۸ آذر - ۲۹ نوامبر؛ در تاریخ چه گذشت؟

رویدادها

۱۳۹۰ - تسخیر سفارت بریتانیا و باغ قلهک در تهران توسط دانشجویان

۳ سال پیش در چنین روزی گروهی از دانشجویان ایرانی پس از تجمع باغ سفارت انگلستان در تهران آن را به اشغال خود در آوردند. همچنین ساختمان سفارت انگلیس نیز به اشغال دانشجویان ایرانی در آمد.

۱۳۷۶ - تساوی ۲-۲ فوتبال ایران با استرالیا در ملبورن و صعود ایران به جام جهانی ۱۹۹۸ فرانسه

اولاخر دهه ۹۰ میلادی دوره ای بود که فوتبال ایران با نسلی جدید پای به عرصه ای بزرگ گذاشته بود. آن نسل از فوتبال ایران که تحت هدایت محمد مایلی کهن بعدها تبدیل به بزرگترین و شاید به جرات بتوان گفت طلایی ترین نسل فوتبال ایران شد که شاید هیچ گاه تکرار نشود. صعود به جام جهانی فرانسه با بازیکنان جوانی که هنوز ستاره نشده بودند و خود نیز خبر از آینده درخشانشان نداشتند داستان دراماتیکی دارد. بدون شک نقطه اوج این داستان، به روز ۸ آذر سال ۱۳۷۶ برمی گردد که بعد از آن سال تبدیل به یک مناسبت ملی ثبت نشده در تقویم شد.


۱۹۸۱ - عملیات طریق‌القدس با فرماندهی مشترک سپاه پاسداران و ارتش جمهوری اسلامی ایران در منطقه دشت آزادگان آغاز شد.

عملیات طریق‌القدس از عملیات‌های مشترک سپاه و ارتش در طی جنگ ایران و عراق بود. این عملیات در ساعت ۳۰ دقیقه بامداد ۸ آذر ۱۳۶۰ با رمز «یاحسین» در منطقه عمومی بستان و غرب سوسنگرد آغاز شد.


هجوم نیروهای عراق پس از ۳۱ شهریور ۱۳۵۹ سبب به‌تصرف‌درآمدن بخش وسیعی از خوزستان شد. در تاریخ ۳۱/۲/۶۰ ارتفاعات «الله اکبر» پس از ۷ ماه به دست ایرانیان افتاد و نیروهای عراق با دادن تلفات، تا ۱۲ کیلومتری بستان عقب‌نشینی کردند و سرانجام در ظهر یکشنبه ۸ آذر ۶۰ شهر بستان و ۷۰ روستای تابعهٔ آن به تصرف نیروهای ایرانی درآمدند و تا ۲۲/۹/۶۰ منطقهٔ عملیاتی طریق‌القدس به طور کامل از وجود عراقیان پاکسازی شد و پس از ۱۴ روز عملیات باموفقیت پایان یافت.

۱۹۴۷ - مجمع عمومی سازمان ملل متحد با تصویب قطعنامه ۱۸۱ به تقسیم «فلسطین تحت قیومیت بریتانیا» به دو کشور مجزا (در تصویر) برای یهودیان و اعراب ساکن در آن سرزمین‌ها رای داد. ایران و افغانستان از جمله مخالفین تصویب این قطعنامه بودند.


۱۸۱۳ - قرارداد گلستان سرآغاز کوچک شدن ایرانزمین ـ قراردادی که یک دیپلمات انگلیسی مَتن آن را نوشته بود! و قفقاز ایران را به روسیه داد

اوراق امضاء شده قرارداد گلستان که مورّخانِ تحت نفوذ استعمارگرانِ اروپایی عنوان آن را عهدنامه و پیمان (تریتی) گذارده اند و ۲۴ اکتبر ۱۸۱۳ با میانجی گری دولت لندن میان ایران و روسیه امضاء شد درست یک ماه بعد در ۲۴ نوامبر به دربار تهران رسید! و فتحعلی شاه (شاه مغول تبار) وقت از متن آن اطلاع یافت. این قرارداد سرآغاز مرحله سوم کوچک شدن ایرانزمین بود ـ مرحله اول با شکست نظامی ایران از اسکندر مقدونی و مرحله دوم با شکست نظامی ایران در نبرد قادسیه. گور اوزلی (دارای لقب سِر) Sir Gore Ouseley دیپلمات انگلیسی پیشنویس قرارداد را تهیه کرده بود!!. طبق این قرارداد، دولت ناآگاه تهران از اوضاع جهان و تاریخ ایران و تکالیف خود در قبال تمامیت کشور و حق شهروندان نسبت به آن، از داغستان (جنوب روسیه امروز) و شهر معروف دربند (دربنت)، تمامی گرجستان و مناطق چهارگانه ساحلی غرب آن ازجمله آبخیزستان (آبخازیا)، مناطق باکو، قره باغ، شَکی و بخشی از طوالش که بیش از ۲ هزار سال گوشهِ شمال غربی ایران بودند و دولت های ایران بویژه اشکانیان و ساسانیان برای محافظت از آنها جنگ ها کرده و خون ها داده بودند گذشت. گلستان یک روستا در قفقاز جنوبی است که این قرارداد در آنجا به امضای نیکلای رتیسچف N. Rtischev نماینده امپراتور روسیه و میرزا ابوالحسن خان (معروف به ایلچی = سفیر) نماینده شاه ایران رسیده بود.

۱۹۱۱ - اولتيماتوم روسيه به ايران که شوستر آمريکايي را اخراج کند، دنباله ماجرا و محتواي کتاب خاطرات شوستر

۲۹ نوامبر سال ۱۹۱۱ (۸ آذر ۱۲۹۰ خورشيدي) دولت روسيه به ايران اولتيماتوم داد که ظرف ۴۸ ساعت مورگان شوستر آمريکايي را که براي اصلاح خزانه داري و ماليه ايران استخدام شده بود برکنار کند و از اين پس نيز بدون جلب موافقت قبل دولتين روسيه و انگلستان به استخدام از خارج دست نزند. روز بعد مجلس به اين اولتيماتوم روسيه رسيدگي کرد و برغم توجيه وثوق الدوله آن را رد کرد.


1952 - اظهارات نوامبر 1952 آيزنهاور درباره اهميت ايران و ابراز نگراني از احياء میلیتاریسم ايراني

ژنرال آيزنهاور 29 نوامبر 1952در نخستين مصاحبه عمومي اش پس از انتخاب شدن به سمت رئیس جمهور آمریکا گفت: گمان نمي كنم منطقه اي مهمتر از ايران روي نقشه جغرافيايي جهان وجود داشته باشد؛ ايران؛ داراي نفت است و هم در چهار راه جهان واقع شده است [حايل ميان قدرت هاي مطرح].


آيزنهاور در این مصاحبه افزوده بود: اگر روزگاري ايران و شوروي با هم كنار آيند، كره زمين جاي امني براي غرب (كشورهاي عضو ناتو) نخواهد بود. همچنین نباید وضعیتی پیش آید که ایران به گذشته دور خود بازگردد و یک قدرت نظامی شود. وای به وقتی که میلیتاریسم ایرانی زنده شود؛ بروید تاریخ این کشوررا بخوانید تا متوجه حرف من بشوید. آيزنهاور نزدیک دو ماه بعد زمام امور آمريكا را به دست گرفت. در دو دهه جاری (قرن ۲۱) مفسران غرب بارها از توجه ایران به نیروهای مسلح خود یادکرده و گفته اند که احتمال میلیتریزه شدن وجود دارد.

چرچيل نخست وزیر وقت انگلستان از اين مصاحبه آيزنهاور استفاده كرد، به واشنگتن رفت و به استناد اين اظهار ايزنهاور آنقدر به گوش او خواند تا پذيرفت كه در براندازي حکومت دكتر مصدق كمك كند و چند ماه بعد ماجراي ۲۸ امُرداد روي داد. چرچيل به آيزنهاور گفته بود كه اگر حكومت مصدق يك سال ديگر دوام يابد، پيش بيني او (كنار آمدن ايران و شوروي) عملي خواهد شد.

۱۹۹۳ - سالروز درگذشت جهانگیر تاتا، پارسی معروف هند ـ اصل رعایت اخلاقیات در مدیریت از اوست

جهانگیر تاتا از مشاهیر پارسیان هند ۲۹ نوامبر ۱۹۹۳ در هشتاد و نه سالگی از بیماری کلیه درگذشت. وی که عنوان نخستین خلبان هندوستان را به دست آورده بود در ۱۹۳۲ اولین شرکت هواپیمایی هند به نام «تاتا ایرلاینTata Airline» را تاسیس کرد که در سال ۱۹۴۶ به ایر ایندیاAir India تغییر نام داد و شرکت هواپیمایی ملّی هند شد.


جهانگیر که ۲۹ جولای ۱۹۰۴ به دنیا آمده بود در صنعتی و تکنولوژیک کردن هند تلاش بسیار و موسسات متعدّد فولادسازی، برق، شیمیایی و در ۱۹۴۵ کارخانه اتومبیل سازی «تاتا موتورTata Motors» را تاسیس کرد. وی سالها بزرگترین گروه صنعتی هند را مدیریت کرد. جهانگیر با افزودن اخلاقیات ـ طبق آموزش های زرتشت بر روش و شرایط مدیریت، نام خودرا وارد کتاب های درسی علم مدیریت کرده است و روش او اصل «اخلاق در مدیریت» نام گرفته است. چنین مدیریتی (برخلاف روش چینی ها) با هرگونه احتکار با هدف ایجاد کمبود در بازار و فروش گرانتر در آینده، کمفروشی، گرانفروشی، رشوه دادن به نمایندگان خریداران و واسطه ها برای انجام معامله، تولید کالای نامرغوب و زیان آور (غیر بهداشتی) و هرگونه تقلّب و حسابسازی مخالف است، آن را نهی کرده و از آن اجتناب دارد.

جهانگیر که به وطن نیاکان ـ ایران ـ عشق می ورزید دارای دو برادر و دو خواهر بود که یکی از برادرانش داراب و یکی از خواهرانش رودابه نام دارند. پارسیان هند ـ ایرانیانی هستند که پس از افتادن ایران به دست عرب، با هدف حفظ فرهنگ ایرانی و آیین زرتشت، ترک وطن کردند و به هند رفتند و مقیم آن کشور شدند.

۲۰۰۴ - سيمون بوليوار در تهران

بيست و هشتم نوامبر ۲۰۰۴ هوگو چاوس رئيس جمهوري چپگراي ونزوئلا در تهران از مجسمه «سيمون بوليوار» قهرمان ملي لاتين هاي قاره آمريکا و شخصیتي که در نيمه اول قرن ۱۹ بر ضد استعمار اسپانيا بپاخاست و استقلال چند کشور آمريکاي لاتين نتيجه تلاشهاي اوست پرده برداري کرد. تا آن روز، اين چهارمين سفر چاوس (صاحب فرضيه سوسياليسم قرن بيست و يکم) به ايران بود. در آن زمان محمود احمدي نژاد شهر تهران بود. تصميم به نصب مجسمه بوليوار در يک ميدان شمال غربي تهران چند سال پيش از آن در شوراي اين شهر گرفته شده بود که با مخالفتهايي هم از ناحيه برخي اصولگرايان اسلامي رو به رو شده بود.

نام سيمون بوليوار که در ونزوئلا به دنيا آمده بود بر کشور بوليوي گذارده شده است. ميداني هم که در تهران مجسمه بوليوار به عنوان يک مظهر استقلال و حاکميت ملي در آن قرار داده شده است به نام وي اسم گذاري شده است.

۲۰۱۴ - انتخابات پارلمانی نوامبر ۲۰۱۴ آمریکا و انتخاب یک دختر ۱۸ ساله

انتخابات مجلس نمایندگان و یک سوم سناتورهای ایالات متحده چهارم نوامبر ۲۰۱۴ (طبق قانون؛ نخستین سه شنبه ماه نوامبر) برگزار شد که در آن تنها ۴. ۳۶ ( سی و شش و چهار دهم) درصد از واجدین شرایط رای دادن شرکت کردند. این درصد مربوط به همه کشور است ولی در ایالاتی که مردم می خواستند جمهوریخواهان به سنا دست یابند و کنگره (قوه مقننه) کاملا به دست این حزب افتد، درصد رای دهندگان از ۵۰ درصد هم بیشتر بود. برای مثال:در کلرادو ۵۳ درصد، در ویسکانسین ۵۷ درصد، در آیوا ۵۰ و شش دهم درصد و .... دوره نمایندگی مجلس (هاوس) دو سال و شمار نمایندگان آن برحسب جمعیت است و دوره نمایندگی سنا شش سال و هر ایالت ـ کوچک و یا بزرگ دارای دو سناتور.


پولی که برای تبلیغات هزینه شد بیش از ۴ میلیارد دلار بود که بیشتر آن را اصحاب منافع و کمپانی ها و عمدتا به شبکه های تلویزیونی داده بودند. این مبلغ بالاترین رقمی است که تاکنون صرف تبلیغات برای نامزدهای یک انتخابات شده است. طبق یک محاسبه ـ در آلاسکا، اگر هزینه تبلیغات را تقسیم بر جمعیت این ایالت کنند، سهم هر فرد ۱۲۰ دلار می شود!. دمکرات ها بیشتر از جمهوریخواهان هزینه تبلیغات کردند و کمتر برنده شدند و نتیجه اش پیروزی جمهوریخواهان (راستگرایان محافظه کار) بود. در جریان کمپین انتخاباتی، تبلیغ منفی هم مشاهده شد.

موارد جالبی که در این انتخابات دیده شد یکی رای دادن اکثریت به آزاد شدن استعمال ماری جوانا (مری وانا) در سه ایالت و دیگری انتخاب یک دختر ۱۸ ساله دانشجو به عنوان نماینده حوزه شماره ۵۹ ایالت ویرجینیای غربی (منطقه مارتینزبورگ) با ۶۳ درصد آراء بود. وی که از حزب جمهوریخواه و دانشجوی سال دوم دانشگاه است گفته است که تا پایان دوره نمایندگی، از دانشگاه مرخصی خواهد گرفت. او که سایرا بلرSaira Blair نام دارد گفته است نامزد انتخابات شد تا تلاش کند که تحصیلکردگان ایالت زادگاه او در جستجوی کار بهتر و درآمد بیشتر به ایالات دیگر مهاجرت نکنند ـ ایالت ما هزینه تحصیل را بپردازد و ایالات دیگر سودش را ببرند، این بی عدالتی است. سایرا دختری محافظه و برضد کورتاژ است و به رغم اعلام این مخالفت، رای دهندگان اورا ترجیح دادند.

عکسی که یک روزنامه آمریکایی ازSaira Blair چاپ و تیتر مطلب خودرا در قالب عکس قرار داده است

۳ سانحه هواپیمایی مرگبار در چنین روزی

۲۹ نوامبر شاهد سه سانحه هوایی پُرتلفات بود، از این قرار:

ـ ۲۹ نوامبر ۱۹۶۳ یک هواپیمای مسافربر کانادایی در مونترآل و هنگام برخاستن از فرودگاه سرنگون شد که ۱۱۸ تن کشته شدند.
ـ در همین روز در سال 1987 یک هواپیمای کره ای در غرب تایلند بر زمین افتاد و 115 تن سرنشینان آن جان سپردند.
ـ ۲۹ نوامبر ۲۰۱۳ یک هواپیمای مسافربر موزامبیک که از آسمان کشور نامیبیا عبور می کرد سرنگون شد و ۳۳ تن از مسافران آن کشته شدند.

مناسبت‌ها

مانور سراسری زلزله و ایمنی در مدارس کشور
روز جهانی همبستگی با مردم فلسطین
روز آزادی در کشور آلبانی
روز جمهوری در کشور یوگوسلاوی سابق
روز اتحاد در کشور وانواتو

زادروزها

۱۲۷۸ شمسی - ابوالحسن ابتهاج بانکدار و از رؤسای سازمان برنامه
1356 شمسی - الهام حمیدی، بازیگر سینما و تلویزیون
۱۴۲۷ - جنگ‌تونگ، امپراتور مینگ بود که طی دو دوره، نخست با عنوان امپراتور جنگ‌تونگ به معنای «دولت درست»، از ۱۴۳۵ تا ۱۴۴۹ و سپس با عنوان امپراتور تیان‌شون به معنای «فرمانبردار آسمان»، از ۱۴۵۷ تا هنگام مرگش در ۱۴۶۴ بر چین فرمانروایی نمود.
۱۷۱۱ - لائورا باسی، نخستین زن اروپایی بود که موفق شد به صورت رسمی در دانشگاه تحصیل نماید.
۱۷۹۷ - گائتانو دونیزتی، آهنگساز ایتالیایی.
۱۸۰۳ - کریستیان دوپلر،فیزیکدان و ریاضیدان اتریشی.


۱۸۳۲ - لوییزا می الکات،رمان‌نویس آمریکایی.
۱۸۳۵ - تزی شی، ملکه قدرتمند و پرنفوذ دودمان چینگ.
۱۸۴۹ - جان آمبروز فلمینگ،مهندس برق و فیزیک‌دان انگلیسی و مخترع دیود.
۱۸۵۶ - تئوبالد فن بتمان-هولوگ، سیاست‌مدار آلمانی و صدراعظم این کشور میان سال‌های ۱۹۰۹ تا ۱۹۱۷.
۱۸۷۴ - آنتونیو مونیس، متخصص عصب‌شناسی و از توسعه‌دهندگان آنژیوگرافی مغری اهل پرتغال.
۱۸۹۸ - سی. اس. لوئیس، نویسنده مشهور ایرلندی و خالق سرگذشت نارنیا.
۱۹۰۹ - اوژن یونسکو، نمایش‌نامه‌نویس و نویسنده فرانسوی.
۱۹۲۰ - ایگور لیگاچف،سیاست‌مردار روس.
۱۹۲۶ - توفیق بهراموف،داور فوتبال اهل شوروی از جمهوری آذربایجان کنونی.
۱۹۲۸ - طاهر سالاخوف،نقاش مشهور آذربایجانی و از پیشگامان سبک سخت در هنر نقاشی و نیز «هنر کمونیستی».
۱۹۳۱ - شینتارو کاتسو،هنرپیشه، آوازه خوان، کارگردان، نویسنده و تهیه کننده ژاپنی.
۱۹۳۲ - ژاک شیراک، سیاست‌مدار فرانسوی و رئیس جمهور سابق فرانسه.
۱۹۳۳ - هورشت آسمی،بازیکن فوتبال و مهاجم اهل آلمان شرقی.
۱۹۳۳ - جان مایال،ترانه‌سرا، خواننده و گیتاریست چیره‌دست انگلیسی سبک بلوز.
۱۹۳۹ - مکو،تهیّه‌کنندهٔ موسیقی و نوازندهٔ آمریکایی.

۱۹۴۲ - آن دانهام، مادر باراک اوباما، مردم‌شناسی آمریکایی.
۱۹۴۶ - سیلویو رودریگز،خواننده، آهنگساز و گیتاریست کوبایی.
۱۹۵۲ - جفری‌دیوید فاهی،بازیگر سینما و تلویزیون آمریکایی.
۱۹۵۳ - جوئل کوئن،فیلمساز امریکایی.
۱۹۵۷ - جنت ناپالیتانو، رییس دانشگاه کالیفرنیا است وی در گذشته وزیر امنیت داخلی بوده است.
۱۹۵۸ - جان درامانی ماهاما،رئیس‌جمهور کشور غنا.
۱۹۵۹ - رام امانوئل، سیاست‌مدار یهودی‌الاصل آمریکایی عضو حزب دموکرات ایالات متحده آمریکا.
۱۹۶۴ - دن چیدل،بازیگر و تهیه کننده آمریکایی.
۱۹۶۴ - کن مونکو،بازیکن فوتبال سابق هلندی.
۱۹۶۴ - تام سایزمور،بازیگر آمریکایی.
۱۹۷۰ - فرانک دلگادو، نوازنده کیبورد و ترن‌تیبل در گروه دفتونز.
۱۹۷۳ - رایان گیگز،فوتبالیست ولزی.
۱۹۷۶ - آنا فاریس،بازیگر آمریکایی.
۱۹۷۶ - لیندزی بنکو،شناگر اهل کشور ایالات متحده آمریکا.
۱۹۷۸ - الساندرو فی، بازیکن والیبال اهل، ایتالیا.
۱۹۷۹ - گیم، خواننده رپ و هنرپیشه آمریکایی.
۱۹۷۹ - سایمون آمستل،کمدین، مجری تلویزیونی, فیلم‌نامه‌نویس و هنرپیشه اهل انگلستان.
۱۹۸۰ - چونگ جونگ میونگ،بازیگر و مدل مرد اهل کره جنوبی.
۱۹۸۲ - لوکاس بلک،بازیگر آمریکایی.

مرگ‌ها

۱۳۸۹ شمسی - ترور مجید شهریاری دانشمند هسته‌ای ایران
۵۶۱ - کلوتار یکم، شاه فرانک‌ها و یکی از چهار پسر کلوویس یکم.
۱۲۶۸ - کلمنت چهارم، یکی از پاپ‌های کلیسای کاتولیک رم.
۱۳۱۴ - فیلیپ چهارم فرانسه، پادشاه فرانسه.
۱۳۷۸ - فیلیپ چهارم، پادشاه بوهم و امپراتور امپراتوری مقدس روم.
۱۵۴۴ - چونگ‌جونگ چوسان، یازدهمین پادشاه سلسله چوسان.

۱۶۴۳ - کلودیو مونته وردی، آهنگساز ایتالیایی.
۱۷۸۰ - ماریا ترزا، فرمانروای (آرک‌دوشس) اتریش، ملکهٔ مجارستان، کرواسی و بوهم.
۱۹۲۴ - جاکومو پوچینی،آهنگساز ایتالیایی.
۱۹۳۹ - فیلیپ شایدمان، سیاستمدار عضو حزب سوسیال دموکرات آلمان و صدراعظم جمهوری وایمار.
۱۹۵۷ - اریک ولفگانگ کورنگلد، آهنگساز و نظریه‌پرداز اتریشی-آمریکایی.
۱۹۷۴ - جیم جی برادوک، بوکسور آمریکایی.
۱۹۸۱ - ناتالی وود،بازیگر آمریکایی.


۱۹۸۶ - کری گرانت،بازیگر آمریکایی انگلیسی.
۱۹۹۶ - دن فلاوین، هنرمند مینیمالیست آمریکایی.
۲۰۰۱ - جرج هریسون، موسیقیدان، ترانه سرا تهیه کننده انگلیسی.
۲۰۰۸ - یورن اوتزان،معمار دانمارکی.
۲۰۱۰ - ماریو مونیچلی،کارگردان و فیلم‌نامه‌نویس ایتالیایی.
۲۰۱۰ - موریس ویلکس، دانشمند علوم کامپیوتر اهل بریتانیا.
2012 - بنجامین تاتار، بازیگر آمریکایی.
۲۰۱۳ - الیور چیتمن، خواننده و موزیسین آمریکایی

*****
منابع:

-پايگاه نوشيروان کيهاني زاده
-ویکی پدیای فارسی
-صفحه امروز در تاریخ در توئیتر