نكاتي درباره آموزش مهارتهاي اجتماعي به فرزندان
آموزگاران بیادعا
فرزندان در طول دوران تحصیل با تعداد زیادی از افرادی روبهرو میشوند که رفتارها و روحیات مختلفی دارند؛ برای مثال در محیط مدرسه باید با معلمان و دوستانشان در ارتباط باشند. بنابراین لازم و ضروری است که مهارتهای اجتماعی را به فرزندانمان بیاموزیم تا آنها بتوانند راحتتر و بدون ایجاد مشکل با دیگران ارتباط برقرارکنند، بهعنوان عضوی از یک گروه، از قوانین پیروی کنند، برای خود دوستانی بیابند و کارهایشان را با اعتماد به نفس انجام دهند.
در این نوشتار برآنیم تا به بیان برخی از مهمترین مهارتهای اجتماعی بپردازیم که آموزش آنها به فرزندان بسیار مهم، ضروری و لازم است و هر پدر و مادری باید تلاش کند تا از دوران کودکی و بهتدریج این مهارتها را به فرزندانش بیاموزد و کاری کند تا فرزندانش در ارتباط برقرار کردن با دیگران، به مشکل برنخورند:
خانوادهها تأثیرات عمیقی بر توسعه و پیشرفت هر چه سریعتر مهارتهای اجتماعی و موقعیتهای موجود در زندگی فرزندان دارند. اگر شما از عشق و محبت و گرمای ارتباط با والدین، خواهر و برادر، پدربزرگ و مادربزرگ و همچنین بقیه روابط لذت میبرید، بدانید که ارتباط محکم و استواری به بهترین شکل و حالت ممکن در مقایسه با افراد دیگر، بین شما و افرادی که با آنها در ارتباط هستید، وجود دارد. وجود ارتباط مستحکم بین شما و افراد دیگر، نشاندهنده این است که احساسات مردم را درک میکنید و بهصورتی با آنها رفتار میکنید که خود آن افراد خواستار آن هستند.
برای کمک به فرزندانمان باید رفتارهای اجتماعی اساسی و بنیادی را به آنها بیاموزیم. والدین باید انتظارات و توقعات مناسبی را در زمینه قوانین و آداب و رسوم، پاداش و جوایز و همچنین تنبیه و مجازاتهایی را در ارتباط با آن قوانین، تعیین و تنظیم کنند و مهمتر از همه این موارد، خود والدین باید الگوهای خوبی برای فرزندانشان باشند. زیرا فرزندان به کارهایی که شما بهعنوان والدین آنها انجام میدهید، نگاه میکنند و همان کارها را یادمیگیرند و انجام میدهند و همچنین میبینند که شما در هر روز از زندگیتان و در برابر افراد مختلف، چگونه رفتار میکنید؛ برای مثال رفتاری که روزانه با همسر، افراد پیر و سالمند و دوستانتان دارید را از نزدیک میبینند و از رفتارهای شما الگوبرداری میکنند. فرزندانتان در واقع از همان دوران کودکی تمام رفتارهایی که با دیگران داشتهاید را دیدهاند و رفتارهای آنها نیز براساس مشاهداتی که در منزل داشتهاند، بهصورت تدریجی، شکل گرفته است. بنابراین والدین باید توجه و دقت کافی داشته باشند که از همان کودکی فرزندانشان مراقب رفتارها و اعمال خود- هم در برابر دیگران و هم در ارتباطهای خانوادگی و خویشاوندیشان- باشند، چرا که بچهها خیلی سریع رفتارهای والدینشان را به خاطر میسپارند و این رفتار در وجود و شخصیتشان نهادینه میشود، بهصورتی که در سنین نوجوانی و جوانی و حتی در سنین بالاتر که به رشد و بلوغ جسمی و ذهنی میرسند نیز نمیتوان در اعمال و رفتارشان تغییری بهوجود آورد زیرا این خصایص بهتدریج و به مرور زمان در وجودشان شکل گرفته و در اغلب موارد غیرقابل تغییر است.
- به فرزندانتان بیاموزید که دیگران نیز نظرات و عقاید و احساسات آنها را دارند: در بسیاری از موارد دیده شده که والدین و بزرگترها در زمینههای مختلف روی عقاید و نظراتشان شدیدا تأکید دارند و همچنین تلاش میکنند تا عقایدشان را به دیگران نیز تحمیل کنند. انجام این کار اغلب باعث میشود که ارتباطشان دچار کشمکش و بحران شود و به سمت تشویش و اضطراب کشیده شود.
این برای والدین حائز اهمیت است که به فرزندانشان بیاموزند، جوانان عقاید و احساسات دیگری دارند و نظرات آنها ممکن است با بزرگترها و والدینشان متفاوت و حتی متضاد باشد. والدین باید بیاموزند که به عقاید و احساسات فرزندانشان احترام بگذارند و بدانند که داشتن عقاید و نظرات گوناگون برای مردم فوقالعاده و عالی است. با داشتن این نوع درک و فهم از عقاید دیگران، فرزندان میتوانند شروع به یکدلی، توانایی تشخیص و سهیم شدن در نظرات و احساسات دیگران را توسعه و گسترش دهند. امکان دارد افراد دیگری هم در این راه قدم بگذارند و علاقهمند شوند که به مشارکت و همیاری بپردازند و با دوستانشان همراه با عطوفت و احترام رفتار کنند.
- شناختن قوانین و رسوم: ما باید به فرزندانمان کمک کنیم تا رفتارهای اجتماعی درخور و مناسبی داشته باشند؛ برای مثال، به دیگران آزار و اذیت نرسانند، صف شکنی نکنند، وسط حرف دیگران نپرند و اجازه دهند تا آن شخص صحبتش را تمام کند، برای استفاده از وسایلی که متعلق به دیگران است از صاحبش اجازه بگیرند و... .
- سخاوت و بخشندگی: این مهارت یا به عبارت دیگر این خصیصه در اکثر بچههای جوان و نوجوان بهصورت خودکار پدید نمیآید بلکه اغلب فرزندان این مهارت را از طریق مشاهده رفتار والدینشان کسب میکنند. در موارد بسیاری دیده شده که برخی از والدینی که معمولا در رابطه با بخشیدن کالاها و وسایلشان خیلی سخی و بخشنده نیستند، فرزندان جوان و نوجوانشان نیز متقابلا با دوستان و افرادی که با آنها در ارتباط هستند، انسانهای خودخواهی بهنظر میآیند و این موضوع کاملا عادی و واضح است زیرا این فرزندان در خانوادههایی رشد کرده و بزرگ شدهاند که سخاوت و بخشندگی از والدینشان ندیدهاند و چون با این خصیصه آشنایی ندارند، آنها نیز مانند والدینشان رفتار میکنند و به همین دلیل است که از نظر دیگران، آنها انسانهای خودپسند و از خودراضی هستند، برای مثال، شما والدین باید بعضی از بچهها را که هنگام بازی از شریک شدن اسباب بازیها با دوستانشان اجتناب میکنند و نمیپذیرند را زیر نظر بگیرید و به جای آنکه وسایل و اسباب بازیهای خوب فرزندتان را مخفی کنید و نگذارید تا با آنها بازی کند، به او بیاموزید که همیشه بهترین وسایل و اسباببازیهایش را برای بازی با دوستانش انتخاب کند تا از این طریق در آینده به شخص خودخواه و خسیسی تبدیل نشود.
با آموختن این ویژگی بسیار مهم و ارزنده به فرزندتان باعث میشوید که او انسان سخاوتمندی بار بیاید و در آینده برای کمک کردن و بخشش وسایلش به دیگران دست و دلش نلرزد و همچنین فرزندتان نیز این خصوصیت باارزش را به فرزندانش در نسلهای بعدی منتقل خواهد کرد. به همین دلیل است که والدین باید فرزندانشان را به خوبی تربیت کنند و مهارتهای مفید را به فرزندانشان بیاموزند. بسیاری از این نمونه مهارتها وجود دارد که آموختن آنها به فرزندانمان باعث میشود تأثیرات و نتایج آنها را تا سالیان دراز مشاهده کنیم و حتی روی نسلهای آینده نیز تأثیرگذار خواهند بود.
همه مواردی که در بالا ذکر شد، نکات مهم و درخور توجهی است که تمامی خانوادهها علیالخصوص والدین گرامی باید آنها را به خاطر بسپارند و در زندگی برای فرزندانشان عملی کنند. زیرا مهارتهای اجتماعی است که از ابتدا و بهتدریج شخصیت و روحیات فرزندان را شکل میدهد و از اینرو از اهمیت ویژهای برخوردار است. به یاد داشته باشید که تمام این نکات را ابتدا خودتان باید رعایت کنید و انجام دهید زیرا فرزندانتان همه رفتارها و کردارهای شما را زیرنظر میگیرند و خواه ناخواه شما را الگوی خود در زندگی قرارمیدهند. پس بهتر است بهصورتی رفتار کنیم تا الگوهای مناسب و شایستهای برای فرزندانمان باشیم تا آنها نیز در آینده هم برای خانواده خودشان و هم برای جامعه مفید باشند.
منبع : همشهری آنلاین
ارسال نظر