عزت نفس دقیقا چیست؟

مجله راز - شمس الدین حسینی: عزت نفس سالم، حالتی است که در آن فرد خود را فردی ارزشمند می بیند که می تواند به گونه ای موفقیت آمیز با چالش های زندگی اش رو به رو شود و ارزش و لیاقت آن را دارد که شاد باشد. عزت نفس دو ویژگی اصلی دارد:


۱- خودکفایی

یعنی به توانایی تان اعتماد دارید و می دانید که قادرید فکر کنید، بیاموزید، انتخاب کنید و تصمیم های مناسب و درست بگیرید.

۲- حرمت نفس

یعنی به حقتان برای شاد و خوشبخت بودن اعتماد دارید و مطمئن هستید که پیشرفت، موفقیت، دوستی، احترام، عشق و رضایت، شایسته و مناسب شماست.

عزت نفس، برای رشد طبیعی و سالم فرد ضرورت دارد و بدون آن، رشد روان شناختی متوقف می شود. درواقع عزت نفس مثبت مانند دستگاه ایمنی روان عمل می کند و مقاومت، قدرت و ظرفیت رشد و بهبود دوباره را فراهم می آورد. وقتی عزت نفس پایین باشد، انعطاف پذیری شما در رویارویی با مشکلات زندگی کاهش می یابد. اگر به خودتان، به کارایی، کفایت، خوبی و مهربانی خود باور نداشته باشید، دنیا مکانی ترسناک برای شما خواهدبود.

اگر شما اعتمادی واقع بینانه به ذهنتان و ارزش خودتان داشته باشید، اگر شما از درون احساس امنیت کنید، برای مواجهه درست با چالش ها و فرصت های زندگی خود، آمادگی بیشتری می یابید. عزت نفس به شما انگیزه پیشرفت می بخشد و اجازه می دهد از پیشرفت هایتان لذت ببرید و به آن افتخار کنید.


ا گر عزت نفس داشته باشید...

هرچه عزت نفس شما بالاتر، سالم تر و باثبات تر باشد:

۱- در مقابل مشکلاتی که در شغل یا در زندگی شخصی تان با آن ها رو به رو می شوید، مجهزتر هستید. بعد از افتادن، هرچه سریع تر از جا بر می خیزید و برای شروع دوباره انرژی بشتری دارید.

۲- بلندپروازی تان بیشتر خواهدبود، نه فقط در شغل یا مسائل مالی، بلکه در آنچه امید دارید در زندگی از نظر هیجانی، عاطفی، هوشی، اخلاقی و روحی تجربه کنید.

۳- قدرتمندانه تر ابراز وجود می کنید و احساس غنای درونی تان را بروز می دهید و نیازی ندارید خودتان را ثابت کنید یا در زندگی به شیوه ای ماشینی و ناهوشیارانه خودتان را از یاد ببرید.

۴- احتمال این که ارتباطتان بازتر، صادقانه تر و مناسب تر باشد، بیشتر خواهدبود، چون باور دارید افکارتان ارزش دارند و از این رو به جای ترسیدن از ارتباطات، آشکارا از آن ها استقبال می کنید.

۵- برای رشددادن ارتباطی پرورش دهنده آمادگی بیشتری دارید. شما به عنوان فردی سالم جذب افراد سالم می شوید. زنان و مردان دارای عزت نفس به طور طبیعی یکدیگر را جذب می کنند.

شما عاشق خودتان هستید و به خودتان احترام می گذارید. تنها در این صورت است که می توانید عشق بورزید و اجازه دهید دیگری به شما عشق بورزد. بدون چنین اعتمادی، عشق فردی دیگر هرگز برای شما واقعی یا متقاعدکننده نخواهدبود.

۶- شما گرایش دارید با دیگران خوب رفتار کنید و دیگران را نیز ملزم می کنید با شما خوب رفتار کنند. شما درباره مرزهایتان و این که این مرزها چه هستند و چه رفتاری در فردی که انتخاب می کنید قابل پذیرش نیست، روشن و شفاف هستید. شما به صرف این که عاشق هستید، رفتارهای نادرست را نمی پذیرید. شما عشق را با شادی و لذت تعریف می کنید، نه رنج و عذاب. شما خودتان را شایسته عشق می دانید.


اصول عزت نفس سالم

عزت نفس سالم بر شش اصل استوار است:

۱- زندگی آگاهانه

یعنی به واقعیت احترام بگذارید، بدون طفره رفتن و انکار. هنگام انجام هر کاری از آن آگاه باشید. سعی کنید بفهمید چه چیزهایی علایق، ارزش ها و اهداف شما را تحت تاثیر قرار می دهد. هم از دنیای بیرونی و هم از دنیای درونی خود آگاه باشید.

۲- پذیرش خویشتن

یعنی قبول این واقعیت که افکار، احساسات و اعمالتان متعلق به شماست، مهربانانه و محترمانه رفتار کردن با خودتان، حتی وقتی برخی احساسات یا تصمیم هایتان را تحسین نمی کنید یا از آن ها لذت نمی برید و نیز پرهیز از ماندن در ارتباطی طردکننده یا خصومت آمیز.

۳- مسئولیت پذیری

یعنی درک کنید شما در انتخاب ها و اعمالتان مختارید و باید منبع نهایی احساس رضایت تان باشید. هیچ کس جز خودتان به شما خدمت نمی کند، کسی قرار نیست بیاید زندگی تان را برای شما سروسامان دهد، شما را خوشحال کند یا به شما عزت نفس بدهد.

۴- ابراز وجود

یعنی به خواسته ها و نیازهایتان احترام بگذارید و شکل های مناسب ابراز آن ها را در واقعیت جستجو کنید. با خودتان در برخورد با دیگران با احترام و مناسب رفتار کنید. از کسی که هستید راضی باشید به دیگران اجازه دهید این واقعیت را ببینند و از باورها و ارزش ها و احساساتتان حمایت کنید.

۵- زندگی هدفمند

یعنی برای تعیین اهدافتان مسئولیت بپذیرید، اعمالی را انجام دهید که به شما اجازه می دهد آن ها را به دست آورید. خودتان را در مسیر موفقیت نگه دارید و در جهت تکمیل اهداف خود حرکت کنید.

۶- زندگی همراه با راستی و درستی

یعنی از اصولی رفتاری پیروی کنید که شما را در اقدام هایتان وفادار نگه دارد؛ ایجاد سازگاری و تجانس بین آنچه می دانید، آنچه می گویید و آنچه انجام می دهید، به قول هایتان پایبند باشید، به تعهدات خود احترامب گذارید و به گفته های خود عمل کنید.