زنان به «آزادی» می‌روند

روزنامه شرق: «بودن در ورزشگاه یا نبودن در ورزشگاه»؛ مسئله برای زنان ایرانی که علاقه‌مند به ورزش و رقابت‌های مهم داخلی و خارجی (به میزبانی ایران) هستند تقریبا همین بوده. در برهه‌ای از سال‌هاي گذشته با صدور مجوز، زنان ایرانی توانستند عمدتا برای تماشای دو رشته ورزشی والیبال و بسکتبال خودشان را به ورزشگاه‌ها برسانند ولی بعدها این مجوز دوباره لغو شد تا یکی از اصلی‌ترین خواسته‌های زنان ایرانی در امر ورزش تبدیل به چالشی جدی برای دولت شود. اگرچه مسئولان دولت با رایزنی‌های مختلف تلاش کردند مجوز باطل‌شده را دوباره احیا کنند ولی حداقل تا الان چنین موضوعی به صورت کامل حل نشده است.

مشکلات بین‌المللی

موضوع عدم ورود زنان به ورزشگاه‌ها نه‌تنها منجر به اختلاف‌نظر در نهادهای مختلف داخلی شد بلکه فدراسیون‌های بین‌المللی چند رشته از جمله والیبال را هم بر آن داشت تا هر طور شده در استیفای حق تماشاگران زن، با مسئولان ورزش ایران مذاکره کنند. ابتدا این موضوع در حد گمانه‌زنی مطرح شد ولی بعد که خبر رسید فدراسیون جهانی والیبال، ایران را تهدید کرده که اگر حق ورود زنان به ورزشگاه داده نشود، میزبانی از آنها گرفته خواهد شد، مشکلات رویه تازه‌تری در پیش گرفت. به‌هرحال با وجود فشارهای زیاد، مسئولان دولت توانستند به راه‌حلی مقطعی برسند تا مانع از عملی‌شدن تهدید فدراسیون جهانی والیبال شوند. هرچند آن راه‌حل هرگز دائمی نبود و بیشتر زمینه‌سازی برای حضور کامل تماشاگران زن ایرانی در ورزشگاه تلقی شد.

خانواده درجه‌یک در ورزشگاه

وقتی تهدید فدراسیون جهانی والیبال از راه رسید و این تهدید هم کاملا جدی بود، مسئولان مجبور شدند در مقابل عدم ورود زنان به ورزشگاه ١٢‌هزارنفری آزادی تا حدودی کوتاه بیایند، البته به شیوه خودشان! به این معنی که ابتدا اجازه ورود خبرنگاران زن به ورزشگاه داده شد و بعد هم با دعوت از خانواده درجه‌یک بازیکنان، اعضای کادر فنی و مسئولان فدراسیون آهسته آهسته پای زنان به‌عنوان تماشاگر دوباره به ورزشگاه باز شد. اگرچه در یکی دو اقدام اولیه تعداد زنان حاضر در ورزشگاه کم بود ولی بعدا با مجوزی محدود، تعداد زنان بیشتری هم پایشان به ورزشگاه کشیده شد؛ در جایی مشخص و البته با ضوابطی مشخص. تماشاگران اخیر دیگر جزء افراد درجه‌یک خانواده‌ها نبودند و از علاقه‌مندان به رشته‌های مختلف ورزشی بودند که توانستند دوباره از نزدیک یکی از بازی‌های تیم ملی والیبال ایران را ببینند.

فعالیت در سکوت خبری

حربه دولت در این زمینه مشخص بود؛ مسئولان نمی‌خواستند درباره ورود زنان به ورزشگاه در رسانه‌های مختلف صحبت کنند تا دوباره عده‌ای از شنیدن چنین اخباری «تحریک» شوند و همین اجازه محدود صادرشده هم گرفته شود. محمود گودرزی، وزیر پیشین دولت روحانی یکی از افرادي بود که به شدت از صحبت‌کردن درباره این موضوع پرهیز می‌کرد. او به «شرق» گفت: «در این زمینه کارهای خوبی صورت گرفته ولی ترجیح دادیم درباره‌اش صحبت نکنیم. کلا تجربه ثابت کرده صحبت‌کردن در رسانه‌ها درباره ورود زنان به ورزشگاه کار را بهتر که نمی‌کند هیچ، بلکه بعضا بعضی از زحمت‌های کشیده‌شده را هم بر باد می‌دهد. با این حال همین الان خودتان با مقایسه‌ای ساده به نسبت گذشته می‌توانید بفهمید که شرایط اندکی بهتر شده است». اشاره گودرزی به حضور همین تعداد از ورزشکاران زن در جریان دیدار تیم ملی والیبال ایران در لیگ جهانی بود که آن هم با تلاش زیادی به دست آمده بود. تلاش وزارت ورزش بعد از محمود گودرزی هم در زمینه ورود زنان به ورزشگاه ادامه پیدا کرده و مسعود سلطانی‌فر، وزیر جدید ورزش هم تلاش زیادی کرده تا فعالیت دولت در این زمینه به نتیجه برسد. او در روزهای گذشته در صحبت‌های مختلفی به تلاش برای حضور زنان در ورزشگاه اشاره کرده است. «تلاش می‌کنیم همفکری، هماهنگی و زمینه‌های لازم برای حضور خانواده‌ها در استادیوم‌ها فراهم شود. مطمئنم که مردم و هوادارانی که در اماکن ورزشی حاضر می‌شوند، از لحاظ فرهنگی در درجه بالایی از فهم و درایت قرار دارند و ملاحظات لازم را برای حضور خانواده‌ها در ورزشگاه‌ها رعایت می‌کنند و از این لحاظ مشکلی وجود نخواهد داشت. به مرور تلاش می‌کنیم با زمینه‌سازی، توجیه‌کردن و هماهنگی بین همه عناصر دست‌اندرکار بتوانیم شاهد حضور خانواده‌ها در ورزشگاه‌ها باشیم». زمینه‌سازی برای ورود زنان به ورزشگاه آن‌هم به صورت معمول و مرسومش طبیعتا نیاز به گذر زمان و انجام فعالیت‌ها و هماهنگی‌های مختلف دارد. شاید با توجه به شرایط کنونی، دسترسی به این موضوع که مثلا در آینده‌ای نزدیک زنان بتوانند در ورزشگاه صد‌هزارنفری آزادی (این ورزشگاه از زمانی که صندلی‌دار شده ظرفیتش کمتر از ٨٠‌ هزار نفر شده است) در کنار مردان یکی از بازی‌های تیم ملی را از نزدیک تماشا کنند، امری غیرممکن است ولی شاید تا چند سال دیگر بتوان این موضوع را برای یک بار هم که شده محقق‌شده دید؛ حالا در راستای همین سیاست‌ها که آهسته و در سکوت، فعالیت برای ورود زنان به ورزشگاه در حال پیگیری است، خبر رسیده که وزارت ورزش برنامه‌ای چیده تا در صورت توافق، زنان بتوانند از آخرین بازی ایران در مرحله انتخابی جام جهانی در ورزشگاه آزادی دیدن کنند.

حضور زنان در ورزشگاه آزادی؟

این خبر در حد یک فرضیه است و مدیر روابط‌عمومی وزارت ورزش آن را در صفحه اینستاگرامش منتشر کرده ولی تجربه نشان داده که این خبرها بدون صحبت در وزارت ورزش به بیرون درز نمی‌کند. موضوع از این قرار است که وزارت ورزش در نظر دارد آخرین بازی تیم ملی فوتبال کشورمان در راه رسیدن به جام جهانی را برای خانواده‌ها در نظر بگیرد. به این معنی که فقط زنان به همراه فرزندانشان بتوانند بازی را از نزدیک ببینند. در عمل هم زمان مناسبی برای این کار در نظر گرفته شده و هم مکان مناسبی. تیم ملی فوتبال کشورمان خردادماه با ازبکستان در ورزشگاه آزادی دیدار می‌کند؛ دیداری سرنوشت‌ساز و تعیین‌کننده که می‌تواند رأی به صعود ایران به جام جهانی بدهد. در واقع اگر ایران بازی با ازبکستان را ببرد، کار تمام است و دو دیدار دیگرش برابر کره‌جنوبی و سوریه تشریفاتی می‌شود. بازی با کره که در خانه رقیب برگزار می‌شود و می‌ماند آخرین دیدار: ایران - سوریه؛ ١٤ شهریور در ورزشگاه آزادی. از آنجا که تا آن زمان به احتمال ٩٩ درصد تکلیف صعود تیم ملی به جام جهانی مشخص شده پس بازی حساسیت زیادی ندارد و در حالت معمول هم بعید است ورزشگاه آزادی پر شود. حالا وزارت ورزش می‌خواهد از این فرصت استفاده کند و با فراهم‌کردن فرصت حضور «خانواده‌ها» در ورزشگاه، پای زنان را «یک بار» دیگر به ورزشگاه صد‌هزارنفری آزادی باز کند. پیش از این در دولت اصلاحات بود که به عده‌ای از زنان «نخبه» اجازه ورود به ورزشگاه آزادی داده شد تا ديدارهاي ایران با كره‌شمالي و بحرین، بازی‌هاي صعود ایران به جام جهانی ٢٠٠٦ را از نزدیک ببینند. در آن بازی با بحرين که سید محمد خاتمی هم در ورزشگاه حاضر بود، ایران با برتری مقابل رقیب مسافر جام جهانی شد.