راز و رمز لطافت پوست کُره‌اي‌ها
حتما شما هم تا به‌حال از خود پرسيده‌ايد چرا پوست بيشتر کُره‌اي‌ها اينقدر شفاف و بدون لک و خوب است؟
سلامت: حتما شما هم تا به‌حال از خود پرسيده‌ايد چرا پوست بيشتر کره‌اي‌ها اينقدر شفاف و بدون لک و خوب است؟ حقيقت اين است که در سرزمين صبح‌هاي آرام، داشتن پوست خوب ميراثي است كه از مادر به فرزند مي‌رسد و آنها مهم‌ترين دليل، يعني ژنتيک خوب، را دارند. دليل بعدي داشتن رژيم غذايي خاص و سبک زندگي سالم است...
از نظر كره‌اي‌ها، داشتن پوستي نرم، صاف و شفاف بدون هيچ نقصي مهم‌ترين قدم براي رسيدن به موفقيت است و براي اين منظور چه مرد و چه زن از شيوه‌هاي سنتي و قديمي بهره مي‌برند. آنها حتي در مراقبت از پوست هم به اصولي پايبند هستند. مثلا با تكنيك لايه‌لايه پوست را از صدمه‌هاي محيطي دور مي‌کنند. براساس آن مواد موردنياز لايه‌به‌لايه روي هم قرار مي‌گيرند و هدف از انجام آن، كسب بهترين نتيجه و فايده از هر ماده‌اي است كه روي پوست مي‌آيد. كره‌اي‌ها در لايه نخست از يك لوسيون مرطوب و نرم‌كننده استفاده مي‌كنند. روي اين كرم سرم روشن‌كننده پوست، بعد كرم ضدآفتاب و در نهايت كرم‌هاي آرايشي استفاده مي‌كنند. شايد پيروي از عادت کره‌اي‌ها در مراقبت از پوستشان بتواند به شما نيز در داشتن پوستي زيبا كمك كند. اکثر زنان کره‌اي ماسک‌هاي خانگي تهيه و براي روشن يا نرم شدن پوستشان در طول روز از آنها استفاده مي‌کنند.
ماسک شير
كره‌اي‌ها از شير براي پاك‌كردن صورت استفاده مي‌كنند و معتقدند شير به نرم و لطيف‌شدن پوست كمك مي‌كند. براي اين منظور مقداري شير كم‌چرب يا پرچرب را در كاسه‌اي بريزيد و به كمك پنبه روي صورت بماليد. ۱۵ تا ۲۰ دقيقه صبر كنيد تا شير روي صورت خشك شود بعد آن را آب بكشيد و از يك كرم مرطوب‌كننده استفاده كنيد.
ماسک‌چاي سبز
چاي سبز قدرت پاك‌كنندگي عمقي پوست را دارد و باعث نرم و لطيف شدن آن مي‌شود و بهبوددهنده بيماري‌هاي پوستي است. ميزان بالاي نوعي آنتي‌اكسيدان به نام EGCG در چاي از پوست در برابر راديكال‌هاي آزاد محافظت و به نوسازي سلول‌هاي پوستي كمك مي‌كند. اين آنتي‌اكسيدان همچنين عملكردي ضدالتهابي دارد و از افتادگي پوست پيشگيري مي‌كند. انواع چاي حاوي ويتامين‌هاي A، B، C، E، P، تانين، فلاونول و فلور هستند. چاي سبز در مقايسه با ساير چاي‌ها، ويتامين C و چاي سياه ويتامين E بيشتري دارد و مي‌توان از آنها به عنوان ماسك‌هاي روزانه استفاده كرد. براي تهيه ماسک چاي، آن را دم كنيد و اجازه بدهيد در يخچال خنك شود. بعد صورتتان را با آن بشوييد و از يك حوله گرم روي صورت استفاده كنيد. سپس صورتتان را مجددا با چاي سبز خنك‌شده آب بكشيد. همچنين مي‌توانيد ۲قاشق غذاخوري خاك سفيد را با چاي سبز دم‌شده و ۲ قطره اسانس درخت چاي مخلوط كنيد و آن را روي صورت بماليد. بعد از ۱۵ دقيقه آن را بشوييد. براي تهيه ماسك از چاي سياه نيز مقداري چاي سياه را با شكر قهوه‌اي در ظرفي بجوشانيد و اجازه بدهيد تا درجه ۴۰-۳۷ خنك شود. به اين مخلوط آرد اضافه كنيد و آن را روي صورت بزنيد و بعد از ۱۵ دقيقه آب بكشيد.
ماسک‌برنج
برنج حاوي ويتامين E، اسيدهاي چرب اصلي و نشاسته است که به نرمي پوست کمک مي‌کند. همچنين برنج به افزايش رطوبت پوست و تحريك و نوسازي سلولي پوستي و استحكام پوست كمك مي‌كند. ماسک برنج در کره طرفدار دارد. براي تهيه ماسك برنج ابتدا آن را آبكش كنيد. آب به دست آمده سفيد و حاوي نشاسته است و از آن مي‌توان به عنوان لوسيون استفاده كرد. از آرد برنج هم مي‌توانيد ماسك نرم‌كننده درست کنيد. اين ماسك به‌خصوص براي پوست‌هاي حساس مناسب است. براي اين منظور ابتدا مقداري روغن كنجد روي بدن بماليد بعد يك قاشق غذاخوري آرد برنج را با شير مخلوط كنيد و لايه‌اي ضخيم روي پوست قرار دهيد. بعد از ۱۵ دقيقه آن را بشوييد. اين ماسك آرام‌بخش، نرم‌كننده و روشن‌كننده پوست است.
ماسک‌آب گازدار
كره‌اي‌ها از آب گازدار براي روشن كردن پوستشان استفاده مي‌كنند. آب گازدار غني از ريزمغذي‌هايي مثل كلسيم، منيزيم و بي‌كربنات است و به پاك شدن آلودگي‌ها از روي پوست و افزايش جريان خون كمك مي‌کند. مراقب باشيد که از آب گازدار براي شستشوي روزانه پوست استفاده نکنيد زيرا به شدت محرك است.
ماسك تخم‌مرغ و عسل
براي تهيه اين ماسک سفيده تخم‌مرغ را با يك قاشق غذاخوري عسل مخلوط كنيد و قبل از خواب روي صورت بماليد. اجازه بدهيد ماسك روي صورتتان خشك شود. بعد آن را با آب ولرم بشوييد. سفيده تخم‌مرغ محرك سلول‌هاي پوستي و افزايش‌دهنده جريان خون است و تاثيرات آن در تسريع بهبود زخم‌هاي پوستي و سوختگي به اثبات رسيده است.
ماسك عسل
يك قاشق غذاخوري عسل را با شيرخشك و سفيده تخم‌مرغ مخلوط كنيد و به كمك يك دستمال روي صورت قرار دهيد. بعد از ۲۰ دقيقه مي‌توانيد آن را بشوييد. اين ماسك مخصوصا براي افرادي كه پوست خشكي دارند مناسب است و انجام آن هر ۲ هفته يكبار توصيه مي‌شود.
حرف اول: تاثير آلودگي هوا بر پوست
دکتر زهره تهرانچي - متخصص پوست و عضو هيات‌علمي دانشگاه علوم‌پزشکي شهيدبهشتي
شايد شنيده باشيد که آلودگي نقش قابل‌توجهي در بروز مشکلات پوستي دارد و برحسب اينکه آلودگي حاد است يا مزمن، يعني به صورت موقت بر بدن تاثيرگذار است يا دائمي، مي‌تواند عوارضي به جا بگذارد که از اين قبيل مي‌توان به انواع سرطان‌هاي دستگاه تنفسي و قلب و عروق و البته پوست اشاره کرد. در هواي آلوده، ترکيب‌هايي نظير اکسيد نيتروژن، کربن، سولفور و... وجود دارد که در مواجهه با پوست باعث بروز راش‌هاي پوستي، التهاب، خارش، اگزما و کهير مي‌شود. حالا اين پرسش مطرح است که چرا مردم کشورهاي جنوب شرق آسيا با وجود اينکه در معرض آلودگي هوا هستند، پوست‌هاي شفاف و سالمي دارند؟ دليل اين موضوع گذشته از ژنتيک اين مردم، تغذيه سالم و مراقبت از پوستشان است. در نگاهي به عادت‌هاي خوب مردم اين منطقه، متوجه مي‌شويد نه‌تنها تلاش مي‌کنند از ميزان آلودگي محيط‌زيست تا جاي ممکن بکاهند بلکه سعي دارند به کمک ورزش و تغذيه صحيح و گنجاندن انواع مواد غذايي حاوي آنتي‌اکسيدان مثل سبزي‌ها و ميوه‌هاي تازه قرمز و نارنجي، ماهي آبپز و بخارپز و روغن زيتون و... پوستشان را سالم نگه‌دارند. ما هم اگر مي‌خواهيم پوستمان سالم و شفاف باشد، بايد دست به دست هم دهيم تا از بروز بسياري از آلودگي‌ها پيشگيري کنيم. مثلا جلوگيري از آتش‌سوزي در جنگل‌ها يا آلودگي ناشي از سوزاندن زباله‌ها يا مازاد محصولات کشاورزي يا حتي آلودگي ناشي از سيگار و کارخانه‌ها و اتومبيل‌ها ساده و قابل‌انجام است. چقدر خوب است اگر در جنگل آتشي روشن کرده‌ايم، بعد از اتمام تفريح آن را خاموش کنيم، تا جاي ممکن از وسايل نقليه عمومي يا حتي دوچرخه استفاده کنيم و دخانيات را براي حفظ سلامت خود و خانواده‌مان ترک کنيم.
بايد از مسئولان نيز بخواهيم با برنامه‌ريزي صحيح از احداث کارخانه‌ها در محيط‌هاي مسکوني اجتناب کنند زيرا آلوده‌شدن آب چاه‌ها، مخصوصا به آرسنيک، مي‌تواند باعث بروز سرطان‌هاي پوستي به دنبال مصرف اين نوع آب‌ها شود. اما اگر ناچار در فضايي آلوده سر مي‌کنيم، بايد سعي کنيم کمتر از خانه خارج شويم و اگر مجبوريم، حتما از ماسک استفاده کنيم و به محض رسيدن به خانه پوستمان را کاملا بشوييم و پاک کنيم.
آنچه از پوست والدين به ارث مي‌بريم
دکتر محمدعلي نيلفروش‌زاده - متخصص پوست، رييس مرکز تحقيقات پوست و سلول‌هاي بنيادي
امروزه نه فقط خانم‌ها، که آقايان هم بيشتر از قبل به فکر زيبايي چهره و جوان ماندن هستند. اين روزها مراجعه به متخصصان پوست فقط براي پيشگيري و درمان بيماري‌ها نيست، بلکه زنان و مردان به دنبال راه‌هاي به تعويق انداختن پيري و پيشگيري از چروک‌ها يا درمان آنها هم هستند. با اينکه داشتن خصوصيت ذاتي و برخورداري از ژنتيک خوب عامل مهمي در به تعويق افتادن پيري است و نمي‌توان براي آن کاري کرد، همه مي‌دانند با برخي اقدام‌هاي کلي که در ادامه مي‌گويم، مي‌توان از چروک خوردن زودرس پوست جلوگيري کرد. نکته‌اي که اغلب نمي‌دانند، تفاوت‌هاي مراقبتي در نژادهاي مختلف پوست است؛ يک فرد روسي با کره‌اي يا ترکمن از اين نظر هم تفاوت دارند. پوست برخي نژادها مانند روس‌ها مقاومت بهتري در برابر عوامل محيطي همچون آفتاب دارد و ديرتر دچار چروک مي‌شود و پوست برخي نژادها زود دچار فرايند تخريب مي‌شود و حتي قبل ۳۰ سالگي چروک‌ها بروز مي‌کنند. پس حتي نوع پوست را هم به ارث مي‌بريم و اغلب اين نژادها که با پيري و چروک زودرس مواجه‌اند، پوست خشکي دارند.
کسي که پوست خشک دارد، بايد بداند شکنندگي اين نوع پوست، او را مستعد چين و چروک کرده و اگر به پوست خود رطوبت لازم را نرساند، مقاومت پوستش در برابر عوامل محيطي کم و به نفع ايجاد چروک خواهدبود. فرقي نمي‌کند اين فرد مرد باشد يا زن، اگر نسبت به‌ويژگي ذاتي‌اش بي‌اهميت شود و رفتار مشابه کسي که ژنتيک خوبي دارد يا پوستش خشک نيست، داشته باشد، بايد بداند زودتر از او دچار چروک خواهدشد.
همه افراد با هر نوع پوست بايد بعد از ۳۰ سالگي با استفاده مرتب از مرطوب‌کننده‌هاي مناسب، پرهيز از آفتاب، تغذيه سالم، پرهيز از سيگار و تنش‌هاي بي‌مورد، کمک کنند روند چروک شدن پوست به تعويق بيفتد.
تفاوت پوست زنان و مردان
مردان و زنان از جهات مختلفي با هم متفاوت بوده و هستند. حتي اين مساله در مورد پوستشان هم صادق است. در نگاه اول شايد تنها تفاوت، وجود موهاي زائد بيشتر و ضخيم‌تر بودن پوست مردان باشد اما در واقع پوست زنان و مردان هم از نظر ظاهري، هم ساختاري و هم روند پير شدن با هم تفاوت دارد و مسلما به مراقبت‌هاي متفاوتي نيازمند است. در اينجا به برخي از اين تفاوت‌ها اشاره مي‌کنيم تا آقايان بدانند چرا مي‌گوييم از کرم مرطوب‌کننده همسرتان نبايد استفاده کنيد و به دنبال استفاده از محصولات بهداشتي مخصوص آقايان باشيد.
اولين تفاوت از همان زمان بلوغ خود را نشان مي‌دهد. با آغاز ترشح هورمون‌هاي جنسي، شاهد ظاهر شدن بيشتر موهاي زائد روي پوست پسران در مقايسه با دختران و ترشح بيشتر سبوم يا چربي هستيم. به‌دليل ترشح اين هورمون که به تستوسترون هم معروف است، ميزان شيوع آكنه و جوش‌هاي سرسياه در پسران بيشتر و درمان آن نيز سخت‌تر است. گرچه لايه‌هاي پوستي در زنان و مردان يكسان است اما كاركرد و تركيب‌هاي شيميايي آن تفاوت دارد. پوست مردان ۲۵درصد ضخيم‌تر و مقاوم‌تر از پوست زنان است و رطوبت بيشتري دارد اما به‌دليل آسيب‌هاي محيطي اين رطوبت به راحتي از دست مي‌رود. پوست مردان همچنين اسيدي‌تر است و اين موضوع باعث مي‌شود كمتر دچار عفونت و آلودگي با باكتري‌ها شوند.
در زنان اولين نشانه‌هاي پيري پوست از جمله چين‌وچروك حدود ۲۵ سالگي ظاهر مي‌شود، در حالي كه اين اتفاق در مردان از ۳۰ سالگي به بعد مي‌افتد. البته درست است كه نشانه‌هاي پيري پوست در مردان ديرتر رخ مي‌دهد اما معمولا عميق‌تر است و بيشتر به چشم مي‌آيد. بدون در نظر گرفتن سن، بايد گفت ميزان تجمع كلاژن در پوست مردان در مقايسه با زنان بيشتر است و از آنجا كه اين مساله ارتباط مستقيمي با پيري پوست دارد، توجيهي براي زودتر شكسته شدن و پير به‌نظر رسيدن پوست زنان است. زنان معمولا ۱۵ سال بزرگ‌تر از مردان همسن و سالشان به نظر مي‌رسند اما از آنجا که مردان در مقايسه با زنان اهميت كمتري به مراقبت از پوستشان به‌خصوص در برابر آفتاب مي‌دهند و بيشتر عادت‌هاي نادرستي مثل سيگار کشيدن دارند، جوان‌تر بودن پوستشان در مقايسه با خانم‌ها را از دست مي‌دهند. در واقع اشعه‌‌هاي آفتاب براي پوست مضر هستند و مرداني كه از ضدآفتاب و پوشش فيزيكي مناسب بهره نمي‌برند، به‌تدريج دچار پيري پوست ناشي از آن مي‌شوند.
حرف آخر: تاثير تغذيه بر پوست
خديجه رحماني - کارشناس ارشد تغذيه: عضو انستيتو تحقيقات تغذيه کشور
بسياري از افراد معتقدند ژنتيک حرف اول را در زيبايي پوست مي‌زند اما امروزه اثر متقابل ژنتيك بر تغذيه و تغذيه بر ژنتيك نيز مطرح است و تحقيقات اين موضوع را به اثبات رسانده. يعني به نظر مي‌رسد حتي اگر فردي از نظر ژنتيكي پوست مناسبي نداشته باشد، با تغذيه مي‌تواند اوضاع آن را بهبود دهد.
پوست هم مانند ساير اعضاي بدن براي سالم و شاداب بودن به موادمغذي نياز دارد. از آنجا كه سلول‌هاي پوستي عمر كوتاهي دارند و مرتب از بين مي‌روند و سلول‌هاي جديد جايگزين آنها مي‌شود، لازم است تمام موادمغذي هميشه در دسترس باشد.
تغذيه متعادل و متناسب در درجه اول براي داشتن پوست سالم و شاداب ضروري است اما مصرف برخي مواد نقش پررنگ‌تري در سلامت پوست دارد كه از آن جمله مي‌توان به اسيدهاي چرب ضروري که در روغن زيتون و روغن كانولا موجود است، آنتي‌اكسيدان‌ها، به‌خصوص ويتامين C و E و موادمعدني مثل روي و سلنيوم اشاره كرد.
بهترين منبع اين ريزمغذي‌ها، ميوه و سبزي‌هاي تازه، گوشت، حبوبات و مغزهاست. غير از اين موادغذايي، روش پخت نيز در سلامت پوست تاثيرگذار است زيرا براساس روش پخت است كه به برخي ريزمغذي‌ها دسترسي پيدا مي‌كنيم.
سرخ‌كردن موادغذايي در روغن جامد و اشباع و پخت طولاني غذا براي به اصطلاح جاافتادن آن و مصرف موادغذايي سرشار از اسيدهاي چرب ترانس و اشباع مثل فست‌فودها فقط باعث مي‌شود ريزمغذي‌ها از بين بروند و ارزش تغذيه‌اي غذا پايين بيايد يا راديکال‌هاي آزاد در بدن تجمع پيدا کنند که بر سلامت پوست اثر منفي دارند.
مصرف زياد ميوه و سبزي‌ها و روش پخت آرام موادغذايي كه كره‌اي‌ها از آن تبعيت مي‌کنند، شايد از جمله دلايل اصلي زيبايي و سلامت پوست آنهاست.
از نظر كره‌اي‌ها، داشتن پوستي نرم، صاف و شفاف بدون هيچ نقصي مهم‌ترين قدم براي رسيدن به موفقيت است و براي اين منظور چه مرد و چه زن از شيوه‌هاي سنتي و قديمي بهره مي‌برند. آنها حتي در مراقبت از پوست هم به اصولي پايبند هستند. مثلا با تكنيك لايه‌لايه پوست را از صدمه‌هاي محيطي دور مي‌کنند. براساس آن مواد موردنياز لايه‌به‌لايه روي هم قرار مي‌گيرند و هدف از انجام آن، كسب بهترين نتيجه و فايده از هر ماده‌اي است كه روي پوست مي‌آيد. كره‌اي‌ها در لايه نخست از يك لوسيون مرطوب و نرم‌كننده استفاده مي‌كنند. روي اين كرم سرم روشن‌كننده پوست، بعد كرم ضدآفتاب و در نهايت كرم‌هاي آرايشي استفاده مي‌كنند. شايد پيروي از عادت کره‌اي‌ها در مراقبت از پوستشان بتواند به شما نيز در داشتن پوستي زيبا كمك كند. اکثر زنان کره‌اي ماسک‌هاي خانگي تهيه و براي روشن يا نرم شدن پوستشان در طول روز از آنها استفاده مي‌کنند.
ماسک شير
كره‌اي‌ها از شير براي پاك‌كردن صورت استفاده مي‌كنند و معتقدند شير به نرم و لطيف‌شدن پوست كمك مي‌كند. براي اين منظور مقداري شير كم‌چرب يا پرچرب را در كاسه‌اي بريزيد و به كمك پنبه روي صورت بماليد. ۱۵ تا ۲۰ دقيقه صبر كنيد تا شير روي صورت خشك شود بعد آن را آب بكشيد و از يك كرم مرطوب‌كننده استفاده كنيد.
ماسک‌چاي سبز
چاي سبز قدرت پاك‌كنندگي عمقي پوست را دارد و باعث نرم و لطيف شدن آن مي‌شود و بهبوددهنده بيماري‌هاي پوستي است. ميزان بالاي نوعي آنتي‌اكسيدان به نام EGCG در چاي از پوست در برابر راديكال‌هاي آزاد محافظت و به نوسازي سلول‌هاي پوستي كمك مي‌كند. اين آنتي‌اكسيدان همچنين عملكردي ضدالتهابي دارد و از افتادگي پوست پيشگيري مي‌كند. انواع چاي حاوي ويتامين‌هاي A، B، C، E، P، تانين، فلاونول و فلور هستند. چاي سبز در مقايسه با ساير چاي‌ها، ويتامين C و چاي سياه ويتامين E بيشتري دارد و مي‌توان از آنها به عنوان ماسك‌هاي روزانه استفاده كرد. براي تهيه ماسک چاي، آن را دم كنيد و اجازه بدهيد در يخچال خنك شود. بعد صورتتان را با آن بشوييد و از يك حوله گرم روي صورت استفاده كنيد. سپس صورتتان را مجددا با چاي سبز خنك‌شده آب بكشيد. همچنين مي‌توانيد ۲قاشق غذاخوري خاك سفيد را با چاي سبز دم‌شده و ۲ قطره اسانس درخت چاي مخلوط كنيد و آن را روي صورت بماليد. بعد از ۱۵ دقيقه آن را بشوييد. براي تهيه ماسك از چاي سياه نيز مقداري چاي سياه را با شكر قهوه‌اي در ظرفي بجوشانيد و اجازه بدهيد تا درجه ۴۰-۳۷ خنك شود. به اين مخلوط آرد اضافه كنيد و آن را روي صورت بزنيد و بعد از ۱۵ دقيقه آب بكشيد.
ماسک‌برنج
برنج حاوي ويتامين E، اسيدهاي چرب اصلي و نشاسته است که به نرمي پوست کمک مي‌کند. همچنين برنج به افزايش رطوبت پوست و تحريك و نوسازي سلولي پوستي و استحكام پوست كمك مي‌كند. ماسک برنج در کره طرفدار دارد. براي تهيه ماسك برنج ابتدا آن را آبكش كنيد. آب به دست آمده سفيد و حاوي نشاسته است و از آن مي‌توان به عنوان لوسيون استفاده كرد. از آرد برنج هم مي‌توانيد ماسك نرم‌كننده درست کنيد. اين ماسك به‌خصوص براي پوست‌هاي حساس مناسب است. براي اين منظور ابتدا مقداري روغن كنجد روي بدن بماليد بعد يك قاشق غذاخوري آرد برنج را با شير مخلوط كنيد و لايه‌اي ضخيم روي پوست قرار دهيد. بعد از ۱۵ دقيقه آن را بشوييد. اين ماسك آرام‌بخش، نرم‌كننده و روشن‌كننده پوست است.
ماسک‌آب گازدار
كره‌اي‌ها از آب گازدار براي روشن كردن پوستشان استفاده مي‌كنند. آب گازدار غني از ريزمغذي‌هايي مثل كلسيم، منيزيم و بي‌كربنات است و به پاك شدن آلودگي‌ها از روي پوست و افزايش جريان خون كمك مي‌کند. مراقب باشيد که از آب گازدار براي شستشوي روزانه پوست استفاده نکنيد زيرا به شدت محرك است.
ماسك تخم‌مرغ و عسل
براي تهيه اين ماسک سفيده تخم‌مرغ را با يك قاشق غذاخوري عسل مخلوط كنيد و قبل از خواب روي صورت بماليد. اجازه بدهيد ماسك روي صورتتان خشك شود. بعد آن را با آب ولرم بشوييد. سفيده تخم‌مرغ محرك سلول‌هاي پوستي و افزايش‌دهنده جريان خون است و تاثيرات آن در تسريع بهبود زخم‌هاي پوستي و سوختگي به اثبات رسيده است.
ماسك عسل
يك قاشق غذاخوري عسل را با شيرخشك و سفيده تخم‌مرغ مخلوط كنيد و به كمك يك دستمال روي صورت قرار دهيد. بعد از ۲۰ دقيقه مي‌توانيد آن را بشوييد. اين ماسك مخصوصا براي افرادي كه پوست خشكي دارند مناسب است و انجام آن هر ۲ هفته يكبار توصيه مي‌شود.
حرف اول: تاثير آلودگي هوا بر پوست
دکتر زهره تهرانچي - متخصص پوست و عضو هيات‌علمي دانشگاه علوم‌پزشکي شهيدبهشتي
شايد شنيده باشيد که آلودگي نقش قابل‌توجهي در بروز مشکلات پوستي دارد و برحسب اينکه آلودگي حاد است يا مزمن، يعني به صورت موقت بر بدن تاثيرگذار است يا دائمي، مي‌تواند عوارضي به جا بگذارد که از اين قبيل مي‌توان به انواع سرطان‌هاي دستگاه تنفسي و قلب و عروق و البته پوست اشاره کرد. در هواي آلوده، ترکيب‌هايي نظير اکسيد نيتروژن، کربن، سولفور و... وجود دارد که در مواجهه با پوست باعث بروز راش‌هاي پوستي، التهاب، خارش، اگزما و کهير مي‌شود. حالا اين پرسش مطرح است که چرا مردم کشورهاي جنوب شرق آسيا با وجود اينکه در معرض آلودگي هوا هستند، پوست‌هاي شفاف و سالمي دارند؟ دليل اين موضوع گذشته از ژنتيک اين مردم، تغذيه سالم و مراقبت از پوستشان است. در نگاهي به عادت‌هاي خوب مردم اين منطقه، متوجه مي‌شويد نه‌تنها تلاش مي‌کنند از ميزان آلودگي محيط‌زيست تا جاي ممکن بکاهند بلکه سعي دارند به کمک ورزش و تغذيه صحيح و گنجاندن انواع مواد غذايي حاوي آنتي‌اکسيدان مثل سبزي‌ها و ميوه‌هاي تازه قرمز و نارنجي، ماهي آبپز و بخارپز و روغن زيتون و... پوستشان را سالم نگه‌دارند. ما هم اگر مي‌خواهيم پوستمان سالم و شفاف باشد، بايد دست به دست هم دهيم تا از بروز بسياري از آلودگي‌ها پيشگيري کنيم. مثلا جلوگيري از آتش‌سوزي در جنگل‌ها يا آلودگي ناشي از سوزاندن زباله‌ها يا مازاد محصولات کشاورزي يا حتي آلودگي ناشي از سيگار و کارخانه‌ها و اتومبيل‌ها ساده و قابل‌انجام است. چقدر خوب است اگر در جنگل آتشي روشن کرده‌ايم، بعد از اتمام تفريح آن را خاموش کنيم، تا جاي ممکن از وسايل نقليه عمومي يا حتي دوچرخه استفاده کنيم و دخانيات را براي حفظ سلامت خود و خانواده‌مان ترک کنيم.
بايد از مسئولان نيز بخواهيم با برنامه‌ريزي صحيح از احداث کارخانه‌ها در محيط‌هاي مسکوني اجتناب کنند زيرا آلوده‌شدن آب چاه‌ها، مخصوصا به آرسنيک، مي‌تواند باعث بروز سرطان‌هاي پوستي به دنبال مصرف اين نوع آب‌ها شود. اما اگر ناچار در فضايي آلوده سر مي‌کنيم، بايد سعي کنيم کمتر از خانه خارج شويم و اگر مجبوريم، حتما از ماسک استفاده کنيم و به محض رسيدن به خانه پوستمان را کاملا بشوييم و پاک کنيم.
آنچه از پوست والدين به ارث مي‌بريم
دکتر محمدعلي نيلفروش‌زاده - متخصص پوست، رييس مرکز تحقيقات پوست و سلول‌هاي بنيادي
امروزه نه فقط خانم‌ها، که آقايان هم بيشتر از قبل به فکر زيبايي چهره و جوان ماندن هستند. اين روزها مراجعه به متخصصان پوست فقط براي پيشگيري و درمان بيماري‌ها نيست، بلکه زنان و مردان به دنبال راه‌هاي به تعويق انداختن پيري و پيشگيري از چروک‌ها يا درمان آنها هم هستند. با اينکه داشتن خصوصيت ذاتي و برخورداري از ژنتيک خوب عامل مهمي در به تعويق افتادن پيري است و نمي‌توان براي آن کاري کرد، همه مي‌دانند با برخي اقدام‌هاي کلي که در ادامه مي‌گويم، مي‌توان از چروک خوردن زودرس پوست جلوگيري کرد. نکته‌اي که اغلب نمي‌دانند، تفاوت‌هاي مراقبتي در نژادهاي مختلف پوست است؛ يک فرد روسي با کره‌اي يا ترکمن از اين نظر هم تفاوت دارند. پوست برخي نژادها مانند روس‌ها مقاومت بهتري در برابر عوامل محيطي همچون آفتاب دارد و ديرتر دچار چروک مي‌شود و پوست برخي نژادها زود دچار فرايند تخريب مي‌شود و حتي قبل ۳۰ سالگي چروک‌ها بروز مي‌کنند. پس حتي نوع پوست را هم به ارث مي‌بريم و اغلب اين نژادها که با پيري و چروک زودرس مواجه‌اند، پوست خشکي دارند.
کسي که پوست خشک دارد، بايد بداند شکنندگي اين نوع پوست، او را مستعد چين و چروک کرده و اگر به پوست خود رطوبت لازم را نرساند، مقاومت پوستش در برابر عوامل محيطي کم و به نفع ايجاد چروک خواهدبود. فرقي نمي‌کند اين فرد مرد باشد يا زن، اگر نسبت به‌ويژگي ذاتي‌اش بي‌اهميت شود و رفتار مشابه کسي که ژنتيک خوبي دارد يا پوستش خشک نيست، داشته باشد، بايد بداند زودتر از او دچار چروک خواهدشد.
همه افراد با هر نوع پوست بايد بعد از ۳۰ سالگي با استفاده مرتب از مرطوب‌کننده‌هاي مناسب، پرهيز از آفتاب، تغذيه سالم، پرهيز از سيگار و تنش‌هاي بي‌مورد، کمک کنند روند چروک شدن پوست به تعويق بيفتد.
تفاوت پوست زنان و مردان
مردان و زنان از جهات مختلفي با هم متفاوت بوده و هستند. حتي اين مساله در مورد پوستشان هم صادق است. در نگاه اول شايد تنها تفاوت، وجود موهاي زائد بيشتر و ضخيم‌تر بودن پوست مردان باشد اما در واقع پوست زنان و مردان هم از نظر ظاهري، هم ساختاري و هم روند پير شدن با هم تفاوت دارد و مسلما به مراقبت‌هاي متفاوتي نيازمند است. در اينجا به برخي از اين تفاوت‌ها اشاره مي‌کنيم تا آقايان بدانند چرا مي‌گوييم از کرم مرطوب‌کننده همسرتان نبايد استفاده کنيد و به دنبال استفاده از محصولات بهداشتي مخصوص آقايان باشيد.
اولين تفاوت از همان زمان بلوغ خود را نشان مي‌دهد. با آغاز ترشح هورمون‌هاي جنسي، شاهد ظاهر شدن بيشتر موهاي زائد روي پوست پسران در مقايسه با دختران و ترشح بيشتر سبوم يا چربي هستيم. به‌دليل ترشح اين هورمون که به تستوسترون هم معروف است، ميزان شيوع آكنه و جوش‌هاي سرسياه در پسران بيشتر و درمان آن نيز سخت‌تر است. گرچه لايه‌هاي پوستي در زنان و مردان يكسان است اما كاركرد و تركيب‌هاي شيميايي آن تفاوت دارد. پوست مردان ۲۵درصد ضخيم‌تر و مقاوم‌تر از پوست زنان است و رطوبت بيشتري دارد اما به‌دليل آسيب‌هاي محيطي اين رطوبت به راحتي از دست مي‌رود. پوست مردان همچنين اسيدي‌تر است و اين موضوع باعث مي‌شود كمتر دچار عفونت و آلودگي با باكتري‌ها شوند.
در زنان اولين نشانه‌هاي پيري پوست از جمله چين‌وچروك حدود ۲۵ سالگي ظاهر مي‌شود، در حالي كه اين اتفاق در مردان از ۳۰ سالگي به بعد مي‌افتد. البته درست است كه نشانه‌هاي پيري پوست در مردان ديرتر رخ مي‌دهد اما معمولا عميق‌تر است و بيشتر به چشم مي‌آيد. بدون در نظر گرفتن سن، بايد گفت ميزان تجمع كلاژن در پوست مردان در مقايسه با زنان بيشتر است و از آنجا كه اين مساله ارتباط مستقيمي با پيري پوست دارد، توجيهي براي زودتر شكسته شدن و پير به‌نظر رسيدن پوست زنان است. زنان معمولا ۱۵ سال بزرگ‌تر از مردان همسن و سالشان به نظر مي‌رسند اما از آنجا که مردان در مقايسه با زنان اهميت كمتري به مراقبت از پوستشان به‌خصوص در برابر آفتاب مي‌دهند و بيشتر عادت‌هاي نادرستي مثل سيگار کشيدن دارند، جوان‌تر بودن پوستشان در مقايسه با خانم‌ها را از دست مي‌دهند. در واقع اشعه‌‌هاي آفتاب براي پوست مضر هستند و مرداني كه از ضدآفتاب و پوشش فيزيكي مناسب بهره نمي‌برند، به‌تدريج دچار پيري پوست ناشي از آن مي‌شوند.
حرف آخر: تاثير تغذيه بر پوست
خديجه رحماني - کارشناس ارشد تغذيه: عضو انستيتو تحقيقات تغذيه کشور
بسياري از افراد معتقدند ژنتيک حرف اول را در زيبايي پوست مي‌زند اما امروزه اثر متقابل ژنتيك بر تغذيه و تغذيه بر ژنتيك نيز مطرح است و تحقيقات اين موضوع را به اثبات رسانده. يعني به نظر مي‌رسد حتي اگر فردي از نظر ژنتيكي پوست مناسبي نداشته باشد، با تغذيه مي‌تواند اوضاع آن را بهبود دهد.
پوست هم مانند ساير اعضاي بدن براي سالم و شاداب بودن به موادمغذي نياز دارد. از آنجا كه سلول‌هاي پوستي عمر كوتاهي دارند و مرتب از بين مي‌روند و سلول‌هاي جديد جايگزين آنها مي‌شود، لازم است تمام موادمغذي هميشه در دسترس باشد.
تغذيه متعادل و متناسب در درجه اول براي داشتن پوست سالم و شاداب ضروري است اما مصرف برخي مواد نقش پررنگ‌تري در سلامت پوست دارد كه از آن جمله مي‌توان به اسيدهاي چرب ضروري که در روغن زيتون و روغن كانولا موجود است، آنتي‌اكسيدان‌ها، به‌خصوص ويتامين C و E و موادمعدني مثل روي و سلنيوم اشاره كرد.
بهترين منبع اين ريزمغذي‌ها، ميوه و سبزي‌هاي تازه، گوشت، حبوبات و مغزهاست. غير از اين موادغذايي، روش پخت نيز در سلامت پوست تاثيرگذار است زيرا براساس روش پخت است كه به برخي ريزمغذي‌ها دسترسي پيدا مي‌كنيم.
سرخ‌كردن موادغذايي در روغن جامد و اشباع و پخت طولاني غذا براي به اصطلاح جاافتادن آن و مصرف موادغذايي سرشار از اسيدهاي چرب ترانس و اشباع مثل فست‌فودها فقط باعث مي‌شود ريزمغذي‌ها از بين بروند و ارزش تغذيه‌اي غذا پايين بيايد يا راديکال‌هاي آزاد در بدن تجمع پيدا کنند که بر سلامت پوست اثر منفي دارند.
مصرف زياد ميوه و سبزي‌ها و روش پخت آرام موادغذايي كه كره‌اي‌ها از آن تبعيت مي‌کنند، شايد از جمله دلايل اصلي زيبايي و سلامت پوست آنهاست.
پ
برای دسترسی سریع به تازه‌ترین اخبار و تحلیل رویدادهای ایران و جهان
اپلیکیشن برترین ها
را نصب کنید.
ارسال نظر