گزارشی از وضعیت زندگی در رقه، پایتخت داعش

هفته نامه تماشاگران امروز: هنوز هیچ خبرنگاری نتوانسته به مناطق تحت کنترل داعش نفوذ کند، با این وجود اخبار این گروه گاهی به بیرون درز می کند. آبزرور هم موفق شده براساس مشاهدات ابوابراهیم الزرقاوی، یکی از مخالفان این گروه، گزارشی از وضعیت زندگی در رقه، پایتخت داعش تهیه کند که اطلاعات جالب و جدیدی درباره شرایط زندگی در این خلافت خودخوانده دارد.

وقتی داعش رقه را اشغال کرد موجی از سیاهی، شهر را گرفت. پرچم های سیاه گروه در بالای تمام ساختمان هایی که اعضای گروه در آن زندگی یا کار می کردند، نصب شد. زنان مجبور شدند سیاه بپوشند و شلوار سیاه در مراکز عمومی اجباری شد.


وقتی حملات هوایی آمریکا شروع شد، فعالان مخالف داعش به خانواده ها هشدار دادند که بیرون از خانه یا روی پشت بام ها لباس تیره نپوشند تا با پرچم های داعش اشتباه گرفته نشوند. شاید داعش هم از این موضوع نگران بود، چون شروع به رنگ آمیزی همه چیز کرد. میدان مرکزی که در آن مخالفان به صلیب کشیده یا مجازات می شدند، با رنگ های شادی مثل صورتی، سبز و سفید نقاشی شد. میدان دیگری هم به رنگ طلایی.

کمبود خون

ظاهرا فشار تبلیغاتی و سختی ها و هزینه های بالای اداره شهر، داعش را هم مجبور کرده تا کمی کوتاه بیاید. تابستان گذشته، جریمه سیگار کشیدن یا نبستن مغازه هنگام اذان چندین ضربه شلاق بود، ولی پلیس مذهبی داعش به تازگی از کسانی که توان مالی داشته باشند، جریمه نقدی هم قبول می کند. حتی شنیده شده که آنها کسبه را مجبور می کنند که مغازه شان را هنگام اذان باز بگذارند تا بتوانند جریمه بیشتری (معادل ۵ پوند) بگیرند.

آنها فقط مشکل مالی ندارند. داعش برای جنگجویانی که در حملات هوایی مناطق مرزی مجروح شده اند، نیاز به خون دارند. مردم دوست ندارند به داعش خون بدهند ولی داعش آنها را مجبور به این کار می کند. به هر کسی که کارش به دادگاه اسلامی داعش بیفتد، گفته می شود که قبل از رسیدگی به پرونده باید خون بدهد و رسید بیاورد.


داعش نمی خواهد مردم کار کنند، فقط می خواهد آنها زجر بکشند تا مردان به این گروه بپیوندند و زنان با جنگجویان داعش ازدواج کنند. داعشی ها مثل بیماران جنسی رفتار می کنند. آنها همیشه از داروخانه ویاگرا می خرند. همسران زیادی دارند و با وجود این چشمشان به دنبال زنانی است که به اسارت گرفته می شود.

شهر به زندانی برای زنان زیر ۴۵ سال تبدیل شده.

حکومت می گوید آنها نمی توانند بروند چون ممکن است توسط اعضای گروه های دیگر مورد تجاوز قرار بگیرند ولی مردم رقه معتقدند که دلیل این تصمیم این است که آنها زنان بیشتری برای جنگجویان شان می خواهند. گفته شده هر کس که می خواهد با یکی از جنگجویان داعش ازدواج کند، باید چادر سفیدی را زیر چادر مشکی اش بیندازد و با او تماس گرفته می شود. دختران علاقه ای به ازدواج با داعشی ها ندارند ولی بعضی از خانواده ها مشکلات مالی شدیدیدارند.


خروج ممنوع

اما زنانی هم که با آنها ازدواج می کنند، مشکلات دیگری دارند. بعضی از آنها حتی هویت واقعی همسرشان را نمی دانندو آنها را فقط با لقب جنگی شان می شناسند. همسر یکی از این زنان کشته شده بود و او فقط می دانست که شوهرش اهل تونس بوده. هیچ راهی هم برای تماس با خانواده همسرش نداشت.

داعش به مردانی که قبل از سال ۱۹۹۲ به دنیا آمده باشند، اجازه ترک شهر را نمی دهد، چه برای شرکت در امتحانات باشد چه برای هر کار دیگری. این یعنی دیگر کسی نمی تواند از آنجا برود و چه کسی حاضر خواهد شد بدون همسر و فرزندانش به ترکیه برود؟

دلیل دیگری که مردم نمی خواهند از آنجا بروند این است که داعش به محض رفتن، خانه شان را ضبط می کند. آنها تعداد زیادی از خانه های مسیحیان، نیروهای ارتش آزاد سوریه و تمام فعالان مخالف این گروه را مصادره کرده اند.


قبل از اشغال داعش جمعیت رقه یک میلیون نفر بود و حالا به ۴۰۰ هزار نفر رسیده است ولی مردم می گویند: «کجا برویم؟ در آنجا چه کار کنیم؟ ما پولی برای زندگی در ترکیه نداریم و آنها خانه های ما را ضبط خواهند کرد.»

پس با وجود آینده نامعلوم همانجا می مانند. مردم کاری ندارند و بیشتر در خانه می مانند، تلویزیون می بینند یا سراغ اینترنت می روند. نه مردم عادی می توانند بدون اینترنت زندگی کنند نه داعش. اینترنت در رقه مثل هرویین می ماند؛ همه به آن معتادند. آنها به فیس بوک و واتزآپ می روند ولی نمی توانند ویدیویی ببینند یا به اسکایپ بروند، چون نگرانند که داعش برایشان دردسر درست کند.
آنها گاهی گوشی های موبایل را در ایست های بازرسی تفتیش می کنند و اگر عکس یا پیغامی که باب میل شان نباشد پیدا کنند، صاحب موبایل به دردسر می افتد.

بلاتکلیفی کودکان

مردم نگران فرزندانشان هستند. کودکان مجبور به پیوستن به این گروه نیستند ولی حوصله شان سر می رود. آنها به مدرسه نمی روند و داعش به زیر 13 ساله ها اجازه کار کردن نمی دهد. کودکان در طول روز در محاصره جنگجویان کلاشینکف به دست هستند، درست مثل صحنه های فیلم ها. آنها با دیدن این وضعیت وسوسه می شوند به اردوگاهای داعش بروند و این خطرناک است.


مدارس پس از یک سال تعطیلی به تازگی بازگشایی شده اند ولی معلمان قبلی به دلیل تدریس کتاب های نامناسب اجازه کار ندارند. هیچ کس از معلمان جدیدی که داعش انتخاب کرده، راضی نیست. مدارس فقط تا کلاس نهم برقرار است و والدین از ترس اینکه فرزندانشان شستشوی مغزی نشوند ترجیح می دهند که آنها را در خانه نگه دارند.

بعضی ها مدارس کوچکی در خانه راه انداخته اند و به فرزندانشان درس می دهند ولی این کار فوق العاده خطرناک است. داعش گفته تمام کسانی را که در مدارس خانگی، به ویژه برای دختران تدریس کنند را می کشد. هیچ کس باور ندارد که داعش به این زودی شهر را ترک کند چون تعداد آنها خیلی زیاد است.

ترس جنگجویان خارجی

تعداد خارجی ها در این شهر باورنکردنی است. محله ای نیست که آنها وارد آن نشده باشند و خانه های زیادی را اشغال کرده اند. نیروهای جهادی براساس ملیت یا زبانشان با هم هستند. بریتانیایی ها با هم، هلندی ها با هم... آنها با مردم عادی کاری ندارند. هر دو طرف از هم می ترسند.

اگر کسی بخواهد با خارجی ها سر صحبت را باز کند، پلیس مذهبی به او می گوید که مزاحم آنها نشود یا حتی او را به جاسوسی متهم می کند. خارجی ها هم مضطربند، شاید چون خانواده ها و دولت های کشورشان نمی دانند که اینجا هستند. شاید نگرانند که تصویر یا نام واقعی شان منتشر شود و این در حالتی که بخواهندبه خانه برگردند، دردسرساز می شود.


البته آنها بخت زیادی برای برگشتن به خانه شان ندارند. ورود به رقه راحت است ولی خروج از آن کار سختی است. جنگجویان خارجی که به رقه می روند، در اولین ام گذرنامه هایشان را تحویل می دهند. حوصله تعدادی از آنها که از لندن یا نیویورک آمده اند سر رفته است. رقه هیچ وقت شهر هیجان انگیزی نبوده، حالا که دیگر هیچ تفریحی در آن وجود نداردو خارجی ها کلافه شده اند.

بعضی دیگر به امید زندگی تامین شده ای به آنجا رفته اند ولی علاقه ای به جنگیدن ندارند و وقتی داعش می خواهد آنها را به خط مقدم بفرستد، ناراضی اند. داعش دوست ندارد اخبار افرادی که پشیمان شده اند، درز کند و آنها را مخفیانه می کشد.