پاسخ به مشکلات شما به وقت پارک خودرو

همشهری جوان - محدثه طالبی: دلیل نمی شود ما چون خودمان از حمل و نقل همیشه عمومی استفاده می کنیم و در فشردگی مترو اذیت می شویم و عمرمان در صف بی آر تی می گذرد، به فکر شما از ما بهتران نباشیم.

بله، شمایی که صبح به صبح سوییچ را می چرخانید، همینطور که شیشه های خودرو دلبندتان را دادید بالا، بخاری را روشن می کنید و در این هوای مطبوع پاییزی راهی زندگی اجتماعی تان می شوید. شمایی که بعد از رسیدن به دانشگاه، مهمانی، محل کار و زندگی تان، تازه یادتان می افتد که «ای دل غافل اینجا که این ساعت جاپارک نیست» و بعد زمان زیادی وقت هدر می دهید تا جایی برای پارک پیدا کنید.


این وسط اگر شانس بیاورید و خودروی تان را یک گوشه ای بگذارید، تازه ماجرا شروع می شود. ممکن است این چهار چرخ آهنین در نبود شما از گزندهای دور و نزدیک بسیاری آسیب ببیند. بعد هم کلی فشار روانی الکی سر بگومگو برای جای پارک و ... هم به خودتان وارد شود. حالا هزینه مادی اش به کنار!

برای همین هم در این شماره، خیلی فشرده همه آنچه باید در آیین نامه راهنمایی می خواندید و نخواندید، همه قوانین و حقوقی که درخصوص پارک کردن در قانون مدنی آمده و همه جریمه ها و مجازات هایی که قانون مجازات اسلامی در مورد این مسئله ذکر کرده اند را جمع کردیم. راهنمای کوچکی هم داریم برای پس از حادثه که در صورت بروز مشکل سریع ترین راه رسیدن به حق پایمال شده را طی کنید.

برای ساکنان

اگر ساکن جایی هستیم که خودروها مزاحم می شوند، باید چه کار کنیم؟ پنچری و تهدید جواب می دهد؟

پیاده نظام های دردمند

در تعریف پیاده نظام آورده اند که: «به دسته ای از سربازان گفته می شود که عملیات های نظامی محوله به آنها صرفا در خشکی است».

در این جنگ همیشگی سر جای پارک، یک طرف دعوا هم پیاده نظام ها هستند؛ یعنی مایی که سوار خودرو نیستیم. اینجا می خواهیم بدانیم ما که ساکن یا مالک جایی هستیم که خودروها آنجا پارک می کنند یا اصلا عابر هستیم و در شهر در حال تردد، با چه مشکلاتی درگیر می شویم و چه راهکارهای قانونی برای حل یا پیشگیری از آن وجود دارد؟

چه حق و حقوقی نسبت به اطراف ملک مان داریم؟

از قدیم ندیم هم گفتند چهاردیواری اختیاری. قانون مدنی ما هم می گوید شما از هر جایی که چهارتا دیوار دور زمین خانه تان کشیده شده، به هر ارتفاعی که بالا بروید و به هر عمقی که پایین بروید، حق تصرف دارید؛ یعنی مالک آن هستید و کسی، نه شخصیت حقیقی، نه حقوقی یا نهاد دیگری نمی تواند به حقوق اختصاصی شما تجاوز کند اما خط قرمز این محدوده همانجایی است که دیوار تمام می شود؛ یعنی «اینجا کوچه مونه، زیر پنجره خونمونه، جلو مغازمونه» و این دست بهانه ها هیچ کدام دلیل نمی شود که شما خودتان را صاحب زمین های اطراف خانه یا مغازه بدانید و برایش تعیین تکلیف کنید و جلوی پارک کردن خودروهای دیگر را بگیرید.


حتی ممکن است زرنگ بازی درآورده باشید، به شهرداری هزینه به عنوان جریمه قرار دادن بخشی از زمین ملک تان برای پارکینگ پرداخت کرده باشید و در ازایش حق پارک کنار خانه را از شهرداری گرفته باشید که این هم کاری غیرقانونی و برای دیگران قابل پیگیری است؛ البته استثنا هم داریم.

تبصره اول: کوچه های بن بست یا چیزی که در قانون از آن به عنوان معابر مسدود یاد شده. اگر شما در کوچه بن بست ساکنید، تمام فضای داخل کوچه حق شما و همسایگان است؛ یعنی کسانی که به ساختمان های کوچه دسترسی یا حق عبور دارند. برای رسمی کردن این قضیه هم با همسایگان یک نامه تنظیم می کنید و با ارائه آن به شهرداری دیگران را ملزم می کنید که خودروشان را داخل کوچه شما پارک نکنند.

تبصره دوم: جلوی در پارکینگ. این بخش از معابر عمومی هم موارد اذن در انتفاع است. یعنی چی؟ یعنی اگر قسمت ورودی پارکینگ شما مسدود باشد، نمی توانید از پارکینگ تان استفاده کنید و وارد خانه بشوید؛ پس نسبت به آن حق دارید. پارک کردن در آنجا ممنوع است و مزاحمت به حساب می آید.

چه کار کنیم که پارک نکنند؟

نصب تابلوهای توقف ممنوع - آنهم فقط جلوی پل یا در ورودی خانه - خوش ترین صورت است. اگر ساختمان تان جای بسیار پرتردد و رفت و آمدی است و هر کاری کنید باز پارک می کنند، کنار تابلو توقف ممنوع ساعتی بنویسید که اگر خواستند جانب انصاف را نگه دارند و رعایت کنند، یا شماره تماسی از خودشان بگذارند. هشدار محترمانه اینکه ممکن است خودروی پارک شده به پارکینگ منتقل شود به مراتب تاثیرگذارتر از «پارک پنچری» است!


چه کار نکنیم که پارک نکنند؟

نکنید آقا. از جملات منسوخ «پارک پنچری» یا «رحمت بر پدر و مادر کسی که اینجا پارک نکند!» استفاده نکنید. طوری دیگران را تحریک نکنید که باعث درگیری و عواقب وخیم بعدی شود. اصلا می دانید همین نوشتن «پارک پنچری» خودش یک جرم است؟ چرا؟ چون حاوی تهدید به ضرر مالی است. بخشی از ماده ۶۶۹ قانون مجازات اسلامی می گوید هر گاه کسی دیگری را به هر نحو تهدید مالی کند، اعم از اینکه به این واسطه تقاضای انجام امر یا ترک فعلی را نموده یا ننموده باشد به مجازات شلاق تا (۷۴ ضربه) یا زندان از دو ماه تا دو سال محکوم خواهد شد. بله! اینقدر جدی است قضیه!

درست است که چند خط بالاتر هم گفتیم که شما نسبت به چهار دیواری حق دارید و این حق خود دیوارها را هم شامل می شود و می توانید هر چیزی خواستید از آن آویزان یا نصب کنید، بچسبانید یا رویش بنویسید اما همین تابلوی توقف ممنوع را فقط باید جلوی پارکینگ بزنید و اگر روی دیوار کنار خانه بزنید، به طوری که دیگران فکر کنند ملزم به رعایت آن هستند (مثل تابلوهای توقف ممنوع راهنمایی و رانندگی) وقتی که شهرداری یا نهادهای مربوط دیگر باخبر شوند، می آیند و برشان می دارند.


طبق ماده ۲۴ قانون مدنی ایران هیچ کس نمی تواند طرق و شوارع عامه را تملک کند! چون جزو اموال عمومی محسوب می شود پس نصب هرگونه تابلو پارک ممنوع یا تهدید به پنچری خودروها در کوچه ها و خیابان های شهر هم جرم محسوب می شود و می توان از متخلفان در دادسرا شکایت کرد. گذاشتن سطل و بشکه جلوی مغازه یا گلدان های سیمانی در طول و عرض ساختمان، همه راه هایی غیرقانونی است. نکنیداین کارها را... عاقبت ندارد.

حالا اگر کسی آمد پارک کرد، چه کنیم؟

اگر همسایه تان مدام خودرو را طوری پارک می کند که شما نمی توانید از رمپ وارد شدن به پارکینگ استفاده کنید، باید از آن عکس بگیرید در ساعت های مختلف و با عنوان ایجاد «مزاحمت و ممانعت از حق» در دادسرا شکایت کیفری کنید. اگر هم ماشین غریبه ای جلوی پارکینگ پارک کرد، باید با ۱۱۰ تماس بگیرید.

واقعیت این است که اینجا یک خلأ قانونی وجود دارد. ماده ۶۹۰۱ قانون مجازات اسلامی که مربوط به مزاحمت و ممانعت از حق است و مجازات آن یک ماه تا یک سال حبس است، برای این مورد خاص تدوین نشده اما اگر این مورد را در دایره قانون بیاوریم، باز هم مشکلاتی وجود دارد. چون زمان و هزینه ای که قرار است صاحب حق در سیستم قضایی صرف کند و همچنین مجازات آن به هیچ وجه متناسب با جرمی که واقع شده نیست.


به هر حال تماس با ۱۱۰ و اعلام این اتفاق می تواند منجر به انتقال خودرو پارک شده با جرثقیل به پارکینگ شود اما عملا در کلانشهری مثل تهران با این اوضاع خیابان ها و پارک کردن ها هیچ وقت این اتفاق نمی افتد. نیروی انتظامی هم که نمی تواند بدون دستور قضایی با خود راننده متخلف برخورد کند و نهایتا با مالک خودرو تماس می گیرد و می گوید آقا بیا این ماشین را بردار.

دست آخر هم گزارشی تنظیم می کنند و به دادسرا می دهد در کنار شکایت شما. حالا اگر خیلی پیگیر هستید و می خواهید با این اوضاع شلوغی دادسراها و وقت های طولانی شعبه های قضایی باز هم تا ته قضیه بروید باید اینطور عمل کنید که:

۱- با ۱۱۰ تماس بگیرید تا حاضر شود و خودرو جابجا شود و گزارش تهیه کند.

۲- عکس های واضحی که خودرو، پلاک خودرو، ورودی ساختمان معلوم باشد، بگیرید.

۳- صورتجلسه تنظیم کنید که خودرو مزاحمت ایجاد کرده. استشهاد محلی بگیرید که شهود در دادسرا هم حاضر شوند و شهادت بدهند.

۴- گزارش، تصاویر، صورتجلسه را تقدیم دادستان در دادسرا کنید.

۵- منتظر بمانید تا رسیدگی شود!

برای خودروها

اگر راننده هستید، باید کجاها پارک کنید؟

چگونه از انواع و اقسام تهدیدها جان سالم به در ببرید؟

سواره نظام های ناچار

وقتی به بیشترین مشکل برخورد می کنیم که راننده باشیم. از پیدا نکردن جای پارک تا نحوه پارک کردن، سروکله زدن با پارکبان و پارکومتر، حمل با جرثقیل و خط و خش افتادن روی بدنه نازنین خودرو توسط مالک خانه روبرویی و ... با هر کدام از این بلایا اگر روبرو شدیم، بعد از حفظ خونسردی چه راه هایی باید برویم تا به سرمنزل مقصود برسیم؟


کجا پارک کنیم؟

اگر می خواهیم مدت طولانی توقف کنیم

اگر خانه تان پارکینگ ندارد یا می خواهید خودرو را مدت طولانی پارک کنید، بهترین راه پارکینگ های عمومی سطح شهر است که تقریبا در خیابان های ابرشلوغ کلانشهرها وجود دارند. غیر از آن پارکینگ مراکز عمومی هم با پرداختن حق پارک نسبتا مناسبی می توانید برای ساعت های طولانی استفاده کنید. فرودگاه، ترمینال، راه آهن، میادین تره بار، فروشگاه ها، هتل ها، بعضی بیمارستان ها و ... هم گزینه امن و خیال جمعی است. البته اگر خیلی تنبلی نکنید و ۳۰۰-۲۰۰ متر پیاده روی را برای خودتان بخرید، حتما در هر محله ای چندتای شان را پیدا می کنید.

اگر می خواهیم مدت کوتاه پارک کنیم

کنار خیابان ها که به آن پارک حاشیه ای هم می گویند، معمول ترین مکان برای توقف خودروهاست. اگر هیچ علامتی مبنی بر ممنوعیت پارک نداشتند، می توانید پارک کنید. پارک کردن در بسیاری از حاشیه های خیابان ها البته رایگان نیست. پارکومترها و پارکبان ها وظیفه دریافت هزینه پارک کردن تان در معابر عمومی را برعهده دارند. البته که پارکومترها بیشتر به درد مدیریت زمان می خورند تا از حد تعیین شده بیشتر توقف نکنید و خودروهای بیشتری امکان استفاده از حاشیه خیابان را داشته باشند.


هر پارکومتر کنترل ۸ جای پارک را برعهده دارد و شما می توانید با کارت شهروندی یا کارت بلیت حمل و نقل عمومی (همان کارت مترو خودمان) هزینه اش را به صورت الکترونیک پرداخت کنید؛ هزینه ای که نرخ مصوب شهرداری هاست. در صورت برخورد با پارکبان ها هم حتما کارت شناسایی معتبر پارکبانی ازشان بخواهید. به هر کس که یونیفرم طوسی داشت و ادعا کرد پارکبان پیمانکار شهرداری است، نمی شود اعتماد کرد.

کجا پارک نکنیم؟

یک جورهایی هیچ جا! طبق آیین نامه راهنمایی و رانندگی زیر تابلو توقف ممنوع و توقف مطلقا ممنوع که مسلم است نباید پارک کرد. در ناحیه تابلو «محدوده پارک ممنوع» تا رسیدن به تابلو پایان محدوده هم نباید پارک کنید. غیر از جاهایی که تابلو دارد، اینجاها هم نباید پارک کنید: سر پل ها و در پارکینگ ها، ۱۵ متری بیمارستان، فوریت پزشکی و پلیس، آتش نشانی، ۱۵ متری شیر آتش نشانی یا شیر آب، مدرسه (محل توقف سرویس مدارس) و امثالهم، ورودی خروجی کوچه، خیابان و جاده، داخل میادین، پیاده روها و گذرگاه های عابر پیاده یا حاشیه خیابان هایی که پیاده رو ندارند و عابر از آنجا رد می شود، پارک دوبله کنار وسیله نقلیه ای دیگر خصوصا در خیابان های کم عرض، درون تونل، روی پل، زیر پل، حداقل ۱۵ متر قبل و بعد از تقاطع، ۱۵ متری اطراف چراغ های راهنمایی و رانندگی یا محل هایی که توقف وسایل نقلیه مانع دید علایم راهنمایی و رانندگی شود، از ابتدا تا انتهای پیچ ها، در هر نقطه از معابر در حال تعمیر، شستشو یا تعویض روغن و در طول مسیرهای ویژه اتوبوس و دوچرخه و همچنین در طول مسیر و خط های عبور از آزادراه ها و در نهایت ایستگاه اتوبوس و تاکسی!


اگر ممانعت ایجاد کردند چه کنیم؟

اگر ساکنان منازل و مغازه دارها برای پارک کردن شما ممانعت ایجاد کردند، سبد گذاشتند جلوی مغازه یا سکو گذاشتند و ... کارشان غیرقانونی است چون همانطور که گفتیم، هیچ شهروندی حق ندارد فضای معابر را به خودش اختصاص دهد. پس اگر آنقدر وقت دارید که تا آمدن افسر صبر کنید و بعد پارک کنید، می توانید جمع آوری چنین موانعی را از پلیس راهنمایی و رانندگی و نیروی انتظامی یا باز همان ۱۱۰ بخواهید.

اگر خسارت زدند چه کنیم؟

اگر رفتید جایی که نباید پارک کردید و آمدید با خودروی از چهار چرخ پنچر، شیشه شکسته و برف پاک کن کنده شده روبرو شدید:

۱- اول با پلیس ۱۱۰ تماس بگیرید تا پلیس در محل حاضر شود و گزارشی مبنی بر پنچر شدن لاستیک خودرو و مزاحمت به وجود آمده برای شما تهیه کند.

۲- از محل پارک خودرو و لاستیک های پنچر شده و خسارات عکس واضح بگیرید که دقیقا پلاک خودرو و محل توقف خودرو معلوم باشد.

۳- صورتجلسه ای را مبنی بر خسارت وارد بر خودرو در محل ممنوع تهیه کنید. استشهاد محلی بگیرید از کسانی که در دادگاه بیایند و شهادت دهند و بتوانید جرم ار اثبات کنید.


۴- بروید دادسرا طبق مواد ۲۴ مدنی و ۲ مجازات اسلامی شکایت خود را با موارد فوق تقدیم دادستان کنید.

۵- منتظر بمانید تا رسیدگی شود.

اگر خودرو را با جرثقیل برده بودند، چه کنیم؟

اگر در محدوده پارک ممنوع پارک کردید، بعید نیست از خرید، مهمانی و قرار کاری تان برگردید و ببینید جا تر است و بچه نیست. حالا بد به دل راه ندهید و در قدم اول مطمئن شوید پای یک دزد در میان نیست. بعد اول با شماره ۱۱۰ با پلیس تماس بگیرید. کارت خودرو در دست تان باشد تا اطلاعات را سریع به پلیس بگویید. به پارکینگی که به شما می گویند بروید و مدارک را به قسمت اطلاعات بدهید تا مطمئن شوید خودرو همینجاست. بعد از اینکه به دارایی رفتید و مالیات دادید، به شهرداری هم عوارض پرداخت کردید، می رسید به شعب پلیس +۱۰ و استعلام خلافی.

اگر جریمه داشتید که یکراست راهی بانک می شوید، اگر نه با پرداخت مجدد حق الزحمه پرینت عدم خلافی، یک برگ کپی از اصل برگه عدم خلافی، از اصل کارت ماشین، از گواهینامه، بیمه شخص ثالث معتبر، مدارک پرداخت مالیات و عوارض خودرو، کارت ملی مالک و یک کپی از همین برگه اعلام تهیه مدارک می گیرید و راهی راهنمایی رانندگی مرکز می شوید. محل پاسخگویی و تحویل مدارک.


البته لازم نیست خیلی عجله کنید چون خودروی توقیفی ۲۴ ساعت بعد از تسویه حساب از پارکینگ قابل ترخیص است. بله تازه در اینجا ۵۰ هزار تومان بابت حمل جرثقیل و ۱۰ هزار تومان برای هر روز که ماشین پارک باشد هم پیاده می شوید.

در اینجا اگر مالک خودرو پدر گرامی باشد یا مثلا شما خودرو را خریدید اما هنوز تغییر نام ندادید، با یک وکالتنامه از مالک خودرو می روید دفترخانه که آن را تاییدکند. همه اینها را که تحویل دادید، برگه ترخیص را دست تان می دهند. پس از ۲۴ ساعت به محل پارکینگ مراجعه کرده و مدارک را تحویل می دهید و دنبال اتومبیل تان می گردید!

چه نکات ایمنی را موقع پارک کردن رعایت کنیم؟

* قبل از باز کردن در، در توقف ها از جلو، عقب و اطراف خودرو و از اینکه عابر یا سواره ای در حال عبور نیست مطمئن شوید و بعد از آن در صورت لزوم تنها در را تا حدی باز کنید که بتوانید پیاده شوید.

* هیچ وقت در فضایی که ویژه پارک کردن افراد معلول است پارک نکنید.

* بعد از پارک کردن خودرو به هیچ وجه بچه ها را در خودرو تنها نگذارید.

چطور پارک کنیم؟

اگر در جای شلوغ هستید

رفته اید شهربازی یا پارک روز سیزده فروردین و صف طویلی از ماشین ها ایستاده اند پشت هم که پارک کنند. شما همین جور لاک پشتی توی صف نمانید، تیز باشید، سرنشینان را پیاده کنید جلو جلو بروند جای خالی پیدا کنند یا زنبیل بگذارند یا در بدترین حالت چشم بچرخانند که کدام خانواده دارد بنه اش را جمع می کند تا بلافاصله جای پارک خودرو خانواده مذکور را صاحب شوید.


اینجور وقت ها کسی حق تقدم را رعایت نمی کند. پس انتظار نداشته باشید همینطور که دارید نم نم پارک دوبل می زنید خودرو پشتی به احترام شما بایستد. هر آینه ممکن است او با سر خودرو برود داخل محل پارک و تصادفی رخ دهد. فرز باشید و خیلی ظریف عمل نکنید.

اگر طول پارکینگ کم است

اگر در میادین میوه و تره بار یا مکانی پر رفت و آمد هستید، نیاز نیست توانایی تان را در پارک ۳۰ سانت که ۳۰ سانت و نیم نمی شود، به رخ بقیه بکشید. در این قبیل مکان ها که طول فضای پارک کم است، خودروها عموما به صورت عمودی یا مورب پارک می کنند. نکته مهم اینجور پارک ها این است که صرف جا شدن خودرو بین دوخودرو دیگر دلیل نمی شود ماشین هر چند نقلی تان را هر جا بچپانید. باید به فکر حداقل فضا برای باز و بسته کردن در طوری که به خودروهای مجاور آسیب نرساند هم باشید. در اتوبان هایی که پارکینگ اضطراری در حاشیه دارند هم هیچ وقت مورب پارک نکنید.

اگر در حاشیه خیابان پارک می کنید

یا فضای زیادی در اختیارتان است و راحت پارک ۳۰ سانت می زنید، یا به هزار زور و زحمت پارک دوبل می زنید؛ طوری که سپر عقب ماشین جلویی بی نهایت به سپر جلوی ماشین عقبی که شما باشید میل کند اما به آن نرسد. اینجور وقت ها حواستان باشد که ممکن است راننده های دیگر مهارت و توانایی شما را نداشته باشند و با این اوصافی که پلاک خودروها به هم در یک نقطه مماس است، نتوانند از پارک خارج شوند پس حتما اگر در شرایط اضطرار اینطور پارک کردید، شماره تماسی از خودتان بگذارید که دیگران معطل شما نشوند.

ما واقعا جای پارک کم داریم یا پارک کردن بلد نیستیم یا چی؟


ما و این همه بی پارکی محاله!

واقعا پارک کردن یک موضوع و دغدغه مهم این روزهاست که ما برایش دو صفحه سبک زندگی برویم؟ عددها و رقم ها و آمارها نشان می دهند که بله. معضل جای پارک نه تنها در تهران که در خیلی از شهرها این روزها از روی اعصاب رونده ترین درگیری هایی است که بیخودی درگیرش می شویم و کلی وقت و انرژی از ما می گیرد.

* روزانه در کلانشهری مثل تهران حدود ۵.۵ میلیون خودرو در خیابان های شهر رفت و آمد می کنند و حدود ۱۳۰۰ خودرو جدید به خیابان های تهران اضافه می شود.


* بیش از ۵۰ درصد شکایت های همسایه ها و شهروندان در شهرهای بزرگ از یکدیگر مربوط به سد معبر یا پارکینگ نامناسب خودروها در خیابان ها یا حتی پارکینگ مجتمع های مسکونی است.

* در شهری مثل تهران آمارها نشان می دهد که تعداد ۱۰۵۰۰ فضای پارک خودرو در ۱۵۰ محور و ۱۵۰۰ فضای پارک موتورسیکلت در ۲۰ معبر وجود دارد که توسط پارکبان ها کنترل می شود.

* کارشناسان ترافیک اعلام می کنند که تهران ۶۰۰ هزار جای پارک کم دارد.

* اگر در زمینه پارک کردن مشمول توقف غیرمجاز و دوبله شوید، تاوانش پرداخت ۵۰ هزار تومان جریمه نقدی است. البته اگر محل پارک تان باعث اختلال در عبور و مرور یا سد معبر در معابر شهری شود، ماموران راهنمایی و رانندگی شما را ۲۰ هزار تومان جریمه خواهند کرد.

* معابری که با هزینه های زیاد در شهرهای بزرگ ایجاد شده اند، تحت اشغال پارک های حاشیه ای هستند. در واقع بیش از یک سوم معابر ما به اشغال خودروهای در پارک درآمده است.


* هر خودرو به طور متوسط در شهری مثل تهران در روز ۹۰ دقیقه در حرکت و تردد در معابر شهری است که این میزان در واقع معادل ۶ درصد از زمان روزانه است. خودروها در ۹۴ درصد باقیمانده روز ساکن هستند و برای همین نیاز به استفاده از پارکینگ دارند.