قابلیت های ایواتا، خود را از موقعیت هایی دشوار رهایی بخشید.