توصیه‌هایی مهربانانه به کاسبان بی‌رحم بازار دلار

برترین‌ها: آبان 98 درست شبی که شایعه گرانی بنزین آمد، تصاویری از صف‌های طویل بنزین منتشر شد که عجیب می‌آمد برخی‌ خواستند اندازه یک باک از دیگران جلوتر باشند، این روزها هم دلار در وضعیت غیرعادی و غیرقابل باوری قرار گرفته، ماجرا البته یک تفاوت مهم با آبان 98 دارد، اگر در آن شب بخشی از جامعه رفتاری سودجویانه داشت، حالا به نظر عده محدودی در صف دلار هستند و می‌خواهند از آب گل‌آلود ماهی بگیرند، در . .  واقع به نظر می‌رسد این بار نمی‌شود به این عده محدود عنوان «بخشی از جامعه» را اطلاق کرد

اما خب به هر حال مشاهده چنین روندهای تکرارشونده تاریخی درخودش چیزهایی دارد که شاید برای جامعه‌شناسان حرف‌های زیادی داشته باشد، تا قبل از این دو ماه وجود گسل‌های فکری زیادی در میان اقشار متفاوت جامعه، فضایی یاس‌آور و خصمانه ایجاد کرده بود، اما حالا از آن فضا خبری نیست و احتمالا باید از یک طبقه محدود سودجو حرف زد، نوسانات نرخ ارز به هر حال فرصت مناسبی‌ست برای سریع و آسان پولدار شدن، آن هم در اقتصادی که فرصت پیشرفت برنامه‌ریزی شده و عادلانه را به آدم‌ها نمی‌دهد، در هر صورت به این بهانه نگاهی به ماجرای افزایش بی‌سابقه نرخ دلار داشته‌ایم:

بازار ارز دیروز شاهد ورود دلار به کانال 36 هزار تومانی بود تا در مجموع چهار روز اخیر بیش از دو هزار و 300 تومان افزایش را تجربه کرده باشد. بر این اساس، دلار از حدود 35 هزار و 200 به 36 هزار و 200 تومان رسید. البته در میان وقت سری هم به محدوده 36 هزار و 400 تومان نیز زد که به نظر می رسد تحت تدابیر اندیشیده شده بانک مرکزی قرار گرفت و به سطوح پایین تر عقب نشینی کرد. در ادامه این گزارش از روزنامه خراسان همراه باشید 

چرا دلار اوج گرفت؟

طبق قاعده اقتصاد، تغییر قیمت ها به یکی از دو سوی عرضه و تقاضا مربوط است. آن چه از تحلیل کارشناسان و فعالان بازار برمی آید این است که تقاضای ارز در روزهای اخیر رشد محسوسی یافته است. در این میان، اگر چه برخی رشد نقدینگی را عاملی برای رشد تقاضای ارز می دانند، اما سوالی که در این باره مطرح می شود این است که چرا در ماه های گذشته که رشد نقدینگی نیز ادامه داشت، قیمت ارز با ثبات بود؟ به نظر می رسد در این جا باید به سراغ عامل های بعدی هم رفت و آن تحولاتی است که در حوزه سیاست خارجی پیش آمده است.

همان چیزی که در هفته گذشته نمونه آن در خبر پایگاه وال استریت ژورنال درباره ادعای برنامه ریزی ایران برای حمله به عربستان مشاهده شد و در واقع یک نقطه آغاز رشد اخیر نرخ دلار از آن جا نشئت می گیرد. البته در کنار  همه این موارد نباید فرضیه های دیگر نظیر ایجاد تقاضاهای کاذب برای داغ کردن بازار را نیز از نظر دور داشت. دیروز خبرگزاری ایسنا به نقل از مرکز روابط عمومی وزارت اطلاعات اعلام کرد: همزمان با افزایش اقدامات سودجویانه برخی شبکه‌های دلالی در افزایش کاذب تقاضا در بازار ارز و ایجاد جو ملتهب اقتصادی در چند روز گذشته، سربازان گمنام امام زمان (عج) با اقدامات اطلاعاتی خود ضمن شناسایی فعالان غیرمجاز بازار ارز، حساب بانکی بیش از ۲۳۰۰ نفر از این افراد را مسدود کردند و پیگیری قضایی اعمال مجرمانه آن ها را در دستور کار قرار داده اند. 

رشد ۳.۵ درصدی بورس

شاخص کل بورس با رشد 3.5 درصدی نسبت به روز کاری قبل، بهترین رشد روزانه خود در 20 ماه اخیر را به ثبت رساند. دو عامل بسته حمایتی و    رشد نرخ ارز از مهم ترین دلایل این رشد به شمار می روند. به گزارش ایرنا به عبارت دیگر از تاریخ 25 بهمن سال 99 که شاخص کل بورس، شاهد رشد روزانه 3.9 درصدی بود، تا قبل از دیروز هیچ گاه رشد روزانه ای تا 3.5 نداشته است. در این زمینه، شاخص کل با 44 هزار و 782 واحد افزایش، به کانال یک میلیون و 300 هزار واحدی ارتقا یافت و در ارتفاع یک میلیون و 328 هزار واحد قرار گرفت. دیروز قریب به اتفاق نمادهای بازار سبزپوش شدند تا شاخص هم وزن نیز 9 هزار و 834 واحد افزایش یابد.

گزارش خبرگزاری فارس نشان می دهد که در مجموع معاملات روز شنبه، ارزش خالص تغییر مالکیت حقوقی به حقیقی بازار پس از بیست و چهار روز، مثبت و 322 میلیارد تومان پول حقیقی به بورس وارد شده است. در معاملات دیروز فولاد مبارکه اصفهان (فولاد) با چهار هزار و ۳۴۱ واحد، ملی صنایع مس ایران (فملی) با سه هزار و ۶۷۵ واحد، پالایش نفت تهران (شتران) با ۲ هزار و ۹۱۹ واحد، صنایع پتروشیمی خلیج فارس (فارس) با ۲ هزار و ۵۰۶ واحد، گسترش نفت و گاز پارسیان (پارسان) با ۲ هزار و ۱۴۹ واحد، پالایش نفت شیراز (شراز) با یک هزار و ۹۹۶ واحد و پتروشیمی پردیس (شپدیس) با یک هزار و ۸۹۶ واحد بیشترین تاثیر مثبت را بر شاخص بورس داشتند.

واکاوی ۲ دلیل موثر بر جهش اول هفته بورس

هم اینک دلایل مختلفی برای جهش بورس مطرح می شود. از آن جمله می توان به تاثیر مثبت بسته حمایتی 10 بندی که هفته گذشته ابلاغ شد، اشاره کرد که همزمان با آن، بورس یک هفته تمام سبزپوش شد. از سوی دیگر اوج گیری دلار همنوایی زیادی با شدت جهش شاخص بورس دارد. همچنین علی مومنی کارشناس بازار سرمایه به خبرگزاری فارس گفته است: در ماه‌های اخیر شاهد واگرایی شاخص بورس و نرخ دلار بازار آزاد بوده ‌ایم. شاخص بورس تهران تا اردیبهشت امسال همچون سنت دیرینه خود با تغییر نرخ دلار همسو بود؛ اما از اردیبهشت‌ تا به امروز راه نزولی را در پیش گرفته است. در حالی که دلار مسیر صعودی را طی کرده است. این اتفاق البته برای همه بازارهای رقیب بورس در ماه های گذشته رخ داده است.

شاخص بورس تهران از اردیبهشت‌ امسال با افت بیش از 20 درصدی همراه شده و این در حالی است که دلار در همین فاصله با رشد بیش از 16 درصدی همراه شده است. این کارشناس بازار سرمایه تاکید کرد: امکان خرید اوراق تبعی برای افراد حقیقی که پرتفوی زیر 100 میلیون تومانی دارند از روز شنبه نیز، یک سیگنال مثبت به بازار سرمایه بوده است. در صورتی که همه بندهای بسته حمایتی دولت اجرایی شود، می تواند بورس را در گارد صعودی نگه دارد. از سوی دیگر می توان پیش‌بینی کرد که شرکت‌های صادرات محور سود قابل توجهی را به دست خواهند آورد. مومنی به بازارهای جهانی نیز اشاره کرد و افزود: افزایش قیمت فلزات اساسی در بازارهای جهانی می تواند موجب رشد قیمت سهام شرکت های بورسی در ایران شود.

دولت به دنبال اصلاح قیمت گذاری دستوری

در این حال دیروز احسان خاندوزی وزیر اقتصاد از تهیه ماده واحده پیشنهادی برای تصحیح سازوکار قیمت‌گذاری دستوری خبر داد و گفت: دولت وظیفه خود می‌داند از همه تولیدکنندگان و صادرکنندگانی که از محل قیمت‌گذاری دستوری و غیرکارشناسی دچار زیان یا کاهش سود شدند، حمایت کند. در تلاشیم تا با استفاده از دیگر ابزارها، این موضوع را حل کنیم.

وی توضیح داد: در ماه‌های گذشته شاهد لغو قیمت‌گذاری دستوری در برخی از محصولات و ورود آن ها به سازوکار شفاف بورس کالا بودیم که این امر نشان‌دهنده عزم جدی دولت برای حذف شیوه اشتباه قیمت‌گذاری است. خاندوزی بیان کرد: وزارت امور اقتصادی و دارایی در تلاش است تا سازوکار اصلی تعیین قیمت در اقتصاد به کار گرفته شود و درباره اقلامی که همچنان به طور غیرکارشناسی نرخ‌گذاری می‌شوند، بنا داریم تا با مجموعه ابزارهای در اختیار خود این مسئله را سامان دهی کنیم.