کارهایتان را به «دستیار صوتی» بسپارید!

هفته نامه صدا - امیرحسین محمدباقری: در دنیای امروز که بسیاری از کارهای مان توسط رایانه انجام می شود مانند؛ کارهای اداری، وب گردی، سرگرمی، آموزش، نرم افزارهای کاربردی و ... اغلب بسیاری از این کارها به دلیل فراوانی زیاد به دست فراموشی سپرده می شود و در انتهای روز که فعالیت های روزانه خود را جمع بندی می کنیم به یاد آنها می افتیم و با حسرت دستی به روی دست خود می زنیم و می گوییم: «ای وای! باز یادم رفت!»

امروز می خواهیم با پدیده ای در عرصه تکنولوژی آشنا شویم که بسیاری از مشکلات را از قبیل فراموشی کارها، قرارها، روز تولد عزیزان مان و ... را پوشش دهد. بله امروز می خواهیم با یک دستیار کاملا حرفه ای که قادر به انجام تمام کارهای تان بدون کمترین زحمت است آشنا شویم. نام این پدیده شگفت انگیز «دستیار صوتی» است!

ابتدا به این موضوع بپردازیم که اصلا چرا دستیار صوتی؟! ما برای یادآوری قرارها از یادآور کننده، برای روزهای مهم و تولد عزیزان از تقویم، برای یادآوری کارها از هشدار تلفن همراه استفاده می کنیم اما واقعیت این است که باید دوباره وقتی را برای انجام همین کارها و تنظیم کردن تقویم یادآور کننده هشدار و ... صرف کنیم.

انگار موضوع اصلی را فراموش کرده ایم! وقت نداریم! ما به دستیاری نیاز داریم که از جنس انسان نباشد که مانند ما نیازهای انسانی داشته باشد و به واسطه همین نیازها گاهی از دسترس خارج شود و کار را برای ما مشکل تر بسازد و از طرفی اطلاعات شخصی ما را فاش کند و حتی با آبروی ما بازی کند و درخواست حق السکوت دهد!

بله! ما به دستیاری نیاز داریم که همیشه همراه ما باد. در دسترس باشد. قابل کارآیی باشد. به راحتی بتوان با آن ارتباط گرفت، در زمان و انرژی صرفه جویی کند و از همه مهم تر دست و پاگیر نباشد! تمام این ویژگی ها را می شود در دستیار صوتی پیدا کرد! این همه از خوبی های این پدیده صحبت می کنیم؛ حالا این دستیار صوتی چیست و چگونه کار می کند؟

دستیار صوتی همانطور که از اسمش پیداست یک دستیار و کمک رسانی است که با استفاده از صوت و صدای کاربر کار می کند. به طور مثال شما با زبان خود و لهجه خود به او سلام می کنید و او مانند یک انسان مؤدب به سلام شما بسیار رسا جواب می دهد و از شما می خواهد تا نیاز خود را به او بگویید تا او آن را برای تان انجام دهد.

دستیار صوتی با استفاده از یک بخش مرکزی و هسته ای با تکنولوژی و علم «هوش مصنوعی» فعالیت می کند. این را در نظر داشته باشید که شما با یک ربات ساده سر و کار ندارید بلکه با یک شبه انسان در حال گفتگو هستید. این دستیار تمام تلاش خود را می کند تا با استفاده از هوش مصنوعی که برایش طراحی شده سر از کار شما دربیاورد و با شما بیشتر آشنا شود تا بتواند به راحتی و سرعت به شما کمک کند.

به طور مثال اگر شما یک وکیل هستید و اکثر جستجوهای اینترنتی شما درباره لوایح و قوانین اساسی است وقتی از دستیار صوتی خود می پرسید در حال انجام چه کاری هستی؟ او با جسارت تمام به شما می گوید: «در حال بررسی قانون پنجم مجلس شورای اسلامی هستم، کاری داشتی باهام؟»

او به راحتی می تواند به شما کمک کند چون شما را به خوبی درک کرده و می شناسد. گاهی اوقات شده که برای یک فعالیت بسیار مهم کاری لازم است تا قرار یک شام را تنظیم کنید و از بدشانسی تان دقیقا همان روز تا بعد از غروب آفتاب بسیار کار عقب افتاده دارید و فرصت تماس با رستوران مورد نظر را ندارید تا میزی رزرو کنید تا در پیش مهمان تان با میزهای پر از مشتری مواجه نشوید. بله، این کار را هم می توانید به دستیار صوتی بسپارید! چگونه؟ می توانید با بردن نام رستوران خود و ساعت رزرو، کار را به او بسپارید تا با رستوران تماس بگیرد و برای ساعت مورد نظر شما میزی رزرو کند.

اما تا یادمان نرفته از مهم ترین کاربران دستیار صوتی غافل نشویم که با آمدن این تکنولوژی به دنیای انسان ها، به راحتی زندگی آنها بسیار کمک شده است. معلولین جسمی و ذهنی، افرادی که ناتوانایی هایی در خود دارند که قادر به انجام تمام کارهای شان نیستند. به طور مثال فردی که نابیناست ولی علاقه شدیدی به مطالعه و تحقیق و جستجو دارد؛ او تنها با ارتباط برقرار کردن با این دستیار صوتی می تواند به پژوهش خود در سطح گسترده همانند تمام انسان های دیگر بپردازد.

دستیار صوتی از کجا پیدا شد؟!

اولین دستیار رایانه ای در سال ۱۹۹۵ با عنوان PDA (Personal Data Asssitant) وارد دنیای انسان ها شد. این دستیار صرفا یک دستگاه یادآور بود که به صورت سخت افزاری آن را همراه خود جابجا می کردند و قرارهای روزانه و تاریخ های مهم را از طریق صفحه لمسی و قلمش به او انتقال می دادند تا در موعد مقرر به کاربر یادآوری کند.

پس از گذشته دو سال با ورود علم هوش مصنوعی به دنیای فناوری در سال 1997 تحول بسیار زیادی در PDA ایجاد شد؛ کاربری این سیستم ها از سخت افزار به نرم افزار تبدیل شد و کاربری راحت تری پیدا کرد. با ورود تکنولوژی هایی مانند واقعیت مجازی، واقعیت افزوده و اینترنت اشیاء، نیاز انسان ها به دستیار صوتی روز به روز افزایش یافت به طوری که پایگاه اطلاعاتی تامسون رویترز پیش بینی کرده است که در سال 2050 تمام واقعیت های زندگی انسان ها با رایانه و ابزارهای دیجیتال گره خواهد خورد و رایانه از حالت دستیار و همراه به یکی از ملزومات زندگی تبدیل خواهد شد که این نیز به اهمیت بالای دستیارهای صوتی می افزاید که یک رابط بسیار قوی بین انسان و رایانه ها و ابزارهای دیجیتالی است.

اما در اینجا اشاره کوچکی به دستیارهای مجازی نیز بکنیم؛ تنها رابط بین انسان ها و رایانه ها، دستیارهای صوتی نیستند بلکه دستیار مجازی با قابلیت های بیشتری در حوزه هوش مصنوعی وجود دارد.

شرکت ها و محصولات دستیارهای صوتی

اولین و شناخته ترین دستیار صوتی متعلق به شرکت اپل با محصول Siri است. این محصول در سال 2011 برای کاربران سیستم عامل iOS با محصول s4 روانه بازار شد. شرکت اپل با رونمایی از این تکنولوژی جدید خود را از رقبا جدا کرد ولی نحوه عملکرد ضعیفی داشت.

Siri در ثبت قرارهای روزانه و ایمیل، عملکرد قدرتمندی از خود به نمایش گذاشت اما در دیگر فعالیت ها از رقبای خود فاصله بسیار زیادی دارد. این دستیار صوتی با نگه داشتن چند ثانیه ای دکمه هوم یا با صدا زدن «Hey, Siri» احضار می شود. شرکت مایکروسافت نیز مانند همیشه از گردونه رقابت جا نماند و با محصول Cortana وارد عرصه دستیارهای صوتی شد. این محصول در سال 2013 رونمایی از windows 10 برای سیستم عامل های Android، windows و به زودی iOS ارائه شد.

کورتانا پس از معرفی و گسترش در میان علاقه مندان دستیارهای صوتی توانست عملکرد متوسطی در تمامی زمینه ها برای کاربران خود داشته باشد. لازم به ذکر است که کورتانا در بخش سیر و سیاحت و در مورد پروازها ناتوان بود و فقط در مورد سفرهای زمینی عملکرد موفقی داشت.

شرکت آمازون از تکنولوژی دستیار صوتی همراه با اسپیکر قدرتمند خود یعنی Echo با نام Alex رونمایی کرده است. این دستیار صوتی به پرسش هایی که به دنیای ورزش مربوط بوده پاسخ مناسبی نداد اما در حوزه موسیقی برتری خود را نسبت به دیگر رقبای خود نشان داده که برخی از شرکت های بزرگ خودرو محصولات جدید خود را با این دستیار صوتی سازگار ساخته اند.

الکسا که رتبه چهارم در رتبه بندی نیویورک تایمز را از آن خود کرده است، قادر به تخمین ترافیک و افزودن پرواز به برنامه های روزمره مان است اما در مورد هدایت و نشان دادن نقشه، نتوانسته به خوبی نیاز ما را برطرف کند!

شرکت گوگل نیز دستیار صوتی خود را Google now با نرم افزار موجود در اندروید ادغام کرده است. گوگل ناو بهترین کارایی خود را در حوزه حمل و نقل و سیر و سفر نشان داده است. این دستیار صوتی با نمایش دادن مدت زمان مورد نیاز برای رانندگی به سوالاتی مورد میزان ترافیک خیابان مورد نظر پاسخ خوبی می دهد.

پاسخ های گوگل ناو برای حمل و نقل هوایی بسیار جامع و کامل تر از بقیه رقیبان خود است. در مقایسه انجام شده توسط سایت Businessinsider تنها دستیار صوتی که قادر به سفارش غذا از رستوران شد، گوگل ناو بود. با توجه به گزارشات NY times، شرکت فیس بوک در حال توسعه و آزمایش درباره دستیار صوتی با عنوان M است که هم اکنون اطلاعات قوی در مورد این دستیار صوتی منتشر نشده است.