۴۴۴۲۸۴ ۱۴ دی ۱۳۹۵ ۰۸:۱۰

۱ نظر

۵۰۲۱

۱ نظر

۵۰۲۱

زیردریایی ها؛ قاتلان خاموش دریاها

زیردریایی یک کشتی بزرگ و مدرن است و به همین دلیل است که تعداد اپراتورهای آن در چند دهه اخیر با افزایش تدریجی مواجه بوده است. همچنین تقاضای روزافزون منطقه آسیا، اقیانوس آرام به این شناورها، بازتاب دهنده اهمیت افزاینده زیردریایی در زمینه تسلط زیر دریاست.

ماهنامه جنگ افزار: زیردریایی یک کشتی بزرگ و مدرن است و به همین دلیل است که تعداد اپراتورهای آن در چند دهه اخیر با افزایش تدریجی مواجه بوده است. همچنین تقاضای روزافزون منطقه آسیا، اقیانوس آرام به این شناورها، بازتاب دهنده اهمیت افزاینده زیردریایی در زمینه تسلط زیر دریاست.

علاوه بر نقش های قدیمی که در قسمت بالا ذکر شد، شناسایی مخفی هم به وظایف اصلی زیردریایی تبدیل شده، علتش هم تنوع پیشرفت های تکنولوژی است که سبب گردیده زیردریایی به یک سکوی مهم گردآوری کننده اطلاعات جاسوسی تبدیل شود. این مهم به واسطه تجهیزاتش مثل سونار (ردیاب صوتی) آلات نوری و سیستم های نرم افزار الکترونیک غیرفعال حاصل می شود.

ناگفته نماند که این قابلیت با ارائه نیروهای ویژه به صورت مخفی تقویت می شود (نقشی که امروزه بر جدیدترین طرح های مربوط به زیردریایی تاثیر زیادی گذاشته است)

زیردریایی های جنگ سرد این توانایی را داشتند که با بهره گیری از موشک های بالستیک پرتاب شونده از زیردریایی (SLBMs) به هدف هایشان در قلب قاره ها حمله کنند، نکته دیگری اینکه SLBMهای هسته ای در ابتدا فقط در انحصار ایالات متحده، روسیه، فرانسه و بریتانیا بود ولی هم اکنون چین و هند هم از آن بهره مندند.

در حالی که هزینه های سرمایه گذاری این تخریب کننده های استراتژیک دریایی بسیار بالاست، هزینه های عملیاتی شان نسبتا پایین است؛ بهتر است بدانید که نیروی SLBM (موشک بالستیک پرتاب شونده از زیردریایی) UGM-133A Trident که در 54 درصد قدرت تخریب استراتژیک ایالات متحده را فراهم می کند، از 35 درصد بودجه استراتژیک واشنگتن بهره می برد ولی فقط 1.5 درصد پرسنل نیروی دریایی را در اختیار گرفته است.

حدود ۳۰ سال پیش، ایالات متحده یک سلاح تهاجمی- زمینی دوربرد و چندکاره را به شکل موشک کروز سطح به سطح RGM- ۱۰۹/ UGM- ۱۰۹Tomahawk شرکت ریتون به تولید رساند، این سلاح توانایی ارائه حملات زمینی و دوربرد را در سطح عملیاتی در اختیار دارد.

شایان ذکر است که جدیدترین نسل موشک های ضدکشتی مثل UGM- 84 Harpoon, SM- 39 شرکت MBDA نیز از توانایی محدود حملات زمینی برخوردارند، زیرا سیستم هدایت این موشک ها به منظور اصابت به هدف های زمینی در مجاورت ساحل طراحی شده است.

توانایی حملات زمینی در نیروهای دریایی مناطق آسیا- اقیانوس آرام روند افزایشی دارد و همان طور که می داندی 40 درصد جمعیت جهان در فاصله صد مایل دریایی (185 کیلومتری) دریا در این منطقه زندگی می کنند و 68 درصد محصول ناخالص داخلی (GDP) جهان را تولید می کنند.

چین

چین با دارا بودن موشک های بالستیک هسته ای و زیردریایی های هجومی که با ناوگان کشتی های متعارف شکاری- انهدامی تقویت شده اند به قدرت پیشگام زیردریایی در منطقه تبدیل شده است.

گسترش نیروی موشک های بالستیک روند کندی دارد، زیرا توسعه موشک JL۲ SLBM که تاکنون به قدرت کامل عملیاتی دست نیافته، زمان زیادی را به خود اختصاص داده.

برطبق گزارشات اخیر، شش فروند زیردریایی کلاس "JIN" که با موشک های بالستیک- هسته ای مسلح شده اند و براساس طرح کشتی های کلاس "Shang" ساخته شده اند، سفارش داده شد که قرار است تا سال 2016 تحویل داده شوند.

بهتر است بدانید که از زیردریایی های هجومی هسته ای (SSN) کلاس "Shang" که به منظور ارائه کمک های فنی به روسیه طراحی شده اند، فقط دو فروند ساخته شده و چنی در حال ساخت پنج فروند کشتی SSN با نام "Type ۰۹۵" می باشد.

ناوگان SSK تعداد 12 فروند کشتی کلاس "Kilo" را از روسیه گرفت که به توسعه 12 فروند SSN کلاس "Yuan" و "Song" کمک زیادی کرد. این کشتی ها از توان جابجایی سطحی 2900 تن برخوردارند. به نظر می رسد در آینده نزدیک کشتی های بیشتری برای جابجایی SSKهای 2147 کلاس "Ming" نیاز خواهدبود.

هندوستان

برنامه های زیردریایی هندوستان علیرغم آنکه نیروی زیردریایی هسته ای آن به کمک های قدرتمند روسیه هم دسترسی دارد، اما در حالت رکود قرار دارد. اولین زیردریایی ساخت داخل کشور به نام INS Arihant نوعی SSBN با ۱۲ موشک بالستیک برد متوسط (IRBM) است.

ظاهرا هند در جستجوی دو شناور دیگر است که احتمالا با موشک های کروز مسلح می شود، در حالی که از همین فرم بدنه می توان برای سه زیردریایی هجومی هسته ای که طراحی آن ریخته شده، استفاده کرد. آزمایشات INS Arithant از اواخر سال ۲۰۱۴ شروع خواهدشد و طبق ادعای وزارت دفاع هم در اولین گشت سال ۲۰۱۵ به فروش می رسد.

تمرکز بر زیردریایی های هسته ای و موانع اداری حاکم در وزارت دفاع به کاهش و البته سیر نزولی قابل توجهی در نیروی SSK منجر شده. شدت این سیر با تخریب و نابودی یکی از SSKهای Sindhughosh/ Kilo در آگوست 2013 (یعنی درست چهار ماه پس از آنکه 156 میلیون دلار صرف تعمیر آن شد و به ناوگان بازگشت) بیشتر هم شد.

در مورد کلاس Kilo باید بدانید که با تجهیزات الکترونیک هندوستان و توانایی پرتاب موشک جهت حملات زمینی و یا جنگ ضدسطح بروز شده اند. این کشتی ها با چهار کشتی کلاس "Shishumar" که همگی بروز شده اند ولی در حال کهنه شدن هستند، تقویت شده اند.

تا سال آینده، عمر مفید اکثر زیردریایی های ناوگان به اتمام می رسد و تعدادشان از 17 فروند به 13 فروند کاهش پیدا خواهدکرد؛ این درحالیست که دهلی نو خواهان نیرویی با 24 فروند است. حدود نیمی از SSKها عملیاتی هستند و چهار فروندشان در طی چند سال آینده از سرویس خارج خواهندشد.

طی برنامه هایی قرار بود نیروی دریایی هندوستان تحت پروژه ۷۵ به کشتی های فرانسوی "Scorpene" (محصول DCNS) مجهز شود؛ کشتی هایی که به لحاظ قدرت جابجایی زیر آب، از نصف قدرت کلاس "kilo" برخوردارند، اما طبق برآوردهای وزارت دفاع، این کشتی ها تا سپتامبر ۲۰۱۶ تحویل داده نخواهندشد.

جمهوری کره

جمهوری کره (Rock) در آینده نزدیک زیردریایی های کلاس "Chang Bogo" خود را که به سونار کشتی غیرفعال و یک اژدرانداز ساخت داخل مجهزند را بروز خواهد کرد و همزمان به تولید کلاس 1890 تنی "Sohn Wonil" هم ادامه می دهد.

1- اجرای برنامه 300 تنی KKS- 3 پس از تاخیر دوساله نیز از دیگر اخبار دریایی این کشور می باشد. Daewoo قراردادی مبنی بر ساخت دو شناور ابتدایی KKS-3 را امضا کرده است. این کشتی ها همچون KSS-2 علاوه بر AIP به سیستم پرتاب عمودی موشک هم مجهز می باشند.

ژاپن

ژاپن سیاستش مبنی بر حفظ تعداد ۱۹- ۱۷ فروند کشتی را کماکان حفظ کرده. این در حالیست که برنامه اخیرش شامل هفت SSK۴۱۰۰ تنی کلاس "Souryu" است که قرار شده هر سال یک فروند به تولید برسد، جدیدترین کشتی که "Kokuryu" نام دارد، در نوامبر ۲۰۱۴ راه اندازی خواهدشد.

از آنجایی که تایوان ۲۰۰۱ برای هشت کشتی ۲۰۰۰- ۱۵۰۰تنی، برنامه Kwang Hua ۸ در اختیار داشته، زمان انتشار طرح ۱۵ ساله مدرنیزاسیون نیروی دریایی، طرحی نیز در ژانویه ۲۰۱۴ به تایید رسید. به نظر می رسد ژاپن تصمیم گرفته این کشتی ها را با تخصص فنی ایالات متحده به تولید برساند، با این حال ارائه حتی اولین فروند هم تا اواخر دهه دور از انتظار است.

مشکلی که در مورد تایوان مطرح است مشکلات اقتصادی چین است که مانع تهیه و تدارک مهم ترین آیتم های فنی مثل موتورهای دیزلی و سیستم های ALP می شود این عامل سبب می گردد نیروی دریایی تایوان فقط دو فروند SSK ساخت هلند کلاس "Hai Lung"در اختیار داشته باشد که برای تجهیز به موشک های ضدکشتی Feng II بروز شده اند.

در جنوب شرقی آسیا، اما در زمینه ساخت و بروزرسانی زیردریایی، تلاش های زیادی می شود. تایلند اساس کارش را براساس دستیابی مجدد به توانایی زیردریایی بنا نهاده و یک طرح توسعه ده ساله را چیده که مرحله اولش در مارس ۲۰۱۴ در یک مرکز آموزش و ستاد فرماندهی اسکادران زیردریایی به اجرا درآمد. ناگفته نماند که چند فروند زیردریایی ساخت آلمان هم به این کشور عرضه شد، اما از نظر تایلند، این کشتی ها مقرون به صرفه نبودند.

تایلند به دنبال گزینه هایی در چین، فرانسه، آلمان، جمهوری کره و اسپانیاست و در عین حال در آلمان و جمهوری کره به آموزش افسران خود هم می پردازند. مالزی اما هیچ طرحی برای بسط و گسترش نیروی زیردریایی اش ندارد و در حال حاضر سخت مشغول تلفیق و SSK کلاس "Scorpene" خود می باشد.

فیلیپین دارای یک طرح اجمالی برای زیردریایی هایش است؛ اعلام نیروی زیردریایی در ماه می ۲۰۱۱ مبنی بر دستیابی اش به سه فروند تا سال ۲۰۲۰ هم موید این مطلب است. ناگفته نماند که این کشور هم اکنون به دنبال دستیابی چند فروند ناوچه می باشد. از طرف دیگر، ویتنام دو فروند اول از شش فروند کشتی ۳۱۲۵ تنی کلاس "Kilo" خود را دریافت نمود، ضمن آنکه هم اکنون و طبق پیش بینی های، آخرین فروند حوالی سال ۲۰۲۰ وارد سرویس خواهدشد.

در ناحیه جنوب شرقی آسیا، سنگاپور تنها اپراتور کشتی های AIP است که به دو فروند SSK 1626 تنی کلاس "Vastrgotland" از نیروی دریایی پادشاهی سوئد، دست یافته. این کشتی ها در نیروی دریایی جمهوری سنگاپور با نام "Archer" شناخته شده اند. پس از ایجاد روابط نزدیک این کشور با سوئد، بسیار شگفت انگیز بود که نیاز زیردریایی بعدی کشور با Howaldts- werke Deutsche Werft Type 210 آلمان تامین شد. این مدل از سال 2020 جایگزین کلاس "Archer" خواهدشد.

کشور همسایه اندونزی در حال بروزرسانی SSKهای کلاس "Cakra" خود در جمهوره کره می باشد. این کشتی ها به سیستم های جنگی پیشرفته و همچنین سونارهای جدید مجهز می شوند ولی در سال ۲۰۲۰ از رده خارج می شوند.

روابط و مناسبات بین این دو کشور روند بسیار خوبی پیدا کرده، به طوری که جاکارتا در اقدامی سه فروند Type 209/1400SSK را از Daewoo تقاضا کرده و قرار است تحویل آنها تا سال 2018 به اتمام برسد. برای آخرین کشتی که بودجه 250 میلیون دلاری جهت بروزرسانی تجهیزات از دولت دریافت شده، در کشتی سازی PT PAL اندونزی ساخته خواهدشد.

پاکستان

در حالی که هندوستان بزرگ ترین ناوگان زیردریایی در منطقه جنوب آسیا را در اختیار دارد، کشور همسایه پاکستان، سه فروند SSK ۱۷۸۸- ۲۰۱۲ تنی کلاس "Khalid" خود را تقویت خواهد کرد. یکی از این سه فروند هم اکنون به سیستم AIP مجهز است و بر روی دیگری نیز در حال نصب است و سومی هم در آینده دریافت خواهدکرد؛ کار همگی این سه فورند تاسال ۲۰۱۶ به اتمام رسید.

دو فروند SSK کلاس "Hashmat"از رده خارج خواهندشد و شش فروند از کلاس "Song" ساخت چین که تحویل آنها از سال ۲۰۱۵ آغاز شد، جایگزین خواهندشد. چین همچنین نیاز به زیردریایی بنگلادش را هم رفع خواهدنمود، بدین ترتیب که Beijing از سلا ۲۰۱۹، دو زیردریایی از کلاس "Ming" تدارک خواهددید.

استرالیا

شش SSK 3407 تنی کلاس "Collins" طرح سوئد به خدمت استرالیا درآمده، کمااینکه در سال 2014 نیز برنامهدوساله بروزرسانی سیستم های سونار آنها به پایان می رسد. کمپانی Saab در نوامبر 2013 قراردادی مبنی بر ساخت یک سیستم کنترل و فرماندهی جدید برای این کشتی ها منعقد کرد. کانبرا هم به منظور جایگزینی کلاس Collins، برنامه Project Sea 100 را به اجرا درآورد.

پیش بینی شد تاییدیه طراحی در سال 2015 و شروع ساخت هم در سال 2016 محقق شود و اولین کشتی در محدوده های سال های 2030- 2024 وارد سرویس گردد. دولت های قبلی استرالیا، ایده بکارگیری طرح موجود در "Collins" و یا حتی استفاده از یک طراحی جدید را تکذیب می کرد، اما این مدل قطعا از سیستم AIP کلاس "Souryu" ژاپن بهره می برد.

وزیر دفاع استرالیا، «دیوید جانستون» در ژوئن ۲۰۱۴ خبر از ارزیابی مجدد آپشن ها از سوی دولت داد؛ این آپشن ها شامل یک طرح جدید استرالیایی، یک فروند "Collins" آپدیت شده و یا یکی از طرح های موجود است که تا حدودی برای رفع نیازها دچار اصلاحاتی شده است.

نکته ای که بسیار واضح است این است که زیردریایی ها تا چندین سال آینده کماکان بر اقدامات دریایی منطقه آسیا- اقیانوس آرام، تاثیرگذارند. به استثنای تایوان و تایلند، بعید به نظر می رسد تا دهه آینده برنامه زیردریایی جدیدی ظهور و بروز کند. هر چند باید بدانید که برنامه های آتی شاهد رقابت هایی بین کشتی سازی های غربی و روسیه بر سر تجارت با همتاهایشان در چین و جمهوری کره خواهندبود.