تابه‌حال به «ونیز» ایران سفر کرده‌اید؟

برترین ها: تالاب بین المللی شادگان به عنوان یک تالاب مهم بین المللی شناخته شده، عليرغم تنوع زیستی غنی و جاذبه هاي گردشگري فراوان، متاسفانه هنوز در كشور و حتي استان خوزستان ناشناخته مانده است. کوچه پس کوچه های روستای سراخیه در میان آب هستند و به همین دلیل، می گوییم اینجا ونیز ایران است البته به جز آب هیچ شباهت دیگری به ونیز ندارد.

تالاب شادگان با وجود نعمت و ظرفیت های بی شمارش هیچگاه توسعه و احیای قابل توجه را به خود ندیده است و تاکنون تمام برنامه های ایجاد شده برای آن در حد آرزو و رویا مانده است این در حالی است که اخیرا به علت شرایط بی نظیر تالاب حتی سرمایه گذاران خارجی نیز برای توسعه آن ابراز علاقه کرده اند.


این تالاب یک سیستم زیست محیطی وسیع متشکل از تالاب های شیرین و شور، به علاوه خلیج جزر و مدی خور موسی و جزایر آن است. تالاب در پائین دست حوزه رودخانه جراحی بین شهرهای شادگان، آبادان و ماهشهر در استان خوزستان قرار داشته و در سمت پائین دست، به خلیج فارس می پیوندد.


از ویژگیهای مهم و بی نظیر تالاب شادگان می توان به مقیاس بزرگ، طبیعی بودن، تنوع زیستگاهی و نقشی که در تامین معاش ساکنان محلی ایفا می کند، اشاره كرد. سه شهر بزرگ شادگان، آبادان و ماهشهر در حاشیه این تالاب و تعدادی روستا نیز در مجاورت آن قرار دارند، همچنين دو روستا در داخل این تالاب قرار گرفته اند. جمعیت شهر شادگان و روستاهای اطراف از نظر تاریخی برای تامین معاش وابسته به تالاب هستند.

از مهمترین تهدیدات این تالاب می توان به وجود جریانات ورودی زهکش ها، آلودگی آب، کاهش جریان های سیلابی، تغییرات اقلیمی، خشکسالی طولانی مدت، معرفی گونه های غیربومی، نشت مواد نفتی از لوله ها و اختلال و ایجاد مزاحمت برای حیات وحش اشاره کرد.


کوچه پس کوچه های روستای سراخیه در میان آب

اینجا ونیز ایران است البته به جز آب هیچ شباهت دیگری به ونیز ندارد. بر خلاف تصور اولیه در تمام این محدوده آب نمی بینید و تالاب شادگان، فضایی مشابه خور دارد.

رودخانه جراحی بزرگترین تامین کننده آب این تالاب است و بعد از آن نهر بحره که از رودخانه کارون منشعب می شود، تالاب شادگان را تغذیه می کنند. طغیان کارون و مدهای خلیج فارس و بارش های منطقه هم در تامین آب شادگان نقش دارند. تالاب شادگان باقیمانده از تالاب بسیار بزرگی است که زمانی تا هورالعظیم در مرز عراق ادامه داشته و احتمال می رود بخش دور افتاده و جدا شده ای از مجموعه تالاب های گسترده و به هم پیوسته بین النهرین باشد.

مساحت تالاب شادگان که در کنوانسیون رامسر به ثبت رسیده، ۴۰۰ هزار هکتار است اما اندازه گیری سال ۱۳۸۳ مساحت تالاب را حدود ۵۴ هزار هکتار نشان می دهد.


شکارچیان در تالاب شادگان

تالاب شادگان که در کنوانسیون بین المللی رامسر ثبت شده در جلگه خوزستان و شمال خلیج فارس قرار گرفته و میزبان تعداد زیادی از پرندگان کم نظیر بومی و مهاجر است.

این تالاب زیستگاه ۱۷۴ گونه پرنده است که ۱۳ گونه از آنها مانند اردک مرمری، پلیکان پا خاکستری، عروس غاز، اردک سرسفید، گیلانشاه خالدار، عقاب شاهی، عقاب تالابی خالدار و عقاب دریایی دم سفید در معرض خطر انقراض جهانی است.

با این وجود، شکار پرندگان در این تالاب به شکل وسیعی صورت می گیرد و فروش پرندگان شکاری یکی از راه های امرار معاش روستاییان اطراف تالاب است و گاه گاه قایق های شکارچی در منطقه دیده می شوند که شکارچیان با تفنگ شکاری بر روی آنها به دنبال صید خود می گردند و تقریبا هر پرنده ای که بخواهید در سبد زنانی که در کنار جاده بساط کرده اند، یافت می شود از طاووسک اهلی تا مرغ و خروس های خانگی.


جذابیت تالاب

به گواه افرادی که در محیط پیرامون تالاب شادگان حضور یافته اند، این تالاب آنقدر زیبا و پر جذبه است که بيش از دو بار افرادی را به سمت خود می کشاند و به عبارتی ارزش و لذت بیش از یک بار دیدن را دارد.

در اين تالاب، انواع ماهيان آب شيرين و شور مانند بنی، ‌شيريد، حمری، شانك، ماهي های پرورشی و پرندگانی چون فلامينگو، حواصيل، لك لك،‌ غاز وحشی، اردك،‌گراز،‌و … زيست می كنند. تنها زيستگاه و محل زاد و ولد اردك كركری در جهان اين تالاب است و پرندگانی چون «گيلانشاه خالدار» و «اكراس آفریقایی» نيز از نمونه های بسيار كميابی هستند كه در اين منطقه يافت می شوند.


صنایع دستی شادگان

وی به صنایع دستی منحصر به فرد این شهرستان اشاره مي كند و مي گويد: در شادگان عبابافی و جاجیم بافی رواج دارد. صنایع دستی شادگان هم مانند سایر نقاط این ناحیه از بافت حصیر، بوریا، سبد و امثال آن تشکیل شده و برای تهیه آن از برگ درخت خرما و یا نی های تالا‌ب شادگان استفاده می شود.


آب و هوای شهرستان شادگان

آب و هوای گرم و مرطوب شهرستان شادگان سبب رواج محصولات گرمسیری در این ناحیه شده است. گندم، خرما و برنج از عمده ترین محصولات کشاورزی منطقه به شمار می روند. دامداری نیز در این شهرستان رواج داشته و انواع فرآورده های لبنی و تولیدات دامی مانند لبنیات، پشم و پوست از محصولات دامی این شهرستان است.


کنوانسیون رامسر

تالاب بین‌المللی شادگان یکی از تالب‌های بزرگ ایران است. این تالاب در جنوب غربی ایران در جنوب شهر شادگان در استان خوزستان واقع شده‌است. در همایش تالاب‌های جهان که در رامسر بر‌گزار شد تصمیم گرفته شد که سه تالاب شادگان، خورموسی و خور الامیه با عنوان تالاب شادگان شناخته شود.


کنوانسیون رامسر معاهده‌ای بین‌المللی است که در ۱۹۷۱ امضا شده‌است به منظور حفظ و نگهداری تالاب‌ها می‌باشد. در این کنوانسیون فهرستی از تالاب‌های مهم جهان نیز تهیه شده که به «فهرست رامسر» شهرت دارد. در این فهرست بریتانیا با ۱۶۴ تالاب از لحاظ تعداد و کانادا با ۱۳۰ هزار کیلومتر مربع تالاب، از لحاظ وسعت رکورددار است.

مقر دائمی کنوانسیون در گلند، سوئیس است. گفته می‌شود سدسازی و رعایت نشدن نیاز آبی تالاب، تخلیه پساب‌های آلوده‌ای چون مزارع نیشکر، پرورش ماهی و فولاد خوزستان، عبور لوله‌های نفتی، فعالیت ۳۰ واحد پتروشیمی و تخلیه زباله‌های شهری، این تالاب منحصربه‌فرد را از سال ۱۳۷۲ وارد فهرست قرمز تالاب‌های بین‌المللی (لیست مونترو) کرده است. آب این تالاب بین المللی که از لحاظ رتبه‌های ثبت شده در یونسکو در گذشته در رتبه پنجم جهانی قرار داشت، از رودخانه‌های جراحی و کارون همچنین جزر و مد خلیج فارس تامین می‌شود که ب‍ه ر‌غ‍م فصلی بودن ب‍خ‍ش آب ش‍ی‍ری‍ن آن‌، آب ش‍ور ت‍‍الاب ب‍ه دل‍ی‍ل م‍ت‍ص‍ل ب‍ودن به خ‍ور‌ه‍‍ا و خ‍ل‍ی‍ج ف‍‍ارس‌، د‌ای‍م‍‍ی است.