تهرانگردی به ۱۴ دلیل واجب است

۶ و ۷ همشهری - مژگان جعفری: چندی پیش یک جهانگرد پرتغالی پس از سفری که به ایران داشته دست به ابتکار جالبی در معرفی آثار و بناهای تاریخی کشورمان زده است. او در وب سایت خود و در گزارشی تفصیلی، جهانیان را به بازدید از ایران برانگیخته است.

«ژوائو لیتائو»، شیفته سفر به کشورها و منطقه های گوناگون جهان و عاشق عکاسی است. ژوائو لیتائو می گوید: «اگر لحظات شگفت انگیز و باشکوهی را در سفر تجربه کرده ام چرا نباید پیشنها مسافرت به آنجاها را با شما در میان بگذارم.»


این جهانگرد پرتغالی تاکنون از ۹۷ کشور عضو سازمان ملل متحد و همچنین مناطق به رسمیت شناخته نشده ای چون سومالی و قره باغ بازدید کرده است.

او به قاره های آسیا، آفریقا، آمریکای شمالی و جنوبی، قطب جنوب و اروپا سفر کرده است. لیتائو در جریان مسافرت ها و جهانگردی های دراز خود، مشخصا به ۱۵ کشور علاقمند شده است؛ افغانستان، برزیبل، چین، اتیوپی، مصر، گرجستان، ایران، مالی، مراکش، نپال، عمان، پرو، پرتغال، روسیه و ازبکستان.

او معتقد است که ارمغان آگاهی اش از سفر موجب شده در دانشگاه توجه او به جامعه شناسی و مردم شناسی هنر جلب شود «اینطور دنیا برای من قابل درک و با معنا شد؛ فقط باید پیش رفته و سفر می کردم و این کاری بود که انجام دادم. همراه کوله پشتی ام سفر به اطراف و اکناف جهان را آغاز کردم.»

او در سفری که به ایران داشته ۷۹ دلیل برای بازدید از کشور ما را در وب سایتش آورده تا دیگران با دیدن این دلیل ها، به سفر به ایران علاقمند شوند. ۱۴ دلیل او برای سفر به ایران، مشخصا به تهران پایتخت مربوط می شود. در گزارش تهرانگردی امروز، به معرفی ۱۴ دلیل می پردازیم که از نظر این جهانگرد مشتاق پرتغالی موجب می شود، شهری دیدنی و جذاب باشد.

۱- کاخ گلستان


کاخ گلستان، اولین جا برای بازدید از تهران از نگاه ژوائو لیتائو است. قدیمی ترین مجموعه سلطنتی تهران، مجموعه ای از بناهای زیبای تاریخی است که از دوره صفویه به بعد ساخته شده اند. کاخ گلستان، تنها بنای تاریخی تهران است که در فهرست میراث جهانی یونسکو قرار دارد. شمس العماره، تالار سلام، ایوان تخت مرمر، تالار آینه، حوضخانه، کاخ ابیض، خلوت کریمخانی، عمارت بادگیر، تالار عاج، تالار الماس و تالار برلیان، مهمترین بناهای موجود در کاخ گلستان هستند.

همه پادشاهان قاجار در این ارگ سلطنتی حکومت می کردند. برخی پادشاهان قاجار همچون مظفرالدین شاه و احمدشاه و نیز هر دو پادشاه عصر پهلوی در این مجموعه سلطنتی تاجگذاری کرده اند. (میدان ارگ، خیابان ۱۵ خرداد)

۲- معماری در تهران


دومین دلیل پیشنهادی این جهانگرد پرتغالی برای بازدید از پایتخت ایران، معماری در تهران است. آنچه در این زمینه نگاه او را به خود خیره ساخته جلوه های معماری ایرانی به ویژه شیوه صفوی و قاجار است. آجرکاری، کاشی کاری و آنچه امروزه با نام معماری ایرانی می شناسیم، به اندازه ای توجه این جهانگرد پرتغالی را جلب کرده که تماشای معماری در تهران را به دیگر شیفتگان سفر به سراسر جهان، به عنوان دومین دلیل بازدید از پایتخت ۲۰۰ ساله ایران پیشنهاد داده است.

۳- محوطه باغ ملی


محوطه باغ ملی، سومین پیشنهاد و دلیل ژوائو لیتائو برای بازدید از تهران است. این محوطه زیبا که قلب فرهنگی - تاریخی پایتخت است، سردر میدان مشق را به عنوان نمادی از تهران قدیم بر پیشانی دارد و درون خود مجموعه ای از ساختمان های دل انگیز تاریخی را جا داده است. محوطه باغ ملی، ساختمان های تاریخی وزارت امور خارجه را به همراه مجموعه ای از موزه های شاخص تهران دربر گرفته و فرصتی مناسب برای بهره گیری دوستداران و علاقمندان فرهنگ، هنر و تاریخ ایران فراهم ساخته است.

سردر تاریخی باغ ملی به عنوان ورودی اصلی، ساختمان های تاریخی وزارت امور خارجه به ویژه ساختمان شماره ۹ که با عمارتی شکوه مند، کاخ قدیم شهربانی بود و امروزه گردشگران زیادی را به این محوطه می کشاند، در کنار کتابخانه و موزه ملی ملک و موزه ایران باستان، موزه سکه بانک سپه، موزه عبرت ایران، آبگینه وس فالینه های ایران، گمرک و ... یکی از مهمترین محورهای گردشگری پایتخت را شکل می دهد.

مسیر پیاده راه سنگفرش محوطه باغ ملی، میعادگاهی جذاب برای گردشگران و دوستداران فرهنگ و تاریخ تهران فراهم آورده است. (میدان امام خمینی|، سردر میدان مشق، محوطه باغ ملی)

۴- خیابان های شلوغ


چهارمین پیشنهاد این جهان گرد پرتغالی، با دیگر دلایلش متفاوت است؛ خیابان های شلوغ تهران! در واقع زمانی که در تهران حضور داشته، یکی از آن چیزهایی که در این شهر بزرگ او را شگفت زده اش کرده، خیابان های شلوغی است که از نگاه شهروندان تهرانی در زمره معضلات شهری است.

انبوه موتورسیکلت ها و تاکسی ها، جمعیت رهگذرانی که در پیاده رو یا حتی وسط خیابان حرکت می کنند و پیاده روهای شلوغ و متراکم شهر موجب شده نگاه این جهانگرد پرتغالی جلب شود و از این وضعیت به عنوان یکی از ویژگی های خاطره انگیز تهران در سفرش یاد کند. محدوده بازار، میدان هایی چون بهارستان، ولیعصر، ونک، هفت حوض، تجریش و صادقیه و خیابان هایی چون ولیعصر و شریعتی و البته بسیاری دیگر از مناطق تهران، همواره چنین شرایطی دارند. این شلوغی برای گردشگران خارجی بسیار جذاب است.

۵- موزه ملی ایران


پنجمین دلیل پیشنهادی ژوائو لیتائو برای بازدید از تهران، موزه ملی ایران است که پس از کتابخانه و موزه ملی ملک، دومین موزه مورد نظر وی به شمار می آید. موزه ملی ایران با نام اولیه موزه ایران باستان در سال ۱۳۱۶ خورشیدی فعالیت خود را آغاز کرد.

آندره گدار معمار و باستانشناس فرانسوی، به دستور پهلوی اول ساختمان زیبای موزه را با الهام از معماری کاخ تیسفون، مرکز فرمانروایی ساسانیان بر کرانه دجله، ساخت.

موزه ملی ایران، آثاری یگانه و بسیار ارزشمند تمدن و فرهنگ ایران را در چهار بخش پیش از تاریخ، تاریخی و لرستان، دوران اسلامی و مهر و سکه برای تماشای گردشگران عرضه کرده است. پلکان تخت جمشید، تندیس داریوش کبیر، سرستون تخت جمشید، پیکره سنگی شیر بدون سر هخامنشی، تندیس نجیب زاده پارتی و مرد نمکی از مهمترین آثار موجود در موزه ملی ایران هستند.

اینجا آثار منحصر به فردی از ایران از هزاره های پیش از میلاد تا سده های اسلامی در ویترین ها جای گرفته اند. گستردگی و تنوع مجموعه اشیای موجود در موزه به گستردگی جغرافیایی کشور و دوران های گوناگون پیش از تاریخ، تاریخی و اسلامی است.

با تماشای آثار موزه ملی می توان هنر مردمانتمدنپیشرفته ایران را به ویژه در دوره های باستانی و سده های نخستین اسلامی به تماشا نشست. این مسئله به ویژه در زمیه دستیابی ایرانیان هر دوره تاریخی به فن آوری های پیشرفته در آن روزگار، بیشتر به چشم می آید.

بزرگترین موزه باستانشناسی و تاریخ ایران و یکی از موزه های برتر جهان از نظر تنوع و کیفیت آثار، به پیشنهاد جهانگرد پرتغالی ما در ابتدای خیابان ۳۰ تیر در انتظار شما است. (خیابان امام خمینی، ابتدای خیابان ۳۰ تیر)

۶- بازار طلا


گردشگران به ویژه آنهایی که به کشورهای دیگر سفر می کنند، معمولا به بازارها علاقه ای ویژه دارند.

بازار سوای کارکرد اقتصادی، جلوه ای از فرهنگ، خلقیات و روحیات مردمان یک سرزمین و شهر است. برای همین، معمولا مورد توجه خاص جهان گردان قرار دارد. ژوائو لیتائو جهانگرد مشتاق پرتغالی هم از این مسئله برکنار نبوده است. همین اشتیاق موجب شده است تا بازار طلای تهران در جایگاه ششمین پیشنهاد و دلیل های او برای بازدید از تهران قرار گیرد. (میدان ارگ، خیابان ۱۵ خرداد)

۷- مسجد امام خمینی


هفتمین دلیل این جهانگرد پرتغالی برای سفر به تهران، مسجد امام خمینی است که در گذشته مسجد شاه و مسجد سلطانی نام داشت. تاریخ، هنر، مذهب و سیاست در این بنای قدیمی با معماری زیبا در هم تنیده شده است.

مسجد امام خمینی (ره) حلقه ای از زنجیره بزرگ بناهای مذهبی و تاریخی بازار بزرگ تهران است. مسجدهای بزرگ تاریخی، بخشی از جذابیت های بازار هستند. مسجد امام خمینی در جنوبی ترین نقطه خیابان ناصرخسرو، جا گرفته است. (خیابان ۱۵ خرداد، تقاطع ناصرخسرو)

۸- موزه صلح


هشتمین دلیلی که این جهانگرد پرتغالی به جهانیان پیشنهاد کرده برای بازدید از آن به پایتخت ایران مسافرت کنند، موزه صلح است. موزه صلح تهران از سال ۱۳۸۶ راه اندازی شده است. در این موزه تالاری برای نمایش پیامدهای جنگ ها در جهان و نیز کاربرد سلاح های شیمیایی و اتمی طراحی شده است. در بخش هایی از موزه صلح تهران، اسناد و اشیایی منحصر به فرد از جنگ شیمیایی علیه مردم ایران به نمایش درآمده است. یکی از مسائل مهم درباره این موزه، حضور برخی قربانیان سلاح های شیمیایی به عنوان راهنمای موزه است. (خیابان خیام، خیابان شهید فیاض بخش، داخل پارک شهر)

۹- کتابخانه و موزه ملی ملک


یک نکته جالب در میان پیشنهادهای ژوائو لیتائو برای بازدید از تهران وجود دارد؛ اگر از کاخ گلستان که مجموعه قدیمی ترین ارگ سلطنتی پایتخت است و جنبه های معماری و تاریخی آن بیشتر مورد توجه است بگذریم، این جهانگرد تا نهمین پیشنهادش، به موزه به عنوان یک جاذبه گردشگری اشاره نمی کند.

این نکته بیانگر توجه بیشتر او به بناهای تاریخی و معماری و زندگی مردمان شهر، نسبت به آثار موزه ای است اما دلیل نهم او برای بازدید از تهران، موسسه کتابخانه و موزه ملی ملک است.

از نگاه این جهانگرد نخستین موزه وقفی - خصوصی ایران، نخستین موزه ای است که در سفر به تهران باید به تماشای آن نشست. تالارهای گوناگون آثار تاریخی به همراه ساختمانی زیبا برگرفته از معماری ایرانی - اسلامی، این جهانگرد را برانگیخته تا گردشگران را به این موقوفه که در محوطه تاریخی باغ ملی جای گرفته است، دعوت کند.

کتابخانه و موزه ملی ملک، گنجینه ای از آثار و اشیای ارزشمند تاریخی را از سه هزار سال پیش به اینسو در تالارهای گوناگون خود جای داده است. (میدان امام خمینی، سردر میدان مشق، خیابان ملل متحد)

۱۰- فلافل


فلافل تهران، با آنکه اصالتا به پایتخت تعلق ندارد اما توانسته در این شهر شلوغ، دیدگان جهانگردان را به سوی خود بکشاند. دهمین دلیل ژوائو لیتائو برای بازدید از تهران، خوردن این ساندویچ ساده اما جذاب است. هویت فلافل، گویی با بازار و محله های تاریخی گره خورده است. مشهورترین فلافل های پایتخت را می توان در خیابان ناصرخسرو به ویژه نبش کوچه مروی، راسته پیاده راه بازار در خیابان ۱۵ خرداد از چهار راه گلوبندک تا پامنار و نیز در محلاه امامزاده یحیی خورد.

حضور برخی از هموطنان عرب در محله امامزاده یحیی در سه راه امین حضور موجب شده این خوراک جذاب، در این محله با سرویس ویژه همچون سس وسوسه کننده انبه به مشتری ها عرضه شود!

۱۱- بازار تهران


کعبه آمار گردشگران و جهانگردانی که به زندگی اجتماعی مردم علاقه بیشتری دارند، بازار تهران است. محدوده خیابان های مولوی در جنوب، مصطفی خمینی در شرق، ۱۵ خرداد در شمال و خیام در غرب، بازاری است که هر گردشگری را شیفته خود می کند.

این بازار ۴۰۰ ساله از دوره صفویه تاکنون بخش هایی جذاب و تاریخی را دربر گرفته است. گذر لوطی صالح، سرای امیر، بازار کفاش ها، بازار بین الحرمین، چهارسوق، بازار آهنگران، قیصریه، مسجد جامع، مسگرها، تیمچه حاجب الدوله، توتون فروشان و سبزه میدان از جمله بخش های مشهور و تاریخی بازار بزرگ تهران به شمار می آیند. (دسترسی: ایستگاه های مترو پانزده خرداد، خیام و مولوی)

۱۲- پارک شهر


جهانگرد پرتغالی ما در سفری که به تهران داشته در میان پارک های گوناگون تهران، گویا تنها پارک شهر را شایسته معرفی و پیشنهاد دانسته است. پارک شهر در عصر پهلوی اول پس از تخریب محله شمهور و تاریخی سنگلج ساخته شد و از پارک های قدیمی تهران است. وجود موزه صلح تهران، آکواریم، استخر، ورزشگاه، کتابخانه و نزدیکی به تماشاخانه سنگلج، وزارت دادگستری و شهرداری و شورای شهر تهران، موقعیتی ویژه به این پارک داده است. (دسترسی: ایستگاه مترو امام خمینی، پایانه اتوبوسرانی میدان امام خمینی، پایانه اتوبوسرانی فیاض بخش)

۱۳- موزه شهدا


این موزه خاص، مجموعه ای برای نمایش وسیله ها و آثار شخصی به جای مانده از شهدای جنگ هشت ساله، رخدادهای انقلاب در سال ۱۳۵۷ و دیگر شهدای ایران است. ساختمان اصلی موزه در سال ۱۳۷۵ بنا شده و پس از چند سال فعالیت، در سال ۱۳۸۴ در پی عملیات بهسازی و تکمیل، بازگشایی شده است. این موزه تصویری از شهادت و رشادت در راه آرمان های ملی و دینی را به نمایش می گذارد. (خیابان طالقانی، نبش خیابان شهید عباس موسوی (فرصت))

۱۴- امامزاده زید


آخرین دلیل این جهانگرد برای معرفی تهران و پیشنهاد بازدید از آن، مسجد زید در بازار است. او احتمالا امامزاده زید را در نظر داشته است؛ زیرا تصویری که مرتبط با این پیشنهاد ور وب سایتش گذاشته، بقعه امامزاده زید بازار است. این سومین بقعه متبرکه تهران، از جمله بناهای مذهبی بازار است که پیشینه آن به پیش از دوره صفویه بازمی گردد. بنای امامزاده در برهه های گوناگون دوره قاجار دگرگونی هایی یافته است. (خیابان ۱۵ خرداد، بازار بزرگ، انتهای بازار بزازها)