جرأت انجام این ورزش ها را داری؟

مجله همشهری جوان - کسری امام صفاری: فهرستی از ورزش های عجیب و غریبی که هر روز کشته می دهند و محبوب تر می شوند؛ ورزش هایی که هیجان تنها دلیل زنده ماندنشان است.

هرکسی تعریفی دارد از زندگی. خیلی ها زندگی را در هیجان می بینند. می گویند اگر در زندگی هیجان را تجربه نکنند، زندگی بی حاصلی داشته اند. هیجان را خیلی ها در خطر تعریف می کنند. خطرکردن برایشان همان زندگی کردن است. می خواهند کارهایی بکنند که همه انگشت حیرت به دهان بگیرند. شجاعتشان را تحسین کنند و به توانایی های انسان که مرزی برای پیشرفت نمی بیند احترام بگذارند.

در این گزارش سعی شده ورزش های خطرناکی که انجامشان خیلی دل و جرات می خواهد معرفی شوند؛ ورزش هایی که به آنها «اکستریم» یا مخاطره آمیز می گویند؛ ورزش هایی که انسان ها جانشان را کف دست می گیرند و برای انجامش به مهارتی بالا، اعصابی قوی، تمرکزی رخنه ناپذیر، سرعت عمل، آمادگی بی اندازه جسمانی و بیش از همه جرات احتیاج دارند. البته با پیشرفت تکنولوژی، ایمنی ورزش های اکستریم خیلی زیاد شده است اما زور هیچ تکنولوژی ای به طبیعت وحشی تنیده شده در تار و پود این شش ورزش نمی رسد؛ تو هم جرات داری امتحان کن!

غواصی در غار

• میزان علاقه: 9 هزار نفر در سال
• میزان مرگ و میر: بیش از 300 نفر در سال
• میزان آسیب دیدگی: بیش از هزار نفر در سال

غواصانی که در اعماق آب، در تاریکی نزدیک به مطلق غارهای زیر اقیانوس ها می شوند تا غیر از ارضای حس کنجکاویشان از دنیایی که بشر با همه پیشرفت هایش هرگز نتوانسته سر از همه اسرارش در آورد، بزرگ ترین ریسک را در زندگیشان می کنند. ورود به قلمرویی که نه محافظت شده و نه می شود محافظتش کرد. جایی که چشم مسلح هم به زور فاصله یک متری اش را می بیند. با دمای بسیار پایین که با کمک فشار شدید آب باعث می شود عضلات بدن منقبض شده و به زور حرکت کند.

آنقدر خطرناک هست که آدم بدون فکر به حیوانات درنده ای که حتی نمی شود دیدشان یا اگر دیده شوند فرصتی برای فرار از آنها وجود ندارد، از چنین کاری منصرف شود. تمام شدن اکسیژن که اصلا داستان دیگری دارد. همین است که موسسه بین المللی غواصی می گوید غواصانی موفق هستند که فقط زنده از آب بیرون می آیند.

راه رفتن روی طناب

• میزان علاقه: ۳ هزار نفر در سال
• میزان مرگ و میر: بیش از ۱۰ نفر در سال
• میزان آسیب دیدگی: بیش از ۵۰۰ نفر در سال

این را همه قبول دارند که بندبازان سیرک های بزرگ فقط به خاطر مهارتشان است که سالم صحنه را ترک می کنند. حالا فرض کنید که در ارتفاعی ۲۰۰ یا ۳۰۰ متری ایستاده اید و قرار است بیش از ۶۰۰ متر روی یک طناب باریک راه بروید. ۶۰۰ متر را آدم عادی چند دقیقه طول می کشد طی کند، چه برسد به اینکه بخواهد روی یک طناب این کار را بکند.

این ورزش خیلی قدیمی است. یکی از مشهورترین کسانی که خطر این کار را به جان خریده مار یا اسپلترینی ایتالیایی است که در قرن نوزدهم از روی طنابی بر فرار آبشار نیاگارا رد شد. رکورد اما دست ریک والنداست که در جزایرکینگز در اوهایو، در ارتفاع ۸۰ متری ۶۱۰ متر را طی کرد و سالم به مقصدش رسید. او و امثال او نه فقط روی طناب های افقی راه می روند، بلکه خیلی وقت ها مسیری زاویه دار از یک ارتفاع خیلی بلند به ارتفاعی کوتاه تر را برای حرکت انتخاب می کنند.

هلی اسکی

• میزان علاقه: ۱۱ هزار نفر در سال
• میزان مرگ و میر: بیش از ۳۰۰ نفر در سال
• میزان آسیب دیدگی: بیش از ۲ هزار نفر در سال

اسکی بازها فرق اسکی روی برف های کوبیده شده پیست های استاندارد را با اسکی روی برف های پودری کوهستان های بکری که جز حیات وحش، هیچ انسانی مگر با هلی کوپتر به آنها دست نیافته می فهمند. سستی زمینی که زیر چوب اسکی هایتان است، اینکه ندانید دارید از روی گودال رد می شوید یا صخره ای برآمده و حرکتت برف های پشت سرتان که حتی می تواند منجر به بهمن شود، حالا گیریم که سالم به پایین کوه برسید. معلوم نیست بتوانید بار دیگر خود را به هلی کوپتر برسانید. سالانه عده زیادی حین ورزش جانشان را از دست می دهند یا گرفتار مصدومیت های دردناک می شوند.

یخ نوردی

• میزان علاقه: ۱۱ هزار نفر در سال
• میزان مرگ و میر: بیش از ۱۰۰ نفر در سال
• میزان آسیب دیدگی: بیش از ۳ هزار نفر در سال

یخ نوردان برای بالارفتن از دیواره های یخی روی تخته سنگ های عمودی هیچ ایستگاه و گیره ای که دستی به آن بگیرند یا پایشان را رویش محکم کنند ندارند.

اصطکاک کم یخ هم مزید بر علت شده تا میزان لغزش حین بالا رفتن به حداکثر برسد. هوا اگر آفتابی باشد، یخ ها آرام آرام آب می شوند. اگر خیلی سرد باشد، بزرگ می شوند و نمی شود از آنها به راحتی بالا رفت. از آنجایی که یخ نوردی در شرایط کاملا عمودی انجام می شود، جاذبه با حداکثر نیرو یخ نورد را به سمت خود می کشد که خود خستگی بی اندازه ای در عضلات یخ نورد به وجود می آورد. این خستگی هم ضریب اشتباه را بالا می برد و نتیجه اش می شود مرگ بیش از ۸۰۰ یخ نورد در سال

بیس جامپینگ

• میزان علاقه: ۱۰۰ هزار نفر در سال
• میزان مرگ و میر: بیش از هزار نفر در سال
• میزان آسیب دیدگی: بیش از ۶ هزار نفر در سال

BASE مخفف چهار کلمه انگلیسی به معنای ساختمان، دکل، پل و زمین است و بیس جامپینگ پریدن یا سقوط آزاد از هر کدام از اینهاست. آنها که عشق این کار را دارند می دانند باید از جاهایی بپرند که در دنیا وجود دارد. معروف ترینش را که دیگر حتما می شناسید؛ فلیکس بائو مگارتنر که پارسال رکورد پرش از بالاترین ارتفاع را زد و حتی دیوار صوتی را شکست. برای پیروزی در این ورزش لازم است فقط زنده بمانید. این ورزش در بسیاری از نقاط دنیا ممنوع است.

ورزش های دیگری که قربانی می گیرند اما خیلی هم ترسناک نیستند

ایکس اسپورت خز شده؟

ارنست همینگوی، نویسنده مشهور آمریکایی روزی گفته بود: «فقط سه ورزش وجود دارد؛ گاوبازی، موتورسواری و کوهنوردی. بقیه فقط بازی هستند.» به نظر او چیزی که خطر نداشته باشد و انسان را وادار به تجهیز و پیشرفت حواس پنجگانه و شرایط فیزیکی اش نکند ورزش نیست. از دهه ۱۹۵۰ علاقه به ورزش های اکستریم که خیلی هایشان قدمتی به اندازه کهنترین تمدن های بشری دارند زیاد شد. حالا کار به جایی رسیده که X-SPORTS یا همان ورزش های مخاطره آمیز دسته بندی شده و حتی نهادهای نظارتی بر آنها وجود دارد. ورزش های مخاطره آمیزی که به هر شکلی جان انسان را به خطر می اندازند.

این ورزش ها البته به شدت کنترل و نظارت شده اند؛ طوری که دیگر آن درصدهای بالای مرگ و میر ۲۰، ۳۰ سال قبل را ندارند. با این حال نباید فراموش کرد که ورزشکاران این ورزش ها روحیه بی اندازه گستاخی دارند و دوست دارند مدام پیش بروند و پیشرفت کنند. با پیشرفت آنها، کنترل نهادهای نظارتی جا می ماند. برای همین است که خطر همیشه در کمین است. به لیست زیر که آمار مرگ و میر در آنها نسبت به گذشته خیلی پایین آمده نگاهی بیندازد.

Aggressive in Line

اسکیت اگرسیواینلاین: اسکیت هایتان را باز کنید و روی هرچه جز زمین صاف وجوددارد سر بخورید. نرده های راه پله ها، لبه پل ها، لبه استخرهای طبیعی و حتی لبه بلندترین برج های دنیا، چرخ است و یک میله نازک، لباس ایمنی را فراموش نکنید.


Mountain biking

دوچرخه سواری در کوهستان: جاهایی است در کوه ها که چنان شیبی پیدا می کند که نمی شود حتی رویش به راحتی خزید. چه برسد به اینکه بخواهید با دوچرخه آنها را طی کنید و از همه بدتر اینکه بخواهید در مسابقه با سرعتی با دوچرخه اول هم بشوید. مجبورید با دوچرخه تان از روی صخره ها هم بپرید. بهتر است وقتی این کار را می کنید به دره های مخوف زیر پایتان نگاه نکنید. یا اصلا چه کاری است؟ ولش کنید!


Street luge

لژسواری خیابانی: ظاهرش آن قدر خنده دار است که آدم باور نمی کند خطر هم داشته باشد. اما دارد. در شرایطی که انسان تعادل درستی ندارد و نمی تواند به راحتی بدنش را کنترل کند سرعتی بالا می گیرید و شیب های تند و البته پیچ در پیچ خیابان را طی می کنید. هرچه هم پوشیده باشید و به سر کرده باشید، از تصادف های مرگبار آن نمی شود گریخت.


Wingsuit flying

پرواز با لباس بالدار: اولین باری که بشر به فکر پرواز افتاد، لباسی شبیه یک پرنده برای خودش طراحی کرد. حالا آن روند رسیده به لباس های بالداری که آدم را شبیه خفاش می کند. بنایش خیلی شبیه بیس جامپینگ است با این تفاوت که مدل لباس شما باعث می شود مدت بیشتری در هوا معلق بمانید اما همین هم خیلی ریسک دارد. اولا باید آن قدر قوی باشید که بدون تکیه به هیچ تکیه گاهی خود را افقی و موازی با زمین نگاه دارید. آن هم در شرایطی که بادها این اجازه را به شما نمی دهند. کافی است ذره ای تغییر زاویه بدهید تا با سرعت به سمت زمین سقوط کنید و حتی فرصت نکنید چتر نجاتتان را باز کنید.


غیر از این مواردی که اشاره شدند، نباید ورزش های خطرناک دیگری از جمله اسکی روی آب های خروشان، شیرجه از روی آبشارهای مرتفع، موتوکراس در صحراهای وحشی، پاراگلایدینگ، بانجی جامپینگ، در ارتفاعات طبیعی، کایت سواری روی کوهستان و این قبیل ورزش ها را فراموش کرد.